Атқарушылық iс жүргiзу және сот орындаушыларының мәртебесi туралы
Қазақстан Республикасының 1998 ж. 30 маусымдағы № 253-I Заңы
(2009.11.07. берілген өзгерістер мен толықтыруларымен)
ҚР 2010 жылғы 2 сәуірдегі № 261-IV Заңымен күші жойылды
1-тарау. Негiзгi ережелер (статьи 1 - 5) 2-тарау. Атқарушылық әрекеттердi жасаудың (статьи 6 - 32) жалпы жағдайлары 3-тарау. Ақша сомаларын және өзге мүлiктi (статьи 33 - 68) өндiрiп алу тәртібі 4-тарау. Өндiрiп алынған ақша сомаларын бөлу (статьи 69 - 76) 5-тарау. Атқарушылық санкция, атқару құжаттарын (статьи 77 - 78) орындамағаны үшiн жауапкершiлiк 6-тарау. Шетелдiктер, азаматтығы жоқ адамдар және (статьи 79 - 80) шетелдiк заңды тұлғалар жөнiнде атқарушылық әрекеттер жасау. Шет мемлекеттердiң сотжәне өзге құжаттарын орындау 7-тарау. Сот орындаушыларының құқықтық жағдайы (статьи 81 - 88) құрылымдық бөлiмшелер құрылады.Осы Заң атқарушылық iс жүргiзудiң құқықтық, ұйымдастырушылық және экономикалық негiздерiн белгiлейдi, сондай-ақ сот орындаушыларының құқықтық мәртебесiн айқындайды.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 1-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
1-бап. Атқарушылық iс жүргiзу мiндеттерi
Атқарушылық iс жүргiзу мiндеттерi азаматтық және әкiмшiлiк iстер жөніндегі сот шешiмдерiн, ұйғарымдары мен қаулыларын, мүлiктi өндiрiп алу бөлiгiнде қылмыстық iстер жөніндегі үкiмдер мен қаулыларды мiндеттi түрде және уақтылы орындау, сондай-ақ осы Заңда көзделген жағдайларда өзге де органдардың шешiмдерi мен қаулыларын орындау болып табылады.
2-бап. Атқарушылық iс жүргiзу туралы заңдар
Атқарушылық iс жүргiзу туралы заңдар Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттардың нормаларына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының басқа да нормативтiк құқықтық актілерінен тұрады.
3-бап. Атқарушылық iс жүргiзу туралы заңдардың қолданылу тәртібі
1. Атқарушылық iс жүргiзу атқарушылық әрекеттердi жасау кезiнде қолданылып жүрген нормаларға сәйкес жүзеге асырылады.
2. Бюджетке төленетiн салық төлемдерi мен өзге де мiндеттi төлемдердiң берешегiн, айыппұлдар төлеудi кешiктiргенi үшiн өсiмдердi, бюджетке төленетiн салық төлемдерi мен өзге де мiндеттi төлемдер туралы заңдарды бұзғаны үшiн өзге де санкцияларды өндiрiп алу жөніндегі атқарушылық iс жүргiзу осы Заңда белгiленген тәртiппен және салық пен кеден заңдарына сәйкес жүргiзiледi.
2006.22.06 № 147-III ҚР Заңымен 2-1-тармақпен толықтырылды
2-1. Қызметкерлердің өмірі мен денсаулығына келтірілген зиян үшін белгіленген тәртіппен жауапты деп танылған, таратылатын заңды тұлғаның мүлкі жоқ немесе жеткіліксіз болған жағдайда, осы зиянды өтеу жөніндегі тиісті мерзімдік төлемдерді капиталдандыру сомасын мемлекеттен өндіріп алу жөніндегі атқарушылық іс жүргізу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.
3. Қазақстан Республикасының аумағында басқа мемлекеттердiң атқарушылық құжаттары жөнiнде атқарушылық iс жүргiзу, егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттардан өзгеше туындамаса, қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жүзеге асырылады.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 4-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
4-бап. Атқарушылық iс жүргiзу органдары
1. Осы Заңның 5-бабында тiзiп келтiрiлген атқару құжаттарын орындау атқару құжаттарының орындалуын қамтамасыз ету жөніндегі уәкiлеттi органның аумақтық органдары мен бөлiмдерiнiң сот орындаушыларына жүктеледi.
2. Заңда көзделген жағдайларда атқару құжаттарын орындау сот приставтарының жәрдемдесуiмен жүзеге асырылады.
3. Өзге органдар, ұйымдар мен лауазымды адамдар атқару құжаттарын мәжбүрлеп орындату жөніндегі атқарушылық iс-әрекеттi бұл жайында заңда тiкелей нұсқау болғанда ғана жүзеге асырады.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 4-1-баппен толықтырылды
4-1-бап. Атқарушылық ic жүргiзу органдарының жүйесi және құзыреті
1. Атқарушылық iс жүргiзу органдарының жүйесiн:
1) атқару құжаттарын орындауды қамтамасыз ету жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган (бұдан әрi - уәкiлеттi орган);
2) уәкiлеттi органның облыстардағы, Астана және Алматы қалаларындағы аумақтық органдары (аумақтық органдар);
3) аумақтық органдардың аудандардағы, қалалардағы және қалалардағы аудандардағы бөлiмдерi (аумақтық бөлiмдер) құрайды. Аумақтық бөлiмдердiң банктерде ағымдағы шоттары, сондай-ақ мөрлерi мен мөртабандары болуы мүмкiн.
2. Уәкiлеттi органның өкiлеттiктерi мен қызмет тәртібі Қазақстан Республикасының Президентi бекiтетiн ережемен айқындалады.
Уәкiлеттi органның аумақтық органдарының және аумақтық бөлiмдерiнiң өкiлеттiктерi мен қызмет тәртібі уәкiлеттi орган бекiтетiн ережелермен айқындалады.
2006.22.06 № 147-III ҚР Заңымен 3-тармақпен толықтырылды
3. Атқарушылық іс жүргізу органдары қызметкерінің қызметтік іс-әрекетіне, заңнамалық актілермен тікелей уәкілеттік берілген адамдардан басқа, ешкімнің араласуға құқығы жоқ. Атқарушылық іс жүргізу органдары қызметкерінің іс-әрекетіне заңға қайшы араласу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.
ҚР 29.03.00 ж. № 42-II; 09.08.02 № 346-II Заңдарымен 5-бап өзгертілді; ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 5-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара); 2004.28.12 № 24-III ҚР Заңымен 5-бап өзгертілді
5-бап. Атқару құжаттарының тiзбесi
1. Мыналар атқару құжаттары болып табылады:
1) сот актілерінiң негiзiнде берiлетiн атқару парақтары;
2) Қазақстан Республикасының азаматтық iс жүргiзу заңдарына сәйкес берiлетiн сот бұйрықтары;
3) Қазақстан Республикасының аумағында халықаралық, шетелдiк соттардың және төрелiк соттардың шешiмдерiн мәжбүрлеп орындату туралы сот актілерінiң негiзiнде берiлетiн атқару парақтары;
3-1) аралық соттардың шешiмдерiн мәжбүрлеп орындату туралы соттың ұйғарымы негiзiнде берiлетiн атқару парақтары;
4) Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексiнде көзделген жағдайларда әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша шығарылған сот қаулылары;
5) Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексiнде көзделген жағдайларда әкiмшiлiк құқық бұзушылық жөніндегі iстердi қарауға уәкiлеттi органның (лауазымды адамның) қаулысын мәжбүрлеп орындату туралы соттардың қаулылары;
6) талаптарын мәжбүрлеп орындату туралы прокурордың қаулысы;
7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда өзге де органдардың қаулылары.
2. Атқару құжаты жоғалған жағдайда атқару құжатын берген орган Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен беретiн оның дубликаты өндiрiп алу үшiн негiз болып табылады.
2-тарау. Атқарушылық әрекеттердi жасаудың
жалпы жағдайлары
ҚР 29.03.00 ж. № 42-II Заңымен 6-бап өзгертілді; ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 6-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 6-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
6-бап. Мәжбүрлеп орындату шараларын қолдану негiздерi
Сот орындаушысы осы Заңмен белгiленген тәртiппен өзiнiң iс жүргiзуiне қабылдаған атқару құжаты және сот орындаушысының осы заңның 10-бабына сәйкес ерікті орындау үшін белгілеген мерзімінің өтуі мәжбүрлеп орындату шараларын қолдануға негiз болып табылады.
ҚР 29.03.00 ж. № 42-II; 09.08.02 № 346-II; 05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара) 2004.28.12 № 24-III Заңдарымен 7-бап өзгертілді
7-бап. Атқару құжаттарын орындауға беру мерзiмдерi
1. Атқару құжаттары мәжбүрлеп орындатуға мынадай мерзiмдерде:
1) сот актілері негiзiнде берiлетiн сот бұйрықтары мен атқару парақтары - үш жыл iшiнде;
1-1) аралық соттардың немесе төрелiктiң шешiмдерiн мәжбүрлеп орындату туралы соттың ұйғарымы негiзiнде берiлетiн атқару парақтары - үш жыл iшiнде;
2) әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы ic бойынша шығарылған сот қаулылары - егер заңмен өзге мерзiмдер белгiленбесе, бiр жыл iшiнде;
3) әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар туралы iстердi қарауға уәкiлеттi органның (лауазымды адамның) қаулысын мәжбүрлеп орындату туралы сот қаулылары - бiр жыл iшiнде;
4) прокурордың қаулылары - үш ай iшiнде берiлуi мүмкiн.
2. Аталған мерзiмдер:
1) мүлiктi өндiрiп алу бөлiгiнде сот актілері негiзiнде берiлген атқару парақтарын орындау кезiнде - сот актiсi заңды күшiне енген не сот актiсiн орындаудың мерзiмiн ұзарту немесе оған мәулет беру кезiнде белгiленген мерзiм аяқталғаннан кейiнгi күннен бастап, ал сот актiсi дереу орындалуға тиiс болған жағдайларда - ол шығарылғаннан кейiнгi күннен бастап;
1-1) аралық соттардың немесе төрелiктiң шешiмдерiн мәжбүрлеп орындату туралы соттың ұйғарымы негiзiнде берiлген атқару парақтарын орындау кезiнде - шешiм күшiне енген күннен кейiнгi күннен бастап;
2) әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс бойынша шығарылған сот қаулыларын орындау кезiнде - қаулы шығарылған күннен бастап;
3) әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарауға уәкiлеттi органның (лауазымды адамның) қаулысын мәжбүрлеп орындату туралы сот қаулыларын орындау кезiнде - мәжбүрлеп орындату туралы шешiм қабылданғаннан кейiнгi күннен бастан;
4) қалған атқару құжаттарының барлығы бойынша - олар берiлгеннен кейiнгi күннен бастап есептеледi.
3. Мерзiмдi төлемдер өндiрiп алу туралы шешiмдер (алимент өндiрiп алу туралы, мертiктiрумен немесе денсаулығын өзгедей зақымдаумен келтiрiлген зиянды өтеу туралы және басқа iстер бойынша) атқару құжаттары төлем жасауға берiлген барлық уақытта күшiн сақтайды. Мұндай жағдайларда мерзiм әрбiр төлем үшiн жеке есептеледi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 8-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
8-бап. Атқару құжатын беру кезіндегі мерзiмiнiң үзiлуi
1. Атқару құжатын орындауға беруге арналған мерзiм:
1) атқару құжатын орындауға беру;
2) атқару құжатын борышкердiң iшiнара орындауы арқылы;
3) борышкердi iздестiру кезiнде үзiледi.
2. Үзiлiстен соң мерзiмiнiң өтуi қайтадан басталады, бұл орайда үзiлiске дейiнгi өткен уақыт жаңа мерзiмге есептелмейдi.
3. Үзiлiстен кейiнгi жаңа мерзiм атқару құжаты бойынша өндiрiп алу толық не iшiнара жүргiзiлмей, ол өндiрiп алушыға қайтарылған күннен бастап, не өндiрушiнiң борышкердiң тұратын жерiн анықтаған немесе өндiрушiнiң борышкердiң тұратын жерiн анықтағандығы туралы хабарлаған күннен бастап есептеледi.
ҚР 29.03.00 ж. № 42-II; 05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара) Заңдарымен 9-бап өзгертілді
9-бап. Атқару құжатын орындауға беру үшiн өткiзiп алынған мерзiмдi қалпына келтiру
1. Атқару құжатын орындауға ұсынуға арналған мерзiмдi өткiзiп алған өндiрiп алушы сот актiсiн шығарған сотқа немесе орындалатын жердегi сотқа өтiп кеткен мерзiмдi қалпына келтiру туралы өтiнiш жасауға құқылы.
2. Атқару парағын орындауға берiлген мерзiмдi өткiзiп алу себептерiн сот дәлелдi деп таныған жағдайда мерзiм қалпына келтiрiлуi мүмкiн.
3. Қалған атқару құжаттары бойынша өтiп кеткен мерзiм қалпына келтiруге жатпайды.
ҚР 29.03.00 ж. № 42-II Заңымен 10-бап өзгертілді; ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 10-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 10-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
10-бап. Атқару құжатын iс жүргiзуге қабылдау
Сот орындаушысы өзiне заңда белгiленген талаптарға сәйкес келетiн атқару құжаты келiп түскеннен кейiн үш тәулiктен кешiктiрмей атқарушылық іс жүргiзудi қозғап, бұл туралы қаулы шығарады.
Сот орындаушысы сонымен бiр мезгiлде атқару құжаттарының орындалуын қамтамасыз ету жөнiнде осы Заңда көзделген шараларды қабылдайды.
Бұл орайда сот орындаушысы борышкердiң дәлелдi жазбаша өтiнiшi бойынша, дереу орындалуға тиiс атқару құжаттарын қоспағанда, атқару құжатын ерiктi орындау үшiн атқарушылық ic жүргiзу қозғалған күннен бастап бес күн мерзiм белгiлейдi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 11-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
11-бап. Атқару құжатын қайтару
1. Атқару құжаты заңда белгiленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда сот орындаушысы бiр күн iшiнде қайтару туралы қаулы шығарып, оны берген органға жiбередi, бұл жөнiнде өндiрiп алушыға хабарлайды. Қайтару туралы қаулыда атқару құжаты қайтарылып отырған негiздер көрсетiлуге тиiс.
2. Сот орындаушысына кемшiлiктерi жойылғаннан кейiн немесе белгiленген мерзiмнен кешiрек келiп түскен атқару құжатының берiлген күнi болып оның қайтадан келiп түскен күнi саналады.
3. Қайтару туралы қаулыда аталған кемшiлiктер жойылмай келiп түскен атқару құжаты орындалуға тиiс емес және ол жiберген органға қайтарылады.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 12-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 12-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
12-бап. Атқарушылық әрекеттердi орындау мерзiмдерi
1. Мерзімді өндіріп алу туралы атқару құжаттарын қоспағанда, сондай-ақ, егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше белгіленбесе, атқару құжаттары бойынша орындау атқарушылық іс жүргізу қозғалған күннен бастап екі ай мерзімде аяқталуға тиіс.
2. Құрылыстарды бұзуға, технологиялық операцияларды жүргiзуге байланысты атқару құжаттары бойынша, сондай-ақ мамандарды тарта отырып мүлiктi бағалауды, сараптама жүргiзудi, сауда-саттық өткізудi, борышкердiң мүлкiн iздестiрудi талап ететiн мүлiктiк өндiрiп алу туралы атқару құжаттары бойынша орындау төрт ай мерзiмде аяқталуға тиiс.
3. Осы Заңда көзделген негiздер бойынша атқару құжаттарын орындау тоқтатыла тұрған, мерзiмi ұзартылған, мәулет берiлген не кейiнге қалдырылған уақыт атқарушылық iс жүргiзу мерзiмiне кiрмейдi.
13-бап. Мерзiмдi кейiнге қалдыру, ұзарту, орындау тәсiлi мен тәртібін өзгерту, берiлген сомаларды индекстеу
Атқарушылық әрекеттер жасауды қиындататын немесе мүмкiн болдырмайтын мән-жайлар болған ретте сот орындаушысы, өндiрiп алушы немесе борышкер iстi қараған сот алдына немесе орындалатын жердегi сот алдына орындау мерзiмiн кейiнге қалдыру немесе ұзарту туралы, орындау тәсiлi мен тәртібін өзгерту туралы, сондай-ақ ұйғарылған сомаларды индекстеу туралы мәселе қоюға хақылы.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 14-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
14-бап. Атқарушылық әрекеттердi кейiнге қалдыру
Атқарушылық әрекеттер жасауға кедергi келтiретiн жағдаяттар болған ретте сот орындаушысы оларды өз бастамасы бойынша немесе тараптардың бiреуiнiң өтiнiшi бойынша он күнге дейiнгi мерзiмге кейiнге қалдыра алады, бұл жөнiнде тиiстi қаулы шығарылады, оны аға сот орындаушысы бекiтедi. Атқарушылық әрекеттердi кейiнге қалдыру туралы сот орындаушысы атқарушылық iс жүргiзуге қатысатын адамдарға хабарлауға мiндеттi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 15-бап толықтырылды (бұр. ред. қара); 2009.11.07. № 185-IV ҚР Заңымен 15-бап өзгертілді (ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) (бұр.ред.қара)
15-бап. Сот орындаушысының атқарушылық iс жүргiзудi тоқтата тұру мiндетi
Атқарушылық iс жүргiзу:
1) егер сот белгiлеген құқық қатынасы құқықтық мұрагерлiкке жол берсе борышкер қайтыс болған, ол қайтыс болды деп хабарланған немесе хабар-ошарсыз кеттi деп танылған;
2) борышкер болып табылатын заңды тұлға қайта құрылған немесе оның таратылуы туралы заңда белгiленген тәртiппен шешiм қабылданған немесе дәрменсiздiгi (банкроттығы) туралы iс қозғалған;
3) борышкердiң немесе өндiрiп алушы әрекетке қабiлетсiз немесе әрекетке қабiлетi шектеулi деп танылған;
4) борышкер атқару құжатын сот тәртібімен даулаған;
5) әкiмшiлiк жаза қолданған органдардың (лауазымды, адамдардың) әрекеттерiне сотқа шағым берiлген;
6) сот немесе атқару құжатын бергенде негiзге алынған шешiмнiң орындалуын тоқтата тұру құқығы заңмен берiлген лауазымды адам қаулы шығарған;
7) сотқа атқару құжаты бойынша өндiрiп алынатын мүлiктi хатталудан шығару туралы (пайдалануға тыйым салудан босату) талап қойылған;
2007.19.02. № 230-III ҚР Заңымен бап 7-1-тармақпен толықтырылды
7-1) қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган қаржы нарығында қызметті жүзеге асыруға берілген лицензиядан айыру немесе оның қолданылуын тоқтата тұру туралы немесе қаржы ұйымдарын консервациялауды жүргізу бойынша шешім қабылдаған;
2007.19.02. № 230-III ҚР Заңымен бап 7-2-тармақпен толықтырылды
7-2) сот банкті, жинақтаушы зейнетақы қорының сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы іс қозғаған;
7-3) сот қаржы ұйымын қайта құрылымдау туралы шешім қабылдаған;
8) борышкер немесе өндiрiп алушы борышкер мүлкiн бағалау нәтижелерiне дау шығарған жағдайларда тоқтатыла тұруға тиiс.
Осы баптың 7) және 8) тармақшаларында көзделген жағдайларда тiзiмдемеден шығару (мүлiкке тыйым салудан босату) туралы талап қойылған мүлiктiң бөлiгiнде ғана атқарушылық iс-әрекет тоқтатыла тұрады не оны бағалау нәтижелерi дауланады.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 16-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
16-бап. Сот орындаушысының атқарушылық iс жүргiзудi тоқтата тұру құқығы
Атқарушылық iс жүргiзу сол сияқты:
1) сот орындаушысы, өндiрiп алушы немесе борышкер сот актiсiн түсiндiру туралы, не орындау мерзiмiн ұзарту және оған мәулет беру туралы, сот актiсiн орындау әдiсi мен тәртібін өзгерту туралы өтiнiш жасаған;
2) борышкер ұзақ уақыт бойы қызмет бабындағы iссапарда болған;
3) борышкер емдеу мекемесiнде болған;
4) сот орындаушысының iс-қимылына өндiрiп алушы, борышкер сотқа шағым берген;
6) өндiрiп алушы өтiнiш жасаған;
7) борышкер не өндiрiп алушы елдi мекен шегiнен, соның iшiнде Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құрылымдарында мерзiмдi әскери қызмет өткеруiне байланысты тыс жерде жүрген жағдайларда да тоқтатыла тұруы мүмкiн.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен (бұр. ред. қара); 2009.11.07. № 185- IV ҚР Заңымен (ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) (бұр.ред.қара) 17-бап өзгертілді
17-бап. Атқарушылық iс жүргiзудi тоқтата тұру мерзiмдерi
Атқарушылық iс жүргiзу:
1) осы Заңның 15-бабының 1), 2), 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда - борышкердiң құқықтық мұрагерi айқындалғанға, әрекетке қабiлетсiз немесе әрекетке қабiлетi шектеулi борышкерге қорғаншы немесе қамқоршы тағайындалғанға, заңды тұлғаны тарату, заңды тұлғаны немесе жеке кәсiпкердi (борышкердi) банкрот деп жариялау туралы шешiм белгiленген тәртiппен қабылданғанға дейiн;
2) осы Заңның 16-бабының 2), 3), 7) тармақшаларында көзделген жағдайларда - борышкер не өндiрiп алушы қызмет бабындағы iссапардан, демалыстан, мерзiмдi әскери қызметтiң аяқталуына байланысты Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнен, Қазақстан Республикасының басқа әскерлерi мен әскери құрылымдарынан қайтқанға, емдеу мекемесiнен шыққанға дейiн;
3) осы Заңның 15-бабының 4), 5), 7) және 8) тармақшаларында және 16-бабының 1), 4-тармақшаларында көзделген жағдайларда талапты немесе шағымды қанағаттандырудан бас тарту туралы сот қаулысы заңды күшiне енгенге дейiн;
4) осы Заңның 16-бабының 6)-тармақшасында көзделген жағдайда өндiрiп алушыдан өтiнiш түскенге дейiн;
5) осы Заңның 15-бабының 6) тармақшасында көзделген жағдайда қадағалау тәртібімен iс жүргiзу аяқталғанға немесе сот не өзге де органның шешiмiн тоқтата тұрудың күшiн жою туралы тиiстi лауазымды адамның өкіміне дейiн;
6) осы Заңның 16-бабының 1) тармақшасында көзделген жағдайда орындалуға жататын қаулының түсiндiрмесi келiп түскенге дейін;
7) осы Заңның 15-бабының 7-3) тармақшасында көзделген жағдайда - қаржы ұйымын қайта құрылымдау тоқтатылғанға дейін тоқтатыла тұруы мүмкін.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 18-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
18-бап. Борышкерге iздеу салу
1. Борышкердiң жүрген жерi белгiсiз болған жағдайда сот орындаушысы iшкi iстер органдары немесе қаржы полициясы арқылы борышкердi iздестiрудi жариялау туралы ұсыныспен сотқа жүгiнуге міндетті. Бұл ретте атқару құжатының түпнұсқасы өндіріп алушыға қайтарып берiледi, ол атқару құжатын борышкердiң жүрген жерi анықталған кезде мәжбүрлеп орындатуға беруге құқылы, көшiрмесi борышкер iздестiрiлетiн кезеңде сот орындаушысының бақылауында болады.
1-1. Борышкердi iздестiрудi соттың ұйғарымы бойынша Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен iшкi iстер және қаржы полициясы органдары жүзеге асырады.
2. Борышкердi iздеу жөніндегі шығыстар атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстарға жатады және сот арқылы борышкерден жергiлiктi бюджетке өндiрiп алынуға тиiс.
19-бап. Атқарушылық iс жүргiзудi жаңғырту
Атқарушылық iс жүргiзу өндiрiп алушының өтiнiшi бойынша не сот орындаушысының бастамасы бойынша оның тоқтатыла тұруын туғызған мән-жайлар жойылғаннан кейiн жаңғыртылады.
05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III (бұр. ред. қара); 2009.11.07. № 185-IV (ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) (бұр.ред.қара) ҚР Заңдарымен 20-бап өзгертілді
20-бап. Атқарушылық iс жүргiзудi тоқтатудың негiздерi мен салдары
1. Атқарушылық iс жүргiзу, егер:
1) өндiрiп алушы өндiрiп алудан бас тартса;
2) өндiрiп алушы мен борышкер бiтiсу келісімiн жасаса және оны сот бекiтсе;
3) шешiмiмен белгiленген талаптар немесе мiндеттер өндiрiп алушы немесе борышкер болып табылатын азамат қайтыс болғаннан кейiн өлген адамның құқықтық мұрагерiне көше алмаса;
4) атқару құжатының орындауға беру мерзiмi бiтсе;
5) тиiстi органның атқару құжатын бергенде негiзге алынған шешiмiнiң күшi жойылса;
6) өндiрiп алушы немесе борышкер болып табылған заңды тұлғаны тарату аяқталса;
7) атқару құжатының өндiрiп алу немесе өзге де талабы толық көлемiнде орындалса;
8) заттарды өндiрiп алушыға беру туралы атқару құжатын орындау кезiнде өндiрiп алушы борышкерден алып қойылған заттарды алудан бас тартса;
9) Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің 312-6-бабы бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көзделген негіз бойынша қайта құрылымдауды тоқтату туралы сот шешімі заңды күшіне енген болса, тоқтатылады.
2. Атқарушылық іс жүргізу тоқтатылған жағдайларда бұл туралы сот орындаушысы қаулы шығарады. Атқару құжаты не оның көшірмесі тиісті белгі соғылып, сотқа немесе құжатты берген басқа органға жіберіледі. Сонымен бір мезгілде орындауды қамтамасыз ету шараларының күші жойылуға тиіс. Осы баптың 1-тармағының 7) тармақшасы негізінде тоқтатылған, орындалғаннан кейін атқару санкциясы өндіріп алынуға тиіс атқару құжаттары бойынша орындауды қамтамасыз ету шараларының күші санкцияны өндіріп алғаннан кейін ғана жойылуға тиіс. Атқару құжатының орындауға берілу мерзімін сот қалпына келтірген не сот орындаушысының ол бойынша іс жүргізу тоқтатылған атқару құжатын орындау жөніндегі іс-әрекеті заңсыз деп танылған жағдайларды қоспағанда, тоқтатылған атқарушылық іс жүргізуді қайта бастауға болмайды.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 20-1-баппен толықтырылды
20-1-бап. Атқарушылық iс жүргiзудiң аяқталуы
Атқарушылық iс жүргiзу:
1) осы Заңның 21-бабында аталған негiздер бойынша атқару құжаты қайтарылған;
2) осы Заңның 20-бабында аталған негiздер бойынша атқарушылық iс жүргiзу тоқтатылған;
3) соттың немесе құжат берген басқа органның талабы бойынша атқару құжаты орындалмай қайтарылған жағдайларда аяқталды деп есептеледi.
05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 21-бап өзгертілді
21-бап. Атқару құжаттарын өндiрiп алушыға қайтару
1. Өндiрiп алу жүргiзiлмеген немесе толық көлемде жүргiзiлмеген атқару құжаты сот орындаушысының қаулысы бойынша мына жағдайларда:
1) өндiрiп алушының арызы бойынша;
2) егер борышкердiң өндiрiп алынуы мүмкiн мүлкi, ақша сомасы, бағалы қағаздары немесе табыстары жоқ болса және оның мүліктерін немесе табыстарын анықтау бойынша сот орындаушысы қолданған, заңда көзделген барлық шаралар нәтиже бермеген кезде;
3) егер өндiрiп алушы шешiмiнiң орындалуы кезiнде борышкердiң сатылмаған мүлкiн алудан бас тартса;
4) егер борышкер өндiрiп алушы көрсеткен мекен-жайда тұрмайтын немесе жұмыс iстемейтiн болса не сол жерде оның мүлкi жоқ болса;
5) егер сот борышкерге қатысты iздеу жарияласа, өндiрiп алушыға қайтарылады.
2. Атқару құжатын өндiрiп алушыға қайтару заңда белгiленген атқарудың ескiруi мерзiмiнiң шегiнде осы құжатты орындауға қайталап ұсынуға кедергi болмайды.
3. Мемлекет өндіріп алушы болып табылатын атқару құжаты сотқа қайтарылады.
22-бап. Атқарушылық iс жүргiзудi тоқтата тұру немесе тоқтату, атқару құжатын өндiрiп алушыға қайтару немесе оны тарату комиссиясына жiберу туралы мәселелердi қарау
1. Атқарушылық iс жүргiзудi тоқтата тұру, тоқтату, атқару құжатын қайтару немесе оны тарату комиссиясына жiберу туралы мәселелердi сот орындаушысы қарайды. Бұл жөнiнде атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы адамдарға хабарланады, алайда олардың келмей қалуы аталған мәселелердi шешуге кедергi болмайды.
2. Сот орындаушысы атқарушылық iс жүргiзудi тоқтата тұру, тоқтату, атқару құжатын қайтару немесе оны тарату комиссиясына жiберу туралы қаулы шығарады, оны аға сот орындаушысы бекiтуге тиiс.
3. Сот орындаушысының атқарушылық iс жүргiзудi тоқтата тұру, тоқтату, атқару құжатын қайтару немесе оны тарату комиссиясына жiберу туралы қаулысына өндiрiп алушы сотқа шағымдана алады.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 23-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
23-бап. Орындалуға тиiстi атқару құжатын түсiндiру
Атқару құжаты түсiнiксiз болған жағдайда оны орындауға алған сот орындаушысы, сондай-ақ өндiрiп алушы немесе борышкер атқару құжатын бергенде негiзге алынған шешiмдi немесе қаулыны түсiндiру үшiн сотқа немесе атқару құжатын берген органға жүгiнуге хақылы.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 24-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
24-бап. Атқарушылық әрекеттер жасалатын жер
1. Атқарушылық әрекеттердi борышкердiң тұрғылықты жерi бойынша немесе жұмыс орны бойынша не оның мүлкi тұрған жер бойынша сот орындаушысы жүргiзедi. Егер заңды тұлға борышкер болса, орындау оның органы немесе мүлкi орналасқан жерде жүргiзiледi.
2. Борышкерге белгiлi бiр әрекеттер жасауға мiндеттейтiн атқару құжаттарын орындауды осындай әрекеттер жасалатын жердегi сот орындаушысы жүргiзедi.
3. Егер атқару құжатын орындау процесiнде борышкер басқа жерге кетiп қалса және борышкердiң бұрынғы тұрған жерiнде өндiрiп алынатын мүлiк қалмаса, сот орындаушысы бұл жөнiнде дереу акт жасайды және атқару құжатын борышкердiң жаңа тұрғылықты жерi, оның жаңа жұмыс орны, жаңа орналасқан жерi бойынша не борышкер мүлкiнiң жаңа тұрған жерi бойынша сот орындаушысына үш күннен кешiктiрмей жiберiп, бұл жөнiнде өндiрiп алушыға хабарлайды.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 25-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
25-бап. Атқарушылық әрекеттер жасалатын уақыт
1. Атқарушылық әрекеттер жұмыс күндерiнде 6.00 сағаттан 22.00 сағатқа дейiн жасалады. Атқарушылық әрекеттердi осы шекте жасаудың нақты уақытын сот орындаушысы белгiлейдi. Атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы тараптар атқарушылық әрекеттер жасаудың өздерiне қолайлы уақытын ұсынуға хақылы.
2. Демалыс және мереке күндерiнде, сондай-ақ түнгi уақытта атқарушылық әрекеттерге кейiнге қалдыруға болмайтын немесе оларды борышкердiң кiнәсiнен басқа күндерде және осы Заңда белгiленген уақытта жасау мүмкiн болмаған жағдайларда ғана жол берiледi.
26-бап. Атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы адамдар
1. Тараптар және олардың өкiлдерi атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы адамдар деп танылады. Өкiлдiң өкiлеттiгi заңдарда көзделген талаптарға сәйкес ресiмделедi.
2. Қажет болған жағдайларда соттар мен басқа да органдардың қаулыларын бұлжытпай орындауды қамтамасыз ету үшiн сот приставы тартылады. Iшкi iстер органдарының қызметкерлерiн немесе бөлiмшелерiн тарту заңдарға сәйкес жүзеге асырылады.
27-бап. Атқарушылық iс жүргiзудегi тараптар
1. Өндiрiп алушы мен борышкер атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы тараптар болып табылады.
2. Өз пайдасына немесе мүдделерiне атқару құжаты берiлген жеке немесе заңды тұлға өндiрiп алушы болып табылады.
3. Атқару құжатында көзделген талаптарды орындауға мiндеттi жеке немесе заңды тұлға борышкер болып табылады.
4. Атқарушылық iс жүргiзуге бiрнеше өндiрiп алушы немесе борышкер қатыса алады. Басқа тарапқа қатысты олардың әрқайсысы атқарушылық iс жүрiзуге дербес қатысады немесе қатысушылардың бiрiне атқарушылық әрекеттерге қатысуды тапсыра алады, бұған атқару құжаты бойынша борышкерге оның өзi ғана жасай алатын мiндеттер (жеке мiндеттер) жүктеген жағдайлар қосылмайды.
28-бап. Атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы адамдардың құқықтары мен мiндеттерi
1. Атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы адамдардың атқарушылық iс жүргiзу материалдарымен танысуға, олардан үзiндiлер жасауға, көшiрмелерiн алуға, қосымша материалдар беруге, өтiнiш бiлдiруге, атқарушылық әрекеттер жасауға қатысуға, атқарушылық әрекеттер процесiнде ауызша және жазбаша түсiнiктер беруге, атқарушылық iс жүргiзу барысында туындайтын барлық мәселелер бойынша өз дәлелдерi мен пiкiрлерiн айтуға, атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы басқа адамдардың дәлелдерi мен өтiнiштерiне қарсылық бiлдiруге, бас тартуын мәлiмдеуге, атқарушылық iс жүргiзу мәселелерi бойынша сот орындаушысының әрекеттерiне немесе шешiмдерiне шағым жасауға хақылы.
2. Атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы адамдар өздерiне берiлген барлық құқықтарды адал пайдалануға, сондай-ақ атқарушылық iс жүргiзу туралы заңдардың талаптарын орындауға мiндеттi.
2006.22.06 № 147-III ҚР Заңымен 28-1-баппен толықтырылды
28-1-бап. Атқарушылық іс жүргізудегі құқықтық мұрагерлік
Борышкер қатардан шыққан (азамат қайтыс болған, заңды тұлға қайта ұйымдастырылған, талаптан бас тартылған, борыш ауысқан) жағдайда сот орындаушысы шешім шығарған сотқа борышкерді оның құқықтық мұрагерімен ауыстыру туралы ұйғарым шығару жөнінде ұсыныс жіберуге құқылы. Құқықтық мұрагер үшін ол атқарушылық іс жүргізуге кіріскенге дейін жасалған барлық іс-әрекеттер борышкер үшін міндетті болатындай дәрежеде міндетті болады.
2006.22.06 № 147-III ҚР Заңымен 28-2-баппен толықтырылды
28-2-бап. Атқарушылық іс жүргізуге тараптар өкілдерінің
қатысуы
1. Жеке тұлғалар атқарушылық іс жүргізуге дербес немесе өкілдері арқылы қатыса алады. Атқарушылық іс жүргізуге жеке тұлғаның өзінің қатысуы оны өз өкілі болуы құқығынан айырмайды. Егер атқару құжаты бойынша борышкерге оның өзі ғана орындай алатын міндеттер жүктелсе, онда борышкер оларды орындау кезінде өкіл арқылы әрекет етуге құқылы емес.
2. Ұйымдардың атқарушылық іс жүргізуге қатысуы олардың өздеріне заңмен, өзге де нормативтік құқықтық актілермен және құрылтай құжаттарымен берілген өкілеттіктер шегінде әрекет ететін органдары не аталған органдардың өкілдері арқылы жүзеге асырылады.
Ұйым атынан өкілдік ететін адамдардың өз лауазымдық жағдайлары мен өкілеттіктерін растайтын құжаттары болуға тиіс.
3. Өкілдің өкілеттіктері Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес берілген және ресімделген сенімхатпен куәландырылады.
2006.22.06 № 147-III ҚР Заңымен 28-3-баппен толықтырылды
28-3-бап. Өкілдің өкілеттіктерi
1. Атқарушылық іс жүргізуге қатысатын өкіл атқарушылық іс жүргізумен байланысты барлық іс-әрекеттерді өкілдік берушінің атынан жасауға құқылы.
2. Өкілдік беруші беретін сенімхатта өкілдің мынадай іс-әрекеттер жасауға:
1) атқару құжатын ұсынуға және кері қайтарып алуға;
2) өкілеттіктерді басқа тұлғаға беруге (қайта сенім білдіруге);
3) сот орындаушысының іс-әрекеттеріне шағым жасауға;
4) ұйғарылған мүлікті (соның ішінде ақшаны) алуға;
5) бітімгершілік келісім жасасуға өкілеттіктері арнайы ескертілуге тиіс.
2006.22.06 № 147-III ҚР Заңымен 28-4-баппен толықтырылды
28-4-бап. Өкіл бола алмайтын адамдар
1. Он сегіз жасқа толмаған немесе қорғаншылықта не қамқоршылықта болатын адамдар атқарушылық іс жүргізуде өкіл бола алмайды.
2. Судьялар, тергеушілер, прокурорлар, өкілді органдардың депутаттары, атқарушылық іс жүргізу органдарының және сот аппаратының қызметкерлері, тиісті ұйымдардың уәкілі немесе заңды өкілдері ретінде атқарушылық іс жүргізуге олардың қатысу жағдайларын қоспағанда, атқарушылық іс жүргізуде өкіл бола алмайды.
Адам, егер мүдделері өзі өкілдік ететін адамның мүдделеріне қайшы келетін адамдарға осы іс бойынша заң көмегін көрсетіп жатса немесе бұрын көрсеткен болса, сондай-ақ егер ол атқарушылық іс жүргізу органының қызметкерімен туыстық қатынаста болса, өкіл бола алмайды.
2006.22.06 № 147-III ҚР Заңымен 28-5-баппен толықтырылды
28-5-бап. Заңды өкілдер
1. Атқарушылық іс жүргізуде кәмелетке толмаған адамдардың, сондай-ақ сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке қабілеті шектеулі деп таныған адамдардың құқықтарын және заңмен қорғалатын мүдделерін заңды өкілдері - олардың ата-аналары, асырап алушылары, қорғаншылары немесе қамқоршылары қорғайды, олар өз өкілеттіктерін куәландыратын құжаттарын табыс етеді.
Заңды өкілдер іс-әрекет жасау құқығына заңда көзделген шектеулері бар өкілдік берушіге тиесілі барлық сондай іс-әрекеттерді өкілдік берушінің атынан жасайды.
2. Сот хабарсыз кетті деп таныған адам қатысатын атқарушылық іс жүргізуге оның өкілі ретінде, хабарсыз кеткеннің мүлкі басқаруға берілген және Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген тәртіппен өкіл ретінде тағайындалған адамдар қатысады.
3. Қайтыс болған немесе қайтыс болды деп белгіленген тәртіппен жарияланған адамның мұрагері қатысуға тиіс атқарушылық іс жүргізу бойынша, егер мұраны әлі ешкім қабылдамаған болса, өсиетті орындаушы немесе мұраны сенімгерлікпен басқарушы мұрагердің өкілі ретінде қатысады.
4. Заңды өкілдер атқарушылық іс жүргізуге қатысуды өздері өкіл ретінде таңдап алған басқа тұлғаға тапсыруы мүмкін.
29-бап. Атқарушылық iс жүргiзуге тiлмаштың қатысуы
1. Атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы адамдар атқарушылық әрекеттер жасау кезiнде өз бастамасы бойынша немесе сот орындаушысының ұсынысы бойынша тiлмаш шақыруы мүмкiн. Кәмелетке толған, әрекетке қабiлеттi, iске мүдделi емес, атқару әрекеттерiн жүргiзу үшiн қажеттi дәрежеде тiл меңгерген кез-келген адам тiлмаш бола алады.
2. Тiлмаштың өз еңбегi үшiн сыйақы алуға құқығы бар. Оған төленген сыйақы атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстарға жатқызылады.
30-бап. Атқарушылық iс жүргiзуге айғақ адамдардың қатысуы
1. Атқарушылық әрекеттер кемiнде екi айғақ адамның қатысуымен жасалуы мүмкiн.
2. Мынадай жағдайларда:
1) өндiрiп алушының немесе борышкердiң талабы бойынша;
2) үйге орналастыру және үйден шығару туралы шешiмдердi, борышкердiң мүлкiн пайдалануға тыйым салуға, алып қоюға және беруге, оның тұрғын үйiн, үй-жайлары мен қоймаларын ашуға, тексеру жүргiзуге байланысты әрекеттердi орындау кезiнде, сондай-ақ заңдарда көзделген өзге де жағдайларда айғақ адамдардың қатысуы мiндеттi.
Өзге жағдайларда айғақ адамдар сот орындаушысының бастамасы бойынша қатысуы мүмкiн.
3. Кәмелетке толған, әрекетке қабiлеттi, атқарушылық әрекеттердiң нәтижесiне мүдделi емес кез келген азаматтар айғақ адамдар ретiнде шақырылуы мүмкiн.
4. Айғақ адамдар қатысатын атқарушылық әрекеттер басталар алдында сот орындаушысы айғақ адамның атқарушылық әрекеттерге қатысу тәртібін түсiндiредi.
5. Айғақ адам өзiнiң қандай атқарушылық әрекеттер жүргiзу үшiн шақырылып отырғанын, олар қандай атқару құжаты негiзiнде жасалатынын бiлуге хақылы. Айғақ адам жүргiзiлген әрекеттер жөнiнде ескертпелер жасауға хақылы. Айғақ адамның ескертпелерi тиiстi атқарушылық әрекет актiсiне енгiзiлуге тиiс.
6. Айғақ адам жүргiзiлуiне өзi қатысқан iс кезіндегі атқарушылық әрекеттердiң фактiсiн, мазмұны мен нәтижелерiн куәландырады.
7. Айғақ адам ретiнде атқарушылық әрекет жасауға қатысқан адамдардың шығарған шығыстарына өтемақы алуға құқығы бар.
8. Айғақ адамдарға төленетiн ақша сомасы атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстарға жатқызылады.
31-бап. Атқарушылық iс жүргiзуге маманның қатысуы
1. Атқарушылық әрекеттер жасау кезiнде туындаған, арнаулы білімдi талап ететiн мәселелердi түсiндiру үшiн сот орындаушысы атқарушылық iске қатысушы адамдардың өтiнiшi бойынша немесе өз бастамасы бойынша маман тағайындауы мүмкiн. Қажет болған жағдайда бiрнеше маман тағайындалуы мүмкiн. Сот орындаушысы бұл жөнiнде қаулы шығарады.
2. Қорытынды беру үшiн қажет арнаулы білімi бар кез-келген адам маман ретiнде тағайындалуы мүмкiн.
3. Мамандардың атқарушылық әрекеттер жасауға байланысты жүргiзiлетiн жұмысты орындағаны үшiн сыйақы алуға құқығы бар. Бұл сыйақы және мамандар тартуға жұмсалған басқа да шығыстар атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстарға жатқызылады.
05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 32-бап өзгертілді
32-бап. Атқарушылық iс жүргiзудегi шет қалдыру
1. Егер сот орындаушысы, тiлмаш, маман, атқарушылық iс жүргiзудiң нәтижесiне жеке өзi тiкелей немесе жанама түрде мүдделi болса немесе өзге де мән-жайлар, атап айтқанда, тараптармен, олардың өкiлдерiмен әдiл қарайтынына күмән туғызатын туыстық қатынаста болса, олардың атқарушылық iс жүргiзуге қатысуына болмайды және олар шет қалдыруға тиiс.
2. Шет қалатындай мән-жайлар болған жағдайда осы баптың бiрiншi тармағында аталған адамдардың өздерi бас тартуын мәлiмдеуге мiндеттi. Шет қалу атқарушылық әрекеттер жасау басталғанға дейiн дәлелденiп жазбаша түрде мәлiмделуге тиiс. Егер шет қалуға негiз туындаса және ол жөнiнде атқарушылық әрекеттер жасау басталып кеткеннен кейiн белгiлi болса, оған орындау процесiнде жол берiледi.
3. Сот орындаушысынан бас тарту туралы мәселені аумақтық бөлім басшысы шешеді, бұл жөнінде тиісті дәлелді қаулы шығарылады.
Аудармашыдан немесе маманнан бас тарту туралы мәселені сот орындаушысы шешеді, бұл жөнінде аумақтық бөлім басшысы бекітетін тиісті дәлелді қаулы шығарылады.
4. Сот орындаушысын шет қалдырудан бас тартылу туралы қаулыға белгiленген тәртiппен сотқа шағым берiлуi және наразылық келтiрiлуi мүмкiн. Шағым беру немесе наразылық келтiру атқарушылық әрекеттер жүргiзудi тоқтатпайды.
3-тарау. Ақша сомаларын және өзге мүлiктi
өндiрiп алу тәртібі
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 33-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
33-бап. Атқару құжаттарын орындауды қамтамасыз ету
жөніндегі атқарушылық iс-әрекет жасау негiздерi
Сот орындаушысы атқару құжаттарының орындалуын қамтамасыз ету жөнiнде өз бастамасы бойынша шаралар қолдануға құқылы, ал өндiрiп алушының өтiнiшi бойынша шаралар қолдануға мiндеттi.
ҚР 29.03.00 ж. № 42-II; 05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара) Заңдарымен 34-бап өзгертілді
34-бап. Атқару құжаттарының орындалуын қамтамасыз ету жөніндегі шаралар
1. Атқару құжаттарының орындалуын қамтамасыз ету жөніндегі шаралар мыналар:
1) борышкердiң мүлкiн немесе онда не өзге де жеке немесе заңды тұлғаларда бар (соның iшiнде несие және сақтандыру), бағалы қағаздар мен есептелетiн ақша сомаларын пайдалануға тыйым салу;
2) борышкердiң өзiнде не басқа жеке немесе заңды тұлғаларда бар мүлкiн алып қою;
3) борышкердiң белгiлi бiр әрекеттер жасауына тыйым салу;
4) борышкердiң оған меншiк құқығы негiзiнде тиесiлi мүлiктi немесе ақша сомаларын пайдалануына тыйым салу не оларды сот атқарушысы белгiлеген шекте пайдалануға нұсқау беру;
5) борышкер мүлкiне сүргi салу;
6) құқық белгiлейтiн құжаттарды алып қою;
7) басқа адамдардың борышкерге мүлiк беруiне немесе оған қатысты өзге де мiндеттемелер орындауына тыйым салу болып табылады.
2. Қажет болған жағдайларда орындауды қамтамасыз етудiң бiрнеше түрiне жол берiлуi мүмкiн.
3. Қамтамасыз етудiң бiр түрiн басқа түрiмен ауыстыру туралы мәселенi сот орындаушысы атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы адамдардың өтiнiшi бойынша немесе өз бастамасы бойынша қарайды. Қамтамасыз етудiң бiр түрiн басқа түрiмен ауыстыру туралы мәселенi қарау бұрын белгiленген қамтамасыз ету шараларының қолданылуын кiдiртпейдi.
4. Атқарушылық iс жүргiзудi тоқтата тұру, кейiнге қалдыру, мерзiмiн ұзарту немесе мәулет беру aтқару құжаттарын орындауды қамтамасыз ету жөнiнде бұрын белгiленген шараларды жоюға әкеп соқпайды.
2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 35-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
35-бап. Борышкердiң мүлкiнен өндiрiп алу тәртібі
1. Атқару құжаттары бойынша өндiрiп алу, егер атқару құжатында өзгеше тәртiп белгiленбесе, бiрiншi кезекте борышкердiң ақша қаражатына, соның iшiнде банк мекемелерiнде тұрған ақша қаражатына да қолданылады.
2. Борышкердiң бухгалтерлiк (кассалық) құжаттары бойынша көрсетiлген қолма-қол ақша сомаларынан өндiрiп алу борышкердiң келісімiне қарамастан, олардың сақталу орнына тәуелсiз түрде олар ұсынылғаннан немесе табылғаннан соң дереу жүргiзiледi. Борышкердің қолма-қол ақша сомалары, соның ішінде борышкер кассасының сейфінде сақталатын және осы кассаның оқшауланған бөлмесінде немесе борышкердің өзге де бөлмелерінде сақталатын ақша сомалары, егер олардың борышкерге тиесілі екендігі анық белгілі болса, табылғаннан кейін дереу алып қойылуға тиіс.
3. Борышкерде берешектi өтеу үшiн жеткiлiктi ақша қаражаты болмаған жағдайда ол борышкерге тиесiлi басқа мүлiктен өндiрiп алынады. Өндiрiп алушының келісімiмен сот орындаушысы мүлiктi алдын ала бағалап, оны сатпай сол қалпында беруге хақылы.
4. Борышкер мүлкiнен атқару құжатын орындау үшiн қажеттi мөлшер мен көлемде, орындау жөніндегі шығыстар ескерiле отырып өндiрiлiп алынады. Борышкердің басқа мүлкі жеткіліксіз болған жағдайда, өндіріп алу борышкердің атқару құжаты бойынша құны өндіріп алу мөлшерінен асатын мүлкіне қолданылуы мүмкін. Мұндай жағдайларда, мүлікті сатқаннан кейін түскен сома, атқару құжаты бойынша өндіріп алынған сомалар мен орындау жөніндегі шығыстар шегеріле отырып, борышкерге қайтарылады. Борышкердiң меншiгiнде басқа адамдармен ортақ мүлiк болған жағдайларда оның заңға сәйкес айқындалатын үлесiнен өндiрiлiп алынады. Дау туған жағдайда бұл үлестiң мөлшерiн сот анықтайды.
5. Атқару құжатында аталған белгiлi бiр заттарды өндiрiп алушыға берген кезде сот орындаушысы бұл заттарды борышкерден алып қояды да, өндiрiп алушыға оларды беру актiсiн жасай отырып бередi.
36-бап. Заңды тұлғалар мен жеке кәсiпкерлер мүлкiнен өндiрiп алу
1. Борышкерде берешектi өтеу үшiн жеткiлiктi ақша сомасы болмаған ретте (борышкердiң есеп айырысу (ағымдағы) шотына қызмет көрсетудi жүзеге асыратын банктiң тиiстi ақпараты бар болса,) егер заңда бұл мүлiкке қатысты шектеулер белгiленбесе және заңды тұлға құрылтайшыларының (қатысушыларының) мүлiктi жауапкершiлiгi көзделсе, оған тиесiлi кез келген басқа мүлiктен, сондай-ақ заңды тұлға құрылтайшыларының (қатысушыларының) мүлкiнен өндiрiлiп алынуы мүмкiн.
2. Егер орындау барысында борышкер - заңды тұлғаның немесе жеке кәсiпкердiң мүлкi берешектi өтеу үшiн жеткiлiксiз болатыны анықталса, ал азаматтық заңдарда борышкердi дәрменсiз (банкрот) деп тануға жол берiлсе, сот орындаушысы өндiрiп алушыға бұл туралы хабарлауға мiндеттi.
3. Белгiленген тәртiппен дәрменсiз (банкрот) деп танылған борышкердiң мүлкiнен өндiрiп алу заңдарға сәйкес жүзеге асырылады.
4. Атқару құжатын орындау кезiнде заңды тұлға қайта құрылған жағдайда сот орындаушысы борышкердiң құқықтық мұрагерлiгiн айқындайды және шешiм шығарған сотқа баяндап хат жiберiп, борышкердi оның құқықтық мұрагерiмен ауыстыру туралы ұйғарым шығару туралы ұсыныс жасайды.
ҚР 03.06.03 ж. № 427-II Заңымен 37-бап толықтырылды
37-бап. Кепiлге салынған мүлiктен өндiрiп алу
1. Борышкерге қойылған кепiлмен қамтамасыз етiлмеген барлық талаптарды толық қанағаттандыру үшiн оның қалған мүлкi жеткiлiксiз болған жағдайда өндiрiп алу кепiл ұстаушының азаматтық заңдарда белгiленген құқықтары сақтала отырып, ипотекалық тұрғын үй қарызының мiндеттемесi бойынша қамтамасыз ету болып табылатын жылжымайтын мүлiктi қоспағанда, кепiлге салынған мүлiктен жүргiзiлуi мүмкiн.
2. Кепiл ұстаушы өз талабы алдында артықшылығы бар талаптарды кепiлге салынған мүлiк құнынан, алайда осы мүлiк құнынан аспайтын мөлшерде қанағаттандыруға мiндеттi.
ҚР 29.03.00 ж. № 42-II Заңымен 38-бап өзгертілді; 2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 38-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
38-бап. Борышкердің басқа тұлғалардағы ақшалай сомалары мен
басқа мүлкінен өндіріп алу
1. Борышкердің басқа тұлғалардағы ақшалай сомаларынан, сондай-ақ басқа мүлкінен өндіріп алу кезінде сот орындаушысы оларға тыйым салады және мәжбүрлеп орындатуға шаралар қолданады.
2. Борышкердің банктердегі немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардағы ақшалай сомаларынан өндіріп алуды сот орындаушысы инкассолық өкім ұсыну арқылы жүзеге асырады. Инкассолық өкімге атқару құжаттарының түпнұсқасы не олардың сот мөрімен расталған көшірмелері қоса тіркеледі.
3. Борышкердің банк шотында теңге түріндегі ақшалай сомалары болмаған жағдайда, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесіп белгілеген тәртіппен анықталған валюта айырбастаудың төлем жасалатын күнгі нарықтық бағамын қолдана отырып, сот орындаушысы теңгемен есептеп ұсынған инкассолық өкімдер негізінде өндіріп алу борышкердің банк шоттарынан шетелдік валютамен жүргізіледі.
4. Инкассолық өкімді кері қайтарып алу аумақтық атқарушылық іс жүргізу органы басшысының жазбаша келісімімен жүргізіледі.
39-бап. Өндiрiп алынуға болмайтын мүлiк
1. Азаматтарға қатысты атқару құжаттарын орындау кезiнде заңдарда өндiрiп алуға тыйым салынған мүлiктен өндiрiп алуға болмайды.
2. Өндiрiп алуға болмайтын ақша сомалары мен өзге де мүлiк тiзбесi заңдарға сәйкес белгiленедi.
2007.19.02. № 230-III ҚР Заңымен бап 3-тармақпен толықтырылды
3. Сауда-саттық ұйымдастырушыларының сауда-саттық жүйелерінде ашық сауда-саттық әдісімен жасалған "репо" операциялары бойынша оның нысанасы болып табылатын мүлікке тыйым салу осы "репо" операциялары жабылғаннан кейін ғана қолданылуы мүмкін.
29.03.00 ж. № 42-II; 05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 40-бап өзгертілді
40-бап. Борышкердiң мүлкiне тыйым салу
1. Борышкердiң мүлкiне тыйым салу мүлiктi хаттаудан және осы мүлiкке билiк етуге тыйым салудан, сондай-ақ борышкердің банктердегі немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардағы ақша сомаларын пайдалануға және оларға билiк етуге тыйым салынғанын хабарлаудан тұрады, бұл жөнiнде борышкердiң мүлкiне тыйым салу туралы қаулы шығарылады.
2007.19.02. № 230-III ҚР Заңымен 3-тармақ өзгертілді
2. Борышкерге меншiк, шаруашылық жүргiзу және оралымды басқару құқығында тиесiлi мүлiкке, оның қайда және iс жүзiнде кiмнiң пайдалануында екендiгiне қарамастан (азаматтық заңдарда белгiленген шектеулер ескерiле отырып) тыйым салынуы мүмкiн.
Борышкердiң банктегi немесе банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардағы ақшасына және басқа да мүлкiне сот орындаушысы прокурордың санкциясымен ғана тыйым салады.
Сауда-саттық ұйымдастырушыларының сауда-саттық жүйелерінде ашық сауда-саттық әдісімен жасалған "репо" операциялары бойынша оның нысанасы болып табылатын мүлікке тыйым салу азаматтық іс жүргізу барысында осы "репо" операциялары жабылғаннан кейін ғана қолданылуы мүмкін.
3. Егер борышкер мүлкiнiң басқа адамдарда болуы олардың арасында жасалған шартқа байланысты болса, басқа адамдардың шарттан туындайтын құқықтарын сақтау мүмкiндiгi туралы және мүлiктi алып қою туралы мәселенi қуынымдық iс жүргiзу тәртібімен сот шешедi.
4. Сот орындаушысының тыйым салынған мүлiкке билiк етуге немесе оны пайдалануға салған тыйымын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылыққа әкеп соғады.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 41-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 41-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
41-бап. Борышкер мүлкiнiң тiзiмдемесi
1. Сот орындаушысы өндiрiп алушыға берiлетiн соманы және орындау жөніндегі шығындарды өтеуге қажеттi мөлшерде борышкердiң мүлкiн тiзiмдейдi. Осы Заңның 35-бабының 4-тармағында көзделген жағдайда, тізімделетін мүліктің құны атқару құжаты бойынша өндіріп алудың мөлшерінен асып түсуі мүмкін. Сот орындаушысы тiзiмдеуге түскен заттарға сүргi салуы мүмкін.
2. Мүлiктi тiзiмдеу борышкердiң және куәгерлердiң қатысуымен жүргiзiлуге тиiс. Атқарушылық iс-әрекет жасалатындығы туралы алдын ала хабарланған борышкер болып табылатын жеке тұлға немесе заңды тұлғаның өкiлi болмаған жағдайда, тiзiмдеу куәгерлердiң қатысуымен жасалады.
3. Мүлiктер тiзiмдемесiне әр заттың атауы, оның ерекше белгiлерi (салмағы, метражы, тозу дәрежесi, бұйымның таңбасы және өзге де көрсеткiштерi), әр заттың жеке-жеке бағасы және барлық мүлiктiң құны енгiзiледi.
Тiзiмдемеге оны жасау кезiнде қатысқан адамдар қол қояды.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 42-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
42-бап. Мүлiкке тыйым салу туралы қаулының мазмұны
1. Мүлiкке тыйым салу туралы қаулыда мыналар көрсетiлуге тиiс:
1) қаулының жасалған уақыты мен орны;
2) қаулы жасаған сот орындаушысының, сондай-ақ қаулы жасау кезiнде қатысқан адамдардың тегi мен аты-жөнi;
3) атқару құжаты орындалатын соттың немесе басқа органның атауы;
4) өндiрiп алушы мен борышкердiң тегi мен аты-жөнi;
5) мүлiктi тiзiмдеу туралы нұсқау (тiзiмдеудi кiм жүргiздi, оны жасау кезiнде қатысқан адамдар, тiзiмделген мүлiктiң жалпы құны);
6) егер заттарға сүргi салынса, оны көрсету;
7) егер мүлiктi сақтау борышкердiң өзiне жүктелмесе, мүлiк сақтауға берiлген жеке тұлғаның тегi мен аты-жөнi, заңды тұлғаның атауы, олардың мекен-жайы;
8) борышкер мен басқа адамдарға сот орындаушысының әрекеттерiне шағым жасау тәртібі мен мерзiмiнiң түсiндiрiлгендiгi туралы, сондай-ақ борышкерге немесе мүлiктi сақтаушыға олардың сақтауға берiлген мүлiктi сақтау жөніндегі мiндеттерi және талан-таражға салғаны, иелiктен айырғаны немесе жасырғаны үшiн жауапкершiлiгi түсiндiрiлгендiгi туралы белгi;
9) өндiрiп алушының, борышкердiң, хаттау кезiнде қатысқан адамдардың ескертпелерi мен арыздары және сот орындаушысының олар жөніндегі өкiмдерi.
2. Мүлiкке тыйым салу туралы қаулыға сот орындаушысы қол қояды, қаулыға мүлiктiң тiзiмдемесi қоса тiркеледi.
43-бап. Борышкер мүлкiн бағалау
Борышкер мүлкiн сот орындаушысы бағалайды. Бұл орайда өндiрiп алушы мен борышкер арасында бағалау туралы қол жеткiзiлген келісім ескерiлуi мүмкiн. Егер жекелеген заттарды бағалау қиын болса не борышкер немесе өндiрiп алушы сот орындаушысы жасаған бағалауға қарсы болса, сот орындаушысы мүлiк құнын анықтау үшiн маман тағайындайды. Валюта құндылықтары, бағалы металдар мен асыл тастардан жасалған зергерлiк және басқа да тұрмыстық заттар, антиквариат, кескiндеме және мүсiн өнерi туындылары мамандардың мiндеттi түрде қатысуымен бағаланады.
1. Сот орындаушысы сақтаушыдан сақтауға қолхат алу арқылы сақтау шарты негiзiнде тыйым салынған мүлiктi сақтауға берудi жүзеге асырады.
2. Тыйым салынған мүлiктi сақтаудың тәртібі мен шарттары Азаматтық кодекспен және басқа да нормативтiк құқықтық актiлермен белгiленедi.
3. Егер мүлiктi пайдалану оның қасиеттерi бойынша мүлiктiң жойылуына немесе оның бағасының кемуiне әкеп соқпаса, сақтаушы бұл мүлiктi сот орындаушысының рұқсатымен пайдалана алады.
4. Егер борышкер немесе оның отбасының мүшесi сақтаушы болмаса, сақтаушы сақтағаны үшiн сыйақы алады.
5. Мүлiктi пайдаланудан iс жүзiнде алынған пайда шегерiлiп тастала отырып, сақтаушыға бұл мүлiктi сақтау жөнiнде ол жасаған қажеттi шығыстар өтеледi.
6. Мүлiктi сақтауға байланысты жасалған шығыстар атқару құжаттарын жасау жөніндегі шығыстарға жатқызылады.
45-бап. Мүлiктi сақтаушының жауапкершiлiгi
Тыйым салынып сақтауға берiлген мүлiк талан-тараж етiлген, иелiктен алынған немесе жасырылған жағдайда сақтаушы заңдарға сәйкес жауапты болады.
2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 46-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
46-бап. Мүлiкке тыйым салу тәртібі
1. Мүлікке өндіріп алуды қолдану кезінде сот орындаушысы оның борышкерге тиесілі екендігін, шынайы құнын және ондағы ауыртпалықты анықтайды. Мемлекеттік тіркеуге жатпайтын мүліктің кімге тиесілі екенін анықтау қиын болған және бұл мүлік борышкерге тиесілі деп жорамалдауға негіз болған жағдайда, сот орындаушысы оның тиесілігі анықталғанға дейін мүлікке уақытша тыйым салуға құқылы. Бұл ретте, борышкер, егер мүлік оған тиесілі болмаса, алып қойылған мүліктің тиесілігін анықтайтын қажетті дәлелдерді сот орындаушысына беруге міндетті.
2. Мүлiктiң борышкерге тиесiлi екенiн анықтап, сот орындаушысы оны хаттауға енгiзедi, өндiрiп алу мөлшерiне қарай бүкiл мүлiкке немесе оның бiр бөлiгiне тыйым салады және жылжымайтын мүлiктi мемлекеттік тiркеудiң, жылжымалы мүлiк кепiлiнiң тиiстi органдары мен нотариусқа тыйым салуды тiркеу туралы ұсыныс жiбередi.
3. Сот орындаушысы кепiлге берiлген мүлiкке тыйым салынғандығы туралы кепiл ұстаушыға дереу хабарлайды.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 47-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
47-бап. Борышкерден алынған құнды заттарды сақтау
1. Борышкерден алынған құнды қағаздарды, валюта құндылықтарын, бағалы металдардан, асыл тастардан және iнжуден жасалған зергерлiк және басқа да бұйымдарды, сондай-ақ мұндай бұйымдардың сынақтарын сот орындаушысы банк мекемелерiне сақтауға өткiзедi, бұл шарт негiзiнде жүзеге асырылады.
2. Өндiрiп алушыға ұйғарылған сомаларды және атқару жөніндегі шығыстарды өтеу үшiн қажеттi, борышкерден алынған ақша сомаларын сот орындаушысы аумақтық органның немесе аумақтық бөлiмнiң ағымдағы шотына енгiзедi. Ағымдағы шоттағы ақша сомасын есепке алу, сақтау және оны беру тәртібі нормативтiк құқықтық актiлермен белгiленедi.
48-бап. Борышкердiң мүлкiн сату кезектiлiгi
Борышкердiң мүлкiнен өндiрiп алу кезiнде бұл мүлiктi сату мынадай кезекпен жүзеге асырылады:
1) бiрiншi кезекте борышкердiң өндiрiске тiкелей қатыспайтын мүлкi: бағалы қағаздар, валюта құндылықтары, бағалы металдар мен асыл тастар, зергерлiк бұйымдар, жеңiл автокөлiк және басқалар сатылады;
2) екiншi кезекте - дайын өнiм (тауарлар), сондай-ақ өндiрiске тiкелей қатыспайтын және өндiрiске тiкелей қатысуға арналмаған өзге де материалдық құндылықтар;
3) үшiншi кезекте - жылжымайтын мүлiк объектiлерi, сондай-ақ шикiзат пен материалдар, станоктар, құрал-жабдықтар, өндiрiске тiкелей қатысуға арналған басқа да негiзгi құрал-жабдықтар;
4) төртiншi кезекте - жалға беру (мүлiктi жалдау), заем, прокат шарты немесе өзге де шарттар бойынша басқа адамдарға берiлген мүлiк.
2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 49-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
49-бап. Тыйым салынған мүлiктi сату
1. Тыйым салынған мүлiктi сатуды заң бойынша айналымынан алып тасталған мүлiктi қоспағанда, тыйым салу негiздерi мен мүлiк түрлерiне қарамастан, сот орындаушысы сауда және өзге де мамандандырылған ұйымдар арқылы сауда-саттықта және аукциондарда Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен жүргiзедi.
2. Мүлiктi сату нысанын таңдауды сот орындаушысы мүлiк түрiн және өндiрiп алушы мен борышкердiң пiкiрлерiн ескере отырып белгiлейдi.
3. Егер мүлiк екi ай iшiнде сатылмаса, өндiрiп алушыға бұл мүлiктi соңғы жарияланған бағасы бойынша өзiнде қалдыру құқығы берiледi. Өндiрiп алушы мүлiктен бас тартқан жағдайда ол борышкерге қайтарылады, ал атқару құжаты, егер борышкердiң өндiрiп алуға болатын басқа мүлкi немесе кiрiстерi болмаса, өндiрiп алушыға қайтарылады. Бұл ретте мүлік тыйым салудан босатылады.
4. Борышкер мүлкiнен өндiрiп алу кезiнде, егер өндiрiп алынатын мүлiктi сату туралы шешiм қабылданған кезде борышкердiң дәрменсiздiгi (банкроттығы) туралы iс бойынша iс қозғалса, борышкердiң дәрменсiздiгi (банкроттығы) туралы мәселе мәнi бойынша қаралғанға дейiн мүлiктi сату тоқтатыла тұрады.
2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 50-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
50-бап. Мемлекетке берiлетiн мүлiктi сату
Мүлiктi тәркiлеу бөлiгіндегі қылмыстық iс бойынша сот үкімі негiзiнде не мүлiктi мемлекетке беру туралы шешiм негiзiнде тыйым салынған мүлiк заңдарда белгiленген тәртiппен сатылады немесе пайдаланылады.
Борышкерден алынған және банк мекемелерiне сақтауға берiлген бағалы қағаздар, валюта құндылықтары, бағалы металдардан, асыл тастар мен iнжуден жасалған зергерлiк және басқа да бұйымдар, сондай-ақ осындай бұйымдардың сынықтары мен антиквариат Республиканың Үкіметі белгiлейтiн ережелерге сәйкес сатылады.
52-бап. Тыйым салынған мүлiктi комиссиялық негiзде және сауда-саттықтарда сату жолымен өткізу
Осы Заңның 50, 51-баптарында аталғандарын қоспағанда, борышкердiң тыйым салынған мүлкiн сату мүлiк тұрған жердегi сауда ұйымдары арқылы комиссиялық негiзде не сауда-саттықтарда сату жолымен жүргiзiледi. Мүлiктi сату мақсатында бiр елдi мекеннен екiншi елдi мекенге тасымалдауға өндiрiп алушының, борышкердiң есебiнен олардың өзара келісімi бойынша ғана жол берiледi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 53-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
53-бап. Алдағы сауда-саттық туралы хабарлау
Борышкердiң мүлкi сауда-саттықта сатылатын жағдайда сот орындаушысы алдағы сауда-саттық туралы ресми хабарларды жариялауға құқығы бар мерзiмдi баспасөз басылымдарында сауда-саттық өткiзiлгенге дейiн он күннен кешiктiрмей хабарлайды. Кепiлге берiлген мүлiктiң сауда-саттықта сатылатын уақыты мен орны туралы сот орындаушысы кепiл ұстаушыға хабарлайды.
54-бап. Сауда-саттықты өткізу тәртібі
1. Сауда-саттыққа қатысқысы келетiн адамдар өздерiнiң оған қатысуына кедергi жоқ екендiгi туралы қолхат беруге және сот орындаушысына мүлiк бағасының бес процентi мөлшерiнде кепiлдеме беруге мiндеттi. Сауда-саттықта ұтып шыққан адам енгiзген сома сату бағасына есептеледi. Сауда-саттықтың басқа қатысушыларына олардың салған кепiлдемесi сауда-саттық аяқталған соң дереу қайтарылады.
2. Сауда-саттық тыйым салу туралы актiде көрсетiлген мүлiктiң бағалау құнынан басталады. Мүлiк сауда-саттықта ең жоғары баға ұсынған адамға сатылған болып есептеледi. Сатып алушы сауда-саттық аяқталғаннан кейiн бес күн iшiнде ол мүлiкке ұсынған соманы, сауда-саттық басталар алдында енгiзiлген кепiл ақшаны қоса, толық енгiзуге мiндеттi. Сатып алушы өзiнен алынуға тиiстi барлық соманы белгiленген мерзiмде енгiзбеген жағдайда, сауда-саттық алдында салынған кепiл ақша оған қайтарылмайды және мемлекет кiрiсiне түседi. Сатып алушының сауда-саттыққа қатысуға құқығы болмағандығы анықталған жағдайда да кепiл ақша мемлекет кiрiсiне түседi. Мүлiктi сатып алушы одан алынатын барлық соманы төлегеннен кейiн сот орындаушысы оған өткен сауда-саттық туралы актiнiң көшiрмесiн бередi.
3. Сот атқарушылық iс жүргiзу бойынша шешiм шығарған сот орындаушылары мен судьялардың, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерi мен жақын туыстарының сауда-саттыққа қатысуына болмайды.
55-бап. Сауда-саттықты өткiзiлмеген деп жариялау
1. Сот орындаушысы:
1) егер сауда-саттыққа екiден кем сатып алушы келсе;
2) егер келгендердiң ешқайсысы мүлiктiң бастапқы бағасына үстеме жасамаса;
3) егер сатып алушы өзiнiң мүлiктi сатып алған сомасын бес күн iшiнде толық енгiзбесе сауда-саттық өткiзiлмеген деп жариялайды.
Сот орындаушысы сауда-саттық өткiзiлмеген деп тану туралы қаулы шығарады.
2. Егер сауда-саттық өткiзiлмесе, кепiл ақша оны салған адамдарға қайтарылады, бұған осы баптың 1-тармағының 3-тармақшасында көзделген жағдайлар кiрмейдi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 56-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
56-бап. Сауда-саттық өткiзiлмедi деп жариялау салдары
1. Сауда-саттық өткiзiлмедi деп жарияланған жағдайда өндiрiп алушыға бастапқы бағасы жиырма процентке төмендетiлген бағамен мүлiктi өзiнде қалдыру құқығы берiледi.
2. Сауда-саттық өткiзiлмедi деп танылған және өндiрiп алушы мүлiктi өзiнде қалдырудан бас тартқан жағдайда сот орындаушысы осы Заңда белгiленген ережелердi сақтай отырып, қайтадан сауда-саттық өткізудi тағайындайды. Бұл орайда қайталама сауда-саттық үшiн белгiленген баға қатысушылардың бipeуi сауда-саттыққа шығарылған мүлiк құнының алғашқы бағасының елу процентiнен төмен болмауға тиiс жарияланған бағамен мүлiктi сатып алуға келiскен кезге дейiн хабарланған ретпен төмендетiле бередi.
3. Қайтадан сауда-саттық өткiзiлмедi деп жарияланған жағдайда мүлiк өндiрiп алушыға соңғы жарияланған бағамен ұсынылады. Өндiрiп алушы сатылатын мүлiктi өзiнде қалдырудан бac тартқан жағдайда бұл мүлiктен тыйым алып тасталады.
2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 57-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
57-бап. Борышкердiң жалақысынан және өзге де табыс түрлерiнен өндiрiп алу
1. Мерзiмдi төлемдердi өндiрiп алу туралы шешiмдердi орындау кезiнде, тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің екі еселенген мөлшерінен аспайтын соманы өндіріп алу кезінде, сондай-ақ басқа да өндіріп алулар бойынша өндiрiп алынатын соманы толық өтеу үшiн борышкердiң мүлкi болмаған немесе мүлкi жеткiлiксiз болған жағдайда борышкердiң жалақысы мен өзге де табыс түрлерiнен өндiрiлiп алынады.
2. Борышкердiң жалақысынан және өзге де табыс түрлерiнен өндiрiп алынған кезде сот орындаушысы осы Заңның талаптарын ескере отырып қаулы шығарады, онда берiлген сома толық өндiрiп алынғанға дейiн ай сайын қандай мөлшерде ақша ұсталуға тиiс екендiгi көрсетiледi және оны орындау үшiн борышкер еңбек қатынастарында тұрған немесе сыйақы алатын жұмыс берушiге жiбередi.
3. Сот орындаушысы борышкердiң жалақысынан және басқа да табыстарынан ақшаның дұрыс және уақтылы ұсталуына, сондай-ақ ұсталған соманың өндiрiп алушыға уақытында жiберiлуiне ұдайы бақылау жасап отыруды жүзеге асыруға мiндеттi.
4. Борышкер жұмыстан босатылған жағдайда онымен еңбек қатынастарында тұрған жұмыс берушi бұл жөнiнде сот орындаушысына хабарлама жiберiп, атқару құжатын қоса жолдауға мiндеттi. Тұрғылықты жерi өзгерген жағдайда борышкер сот орындаушысына өзiнiң жаңа мекен-жайын хабарлауға мiндеттi.
58-бап. Борышкердiң жалақысынан және табысының өзге де түрлерiнен ұстап қалу мөлшерiн есептеу
Ұсталып қалу мөлшерi - борышкердiң алуына тиесiлi жалақы (табыс) сомасынан есептеледi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 59-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
59-бап. Борышкердiң жалақысынан және табысының өзге де түрлерiнен ұстап қалу мөлшерi
Бiр немесе бiрнеше атқару құжаттары бойынша борышкердiң жалақысынан немесе табысының өзге де түрлерiнен өндiрiлiп алынған жағдайда борышкер жалақысының немесе өзге де табысының кемiнде елу процентi сақталуға тиiс.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен (бұр. ред. қара) ; 2007.26.03. № 240-III ҚР Заңымен (бұр. ред. қара ) 60-бап өзгертілді
60-бап. Жазасын өтеп жүрген борышкердiң жалақысынан өндiрiп алу
1. Түзеу жұмыстарын өтеп жүрген адамдардан атқару құжаттары бойынша өндiрiп алу соттың үкімі немесе қаулысы бойынша жүргiзiлген ұстап қалу сомасы есепке алынбай, жалақының толық сомасынан жүргiзiлуге тиiс.
2. Денсаулық сақтайтын емдеу-профилактикалық мекемелерде емделiп жатқан, маскүнемдiкпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын адамдардан өндiрiп алу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүргiзiледi.
3. Сотталушы негiзгi жаза түрiнде тағайындалған айыппұл төлеуден қасақана жалтарса, сот орындаушысы үкiм шығарған сотқа Қазақстан Республикасының қылмыстық заңдарына сәйкес төленбеген айыппұл сомасын басқа жазаға ауыстыру туралы ұсыныс жiберуге құқылы.
61-бап. Әлеуметтiк сақтандыру жөніндегі жәрдемақыдан өндiрiп алу
Еңбекке уақытша жарамсыздығы кезiнде төленетiн әлеуметтiк сақтандыру жөніндегі жәрдемақыдан, баланы күтуiне байланысты iшiнара ақы төленетiн демалыс кезеңiнде әйелге берiлетiн жәрдемақыдан, сондай-ақ оқушылардың стипендиялары мен жұмыссыздық жөніндегі жәрдемақыдан өндiрiп алу соттың, алимент төлету туралы және мертiктiрумен немесе денсаулығын өзгедей зақымдаумен, сондай-ақ асыраушысының қайтыс болуынан келтiрiлген зиянды өтеу туралы шешiмi бойынша ғана жүргiзiлуi мүмкiн.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 62-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
62-бап. Өндiрiлiп алуға болмайтын ақша сомасы
Мыналардан:
1) мертiктiрумен немесе денсаулығын өзгедей зақымдаумен, сондай-ақ асыраушысының қайтыс болуы салдарынан келтiрiлген залалды өтеу үшiн борышкер алған сомалардан;
1-1) асыраушысынан айрылуына байланысты балаларға берiлетiн жәрдемақы түрiнде борышкер алатын сомалардан;
1-2) мүгедек балаларға берiлетiн жәрдемақы түрiнде борышкер алатын сомалардан;
2) адамдарға қызметтiк мiндеттерiн орындау кезеңiнде мертiккен (жарақаттанған, зақымданған, контузия алған) кезде оларға төленетiн және олардың қаза табуына (қайтыс болуына) байланысты отбасы мүшелерiне төленетiн сақтандыру сомалары мен бiр жолғы жәрдемақыдан;
3) бала тууға байланысты, көп балалы және жалғыз басты аналарға, кәмелетке толмаған балалардың ата-анасын iздеу кезеңiнде оларды асырауға, зейнеткерлер мен 1-топтағы мүгедектердi күтiп-бағуға төленетiн жәрдемақыдан;
4) жәбiрленушiлердiң қосымша тағамына, санаториялық-курорттық емдеу мен протездеуге және мертiктiрумен не денсаулығын өзгедей зақымдаумен залал келтiрiлген жағдайларда оларды күтiп-бағу жөніндегі шығыстарға төленетiн сомалардан;
5) зиянды немесе қысылтаяң жағдайлардағы жұмысқа төленетiн өтемақылардан, сондай-ақ табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың зардаптарын жою кезiнде экологиялық апаттан немесе радиациялық әсерден зардап шеккен азаматтарға төленетiн ақша сомасынан;
6) төлем көзiне қарамастан, бiр жолғы сипаттағы материалдық көмектен;
9) жерлеуге берiлген жәрдемақыдан;
9-1) арнайы мемлекеттік жәрдемақылардан өндiрiп алуға болмайды
10) алып тасталды
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 63-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
63-бап. Борышкердiң жалақысы болмаған жағдайда алимент өндiрiп алу тәртібі
1. Алимент төлемдерiн жалақыдан немесе өзге де табыстардан үш ай бойы қатарынан өндiрiп алу мүмкiн болмаған жағдайда борышкердiң мүлкiнен өндiрiп алынады, бұған осы Заңның 39-бабына сәйкес өндiрiп алуға болмайтын мүлiк кiрмейдi.
Мүлiктен өндiрiп алу туралы сот орындаушысы қаулы шығарады.
2. Алименттер жөніндегі берешек мөлшерiн сот орындаушысы өндiрiп алушының қалауы бойынша борышкердiң өндiрiп алу жүргiзiлмеген уақыт iшiнде алған не оның берешектi анықтау кезiне қарай алған нақты жалақысын (табысын) негiзге ала отырып шешiм орындалатын жерде белгiлейдi.
3. Егер борышкер бұл кезеңде жұмыс icтeмece немесе оның табысын және өзге де кiрiсiн растайтын құжаттар ұсынылмаса, алимент бойынша берешек берешектi өндiрiп алу кезіндегі Қазақстан Республикасындағы орташа айлық жалақы мөлшерiне сүйенiп айқындалады.
Бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жүрген адамдар үшiн, егер борышкер бұл кезеңде жұмыс icтeмece, алимент бойынша берешек бiр айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айқындалады.
4. Борышкердiң алимент төлеуден жалтару салдарынан ол бойынша берешегi құралған жағдайда берешек сомасына Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 353-бабына сәйкес айыппұл есептеледi.
64-бап. Борышкердiң жұмыс орны мен табысы туралы мәлiметтер
Борышкермен еңбек қатынасында тұрған немесе ол табыс алатын азаматтар және ұйымдардың лауазымды адамдары сот орындаушысы тағайындаған мерзiмде борышкердiң жұмыс орны мен оның табыстары, атқару құжатына сәйкес ұстап қалу жүргiзiлгендiгi және өндiрiп алған соманың өндiрiп алушыға жiберiлгендiгi туралы, борышкердiң ақша сомалары мен мүлкiнен өндiрiп алу жөнiнде, сондай-ақ борышкердiң жұмыстан босатылғаны туралы, егер өздерiне белгiлi болса, оның жаңа жұмыс орны немесе тұратын жерi туралы дұрыс мәлiметтер беруге мiндеттi. Сот орындаушысының бұл талаптарын орындамау әкiмшiлiк жауаптылыққа әкеп соғады.
65-бап. Алимент төлеу жөніндегі берешектi өндiрiп алу тәртібі
1. Барлық алимент төлеу жөніндегі берешек алимент төлеушiнiң жалақысынан, басқа да табыстарынан өндiрiлiп алынады.
2. Берешектiң мөлшерiн сот орындаушысы шешiмнiң (қаулының) орындалған жерi бойынша, заңдарда көзделген тәртiппен белгiлейдi.
3. Сот орындаушысының берешектi анықтау туралы қаулысына заңда белгiленген тәртiппен шағым берiлуi немесе наразылық бiлдiрiлуi мүмкiн.
66-бап. Жалақыдан ұстап қалудың дұрыстығын бақылау
Сот орындаушысы борышкердiң жалақысы мен басқа табыстарынан ұстап қалу мен ұсталған сомаларды өндiрiп алушыға жiберудiң дұрыстығы мен уақытылы жүргiзiлуiн ұдайы бақылап отыруды жүзеге асырады.
67-бап. Борышкер шетелге тұрақты тұруға немесе жұмысқа және әскери қызметтi өтеуге кеткен жағдайда алимент алу
Борышкер шетелге тұрақты тұруға немесе жұмысқа және әскери қызметтi өтеуге кеткен жағдайда алимент алу тәртібі заңдармен белгiленедi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 67-1-баппен толықтырылды
67-1-бап. Борышкердi белгiлi бiр iс-әрекеттi жасауға немесе оларды жасаудан тартынуға мiндеттейтiн атқару құжаттарын орындау
Борышкердi тек өзi ғана жасай алатын iс-әрекеттi жасауға немесе оларды жасаудан тартынуға мiндеттейтiн атқару құжатын орындау кезiнде сот орындаушысы борышкерге мерзiм белгiлей отырып, осындай iс-әрекет жасау туралы хабарлама немесе оларды жасаудан тартыну қажеттiгi туралы хабарлама жiбередi.
Борышкер сот орындаушысының талаптарын белгiленген мерзiмде орындамаған жағдайда сот орындаушысы борышкердi Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауапкершiлiкке тарту жөнiнде шаралар қолданады.
68-бап. Жұмысқа қайта қабылдау туралы атқару құжатының орындалуы
1. Ұйымның басшысы (жұмыс берушi) жұмысқа қайта қабылдау туралы атқару құжатын орындамаған жағдайда сот орындаушысы қызметкерге орташа жалақысын төлеу немесе қызметкердi жұмысқа қайта қабылдау туралы шешiм шығарылған күннен бастап оны орындаған күнге дейiнгi жалақысының айырмасын төлеу жайлы қаулы шығарылғаны жөнiнде сотқа ұсыныс жасайды.
2. Жұмысқа қайта қабылдау туралы шешiмнiң орындалуы әкiмшiлiктiң жұмыстан босату немесе ауыстыру туралы өзiнiң заңсыз өкімінiң күшiн жою туралы бұйрық шығарғаннан кейiн болған, жұмыстан заңсыз босатылған немесе ауыстырылған қызметкер бұрынғы мiндеттерiн атқаруға iс жүзiнде жiберiлген кезден бастап аяқталған болып есептеледi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 68-1-баппен толықтырылды; 2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 68-1-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
68-1-бап. Борышкердi қоныс аударту туралы атқару құжатын орындау
1. Борышкердi қоныс аударту туралы атқару құжаты сот орындаушысы белгiлеген мерзiмде орындалмаған жағдайда қоныс аударту куәгерлердiң қатысуымен мәжбүрлi түрде жүзеге асырылады.
2. Сот орындаушысы борышкердi қоныс аударту уақыты туралы ресми түрде хабардар етедi. Қоныс аударту уақыты туралы тиiсiнше хабардар етiлген борышкердiң болмауы атқару құжатын орындауға кедергi болмайды.
Қоныс аударту атқару құжатында көрсетілген үй-жайды қоныс аударушыдан (аударушылардан), оның (олардың) мүліктерінен, үй жануарларынан босатудан және қоныс аударушының (аударушылардың) босатылған үй-жайды пайдалануына тыйым салудан тұрады.
3. Қоныс аударту кезiнде босатылатын үй-жайдан шығарылатын мүлiктердiң тiзiмдемесi жасалады және қажет болған жағдайларда шыққан шығын борышкерге жүктелiп, оны сақтау қамтамасыз етiледi. Борышкердің мүлкін сақтау үш жылдан аспайтын мерзімге жүзеге асырылады, оның аяқталуына қарай аталған мүлік иесіз мүлікті сату үшін белгіленген тәртіппен сатылады.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 68-2-баппен толықтырылды
68-2-бап. Өндiрiп алушыны қоныстандыру туралы атқару құжатын орындау
1. Сот орындаушысы өндiрiп алушыны атқару құжатында көрсетiлген үй-жайға қоныстандыруды қамтамасыз етедi.
Сот орындаушысы өндiрiп алушыны және борышкердi қоныстандыру уақыты туралы ресми түрде хабардар етедi. Қоныстандыру уақыты туралы тиiсiнше хабардар етiлген борышкердiң болмауы атқару құжатының орындалуына кедергi болмайды.
2. Өндiрiп алушыны қоныстандыру актiмен ресiмделедi және куәгерлердiң қатысуымен жүргiзiледi. Қоныстандыру туралы актiнiң нысанын уәкiлеттi орган бекiтеді.
4-тарау. Өндiрiп алынған ақша сомаларын бөлу
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 69-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
69-бап. Өндiрiп алынған ақша сомаларын бөлу
1. Сот орындаушысы борышкерден өндiрiп алған сомадан ең алдымен атқару құжатын орындау процесiнде борышкерге салынған айыппұлдар өтеледi, содан кейiн орындау жөніндегі шығыстар өтеледi, қалған сома өндiрiп алушылардың талаптарын қанағаттандыруға берiледi. Барлық талаптарды қанағаттандырылғаннан кейiн қалған сома борышкерге қайтарылады.
2. Борышкерден өндiрiп алынған және өндiрiп алушыларға берiлуге тиiс сомаларды сот орындаушысы ағымдағы шотқа қосады, содан кейiн белгiленген тәртiппен бередi немесе аударады.
3. Мемлекет кiрiсiне аударуға жататын сомаларды сот орындаушысы тiкелей тиiстi банк мекемесiне енгiзедi.
Өндiрiп алуды жүргiзу кезiнде басқа iстер бойынша орындау құжаттары бар адамдар өндiрiп алуға қосыла алады.
71-бап. Өндiрiп алушылардың талаптарын қанағаттандыру кезегi
1. Атқару құжаттары бойынша барлық талаптарды қанағаттандыру үшiн борышкерден өндiрiп алынған сома жеткiлiксiз болған жағдайда бұл сома өндiрiп алушылар арасында осы Заңда белгiленген кезек тәртібімен бөлiнедi.
2. Әрбiр келесi кезектiң талаптары алдыңғы кезектiң талаптары толық өтелгеннен кейiн қанағаттандырылады. Өндiрiп алынған сома бiр кезектiң барлық талаптарын толық қанағаттандыруға жеткiлiксiз болған жағдайда бұл талаптар әрбiр өндiрiп алушыға тиесiлi сомаға барабар қанағаттандырылады.
72-бап. Бiрiншi кезекте өндiрiп алу
Бiрiншi кезекте алименттердi өндiрiп алу туралы талаптар; мертiгу немесе денсаулыққа өзге де зақым жасау арқылы келтiрiлген, сондай-ақ асыраушысының қайтыс болуына байланысты зиянды өтеу жөніндегі талаптар; қызметкерлердiң еңбектегi құқық қатынастарынан туындайтын талаптары қанағаттандырылады.
73-бап. Келесi кезектегi өндiрiп алу
1. Екiншi кезекте патенттер берiлген туындыны, өнертабысты, пайдалы модельдi, өнеркәсiптiк үлгiнi пайдаланғаны үшiн авторларға тиесiлi сыйақы төлеу туралы талаптар, азаматтардың мүлкiне қылмыс немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылық арқылы келтiрiлген зиянды өтеу жөніндегі талаптарды қанағаттандырылады.
2. Үшiншi кезекте несие берушiлердiң кепiлмен қамтамасыз етiлген мiндеттемелер жөніндегі талаптары қамтамасыз ету сомаларының шегiнде қанағаттандырылады.
3. Төртiншi кезекте бюджетке және бюджеттен тыс қорларға мiндеттi төлемдер жөніндегі талаптар; қылмыс жасау немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылық арқылы келтiрiлген зиянды өтеу жөніндегі заңды тұлғалардың талаптары қанағаттандырылады.
4. Бесiншi кезекте қалған талаптардың бәрi қанағаттандырылады.
ҚР 16.11.99 ж. № 479-1; 05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара) Заңдарымен 74-бап өзгертілді
74-бап. Атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстар
1. Атқарушылық әрекеттердi ұйымдастыру мен оларды өткізуге жұмсалған бюджет қаражаттары мен атқарушылық iс жүргiзуге қатысушы тараптардың қаражаттары атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстар болып табылады.
2. Атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстарға:
1) борышкердiң мүлкiн анықтауға, қарауға, бағалауға;
2) борышкер мүлкiн хаттау мен оны пайдалануға тыйым салуды ұйымдастыру мен өткізуге, мұндай мүлiктi тасымалдау мен сақтауды ұйымдастыруға;
3) тыйым салынған мүлiктi сатуға;
4) тiлмаштарға, мамандарға және белгiленген тәртiппен атқарушылық әрекеттер жасауға тартылған басқа да адамдарға ақы төлеуге;
5) алынып тасталды
6) өндiрiп алынған сомаларды почта арқылы өндiрiп алушыға аударуға (жiберуге);
6-1) өндiрiп алынған соманы ағымдағы шоттан беруге байланысты банк шығынына;
7) борышкердi iздестiруге;
8) өндiрiп алушының аванстық жарнасына;
8-1) атқарушылық iс-әрекеттердi жасау кезiнде сот орындаушысының қоғамдық көлiктiң барлық түрлеріндегі - қалалық, қала маңындағы және жергiлiктi қатынастағы (таксиден басқа) "қол шығынына;
9) атқару құжатын орындау процесіндегі басқа да қажеттi әрекеттерге жұмсалған қаражаттар жатады.
05.05.03 ж. N 409-II (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 75-бап өзгертілді
75-бап. Атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстарды өтеу тәртібі
1. Атқарушылық әрекеттер жасау кезiнде жасалған шығыстар борышкерден шығын шеккен тұлғалар пайдасына өндiрiп алынады.
2. Атқарушылық құжат берiлгенде негiзге алынған қаулының күшi жойылуына байланысты атқарушылық iс жүргiзу тоқтатылған жағдайда атқарушылық әрекеттердiң жасалуы кезiнде жасалған шығыстар республикалық бюджет есебiне жатқызылады.
3. Борышкерден алынған заттарды өндiрiп алушыға беру туралы атқару құжатын орындау кезiнде өндiрiп алушының олардан негiзсiз бас тартуы және, егер ол өзiнiң әркеттерiмен немесе әрекетсiздiгiмен орындауға кедергi жасаса, атқару құжатын өндiрiп алушыға қайтару үшiн атқару iсiн тоқтатқан кезде атқарушылық әрекеттердi жасау кезiнде жасалған шығыстар өндiрiп алушыдан алынады.
4. Бюджет қаражаттары есебiнен келтiрiлген шығыстарды өндiрiп алуды және оларды сондай шығыс жасаған органға немесе адамдарға өтеудi сот орындаушысының ұсынысы және шыққан шығындарды растайтын құжаттар негiзiнде сот жүргiзедi.
5. Сот орындаушысының ұсынысын борышкер мен өндiрiп алушыны хабардар ете отырып сот қарайды, алайда тиiсiнше хабардар етiлген жағдайда олардың келмеуi iстi қарауға кедергi болмайды. Сот ұйғарымының көшiрмесi борышкер мен өндiрiп алушыға үш күн мерзiмде жiберiледi. Соттың ұйғарымына жеке шағым берiлуi немесе наразылық бiлдiрiлуi мүмкiн.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 76-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
76-бап. Өндiрiп алушының шығыстарға аванс беруi
Атқару құжаттарының орындалуын қамтамасыз ету мақсатында өндiрiп алушы атқарушылық әрекеттер жасау жөніндегі шығыстарға жатқызылатын тиiстi шығыстарды жасау үшiн жеткiлiктi мөлшерде ағымдағы шотқа аванс жарнасын төлеуге құқылы.
5-тарау. Атқарушылық санкция, атқару құжаттарын
орындамағаны үшiн жауапкершiлiк
ҚР 22.12.98 ж. № 327-1 Заңымен 77-бап өзгертілдi; 05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 77-бап жаңа редакцияда
77-бап. Атқару санкциясы
1. Атқару құжаты толық орындалғаннан кейін сот орындаушысы өндіріп алынған соманың немесе мүлік құнының он проценті мөлшерінде борышкерден немесе атқару құжаттары бойынша мүліктік емес сипаттағы он айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде жеке тұлғалардан және жиырма айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде заңды тұлғалардан атқару санкциясын өндіріп алу туралы ұсыныс шығарып, оны сотқа жібереді. Егер борышкер атқару құжатын өзіне сот орындаушысы осы Заңның 10-бабына сәйкес белгілеген мерзімде толық көлемде орындаса, сондай-ақ атқару құжаты бойынша өндіріп алынған соманың он проценті мөлшерінде өндіріп алынуға тиіс атқару санкциясы бір айлық есептік көрсеткіштен аз болған жағдайда, атқару санкциясы өндіріп алынбайды.
2. Атқару санкциясы республикалық бюджетке аударылады.
78-бап. Борышкердiң атқару құжаттарын орындамағандығы үшiн жауапкершiлiгi
1. Борышкер атқару құжатын орындамағаны үшiн әкiмшiлiк не қылмыстық жауапқа тартылуы мүмкiн.
2. Жауапқа тарту борышкердi атқару құжатында көзделген әрекеттердi орындау мiндетiнен босатпайды.
6-тарау. Шетелдiктер, азаматтығы жоқ адамдар және шетелдiк заңды тұлғалар жөнiнде атқарушылық
әрекеттер жасау. Шет мемлекеттердiң сот және өзге құжаттарын орындау
79-бап. Соттар мен өзге де органдардың шетелдiктер, азаматтығы жоқ адамдар мен шетелдiк ұйымдар жөніндегі қаулыларының орындалуы
Соттар мен өзге де органдардың шетелдiктер, азаматтығы жоқ адамдар мен шетелдiк ұйымдар жөніндегі қаулылары осы Заңға сәйкес орындалады.
80-бап. Халықаралық және шетелдiк соттар мен төрелiк соттардың шешiмдерiн орындау
Қазақстан Республикасында халықаралық және шетелдiк соттардың, сондай-ақ төрелiк соттардың шешiмдерiн орындау тәртібі Қазақстан Республикасы бекiткен тиiстi халықаралық шарттармен және осы Заңмен белгiленедi. Шетелдiк сот шешiмiнiң негiзiнде Қазақстан Республикасының соты берген атқару парағы шешiм заңды күшiне енген сәттен бастап үш жыл iшiнде мәжбүрлеп орындатуға берiлуi мүмкiн. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңда барынан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
7-тарау. Сот орындаушыларының құқықтық жағдайы
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 81-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
81-бап. Сот орындаушысы
1. Сот орындаушысы - мемлекеттік қызметте тұратын және сот актілері мен басқа да органдардың актілерін орындау бойынша өзiне заңмен жүктелген мiндеттердi орындайтын лауазымды адам.
2. Сот актілері мен басқа да органдардың актілерін орындау жөніндегі сот орындаушысының қоятын талаптары барлық органдар, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар үшiн мiндеттi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 82-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
82-бап. Сот орындаушысының қызметiн ұйымдастыру
1. Сот орындаушысын мемлекеттік қызметшiнiң бос орнына орналасуға жарияланған конкурстың нәтижесi бойынша аумақтық органның басшысы қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.
4. Сот орындаушыларының сан құрамы судьялардың сан құрамына сәйкес болуға тиiс.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 83-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
83-бап. Сот орындаушысына қойылатын талаптар
2007.27.07. № 320-III ҚР Заңымен 1-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)
1. Жиырма жасқа толған, сотталмаған, әдетте, жоғары немесе орта білімнен кейінгі заң білімi бар, Қазақстан Республикасының заңдарында қойылатын біліктiлiк талаптарына сәйкес келетiн, өзiнiң iскерлiк және жеке басының қасиетiмен, сондай-ақ денсаулық жағдайы бойынша өзiне жүктелген мiндеттердi орындауға қабiлеттi Қазақстан Республикасының азаматы сот орындаушысы болып тағайындалуы мүмкiн.
2. Сот орындаушысы өзiне берiлген құқықтарды Заңға қатаң сәйкес пайдалануға және өз қызметiнде азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерiне қысым жасауға жол бермеуге мiндеттi.
3. Сот орындаушыларына қызметтiк куәлiктер берiледi, олар үлгiлерiн уәкiлеттi орган бекiтетiн нысанды киiммен, жетонмен және эмблемамен қамтамасыз етiледi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 84-бап жаңа редацияда (бұр. ред. қара)
84-бап. Сот орындаушысының жауапкершiлiгi
Сот орындаушысының өзiне жүктелген мiндеттердi және лауазымдық өкiлеттiктердi орындамауы немесе тиiсiнше орындамауы Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауапкершiлiкке әкеп соқтырады.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 85-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
85-бап. Сот орындаушысының қызметiн бақылау
Сот орындаушысының қызметiн бақылауды уәкiлеттi орган мен оның аумақтық органдары жүзеге асырады.
29.03.00 ж. № 42-II; 05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара); 2006.22.06. № 147-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 86-бап өзгертілді
86-бап. Сот орындаушысының атқарушылық әрекеттер жасау кезіндегі құқықтары мен мiндеттерi
1. Сот орындаушысы заңда белгiленген тәртiппен:
1) орындауға қатысты мәселелер бойынша қаулылар шығаруға;
2) әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы хаттамалар жасауға;
3) атқарушылық әрекеттер жасау кезiнде туындаған мәселелер бойынша, Қазақстан Республикасының заң актілерінде белгiленген коммерциялық, банктiк және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтердi жария етуге қойылатын талаптарды сақтай отырып, өтеусiз қажеттi ақпарат, түсiнiктемелер мен анықтамалар алуға. Бұл орайда органдар, ұйымдар, лауазымды адамдар және азаматтар оларды дереу, ал арнайы құжаттарды өңдеудi, дайындауды талап ететiн жағдайларда үш күннен кешіктірмей сот орындаушысына беруге мiндеттi.
4) атқарушылық әрекеттер жасағанда негiзге алынған атқару құжаттары түсiнiксiз болған жағдайда түсiнiк алу үшiн сотқа немесе атқару құжатын берген басқа да органдарға жүгiнуге;
5) атқарушылық әрекеттер жасау кезiнде пайда болған мәселелер бойынша, оның iшiнде орындау мерзiмiн кейiнге қалдыру, мерзiмiн ұзарту, орындау тәсiлi мен тәртібін өзгерту туралы, сондай-ақ борышкердi iздестiру мәселелерi бойынша сотқа ұсыныстар енгiзуге;
6) iс жүргiзiлiп жатқан атқару құжаттары бойынша азаматтар мен лауазымды адамдарды шақыртуға;
7) кез келген меншiк нысанындағы ұйымдарда атқару құжаттарының орындалуын және олар бойынша қаржы құжаттамасының жүргiзiлуiн тексеруге;
8) нақты атқарушылық әрекеттер жасау мәселелерi бойынша тапсырмалар беруге;
9) борышкерлер, сондай-ақ өздерiнде борышкерге тиесiлi мүлiктiң бар екенiн растайтын деректер болған жағдайда басқа адамдар орналасқан немесе соларға тиесiлi үй-жайлар мен қоймаларға кiруге, қажет болған жағдайда үй-жайлар мен қоймаларды мәжбүрлеп ашып қарауға, айғақ адамдардың қатысуымен тексерулер жүргiзуге;
9-1) атқару құжаттарын орындаумен байланысты мәселелер бойынша мемлекеттік органдардың, ұйымдардың басшыларының және басқа да лауазымды тұлғаларының қабылдауына кідіріссіз кіруге;
10) борышкерлердiң банктердегi ақшасы мен бағалы қағаздарына осы Заңда көзделген тәртiппен тыйым салуға;
10-1) мүлікке оның кімге тиесілі екенін анықтағанға дейін осы Заңның 46-бабының 1-тармағында көзделген ережелерді сақтай отырып уақытша тыйым салуды қолдануға;
11) тыйым салынған мүлiктi алуға, сақтау үшiн беруге және сатуға;
12) алынған мүлiктi сақтау үшiн ұйымдардың үй-жайын, сол мүлiктi тасу үшiн өндiрiп алушы мен борышкердiң көлiгiн заңдарда белгiленген тәртiппен пайдалануға;
13) атқарушылық iс жүргiзу туралы заңдарда көзделген өзге де әрекеттер жасауға;
14) қажет болған жағдайларда атқару құжаттарының бұлжытпай орындалуын қамтамасыз ету үшiн iшкi iстер органдарының қызметкерлерiн немесе бөлiмшелерiн тартуға;
15) қылмыстық қудалау органына сот актілерін орындаудан қасақана бұлтарған адамдарды қылмыстық жауапқа тарту туралы ұсыныс енгiзуге;
16) егер атқару құжатын орындау барысында осындай қажеттiлiк туындаса, басқа қаланың немесе ауданның сот орындаушыларына жекелеген атқарушылық әрекеттер жасауды тапсыруға құқылы.
2. Сот орындаушысы:
1) соттың талапты қамтамасыз ету жөніндегі ұйғарымын орындауға;
2) тараптарға немесе олардың өкiлдерiне атқарушылық iс жүргiзу материалдарымен танысуға, олардан үзiндiлер жасауға, көшiрмелер түсiруге мүмкiндiк беруге;
3) атқарушылық iс жүргiзу жөніндегі арыздар мен тараптардың өтiнiштерiн қарауға және солар бойынша қаулы шығаруға, оларға шағым немесе наразылық беру мерзiмдерi мен тәртiптерiн түсiндiруге, егер оның өзi атқарушылық iс жүргiзудiң аяқталуына тiкелей немесе жанама түрде мүдделi болса немесе оның әдiлдiгiне күмән туғызатын өзге де мән-жайлар бар болса, iстi қараудан бас тартуға;
4) атқарушылық iс жүргiзу туралы заңдарда көзделген өзге де әрекеттер жасауға мiндеттi.
ҚР 05.05.03 ж. № 409-II Заңымен 86-1-баппен толықтырылды; 2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 86-1-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
86-1-бап. Аумақтық бөлiмнiң басшысы
Аумақтық бөлiмнiң басшысы:
1) өзi басқарып отырған аумақтық бөлiмнiң жұмысын ұйымдастырып, бақылайды және сот орындаушыларына және сот приставтарына жүктелген мiндеттердiң орындалуына дербес жауапты болады;
2) уәкiлеттi және аумақтық органдардың бұйрықтарының, әдiстемелiк ұсынымдарының, нұсқауларының және өкiмдерiнiң орындалуын ұйымдастырады;
3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен аумақтық бөлiмнiң ағымдағы шотына өкiм жүргiзуге құқылы және оның жүргiзiлуiне жауапты болады;
4) сот орындаушыларының және сот приставтарының iс-әрекетiне азаматтар мен заңды тұлғалардың шағымдары мен өтiнiштерiн шешудi жүзеге асырады, оларды қабылдауды жүргiзедi;
5) аумақтық бөлiмнiң қызметi туралы статистикалық есептiлiк жасайды және iс жүргiзу мен мұрағат жүргiзу жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;
6) осы Заңда көзделген атқарушылық iс-әрекеттi жасайды;
7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де iс-әрекеттердi жасайды.
2006.22.06. № 147-III ҚР Заңымен 87-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
87-бап. Сот орындаушысының шешіміне және әрекеттеріне
(әрекетсіздігіне) шағым жасау
Өндіріп алушы немесе борышкер сот орындаушысының атқару құжатын орындау жөніндегі шешіміне және әрекетіне (әрекетсіздігіне) немесе осындай іс-әрекет жасаудан бас тартуына сотқа шағым жасауы мүмкін. Шағым Қазақстан Республикасының азаматтық іс жүргізу заңнамасында көзделген тәртіппен және мерзімде сотқа беріледі.
ҚР 16.11.99 ж. № 479-1; 05.05.00 ж. № 48-II; 05.05.03 ж. № 409-II (бұр. ред. қара) Заңдарымен 88-бап өзгертілді
88-бап. Сот орындаушыларының қызметi мен құқықтық жағынан қорғалуын қамтамасыз ету
1. Сот орындаушыларының қызметiн ұйымдық және материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету республикалық бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.
2. алынып тасталды
3. Сот орындаушысы мемлекеттік қызметшi болып табылады.
4. алынып тасталды
5. Сот орындаушысының заңды талаптарын орындамау, сот орындаушысын борышкердiң ақша сомалары немесе мүлкiнiң барлығын тексеруге жiберуден бас тарту, сұратуы бойынша мәлiметтер бермеу, оларды қорлау, қорқыту, оларға күш көрсету немесе сот орындаушыларының қызметтiк әрекетiн орындауына байланысты оның немесе отбасы мүшелерiнiң өмiрiне, денсаулығына, мүлкiне қол сұғу, сот орындаушысының қызметтiк мiндеттерiн атқаруға кедергi келтiретiн басқа да әрекеттер заңдарға сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.
6. Қызметтiк куәлiк көрсетiлгеннен кейiн үйге, үй-жайға немесе мемлекеттік органның, меншiк нысанына қарамастан, ұйымның аумағына кедергiсiз кiргiзуден бас тартып, сот орындаушысының заңды қызметiне кедергi жасалған жағдайда, сот орындаушысы ол туралы акт жасайды, ал кiнәлiлердi Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауапкершiлiкке тарту туралы мәселенi шешу үшiн материалды орындау орнындағы сотқа бередi.
2006.22.06 № 147-III ҚР Заңымен 89-баппен толықтырылды
89-бап. Атқарушылық іс жүргізу органдары қызметкерлерін
әлеуметтік қорғау шаралары
Атқарушылық іс жүргізу органдарының қызметкерлері қызметтік міндеттерін орындау кезінде қаза тапқан жағдайда, қаза тапқан адамдардың отбасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын-жай алуға құқылы.
Қазақстан Республикасының
| Президентi | Н. Назарбаев |