Крупнейшая справочная система в РК

Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының 2003-2005
жылдарға арналған индикативтiк жоспары туралы Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2002 жылғы 13 қыркүйектегі № 1000 қаулысы

Қазақстан Республикасы Yкіметінiң 2002 жылғы 14 маусымдағы № 647 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының индикативтiк жоспарларын әзiрлеудiң ережесіне сәйкес Қазақстан Республикасының Yкіметі қаулы етеді:

1. Мынадай құрамда Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының 2003-2005 жылдарға арналған индикативтiк жоспары (бұдан әрі Жоспар) бекітілсiн:

Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының жай-күйi және перспективалары туралы 2003-2005 жылдарға арналған баяндама (1-қосымша);

қолданыстағы және әзiрленетiн мемлекеттік әрі салалық (секторальдық) бағдарламалардың тiзбесi (2-қосымша);

республикалық бюджеттен қаржыландырылатын 2003-2005 жылдарға арналған инвестициялық жобалардың тiзбесi (3-қосымша);

Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының 2003-2005 жылдарға арналған мемлекеттік реттеуiштерi (4-қосымша).

2. Жоспар құрамында Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының 2003-2005 жылдарға арналған маңызды көрсеткiштерiнiң болжамы мақұлдансын (5 қосымша).

3. Қазақстан Республикасының Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі Жоспарды дайындау процесiнде әзiрлеген ұлттық компанияларды дамытудың 2003-2005 жылдарға арналған негiзгi бағыттары назарға алынсын.

4. Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкiмдерi заңнамада белгiленген тәртiппен әлеуметтiк-экономикалық дамудың 2003-2005 жылдарға арналған индикативтiк жоспарларының жобаларын тиiстi облыстар мен қалалар мәслихаттарының бекітуiне уақтылы енгізудi қамтамасыз етсiн.

5. Қазақстан Республикасының Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдармен бірлесiп, елдiң әлеуметтiк-экономикалық дамуы және Жоспардың iске асырылу барысы туралы тоқсан сайын Қазақстан Республикасының Үкіметін хабардар етiп отырсын.

6. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі

И. Тасмағамбетов

Қазақстан Республикасы

Yкіметінiң 2002 ж. 13 қыркүйек

№ 1000 қаулысына

1 қосымша

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҮКІМЕТІ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ

ӘЛЕУМЕТТIК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫНЫҢ 2003-2005

ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ИНДИКАТИВТIК ЖОСПАРЫ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘЛЕУМЕТТIК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ

ДАМУЫНЫҢ ЖАЙ-КҮЙI ЖӘНЕ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ ТУРАЛЫ

2003-2005 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН БАЯНДАМА

АСТАНА - 2002 ЖЫЛ

КІРIСПЕ

Осы құжат Қазақстан Республикасының "Бюджеттік жүйе туралы" Заңына сәйкес және Қазақстан Республикасы Үкiметінің қаулысы 2002 ж. 14 маусымдағы бекiткен № 647 Қазақстан Республикасының дамуының индикативтiк жоспарларын жасаудың Ережесіне сәйкес жасалған Қазақстан Республикасының 2003-2005 жж. әлеуметтiк-экономикалық дамуының Республикалық индикативтiк жоспары (бұдан әрi - Жоспар) болып табылады.

Жоспар сыртқы және iшкi факторларды ескере отырып 2003-2005 жж. экономиканың даму қарқынын дәлелдейдi және мемлекеттік басқарудың орталық және жергiлiктi органдарының экономиканың жеке және мемлекеттік секторларының дамуы үшiн қолайлы жағдайлар тудыратындай iс-әрекетiн анықтайды.

Жоспар стратегиялық жоспарларда, Қазақстан Республикасының Президентiнің Қазақстан халқына жолдауларында және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002-2004 жж. Бағдарламасында белгіленген мақсаттарға жету және басымдықтарды iске асыру үшiн 2003-2005 жж. экономиканың салаларын дамытудағы мiндеттердi және оларды шешудiң жолдарын анықтайды.

Құжат келесi тараулардан тұрады:

1. Қазақстан Республикасының 2003-2005 жж. әлеуметтiк-экономикалық дамуының жай-күйi мен болашағы туралы баяндама;

2. Қазақстан Республикасының 2003-2005 жж. әлеуметтiк-экономикалық дамуының аса маңызды көрсеткіштерінiң болжамы;

3. Күшіндегі және әзiрленiп жатқан мемлекеттік және салалық (секторлық) бағдарламалар, оларды жоспарланған кезеңде қаржыландырудың көлемi көрсетiлген тiзбесi;

4. Күшіндегі және әзiрленiп жатқан мемлекеттік, салалық (секторлық) бағдарламалар бойынша инвестициялық жобалардың тiзбесi;

5. Ұлттық компаниялардың дамуының негiзгi бағыттары мен негiзгі көрсеткіштерінің болжамы;

6. Қазақстан Республикасы Президентiнің шешiмдерiмен анықталатын әлеуметтiк-экономикалық дамудың мемлекеттік реттегiштерi.

Жоспардың iске асуын қабылданған мемлекеттiң салалық (секторлық) даму бағдарламаларына сәйкес орталық және жергiлiктi басқару органдары қамтамасыз етедi. Осы тұста үкiмет құзырына жататын iс шаралар 2003 ж. басына дейiн Үкiметтің iс шаралар жоспарында жүйеге келтiріледi, ал министрлiктердiң, агенттіктердің, облыстар, Астана және Алматы қалалары әкiмдерiнің құзырына жататындары - дамудың нақты бағдарламаларын iске асыру жоспарларында.

2003-2005 жж. дамудың әрбір бағдарламасы бойынша республикалық бюджеттен қаралған инвестицияларды және оларға теңестiрiлген қаражаттарды даму бюджетi қаражатының мөлшерi шегiнде Республикалық Бюджет Комиссиясы қараған. Келесi жылдары 2004-2005 жж. инвестициялардың көлемi Жоспарды қалыптастырған кезде дәлiрек анықталатын болады.

1 ТАРАУ. 2000-2002 ЖЖ. ҚОЛ ЖЕТКЕH НӘТИЖЕЛЕРГЕ TАЛДАУ

Әлемдiк экономиканың даму тенденциялары

Қазақстан экономикасының дамуына 2000 және 2001 жж. сыртқы факторлар қолайлы әсерiн тигiздi. Ол мұнайдың, қара және түстi металдар рыногындағы қолайлы конъюнктурадан көріндi. Онымен бір мезгiлде ТМД кәсiпорындарымен, және де, ең алдымен Ресеймен ертеректе жоғалған кооперациялық байланыстардың кейбірiн қалпына келтiру процесi өрбiдi.

2001 ж. төртіншi тоқсанында әлемдiк экономикадағы ахуал күрт нашарлай бастады, әсiресе АҚШ-та болған террористiк актiлерден соң. Қазақстан үшiн ол мұнай мен металдарға әлемдiк конъюнктураның нашарлауынан, сондай-ақ қара метал экспортына АҚШ, Еуропа және Оңтүстiк-Шығыс Азия рыноктарына шектеу қоюдан байқалды.

2001 ж. екiншi жартысынан басқа түскен әлем экономикасының дамуындағы құлдырау әлемнiң дамыған және дамушы елдерiнiң көбiн қамтыды. Соңғы 30 жыл iшiнде алғаш рет әлемнiң жетекшi экономикалары iс жүзiнде бір мезгiлде өсуiн баяулатты. АҚШ экономикасының бәсеңдеуi Жапония, Малайзия, Сингапур, Аргентина, Канада, Бразилия, Мексика және Германия сияқты және басқа да елдерде осындай процестердің басталуына өз ықпалын тигiздi. Шын мәнiнде қазiргi кезде басқа елдерге қарағанда АҚШ әлемдiк экономиканың жағдайына ең көбірек әсер етедi: рыноктiк бағамдарды ескерсек, американың жалпы ішкi өнiмi (ЖIӨ) бүгінде бүкiл әлемдiк ЖIӨ үштен бірiндейiн құрайды.

Осы кезде байқалып отырған әлемдiк экономиканың дамуының бәсеңдеуі ең алдымен әлемдегі дамуы төменiрек елдерге көбірек әсерiн тигізеді. Осыған байланысты 2002 ж. мұндай елдердi халықаралық қаржы ұйымдары мен жекелеме өндiрiсi дамыған елдердiң қаржыландыру процесiнiң белсендiлiгi арта түскенi байқалады.

Дәстүр бойынша жарты жылда бір рет жарияланатын Халықаралық Валюта Қорының (ХВҚ) әлемдiк экономиканың (World Economic Outlook) жағдайы туралы баяндамасында әлемдiк экономика несие төлемi мөлшерiнiң төмендеуiнiң және компаниялардың қоймаларындағы тауарлардың азаюының әсерiнен өсудің екi жыл бойы төмендеу жағдайынан шыға бастағанын көрсетедi. Сонымен бірге, ХВҚ сарапшыларының пікiрi бойынша, әлемдiк экономикадағы тепе-теңдiктi бұзатын бірнеше факторлар бар. Олар АҚШ-тың төлем балансының аса үлкен тапшылығы, АҚШ долларының асыра бағалануы және евроның жете бағаланбауы, көп елдердегi тұтыну және корпоративтiк қарыздың көлемiнiң үлкендiгі.

Халықаралық валюта қоры (ХВҚ) әлемдiк экономиканың дамуына жасаған өзінің соңғы бағаламасын оны ұлғайту тұрғысында қайта қарады. Соңғы болжамға сәйкес үстiмiздегі жылдың екiншi жарғысында әлемдiк экономиканың өсу қарқыны одан әрi шапшаңдайды. Әлемдiк экономиканың үстiмiздегi жылғы өсу қарқыны 2,9 пайызға дейiн артады. Сарапшылардың пiкiрi бойынша әлемдiк экономиканы көтерушi негiзгі күш тағы да АҚШ болады. Yстіміздегi жылы АҚШ экономикасы 2,5-2,7% деңгейiнде шапшаңырақ қарқынмен дамиды деп күтілуде. "Yлкен жетілік" елдерiнiң (G7) келешегi төменiрек бағалануда. Экономиканың өсуi жөніндегi болжам тек 0,2% ғана көбейген: Германия, Италия және Ұлыбритания үшiн тиiсiнше 0,9%, 1,4%, 1,2% дейiн. Доллар бағамы бұрынғыша төмендеуде. Оның төмендеуiнiң негiзгi себебi АҚШ-тан инвестицияның кетуi, өйткенi террактi қаупiнiң сақталуы, компаниялардың бухгалтерлiк тәжiрибесiндегі проблемалар инвесторларды өз қаржыларын тұрақты рыноктарда орналастыруға мәжбүр етедi. BNP Paribas, UBS Warburg және ABN Amro болжамы бойынша Euro жыл аяғына дейiн 0,98 долларға дейiн өседi (бұрынғы болжам 0,86 долл.). Қордың бағаламасы бойынша әлемдiк сауданың көлемi 2002 ж. 2,5% өседi (желтоқсанда 2,2% өсiм болжамдалған).

Әлемдiк экономиканың 2002 ж. дамуының болжамы

Дүниежүзiлiк банк (ДБ) дамушы рыноктар ("emerging markets") санатына жататын елдерде 2000 ж. экономикалық өсу қайта басталады деп күтуде, қазiргі кезде олар дүниежүзілiк экономикалық құлдыраyдың салдарынан үлкен қиындықты бастан кешiруде. Мұндай болжам "әлемдiк дамуды 2002 ж. қаржыландыру" (Global Development Ғinаnсе 2002) деп аталатын дамушы елдердi сырттан қаржыландыру туралы жыл сайынғы баяндамада келтiрiлген. Алайда кедейлiк деңгейiнiң төмендеуiнiң шапшаң қарқынын қамтамасыз ету үшiн көптеген кедей елдерде экономикалық өсудiң қарқыны бұрынғысынша өте төмен.

Жоғарыда аталған баяндаманың деректерi бойынша Еуропа және Азия елдерiнде экономикалық өсу қарқыны 2001 жылғы 2,2%-тен 2002 ж. 3,2%-ке дейiн, ал 2003-2004 жж. 4%-тен сәл асады деп күтілуде. Экономикалық қарқынның болжамдалып отырған шапшаңдауы Түркиядағы оңтайлы өсудi және аймақты тұтас алғандағы сыртқы сұранымның бекуiн ескеруге негiзделген. Осы кезеңдегі өсу қарқынының шапшаңдауына қаржы саясаты қатал болған кезеңнен кейiн аймақтың кейбір елдерiнде ақша-несие шектеулерiнің алып тасталуы да жағдай тудырады деп саналуда. Құжатта аймақты тұтас алып қарағандағыдан гөрі "ТМД даму болашағы бұлыңғырлау болып көрінедi" делiнген, оны туындатып отырған "әлемдiк мұнай рыноктарының тұрақсыздығы мен саяси факторлар". ТМД елдерiнде 2002 ж. экономикалық өсу 3,8% болмақ, одан бір жыл бұрынғы 5,5% орнына. 2003 ж. өcy қарқыны сәл өспек - 3,9%-ке дейiн, ал келесi жылы сәл азаяды - 3,3%-ке дейiн, ДБ бағаламасы бойынша әлемдік ЖIӨ 2003 ж. 2001-2002 жж. қарағанда 3,6% өседi, алайда 2000 ж. деңгейiнен төмен болады (3,9%). Өсу қарқынын қалпына келтiрудiң озаты Шығыс Азия болады, ал Латын Америка елдерi әл дe ұзақ уақыт бойы қаржы саласында проблемаларды бастан кешпек. Өзінің жыл сайынғы есебiнде ДБ 2002 жылы Латын Америкасындағы ЖIӨ өcуі 0,9% болады деген қорытындыға келген. Өткен жылы ол 3,8% болды. Бұл көрсеткіштің төмендеу себебiн түсiндiре келiп есеп авторлары Аргентинадағы экономикалық дағдарысты, сондай-ақ Бразилия мен Мексикадағы экономикалық өсудiң айтарлықтай бәсеңдеуін айтып ескертедi.

Сонымен қатар жарияланған статистикалық деректер бойынша 2002 ж. ТМД көптеген елдерiнде негiзгi макроэкономикалық көрсеткiштердiң 2001 жылы қалыптасқан өсу тенденциясы сақталғанын атап көрсету қажет; ұлттық валюталардың бағамының АҚШ долларына қатынасы бойынша біршама тұрақтылығы, номиналды және нақты жалақының өсуi, инфляцияның өсу қарқынының бәсеңдеуi байқалды. ТМД елдерi Статкомитеттерінің деректерi бойынша 2002 ж. алғашқы айларында ЖIӨ өсу қарқыны бойынша ТМД елдерi арасында бірiнші орынды Тәжiкстан алды (18,2%). Одан соң Армения (5,5%), Украина (3,6%), Әзербайжан мен Беларусь (3,1%). Қырғызстанда ЖIӨ 3% қысқарды.

Еуропалық қалпына келтiру және дамыту банкінің (ЕҚДБ) болжамы бойынша 2002 ж. ТМД мемлекеттерiнде инфляцияның орташа көрсеткiшi 14% болады (2001 ж. 17,4%). 2002 ж. тұтас алғанда ТМД елдерiнде ЖIӨ, ЕҚДБ сарапшыларының деректерi бойынша, 3,9% өседi (2001 ж. - 5,9%). Ресейде 2002 ж. алғашқы айларында экономикада 2001 ж. аяғында қалыптасқан келеңсiз тенденцияларды жеңудің белгiлерi пайда болды. Ресейдiң 2002 ж. 5 айындағы экономикалық және әлеуметтiк даму қорытындысы 2002 жылы Ресей экономикасы өсіруінің қолайлы жағдайлары мен тенденцияларын қалпына келтiрудің мүмкiншiлiктерiн көрсеттi. Мәселен, 2002 ж. тұтас алғандағы ЖІӨ өткен жылға қарағандағы өсiмi 3,6% болады деп бағалануда.

2001 ж. экономикалық өсудiң әлемдiк қарқынының төмендеуі отынға, қара және түстi металдарға сұранымның қысқаруын және тиiсiнше осы өнiмдерге әлемдік бағаның төмендеуiн тудырды. Мұнай бағасын оңтайлы деңгейде қолдау мақсатында мұнайдың әлемдiк өндiрушi елдерi 2002 ж. 1 қаңтарынан квота (үлес) енгізу және дүние жүзiнде бір күнде өндiрiлетiн мұнай көлемiн 2 миллион баррелге кемiту туралы келісілген шешiм қабылдады. Қабылданған шаралар мұнай бағасының деңгейiне оңды әсерiн тигіздi, ол 2001 ж. желтоқсанның аяғында 1 баррель үшiн 21 долларға жеттi, ал айдың ортасында 18 доллар болатын.

Қазiргi кезде мұнай рыногындағы ахуал біраз тұрақталғанымен, мұнай бағасының біртiндеп өсуiмен сипатталады. Соңғы айда мұнайдың Brent сортының әлем рыногындағы бағасы 1 баррель үшiн 24-26 доллар деңгейiнде. АҚШ экономикасында байқалған даму рынокқа қатысушыларға мұнайға сұраным өсуіне үмiттендiредi.

2002 ж. мұнайға әлемдiк бағаның 1 баррель үшiн 19 доллар және одан жоғары мөлшерде сақталған кезде Қазақстан экономикасы тұрақты дамитын және табыстың ағымдағы тұтынуға, қор жинауға және инвестицияға үйлесiмдi бөлінуiн қамтамасыз ететiн болады.

Экономиканың ағымдағы жағдайы

Макроэкономика

Қазақстанның 2000-2002 жж. экономикалық дамуы экономикалық өсудің жоғарғы қарқынымен, негiзгі капиталға жұмсалатын инвестицияның озық өcyімен, қаржы потенциалының нығаюымен, жұмыссыздықтың қысқаруымен және халықтың нақты табысының өсуімен сипатталады.

Нақты ЖIӨ 2000 ж. өсiмi 9,8% болды. Өсiм тауар өндiретiн салалардың, ең алдымен өнеркәсiп пен құрылыстың озық дамуы есебiнен қамтамасыз eтiлді.

Нақты сектордағы өсу қарқынының жоғарлауы қызмет көрсету өндiрiсінде, әсiресе көлiк пен байланыс, сауда, банк секторы сияқты салалардан көрінiс тапты.

2000 ж. экспорттың өсуінің жоғары қарқыны сауда балансының профицитының (табыстылығының) және ағымдағы операциялардың шотының өте жоғары дәрежедегi көрсеткiштерiн қамтамасыз еттi. Бұл тiкелей инвестициялардың тұрақты келiп түсумен бірге үйлесiмдi айырбас бағасын ұстап тұру үшiн және төлем балансының тұрақтылығын қамтамасыз ету үшiн экономиканың өз ресурстарының жеткілiктi болуына жағдай тудырды. Алтынвалюталық қор елеулi түрде толықтырылды, халықаралық валюта қоры алдындағы қарыз мерзiмінен бұрын өтeді.

Инфляция жыл аяғында 9,8%-ке дейiн төмендедi, 1999 ж. 17,8% болғанды. Теңгенің АҚШ долларына номиналды айырбас бағамы біршама тұрақты сақталды.

Бюджетке түсетiн салық көлемi көбейдi, бұл жалақы, зейнетақы мен жәрдемақы жөніндегі бюджеттің ағымдағы барлық берешегiн өтеуге, оларды үнемi тұрақты төлеу тәртiбіне көшуге мүмкіндік бердi.

2001 ж. макроэкономикалық көрсеткіштердің одан әрi жақсаруы байқалды, экономиканың базалық салаларының дамуындағы оңды серпiн сақталды.

2001 ж. 2000 ж. салыстырғанда жалпы iшкi өнiмнiң өсiмi 13,2% болды, бұл республика үшiн өте үлкен дәрежедегі жоғары көрсеткiш болды. Өнеркәсiп өндiрiсінің көлемi 13,5% өстi. Ауыл шаруашылығында өнiм өндiрудің көлемi әжептәуiр өстi (16,9%). Көлік пен байланыстың қызметi серпіндi дамыды. Елдегi қолайлы инвестициялық климат негiзгi капиталға жұмсалатын инвестиция көлемiнiң өсуінің тұрақты тенденциясын сақтауға мүмкіндік тудырды, ол 2001 ж. 21% өстi.

Экономикалық өсу ұлттық валютаның тұрақтылығы, инфляцияның төменгi қарқыны және бюджеттің тепе-теңдiк жағдайында жүрдi.

Екiншi деңгейдегі банктердi несие жөніндегі ставкасын (төлем мөлшерін) төмендетуге бағдарлау мақсатында Ұлттық банк өзiнің барлық ставкаларын төменгі күйде ұстады және ресми ставкасын төмендеттi. 2000 ж. басынан 2002 ж. наурыз аралығында қайта қаржыландыру ставкасы 18%-тен 8%-ке дейiн төмендедi, ал ресми есепке алынатын (дисконттық) ставкасы 12,5%-тен 8%-кe дейiн төмендедi.

Банк жүйесіндегі депозиттер (салымдар) едәуiр өстi: 2002 ж. 1 маусымға олардың көлемi 480,8 миллиард теңгеге жеттi, 2001 ж. осындай кезеңiмен салыстырғанда 34,5% көбейдi, оған 2001 ж. жүргізiлген ақша қаражатын жария ету, халықтың нақты табысының өсуi, Қазақстан банк жүйесiне салымшылардың сенімiнiң артуы жағдай жасады.

Екiншi деңгейдегі банктердiң несиелiк қаржыларының көбеюiнiң тұрақты серпiнi байқалады, оның көлемi 552,1 миллиард теңгеге жеттi, 2001 ж. салыстырғанда 1,4 есеге өстi.

Салық жүгiн азайту мақсатында 2001 ж. қосылған құнға салынатын салықтың ставкасы 16%-ке дейiн және әлеуметтік салық 21%-ке дейiн төмендетiлдi. Аса iрi салық төлеушiлердiң электрондық мониторинг жүйесi енгізiлдi.

Нақты сектордағы оңды өзгерістер, тұтыну, өндiрiстiк және инвестициялық сұранымның өсуі импорттың құрамы мен серпiнділігіндегi өзгерістермен қабаттас жүруде. 2001 ж. импорт 20,1%-ке өстi. Инвестициялық тауарлардың импортының 2000 ж. салыстырғанда 23,9% өсуі шетелдiк және бірлескен кәсiпорындардың, ұлттық компаниялардың және басқа кәсiпорындардың тарапынан көненi жаңарту және жаңа құрылыс үшін, соның iшiнде жалпы мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыру үшiн (Астана қаласын салу, автожолдарды қалпына келтіру) күрделi қаржы көлемiнiң өскен және тұтыну тауарларына, ең алдымен ұзақ мерзiмге пайдаланылатындарына сұранымның көбеюi себебiнен туындады.

2001 ж. Yкімет экономиканың құрылымын жетiлдiруге үлкен көңiл бөлдi, мұның өзi болашақта Қазақстанның шикiзат рыноктарындағы конъюнктураға тәуелдiлiгiн азайтады, республиканың барлық азаматтарының жұмыс орны мен табысын қамтамасыз етедi. Мемлекеттік инвестициялық қызметтің тиiмдiлiгiн арттыру, өндiрiстiк инфрақұрылым мен өңдеушi өнеркәсiптi дамыту және ел экономикасына сыртқы және iшкi инвестицияларды тартуға жәрдем жасау мақсатында Даму банкi құрылды, оның меншiк қаражаты 2001 ж. аяғында 30 миллиард теңгеге жеттi.

Қазақстан экономикасын сыртқы жағымсыз факторлардан қорғау үшiн Ұлттық қор құрылды. Қаржы ресурстарын жинақтайтын Қазақстанның Ұлттық қорында қор көлемi 2002 жылдың бірiншi жартысының соңында 1,67 миллиард АҚШ долларын құрды.

2002 ж. бірiншi жартысында ел экономикасында дамудың оңды қарқыны сақталуда. Жалпы iшкi өнiм 2001 жылғы осындай кезеңмен салыстырғанда 9,2%-ке өстi және де оны өнеркәсiп өндiрiсiнің 8,7%-ке өсуi, ауыл шаруашылығының - 5,1%-ке, негізгi капиталға жұмсалған инвестицияның 8,9%-ке өсуін қамтамасыз еттi. Өндірiстiк сектордағы жоғары қарқын қызмет көрсету өндiрiсiнiң өсуiне жағдай жасады. Қаңтар-маусымда көлiктiң барлық түрiмен тасымалданған жүктiң жалпы көлемi 10,1%-ке өстi, бөлшек сауда тауар айналымы - 8,9%-ке.

Үстiміздегі жылғы маусымда тұтыну бағасының индексi 2001 ж. желтоқсанмен салыстырғанда 3,1%-кe өстi.

Экономикалық өсудің жоғары қарқыны және инфляцияның төменгi деңгейi бірінші жарты жылдықта айлық орта жалақының 13,1%-кe нақты көбеюiн қамтамасыз еттi.

2002 ж. жасалған бағалама бойынша жалпы iшкi өнiмнiң нақты өсуi 7% болады.

Iшкi рыноктың дамуын талдау

Тұтыну рыногы

Қазақстан экономикасында 1999 ж. екiншi жартысынан бастап өсу тенденциясы қалыптаса бастады. 1999-2001 жж. ЖIӨ жинақы (кумулятивтi) өсiмi 25,7% болды, өнеркәсiптiк өндiрiстiкi - 30,8%, негізгі капиталға жұмсалған инвестицияныкi - 61,4%, ауыл шаруашылығыныкi - 35,2%.

2000 ж. тауарлар мен қызмет көрсетудiң жалпы өндiрiсi 5449 миллиард теңге болды, осы көлемнiң 70% қазақстандық кәсiпорындарда өндiрiлдi. Iшкi рынокта тұтыну үшiн 2629 миллиард теңгеге тауарлар мен қызмет көрсету өндiрiлдi, одан өндiрiстiк-техникалық тауарлармен көрсетiлген қызмет 1186 миллиард теңге (жалпы өндiрiстiң 21,8%), ал тұтыну тауарларымен көрсетiлген қызмет - 1251 миллиард теңге (23%).

Жалақының, зейнетақының және жәрдемақының 2000-2001 жж. нақты өсуі тұтыну рыногында халықтың сатып алу қабiлетiн арттырды, мұның өзi тұтыну тауарларын өндiрудi өсiру үшiн жағдай жасады, алдыңғы кезекте азық-түлiк, аяқ киім және тiгiн тауарларының, сондай-ақ қызмет көрсету саласының дамуына да. Қазiргi кезде тұтыну тауарларына сұранымның 78% iшкi өндiрушiлер есебiнен қамтамасыз етіледi, 1998 ж. 70% болатын.

Статистика жөнiндегі агенттiктiң зерттеу материалдары бойынша Қазақстандағы үй шаруашылығының отбасының бір мүшесiне келетін ай сайынғы табысы мен шығысының деңгейi орта есеппен АҚШ 100 доллары көлемiнде, ол өнеркәсiптi дамыған елдердегiден 15-20 есе кем, сонымен бірге Қазақстандағы тұтыну тауарларының бағасының жалпы әлемдiк бағадан айырмашылығы болымсыз ғана.

1 кесте

Қазақстанда еңбекке ақы төлеудiң орташа және ең аз көлемi

(АҚШ доллары)

Орташа жалақы

Ең төменгi жалақы

         101,8

          27,9

 113,3

 31,0

 123,7

 29,1

 99,3

 19,4

 101,1

 18,5

Қазақстан халқы табысы төмен болғандықтан тұтыну шығысының 48%

азық-түлік өнiмдерiн сатып  алуға  жұмсайды  және  27%  азық  түлiк  емес

тауарлар сатып алуға.

Инвестициялық тауарлар рыногы

2000-2001 жж. инвестициялық түрдегi тауарлар мен қызмет өндiру едәуiр өстi. 2001 ж. өндiрiстiк-техникалық тауарлар рыногының сыйымдылығы 26% өстi. Онымен бір мезгiлде инвестициялық түрдегi тауарлармен қамтамасыз етілуі 60% ке импорттық тауарлармен толтырылады.

Импортты алмастыру жөніндегі жұмыстың нәтижесінде 2002 ж. iшкi рынок қажетiн қамтамасыз етуде отандық тауарлардың үлесi 1999 ж. салыстырғанда 500 миллион АҚШ долларынан астам сомаға көбейедi.

Қазақстандағы инвестицияның өсуiнiң жоғары қарқыны объективтi түрде жабдықтардың, шикiзаттың, материалдар мен жинақтаушы бұйымдардың импортын көбейтедi. Алайда бұл құрылыс материалдарын өндiрудің өсуімен қабаттас жүрмейдi. Көптеген құрылыс материалдары импорт бойынша әкелiнедi.

Инвестициялық тауарлар рыногында бәсекеге қабiлеттi тауарларды, жабдықтарды, материалдар мен жинақтаушы бұйымдарды және қызмет көрсетуді сатып алудың нақты мүмкiншiліктерi мұнайды, газды, түстi және қара металдарды экспортқа шығарумен шұғылданатын қазақстандық iрi компанияларда, сондай-ақ ұлттық компанияларда да бар. Бұл кәсiпорындар өзiнiң қажетінiң үлкен бөлігін (тауарлар мен қызметтiң импортының 35% жуығы) импорт есебiнен қамтамасыз етедi.

Қазiргi кезде отандық өндiрушiлер есебiнен керосинге деген қажеттің 31%, битумге - 15%, жағар майға - 17%, сырға - 31%, полистролға - 26% қанағаттандырылады. Шина бойынша бiз толығынан импортқа тәуелдiмiз. Бұл елiмiзде өндiрiстiк қуаттардың барында байқалып отыр.

Елде өндiрiлетiн металдардың, мұнайдың және газдың тек азғана бөлiгi Қазақстанда өңдеуден өтедi. Мәселен, мырыштың тек 15%, болат прокатының 12%, рафинадталған мыстың 5% және мыс сымының - 1% iшкi рынокта сатып алынады. Сонымен бірге Қазақстанның болат құбырға деген қажетiнің 87%, 90% астамға металл ыдысқа, қара және түстi металдар негізiнде жасалатын басқа да тауарларға қажетi жыл сайын импорт жасалады.

Экспорттық өндiрiстiң дамуы

Жыл басынан берi әлемдiк экономикада оңды өзгерістер байқалуда, олар сұранымның өсуі немесе ұсынымды реттеу жөнiнде жасалған шаралардың нәтижесiнде көптеген шикiзат рыноктарында конъюнктураның жақсаруына әкелiп соқты, алайда бұл қолайлы факторлар Қазақстан Республикасы экспортына екiншi тоқсаннан бастап қана әсерін тигiзе бастады.

Бірiншi жарты жылдықта экспорт номиналды көрсеткiш бойынша 7,7% төмендедi. Сонымен бірге экспорттық бағаның төменгi деңгейiнен болған шығынның орны (көптеген позициялар бойынша) белгiлi бір дәрежеде экспорттың физикалық көлемiн өсiру есебiнен толды.

Экспорттан түскен ақшадағы ең үлкен үлес салмақ бұрынғыша мұнайдың үлесiне тиедi. 2001 ж. Қазақстан мұнайды экспортқа тасымалдау жөніндегі мүмкiншiлiгін айтарлықтай ұлғайтты. КТК құбырының iске қосылуы және Атырау-Самара құбырын қайта жаңғырту осы құбырлар бойынша таяу болашақта 43 млн. тонна экспорт жасауға мүмкiндiк бередi.

KTK құбырының екiншi кезегiн iске қосқан кезде тасымалдау мүмкiндiгi тағы 28 млн. тоннаға өседi.

Мұнай тасымалдаудың қолда бар мүмкіндiгін және оны қазақстандық мұнай өңдейтiн зауыттардың өндiру мүмкiндіктерiн ескерсек 2005 ж. 61 миллион тоннаға дейiн мұнай өндіруді өсіpy болжамы толығынан шындыққа келедi және ол біршама төмен әлемдiк бағалардың кезiнде де мүмкiн болады. Сонымен бірге мұнайға әлемдiк бағаның төмендеуi Қазақстанның экономикалық потенциалына терiс әсерiн тигiзедi.

Егер 2000 ж. сауда балансының оңды сальдосы 2,4 миллиард АҚШ долларын құраған болса, 2001 ж. - 896 млн. доллар болды. Сауда балансының нашарлауы мұнай мен металдардың экспортының көлемi ұлғайған кезде орын алып отыр. Мәселен, 2001 ж. мұнай экспорты 2000 ж. салыстырғанда 10,6%-ке өстi, ал экспорттан түскен ақша 2000 ж. деңгейiнде қалды. 2002 ж. мұнайға әлемдiк бағаның деңгейiнің төмендеуі 12%-ке болжамдалуда. Соның нәтижесiнде оның экспортының физикалық көлемi 11%-ке өскен кезде 2002 жылы мұнай сатудан алынатын ақшаның азаюы 110 миллион доллардай болмақ.

Осыған ұқсас ахуал металдар рыногында қалыптасуда. Конъюнктураның біраз жақсаруына қарамастан экономикалық дағдарыстарға аса сезiмтал металлургиялық өнiмнің әлемдiк саудасы әзiрге бұрынғы көлемiне жете алмай отыр. Бұған елеулi дәрежеде сүйемелдеу шараларының кеңеюi мүмкiндiк тудырады, олар өте жиi еркiн бәсекенi қамтамасыз ету жөніндегi ДСҰ нормаларына қайшы келедi.

2001 ж. суықтай тапталатын прокатқа әлемдiк баға 14,8%-ке құлдырады, ыстықтай тапталатын прокатқа - 4,9%, мырышқа - 21,4%, мысқа - 21,1%-ке құлдырады. Ал қаңылтырды қоса алғандағы болат прокаттың, ферроқорытпаның, рафинатталған қорғасынның экспорт деңгейi төмендеді және 2001 ж. 2000 ж. деңгейiмен салыстырғанда тиiсiнше: 97%, 97%, 84% болды. Сондай-ақ аталған өнiмдердi сатудан түскен ақшаның көлемi де кемiді, өйткенi қара метал мен қорғасынға сұраным мен баға төмендедi. 2001 ж. глиноземнің (алюминий тотығының) экспорты 2000 ж. деңгейiнде сақталды, ал ақшадай көлемiнің 2001 ж. деңгейi 2000 ж. салыстырғанда 12,4% өстi, бұл глиноземнiң бағасының жоғарлағанын көрсетедi. 2001 ж. металдар рыногында бағаның орташа төмендеуі 20% тей, ал оларды өндiрудiң физикалық көлемінің өсуi тек 4-5% болды. Сонымен қатар экспортқа шығаратын шартты бағалар 25-28% төмендедi. Қара және түстi металдар рыногының конъюнктурасының нашарлауына байланысты 2002-2004 жж. баға төмен болады деп болжам жасалуда. Жекелеме тауарлар түрi бойынша физикалық көлемiн арттыру есебiнен төмендеген бағадан болатын шығынның орнын жабуға қарамастан 2002 ж. металлургиялық өнiмдер экспортының көлемiнiң төмендеуі жалғасуда. Глинозем, мырыш, қорғасын, титан бойынша экспортқа шығаратын көлем кемiтпеуге қол жеттi. Ферроқорытпа бойынша тұрақты ахуал сақталды. Бағаның кейбір кемуiнiң орнын экспорттың физикалық көлемiн арттыру және өнiм құрамын жан-жақты жасау есебiнен толтыруға қол жеттi.

Қабылданып жатқан, оның iшiнде мемлекеттік деңгейдегiлерi де бар, шараларға қарамастан қара металдар прокаты экспортының жағдайы күрделi күйде. Үстіміздегi жылы ыстықтай тапталатын болатқа бағаның төмендеуi және суықтай тапталатын болатқа оның жоғарлауы байқалып отыр. Әлемдегi қара металдар өндiру жөніндегі қолда бар өндiрiстiк қуаттар қара металдарға деген сұранымнан 200 миллион тоннаға артып жатыр. Таяу жылдары металдарға сұраным одан әрi қысқарады деп болжам жасалуда.

Әлемдiк сұранымның қысқаруының және бағаның құлдырауы салдарынан Қазақстан экспортының негізiн құрайтын түстi металдарды (мыс, мырыш, қорғасын) өндірудiң келешегі нақты белгiлi болмай отыр. 2000 ж. бірiншi жартысында түстi металдар рыногында қорғасынның, алюминийдің, қалайының және мырыштың бағасы төмендедi. Алайда мыстың баға деңгейiнiң қалпына келе бастағанына қарамастан оның экспортқа шығарылатын көлемi әзiрге өткен жылғы деңгейден төмен болып отыр.

Қазақстан үшiн осы және оларға ілеспе өндiрілетiн металдардың (алтын, күмiс, кадмий, селен, висмут және басқалар) өндiрудiң шикiзат базасының жағдайы түстi металдарды өндiрудi айтарлықтай көбейтудi қамтамасыз етуге мүмкiндiк бермейдi. Жұмыс iстеп тұрған өндiрiске қолдау көрсету үшiн жұмысы аяқталған шахталар мен қабаттардың орнын толтыруды қамтамасыз етуге жететiн көптеген күрделi қаржылар қажет. Түстi металлургияның шикiзат базасын дамыту жөнiндегі шетел инвесторларының өздерiне қабылдаған мiндеттемелерiнің орындалуына бақылауды күшейту қажет.

Қазақстанда мыстың, қорғасынның және мырыштың iрi кен орындары бола тұрса да осы металдардың озық экспортшылары болып саналатын елдерге қарағанда осы металдардың руда құрамындағы мөлшерiнің деңгейi төмен. Осыған байланысты әлемдiк бағаның деңгейi төмен болып тұрғанда Қазақстанның түстi металдарының бәсекеге қабiлеттілігiн қамтамасыз ету күрделi мәселе болмақ.

Сөйтiп, орта мерзімдегi болашақта қара және түстi металлургияның өндiрiс пен экспортты өсiру үшiн үлкен мүмкiндiгi жоқ. 2004 ж. дейiнгі кезеңде конъюнктура нашарлап отырған жағдайда өнiм өндiру мен экспортқа шығарудың қол жеткен көлемiн қамтамасыз ету үшiн қара және түстi металлургия кәсiпорындарына мемлекеттік қолдау көрсету қажет.

Бидай экспортының деңгейi жыл басынан бергi тапсырудың тұрақтылығына қарамастан елiмiздiң экспорттық потенциалына әзiрге сай емес. 2001 ж. жиналған астықтан 2001 ж. қазан мен 2002 ж. маусым аралығында жасалған бағалама бойынша 3,5 млн. тонна бидай сатылатын болады, ал 2001 ж. осындай кезеңiнде жиналған астықтың көлемi шамалас болған кезде 5,1 млн. тонна сатылған едi. Сонымен бірге бiздiң әлемдiк рыногтан айырмашылығымыз - ол экспорттық бағаның төмендеуiнің тұрақты тенденциясының байқалуында болып отыр (сәуiрде экспорттық баға 86,9 долл./тонна болды, ал өткен жылғы осы айда 117,3 долл. болған).

Химия өнеркәсiбiнде негiзгi экспорттық тауарлар сары фосфор, натрий триполифосфаты, термиялық фосфор қышқылы, кальций карбиды, хром тұздары болып саналады. 2000 ж. 1999 ж. салыстырғанда сары фосфордың экспорты 130,5%, ал 2001 жылы бұрынғы жылға қарағанда - 151% болды.

Соңғы жылдары Қазақстан химия өнiмдерi - минералдық тыңайтқыштар, сары фосфор, натрий триполифосфаты, резинотехникалық бұйымдар және полистирол рыногында өзінің позициясын жоғалтып алды. Ал ендi бұл өнiмдердiң рыноктары кең, тиiстi өнiмдердiң бәсекеге қабiлетiн көтерген жағдайда Қазақстан сыртқы рыноктарға қайта келіп, өз позициясын қайтарып алуына болады.

2001 ж. "AES Экибастуз-1" (Екiбастұз ГРЭС-1) Ресейге электр энергиясын бере бастады. Экспорт көлемi 2,2 млрд. кВтс. болды. Қазақстан Республикасының электр энергиясына импортының сальдосы 2001 ж. 1,4 млрд. KBTc. болды.

2002 ж. электр энергиясының нөлдiк сальдосына және электр энергиясының экспорты мен импортының көлемi тиiсiнше 2,5 млрд кВтс. болып, балансқа қол жеткізу жоспарланып отыр.

Өнiмнiң бәсекеге қабiлеттілігін және жалақыны өсiрудi қамтамасыз ету үшін материалдық, энергетикалық және су ресурстарын тиімді және ұтымды пайдаланатындай жағдай жасау қажет.

Қазақстанда 2001 ж. ЖIӨ 1 долларына жұмсалатын электр энергиясының шығыны 2,7 киловатт сағат болды, бұл АҚШ-қа қарағанда 6 есе және Жапонияға қарағанда 16 есе көп. Бір тонна мыс рудасын өндiру үшiн Қазақстанда АҚШ-дан 3 есе көп электр энергиясы жұмсалады, қорғасын-мырыш рудасын өндiрген кезде - 6 есе.

Қазақстан үшiн су ресурстарын ұтымды пайдаланудың, сондай-ақ металлургиялық шлактарды қайтадан екiншi рет өңдеу саясатын жүргізу көкейкестi мәселе болып саналады.

Инвестициялар

Республика экономикасына тiкелей инвестиция тарту тенденциясының талдауы алдағы бес жылда инвестицияның салалық құрылымында басымдық мұнайгаз саласы бойынша сақталатынын көрсетедi. Қазақстан таяу жылдары Каспий шельфiнің көмiрсутегінiң iрi қорларын ашып және оны iске қосуға үлкен үмiт артады. Қазақстан Республикасы Үкіметінiң тапсыруы бойынша көмiрсутегi шикiзатын өндiрудi дамытудың Ұлттық стратегиясын әзiрлеу жөніндегі Жұмыс тобы құрылғанын атай кеткен жөн.

Тiкелей инвестициялардың құрамы оны әкелушi елдер бойынша мұнайгаз саласындағы бірлескен кәсiпорындарда шетелдiк компаниялардың үлестiк қатысы бойынша анықталды - барлық инвестицияның 33% 2001 ж. АҚШ инвесторлары салды, 17% Канаданың үлесiне тидi, 14% - Ұлыбританияның, 11% - Италияның, Қытай мен Ресей - 5%-тен.

Шетелдiк тiкелей инвестицияның жалпы көлемi 2001 ж. 4418 миллион АҚШ долларын құрады, оның 74% шикi мұнай мен табиғи газ өндiруге, 10% геологиялық және кен iздеу қызметiне және 3% - құбырмен тасымалдауға жұмсалды.

2001 ж. өңдеушi өнеркәсiпке түскен тiкелей шетелдiк инвестиция көлемi біраз көбейдi. 2000 ж. салыстырғанда бұл салаға тартылған тiкелей шетелдiк инвестицияның көлемi 22% өсiп, 301,1 миллион АҚШ долларын құрады.

2002 ж. бірiншi тоқсанында Қазақстанға келiп түскен тiкелей шетелдiк инвестицияның көлемi 737 миллион АҚШ долларын құрады. 2001 ж. бірiншi тоқсанда келiп түскен шетелдiк тiкелей инвестицияның жоғары көрсеткiшiн анықтаған негiзгi факторлардың бірi 2000 ж. жасалған шарт бойынша мемлекеттік меншiктi жекешелендiруден жауапкершілігі шектелген серiктестiк (ЖШС) бірлескен кәсiпорын (БК) "Теңiзшевройлдағы" мемлекет үлесiнiң 5% және АҚ "Маңғыстау мұнайгаздағы" акцияның мемлекеттік пакетiнің 30% сатудан түскен 497 миллион доллар болды.

Мұнай мен табиғи газды өндiруге жұмсалған инвестицияның үлесіне жалпы шетелдiк инвестицияның 66% тидi, геологиялық және кен iздеу қызметiне 15% және мұнай мен газды құбыр арқылы тасымалдауға - 3%. Саудаға, автомобиль жөндеуге және үйде пайдаланылатын бұйымдар үлесiне тиетiн инвестиция да өстi (4%).

Теңiз, Шығыс Қашаған, Қарашағанақ, Құмкөл кен орындарына барлау жүргiзу, инфрақұрылымды әзірлеу мен дамыту жөніндегі iрi инвестициялық жобаларды жүзеге асыру және Каспий құбырының құрылысын салу компаниялар тарапынан өздерінің еншiлес кәсiпорындарын қаржыландыруды анағұрлым арттыруға себепшi болды.

2 кесте

Экономиканың басымдықты секторларына инвестиция тарту

     Жылдар

Жиыны

Шарттардың саны

Мәлiмдеме жасалған

инвестициялар,

млн. АҚШ доллары

Мәлiмдеме жасалған

жұмыс орындары

  38,9

994,9

1214,5

 1882,8

2001-2005 жж. кезеңде мұнайгаз жобаларымен шұғылданатын отандық және

шетелдiк инвесторлар кен  орындарын  әзiрлеу  және  жайғастыру  жөніндегі

операцияларға 9 млрд. АҚШ долларынан астам сома жұмсауды жоспарлап  отыр.

Инвестициялық  салымның  негiзгi  түсiмiн  Теңiз,  Қарашағанақ       және

Солтүстiк-Каспий жобаларын  әзiрлеуге  қатысушы  шетелдiк  компаниялардан

күтуге болады.

     Көрсетілген  кезеңде  көлiк  инфрақұрылымына  құйылатын   инвестиция

көлемi 1,5 миллиард АҚШ долларындай болмақ.

     Инвестиция көлемi бойынша республиканың газ саласындағы  ең  маңызды

кәсіпорын Батыс Қазақстан облысындағы Қарашағанақ  мұнайгазконденсат  кен

орнын игерудi жүзеге  асырып  жатқан  Қарашағанақ  бірiккен  ұйымы  болып

саналады.

     Сондай-ақ республиканың  газ  өңдейтiн  зауыттарының  иеленушi  және

басқарушы Жаңажол және Теңiз кәсiпорындары да  едәуір  инвестиция  жүзеге

асыруда.

     Аймақтарды  газбен  тұрақты  жабдықтауды  қамтамасыз  ету       үшiн

"ҚазТрансГаз" жұмыс  iстеп  тұрған  магистралды  газқұбырларын  және  газ

бөлетiн  желiлердi  жаңарту,  газды  пайдалануды  есепке  алатын   жүйенi

жетiлдiру жүзеге асырылуда. 2001 жылы Орта Азия - Орталық магистралды газ

құбырының  кейбір  учаскелерi  жаңартылды  және  бұрын  тоқтап     тұрған

Бұхара-Орал магистралды  газ  құбыры  iске  қосылды.  Оңтүстiк  Қазақстан

облысында газды пайдаланудың есебiн жүргізетiн жүйенi жетiлдiру жөніндегі

шаралар iске асырылуда.

     Республиканың оңтүстiк аймақтарын қазақстандық газбен қамтамасыз ету

үшiн Қазақстан  Республикасының  Үкіметі  2002  жылы  Жамбыл  облысындағы

Амангелдi кен орнын игеруге 2,6 млрд. теңге бөлдi.

     Қызылорда  облысындағы  Оңтүстiк  Торғай  ойпатындағы  мұнайгаз  кен

орнының iлеспе газын тиiмдi пайдаланудың  кешендi  бағдарламасына  сәйкес

жер қойнауын пайдаланушылар газды  тиiмдi  пайдалану,  қайта  өңдеу  және

тасымалдау, электр энергиясын өндiру жөніндегі шараларды жүргiзуде.

Табиғи газды өңдеуге жұмсалған инвестициялар

3 кесте

                                                              млрд. теңге

2000 ж.

 2001 ж.

  2002 ж.

 75,5

2,5

2,4

 203,0

2,6

4,1

  184,8

5,7

2,6

4,7

   10,7

Инвестицияның көбiнесе өнеркәсiптің таукен-металлургия кешенiне

едәуір өсім байқалады. 2000 ж. темір  рудасын  өндiретiн  кәсiпорындардың

негiзгi капиталына салынған инвестиция 6,2 млрд. теңге  болды,  ал  түстi

металдар рудасын өндiретiндерге - 5,7 млрд. теңге, бұл көрсеткiштер  1999

жылдың деңгейiне қарағанда тиiсiнше 3,3 есеге және 13,1% өстi.

     Тау-кен-металлургия  кешенiне,  тау-кен  өндiрушi  және  металлургия

секторларын қоса алғанда, жұмсалған инвестицияның үлесi: 2000 ж. - 12,8%,

2001 ж. - 10,2% болды.  Қара  металлургияның  iрi  кәсiпорындары  бойынша

салынған инвестиция 2000-2002 жж. 133 миллион АҚШ доллары болды, ал түстi

металлургияның iрi кәсiпорындары бойынша 2001-2002 жж. -    180,7 миллион

AҚШ доллары болды, олар  рудалық  базаны  дамытуға,  жұмыс  iстеп  тұрған

өндірісті қайта жаңартуға және жаңа өндіріс құрылысына жұмсалды.

     1999 ж. "Ұлттық электр желісін жаңарту" жобасы бойынша  "KEGOC"  ААҚ

және Еуропалық қалпына келтiру және дамыту  банкi  және  Әлемдiк  қалпына

келтiру және даму банкi  арасында  жалпы  сомасы  185  млн.  АҚШ  доллары

болатын несиелiк келісім жасалды,  ол  2000  ж.  мамыр-маусымында  күшiне

ендi.  "KEGOC"  ААҚ  жағынан  өзiнiң  меншiк  қаражаты  есебiнен  қосымша

қаржыландырудың сомасы 73,4 млн. АҚШ доллары болады. Жобаның жалпы сомасы

- 258 млн. АҚШ доллары.

     2001 ж. осы жоба бойынша 7,2 млн. АҚШ доллары игерiлдi.

Әлеуметтiк сала

Экономиканың дамуының жоғарғы қарқыны қоғамның әлеуметтiк индикаторларының жақсаруымен қоса жүредi.

2000 ж. халықтың жан басына шаққандағы орташа номиналды ақшалай табысы 1999 жылмен салыстырғанда 16,9% көбейдi, нақты ақшалай табыс 3,6%. Нақты жалақы 7,1% көбейдi.

2001 ж. кедейлiк деңгейi 32% тен 28,4%-ке дейiн төмендедi, жұмыспен қамтылған халықтың саны 500 мың адамға өcтi. Халықтың жан басына келетiн номиналды ақшалай табысы алдын ала жасалған бағалама бойынша 19,9% көбейді, нақты жалақы 10,4%, зейнетақының ең төменгі көлемi 4000 теңгеге дейiн өстi.

Дамудың негiзгі проблемалары

Қол жеткен оңды нәтижелерге қарамастан бірталай проблемалар да бар:

экономикалық қызметтiң кейбір түрлерiндегі еңбекке төленетiн ақының төмен деңгейi, соның iшiнде бюджет саласындағы және ауыл шаруашылығындағы қызметкерлердің жалақысы да бар, мемлекеттік әлеуметтік көмектiң атаулылығы мен қол жетушiлiгiнің жеткiліксiздігі, оны көрсету кезіндегі келісімнiң жоқтығы салдарынан халықтың табысындағы айырмашылықтың үлкен болуы;

әлеуметтiк сақтандырудың көптеген түрлерiнің жетiлмегендiгі;

адам капиталына инвестицияның жеткілiксіздігі;

экономиканың нақты секторының барлық саласында негізгі құралдардың активтi бөлiгiнiң тозуының жоғары деңгейі;

өнеркәсiп өндiрiсi құрылымының балансталмағаны, онда кен өндіру саласының басым болуы;

экспортқа бағдарланған салалардың ел экспортының негiзгi статьялары болып саналатын тауарлардың азғантай тобына әлемдiк конъюнктураның тұрақсыздығына тәуелдiлiгі;

өндiрiстiң техникалық деңгейiнiң төмен салдарынан отандық тауарлардың әлемдiк рыноктардағы бәсекеге қабiлеттілігінің әлсіздігі;

несие ресурстарының қаржы секторы мен қызмет көрсету саласынан экономиканың нақты секторына ауысып құйылуын ынталандырудың жеткiлiксiздiгі;

жинақталған зейнетақы қаражатын, почта салымын, сақтандыру қорларының қаражатын елдiң қаржы рыногында пайдалану жөніндегі қаржы инструменттерiнiң тиiмдiлігiнiң жеткiлiксiздігi;

бірiккен негіздегi қаржылық бақылаудың әдiстерiнiң жетiлмегендер, активтердi басқарудың тиімдi жүйесiнің және корпоративтiк басқарудың жоқтығы;

аймақтардың дамуының біркелкi еместiгi.

2 ТАРАУ. МАКРОЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТ

Елдiң 2003-2005 жж. дамуының мақсаттары,

мiндеттерi және басымдықтары

Қазақстан экономикасының шикiзат экспортынан экономикалық тәуелдiлiгiнiң үлкен болуына байланысты Үкiмет 2003-2005 жж. экономиканың құрылымын жетiлдiрудi қамтамасыз етуге мүмкiндiк беретін iшкi факторларды дамытуға бағытталған жұмысты жандандыруды және осының негiзiнде халықтың тұрмысын жақсартуды және елдiң экономикалық қауіпсiздігін қамтамасыз етудi жоспарлап отыр.

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әлеуметтiк-экономикалық дамудың орта мерзiмдi мақсаттары мен басымдықтары Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жолдауларында және Қазақстан Республикасы Үкіметiнің Бағдарламасында анықталады. Индикативтi жоспар экономиканың даму қарқынын дәлелдейдi, сонымен бірге орталық және жергiлiктi органдардың iшкi және сыртқы факторлардың әсерiн ескере отырып болжамдалған кезеңде алға қойған мақсаттарға жету және мемлекеттік саясаттың басымдылығын қамтамасыз ету жөніндегі iс-әрекетiн анықтайды.

Осыған сүйене отырып, 2003-2005 жж. мемлекеттік экономикалық саясат мемлекеттік басқару органдарының аталған құжаттарда белгіленген мақсаттарға жету жөніндегі iс-әрекетiн анықтайды. Олар:

елдiң халқының тұрмысын жақсарту және оның әрі өcyi үшін алғышарттар жасау;

бәсекеге қабiлеттi экономиканың негiзiн құру және қазiргі заманға жаңа өндiрiстердi құру жолымен экономиканың құрылымын жетiлдіру;

экономикалық өсудiң жоғары қарқынына қажеттi жағдайлармен қамтамасыз ету үшiн экономиканы мемлекеттік реттеудiң тетiктерiн жасау.

2003-2005 жж. жоспардың басты басымдылықтары:

аграрлық секторды дамыту және ауылдағы (селодағы) тұрмыстың жағдайын сапалы түрде жақсарту;

денсаулық сақтауды дамытудың жағдайын жақсарту және салауатты өмiр салтын насихаттау;

адам ресурстарын дамыту - білім беру деңгейiн және халықтың кәсiби біліктілігiн көтеру;

өндiрiстiк және әлеуметтiк инфрақұрылымды дамыту;

шикiзат ресурстарын өңдеулi тереңдетумен байланысты салаларды дамыту - металлургияда төртiншi және бесiншi қайта өңдеу, мұнайхимия, машина жасау, тұтыну тауарларын және құрылыс материалдарын өндiру;

Астана қаласын дамыту.

Ұзақ мерзiмдi стратегиялық мақсаттарды iске асыру Үкiметтен және Ұлттық банктен жоспарланған кезеңде кәсiпорындардың қызмет iстеуi және халықтың табысы өсу үшiн экономикалық, монетарлық, фискалдық және заңдық жағдайларды жасауды қамтамасыз ететiн мiндеттердi шешудi талап етедi. Бұлар:

1. елдің қаржы және бюджет жүйелерiнiң баланстылығы және тұрақтылығы;

2. экономика салаларында өндiрiс шығындарын төмендету және еңбек өнiмдiлiгiн арттыру үшiн жағдай жасау;

3. кедейлiкпен және жұмыссыздықпен күрес;

4. ауыл шаруашылығының өнiмдiлiгiн едәуiр көтеру және ауыл шаруашылық өнiмiн өңдейтiн бәсекеге қабiлеттi өндiрiстердi дамыту;

5. ауыл шаруашылығының прогрессивтi техника мен технологияға қажетiн қамтамасыз ету;

6. мұнайгаз және тау-кен-металлургия өнеркәсiбi, энергетика, көлiк және машина жасаудың басқа да тармақ салалары үшiн бәсекеге қабiлеттi жабдықтар мен материалдар өндiруге инвестиция тарту;

7. мердiгерлiк жұмыстар рыногын жасау және қазiргi заманғы құрылыс кешенi мен құрылыс материалдары өнеркәсiбiн дамыту;

8. ағымдағы операциялар балансын едәуір жақсарту мақсатында қызмет көрсетудiң бәсекеге қабiлеттілiгін арттыру және көлемiн өсiру;

9. мұнайды, газды, түсті және қара металдарды, астықты, мақтаны, жүндi және терiнi экспортқа шығарудан мемлекеттік табысты көбейту;

10. экономиканың барлық деңгейi үшiн сапа жағынан жаңа басқару, инженерлiк-техникалық және жұмыскер кадрларын даярлау;

11. инфрақұрылымды дамытуға бағытталған мемлекеттік инвестициялық ресурстарды тиiмді пайдалану және экономиканың өндірiстiк құрылымын жетiлдiру.

2 сур.

2003-2005 жж. аса маңызды макроэкономикалық

көрсеткiштердің болжамы ЖIӨ 1990 ж.

2001 ж. қорытындысы бойынша ЖIӨ көлемi 1990 жылдың деңгейiнен 21% төмен болды. Бағалама бойынша 2002 ж. бұл кейiн қалушылық 15,9% қысқарады.

Қазақстан экономикасы салаларының дамуының 2003-2005 жж. болжамдалған көрсеткіштері 2005 ж. елдiң реформаға дейiнгі экономикалық потенциалынан асып түсуіне мүмкіндік береді.

Сапалық өзгерістердiң мәнi дамудың тұралаған, өте тапшы моделiнен өткен жылдар ішінде үдей түскен қаржы жағынан балансталған ашық нарықтық экономика құрудың сәтi түскендігінде.

3 сур.

ЖIӨ өндiрiстік құрамы, %

2005 жылы ЖIӨ көлемiндегі қызметтiң үлесi 47,6% болады. Тауарларды өндiру тиiсiнше 46,1% тең 47%-ке дейiн өседi. 2005 жылы ЖIӨ көлеміндегі өнеркәсіптің үлесi 33,7% болады. 2001 жылға қарағанда ЖIӨ көлеміндегі құрылыс үлесi 5,8% тек 7%-ке дейiн өсуі болжамдалуда.

4 cyp.

Түпкі тұтыну әдісі бойынша ЖІӨ құрылымы, ЖІӨ-ге %

ЖIӨ түпкi тұтыну және жинақтау әдісi бойынша құрылымы болжам жасалған кезеңде капиталдың қорлануының өсу пайдасына өзгеретiн болады. Бұл тауар мен қызметтi тұтынудың өсуімен салыстырғанда инвестицияның экономикаға келiп түсуінiң болжам бойынша озық жүретiнiне байланысты. Экономикалық өсудiң дамуы тұрғысынан қарағанда мұндай тенденция қолайлы болып саналады, алайда инвестицияның негізгі түсiмi мұнай өндiру мен алғашқы металл өндiрумен және металл прокатының шектеулi сортаментiмен байланысты салаларда болады деп күтілуде.

Тауарлар мен қызметтiң таза экспорты қызметтің импортының көп болуы салдарынан терiс сальдомен болжамдалуда.

Ақша-несие саясаты

Ақша-несие саясатының мақсаттары: экономиканың дамуы үшiн инфляцияның оңтайлы деңгейiн ұстап тұру; сыртқы рыноктарда қазақстандық тауарлардың баға жөніндегі бәсекеге қабiлеттілігiн қамтамасыз ету; экономиканың нақты секторының кәсіпорындары үшiн қаржы ресурстарына олардың қолы жетуiн қамтамасыз ету.

Белгiленген мақсаттарға қол жеткізу үшiн келесi мiндеттердi шешу қажет:

инфляциялық таргет жасау принципiне көшуге дайындық жасау;

валюта тәртібін ырықтандыру;

Ұлттық Банктiң ресми ставкасын оңтайлы төмендету;

Қазақстан Республикасында жұмыс iстеп тұрған төлем жүйесiн одан әрі жетiлдiру.

Инфляциялық таргет жасау кезiндегі ақша-несие саясатының негізгi инструменттерi ашық рыноктың операциялары болады. Оперативтiк көрсеткiш ретiнде РЕПО ставкасын пайдалану жоспарлануда. Ұлттық Банк Ұлттық Банктiң есептік және басқа қысқа мерзiмдi ставкалардың маңызын күшейту жөніндегi жұмысты жалғастыратын болады.

Ақша-несие саясатының келешегi бар бағыты болып, сондай-ақ Қазақстан Республикасында валюта тәртібін одан әрi ырықтандыруды жүзеге асыру болып саналады, мұның өзi ең алдымен валюталық реттеудi өзгертудi және капиталды шетке шығаруға бақылау жасауды талап етедi. Капиталды шетке шығаруды ырықтандыруға лицензия жасауды біртiндеп жою немесе капиталдың қозғалысымен байланысты валюталық операциялардың кейбір түрлерi бойынша лицензия жасалмайтын операциялар шеңберiн кеңейту кіреді.

Осындай жағдайда Ұлттық Банк теңгенiң еркiн өзгермелi айырбас бағамын сақтауды жоспарлауда, бұл қазақстандық тауарлардың сыртқы рыноктарда баға жөнiндегі бәсекеге қабiлеттілігiн сақтауға жағдай жасайды. Ұлттық Банк тек теңгенiң айырбас бағамының алыпсатарлық жолмен секiрiп отырмауын болдырмау қажеттігі жағдайында iшкi валюта рыногында аздап қана қатысуды жүзеге асыра отырып айырбас бағамының қалыптасуына араласпайтын болады.

Шетелдiк тiкелей инвестиция түріндегі елеулi көлемде сырттан болатын қаржыландыру ағымдағы шоттың тапшылығын толығынан жабуды қамтамасыз етедi деп күтуде, сырттан қаржыландырудың кеңеюiн экономикадағы инвестициялық белсендiлiктiң артуы және кен өндiру саласында iрi инвестициялық жобалар жүзеге асуы туындатады және де тауарлар мен қызметтің кем дегенде 3 айлық импортын жабуға жетерлiк Ұлттық Банктiң алтынвалюта резервiнiң өсуін қамтамасыз етедi.

Ұлттық Банк таяудағы 3 жылда өзiнiң барлық ресми ставкаларын нақты алғанда әлсіз оң деңгейде ұстап тұруға ниетті.

Ұлттық Банктiң таяудағы 3 жылдағы саясаты Қазақстан Республикасындағы жұмыс iстеп тұрған төлем жүйесiн оның қызметiнiң тиiмділігін, сенімділігін және қауiпсiздiгін көтеру мақсатында одан әрi жетілдіруді ұйғарып отыр.

Қазақстан Республикасындағы төлем жүйесіндегі тәуекелдi азайту үшiн банкаралық жүйеде бір күндiк қарызды берудің, кепiлдiк негiзiнде ақша аударудың жаңа тәртібін енгізу жөніндегі мәселе қаралуда, төлем жүйесiне енудің қатал талабын енгізу көзделуде.

Төлем жасау мен ақша аударудың тәсiлдерi мен тетiктерiн жетiлдiру мақсатында Ұлттық Банк Қазақстан Республикасында вексель айналымын дамыту және бірiншi класты эмитенттер векселiн қайтадан есепке алу жөніндегі жұмысты жалғастырады, банктік шотты тiкелей дебет жасау жолымен төлем жасау тәртібі дамитын болады.

"Процессинговый центр" ЖАҚ негiзiнде Ұлттық банкаралық төлем карточкалар жүйесi құрылатын болады, ол ұсақ бөлшек саудада аймақтық микропроцессорлық төлем карточкалары мен ақшасыз төлем жасаудың мүмкiндiгiн және сондай-ақ халықаралық төлем жүйесiнiң карточкалық трансакциялары бойынша маршруттау мен клиринг жасауды қамтамасыз етуге тиiс.

Фискалдық саясат

Алда тұрған кезеңде фискалдық саясаттың мақсаттары: мемлекет пен салық төлеушiлер арасында мүдделер балансына қол жеткізу; өзара қарым-қатынастың тұрақтылығы мен ашықтығын арттыруға, жоспарлау процесiнің тиiмділігiн арттыруға, бюджеттi жоспарлау, орындау процестерiнiң және оның орындалуына жасалған бақылаудың тиiмдiлiгiн арттыруға бағытталған бюджет жүйесiн одан әрi жетiлдiру. Салық салынатын базаны кеңейту және жаңа технологияларды қолданумен салықты және кедендi басқарудың сапасын көтеру жолымен мемлекеттік бюджеттiң кiрiс бөлігін көбейту, инвестицияның өсуі мен өндiрiстiң дамуын ынталандыру үшiн салық және кеден заңдарын жетiлдiру.

Фискалдық саясаттың мақсаттарына қол жеткізу үшiн келесi мiндеттердi шешу қажет:

стратегиялық, индикативтiк және бюджеттік жоспарлауды үйлестiру;

бюджет жүйесін реттейтін құқылық нормаларды жүйеге келтіру және кодтарын жасау, Бюджет Кодексiн әзiрлеу;

барлық деңгейдегi бюджеттi жоспарлаудың негiзгі және мемлекеттік органдардың қажетiнiң нақты бағасы ретiнде ағымдағы шығындар бойынша шығыс нормалары мен нормативтерiн жетiлдiру;

мемлекеттік бюджеттiң дамуға арналған шығыстарын қалыптастырудың жүйелілігін қамтамасыз ету мақсатында, орталық және жергiлiктi атқарушы органдар арасындағы өкiлетiкке шек қоюды ескере отырып инвестициялық жобаларды дайындау, қарау және iрiктеп алу процесiн тәртiпке келтiру жөнiнде шаралар қабылдау;

жергiлiктi мемлекеттік басқарудың заң жүзiнде бекітілген қызметiн орындауына керектi қаражатпен толық қамтамасыз ету мақсатында орта мерзiмi кезеңде ашықтық, күнi бұрын болжай алушылық және тұрақтылық принциптерiн сақтай отырып бюджетаралық қатынастардың сапа жағынан жаңа жүйесiн әзiрлеу;

жиналып қалған кредиторлық берешектердi қысқарту және жаңа бюджеттік қарыздарды болдырмау жөніндегі жұмысты жалғастыру;

eлдің экономикалық қауiпсiздiк критериi мүмкін ететiн мөлшерде үкіметтің қарыз алуын қамтамасыз ету;

сыртқы сауда тасқынының көлемi мен номенклатурасының өзгерiсiне жауап беруге қабiлеттi кедендік инфрақұрылымды құру;

мемлекеттік сатып алу процедурасын жүзеге асырудың кезiнделiгiн және тиiмдiлiгін арттыру, сондай-ақ осы саладағы тәртiп бұзушылықты болдырмау жөнiнде шаралар қабылдау;

Қазынашылықты жаңартуды аяқтау;

салық төлеушiлердiң және салық салынатын объектілердiң Мемлекеттік тiзiмiн енгізу, салықты және кедендi басқаруды автоматтандырудың негізгi процестерiн аяқтау;

мемлекеттік қаржылық бақылауды осы саладағы шетелдiк озат тәжiрибенi қолдана отырып институционалдық және құрылымдық тұрғыдан қайта құру жөнiнде шаралар қабылдау.

Белгiленген мақсаттарға қол жеткізудiң және мiндеттердi шешудiң жолдары:

Мемлекеттің әлеуметтiк-экономикалық мiндеттерiн шешу мақсаттарды, басымдықтарды және мемлекет ресурстарын дұрыс таңдауға тiкелей байланысты. Кодекстiлген мiндеттердi шешу үшін стратегиялық, индикативтік және бюджеттік жоспарлауды үйлестiру қажет, ол экономиканы дамытудың басымдықтары мен бюджет ресурстарын барынша өзара байланыстыру арқылы қамтамасыз етіледi. Осыған байланысты бағдарламалық құжаттарды әзiрлеуге талап қатаятын бюджеттік бағдарламаларды, оларды iске асырудың тиiмдiлігін анықтау үшін, бағалау жүйесiн енгізу және әрi қарай жетілдіру жүзеге асырылатын болады.

Құқықтық нормаларды, бюджеттік қатынастарды реттейтiн күшiндегі нормативтiк-құқықтық актiлердi бірiктiру және жүйелеу, бірыңғай принциптерi мен ережелерi бар бюджеттік қатынастардың тұтас жүйесiн жасау, бюджет саласының шектерін нақты анықтау, бюджет процесiне қатысушыларды және олардың өкілетiн анықтау мақсатында Қазақстан Республикасының Бюджет Кодексi әзiрленетiн болады.

Мемлекеттік органдардың қаржыға деген қажеттерiн нақты бағалау үшiн мiндеттi түрдегi шығыс өкiлдiлiктерi бойынша шығыс жөніндегі нормалар мен нормативтерін, сондай-ақ билiктiң облыстық және аудандық деңгейiнде басқарудың типтiк құрылымын әзiрлеу қарастырылуда.

Осы жұмыс шеңберiнде шығыс жасаудың қолда бар нормалары мен нормативтерiнде олардың әлі де болса қажеттілігiн сақтағандығы, ескiргендерін жетiлдiру немесе жою тұрғысынан түгелдеу жүргiзiледi және шығыстың жаңа нормалары мен нормативтерi әзiрленедi.

Бюджеттік несиелендiру процесін реттеушi нормативтік-құқықтық базаны әзiрлеу жөніндегі жұмыс жалғасатын болады.

Үкiметтiң сырттан қарыз алуы саласында инвестициялық жобаларды жүзеге асыру барысында кездесетiн проблемаларды шешу үшiн бюджеттік бағдарламалардың администраторлары тендерлiк құжаттарды сапалы даярлау, сондай-ақ мердігерлік және консалтингтік ұйымдардың қызметiне үнемi бақылау жасау жөніндегі жұмыстарды күшейтедi.

Ұлттық қордың активтерiн тиiмдi басқаруға және жинақтаушы қызметiн жүзеге асыруды қамтамасыз етуге бағытталған саясат жүргiзiлетiн болады.

Бюджетаралық, қатынастарды орта мерзiмдi тұрақты нормативтер принципiнде аймақтардың өз бюджетi өзiне жеткілiктi болуын ынталандыру мақсатында одан әрi жетiлдiру республика бюджетi арқылы жергiлiктi бюджеттердің балансталу проблемасын шешуге мүмкiндiк бередi, нәтижесiнде жергiлiктi атқарушы органдардың қарыз алуының қажетi болмайды.

2003 жылы кеден процедураларын үйлестiру және оңайлатуға, мемлекеттік органдардың сыртқы экономикалық қызметке қатысушыларымен өзара қатынасын жақсартуға жағдай жасайтын Кеден Кодексiн iске қосу жоспарлануда.

Тауарларды жасырын әкелу және әкетудi болдырмайтын экономикалық ынталандырушылық жасалады, соның iшiнде кеден бажының ырықтандырылған ставкасы да бар.

Мемлекеттік сатып алу саласында институционалдық түрде өкiлеттi орган күшейтiледі; мемлекеттік сатып алудың есебi мен мониторингiсiнiң автоматтандырылған жүйесi құрылады және қолдау табады, электрондық сауда жүйесiн құру мен енгізу жөніндегі нормативтiк құқықтық актiлердiң жобасы даярланады.

Қазақстан Республикасы Үкіметі мемлекеттік сатып алу саласында заңдардың кешендi және тиiмдi жүзеге асуына баса назар аударады. Мемлекеттік органдардың, мемлекеттік мекемелердің, мемлекеттік кәсiпорындардың, сондай-ақ акцияларының бақылау пакетi мемлекетке қарайтын акционерлік қоғамдардың және олармен еншiлес шаруашылық субъектiлерi бар заңды тұлғалардың өзара қарым-қатынастарын реттейтiн әдiстемелер мен әдiстемеліктер материалдар әзiрленетін болады.

Бюджет қаражаттарын, қарыздарды тиiмдiрек пайдалану, акционерлік қоғамдардың акцияларының мемлекеттік пакеттерін, мемлекеттік кәсiпорындардың қарамағындағы мемлекеттік мүлiктердi басқару үшін бюджет процесiне қатысушыларға және бюджет қаражаттары мен мемлекеттік мүлiктердi бөлуге қатысы бар басқа да қатысушыларға талап белгiленген нормалар бұзылған жағдайда оларды жауапқа тарту жолымен күшейетiн болады. Мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының жұмысы ең алдымен бюджет саласындағы Заң бұзушылықты жоюға және бюджеттік заңдарды бұзуға мүмкіндiк беретiн себептердi анықтауға, оларды болдырмаудың нақты ұсыныстары мен алдын алатын шараларды жасауға бағытталатын болады.

3 ТАРАУ. ҚҰРЫЛЫМДЫҚ-ИНСТИТУЦИОНАЛДЫҚ ДАМУ

Мемлекеттік мүлікті басқару және жекешелендiру

2003-2005 жж. мемлекеттік меншiктi басқару саласындағы мемлекеттік саясат ең алдымен кең көлемдегi жекешелендiруден экономиканың маңызды стратегиялық салаларының дамуын реттеудiң мүмкiндiгiн сақтау мен күшейту мақсатында мемлекеттік мүлiкті басқарудың тиiмділiгiн арттыруға көшуге, сондай-ақ мемлекеттік мүлiктi есепке алу жүйесiн жетiлдiруге бағытталатын болады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінiң жоспарланып отырған кезеңдегі мемлекеттік меншiктi басқарудағы мiндеттерi мыналар болмақ:

мемлекеттік мүлiктi пайдаланудан салық емес түсiмдердің есебiнен республикалық және жергілiктi бюджеттердiң табысын көбейту;

мемлекеттік мүліктің құрылымын оңтайландыру;

мемлекеттiң қатысы бар мемлекеттік кәсіпорындар мен заңды тұлғалардың қаржылық-экономикалық көрсеткіштерiн жақсарту.

Алға қойған мiндеттердi шешу үшiн мемлекеттiң қатысы бap мемлекеттік кәсіпорындар мен заңды тұлғалардың реестрiнің (тiзімінің) (бұдан әрi реестр) құрамын оңтайландыру жөнiндегі жұмыс жалғасатын болады. Реестрге қаржы көрсеткіштерiнiң кешенi енетін қосымша бөлiмше енгізу мемлекеттің қатысы бар республикалық мемлекеттік кәсiпорындар мен заңды тұлғалардың қаржы-шаруашылық қызметінің қорытындысына үнемi мониторинг және талдау жүргiзіп тұруға мүмкiндiк береді, мемлекеттік меншiктiң толық және дәлдi есебiн жүргізуге жағдай жасайды.

Ұлттық компаниялардың қаржы-шаруашылық қызметiне мемлекет тарапынан бақылауды күшейту, дивиденттiк саясатты және инвестициялық бағдарламаларды қаржыландыру мәселелерiн қараған кезде экономикалық дәлелденген шешiмдердi әзiрлеу мақсатында ұлттық компаниялар тоқсан сайын өздерiнiң еншiлес және бағынышты ұйымдарының қаржылық ақпаратын беріп отыратын болады. Ұлттық компаниялардың бірiнші басшылары директорлар кеңесінің алдында еншiлес және бағынышты ұйымдарын және компанияның жарғы капиталына мемлекет берген активтi басқаруы туралы, сондай-ақ ұлттық компаниялардың дамуы жоспарларының орындалуы туралы есеп беретiн болады.

Ұлттық компаниялардың қаржы-шаруашылық қызметiнiң ашық болуын қамтамасыз ету және мемлекеттік мүлiктi басқару мен жекешелендiру жөнiндегі күшiндегі заңдарды жетiлдiру мақсатында алдағы кезеңде нормативтiк заң актілерін әзiрлеу және қабылдау белгiленiп отыр.

Алда тұрған кезеңде шаруашылық жүргізушi субъектiлердiң, соның iшiнде экономиканың стратегиялық салаларындағы жекешелендiрiлген объектiлердiң кешендi мониторингісi және мониторинг нәтижесiн ескере алатын ақпараттық база бірліктерiн құру жөніндегі қызмет күшейтiлетiн болады. Кешендi мониторинг объектілердің технологиялық, қаржы-шаруашылық қызметiнiң сан және сапалық жағдайына олардың қызметiндегі кемшiлiктердің алдын алу және жою, қызметті жетiлдіру жөнінде негізделген шешiмдер мен ұсыныстар әзiрлеу мақсатында шапшаң бақылау жасауға және талдамалы бағалау жасауға, олардың заңдылық сипаттамасын жасауға мүмкiндiк бередi. Қолда бар заң базасы "Экономиканың стратегиялық салаларындағы меншiкке мемлекеттік мониторинг туралы" Заң (бұдан әрi - Заң) қабылдау арқылы күшейедi. Заң елдiң экономикалық даму процестерiн реттеуде және болжамдауда мемлекет рөлiн күшейту, Қазақстан экономикасын басқаруда тиiмдi шешiм қабылдау үшiн қажеттi ақпаратпен мемлекеттік басқару органдарын қамтамасыз ету үшiн құқықтық негiз болады.

2004 ж. мемлекеттік мүлiктi басқарудың тиiмдiлiгiн одан әрi арттыру мақсатында мемлекеттік активтер мен мiндеттемелердiң балансын жасаудың әдiстемесiн әзiрлеу қаралған.

Қазақстан Республикасында мемлекеттік мүлiктi басқарудың және жекешелендiрудiң Тұжырымдамасының екiншi кезеңiн iске асыру мақсатында 2002 ж. негiзгi мiндетi мемлекеттік меншiктi басқарудың тұтас жүйесiн жасау болып саналатын мемлекеттік меншiктi басқарудың және жекешелендiрудiң тиiмдiлiгiн арттырудың 2003-2005 жылдарға арналған Салалық бағдарламасы әзiрленетiн болады.

Қазiргі кезеңдегi жекешелендiру ұзақ мерзiмдi келешекте салық салынатын базаны кеңейту түрiнде қайтарым алуға, қосымша жұмыс орындарын жасауға, отандық өндiрушiлердiң тауарларымен және қызметтерiмен отандық рынокты толтыруға, бүкiл халықшаруашылық кешенiнiң қызметiнің тиiмдiлігін арттыруға бағытталған мемлекеттік мүлiктi басқару жөніндегі біртұтас мемлекеттік саясаттың құрамдық элементi ретiнде қаралатын болады.

2002 ж. бастап Қазақстан Республикасының "Бюджет жүйесi туралы"

Заңына енгiзiлген өзгерістерге сәйкес республикалық меншiктiң объектілерін жекешелендiру бюджет тапшылығын қаржыландырудың көздерінiң бірi ретiнде мемлекеттік активтi басқарудың нәтижелерiмен, жаңа қарыздардың көлемiмен және мемлекеттiң қарыз жөніндегі мiндеттемелерiмен байланыстырылады.

Баға жөніндегі және монополияға қарсы саясат

Монополияға қарсы 2003-2005 жж. арналған саясаттың негізгi мақсаты мемлекеттiң, монополиялардың және олардың қызметiн тұтынушылардың мүдделерiнiң балансына жетуге бағытталған орта мерзiмдiк негізде икемдi тариф саясатын қалыптастыру; монополиялық секторға инвестициялар тарту үшiн қолайлы жағдайлар жасау; табиғи монополиялар субъектiлерiнiң қызметiне мемлекеттік бақылау шараларын кеңейту. Атап айтқанда негізгі мақсаттар мен мiндеттер болып саналатындар:

халықаралық амалдарға негiзделген табиғи монополиялар субъектiлерiнiң қызметiн реттейтiн нормативтiк-әдiстемелiк базаны жетілдiру;

iшкi және сыртқы факторлардың өзгеруiне бара-бар сезiне бiлудi қоса алғандағы табиғи монополиялар саласын реттеудiң әдiстемелiгiн жасау және жетiлдiру;

тұтынушылар құқығын қopғay жүйесiн күшейту;

табиғи монополиялардың өндiрiсiн жаңартуға инвестициялар тарту және олар көрсететiн қызметтердiң (тауарлар, жұмыстар) сапасын көтеру мақсатында орта мерзімді кезең iшiнде табиғи монополиялардың қызметiне тарифтердiң орта деңгейiнiң тұрақтылығын қамтамасыз ету;

табиғи монополиялардың өз тұтынушыларына әсерiн талдау және ғылыми зерттеулер жүргiзу үшiн деректердiң ақпараттық базасын жасау;

табиғи монополиялар субъектілерiнiң қызметiне тұтынушылар топтары бойынша тарифтердің дәлелденбеген сараларды қолдану тәжiрибесiн жою;

рынокта бірыңғай баға тағайындау жөніндегі мүмкiн боларлық келісімдерге, басқа субъектiлердi рыноктан кетiруге немесе оған олардың енуiне шектеу жасауына жол бермеу;

терiс пиғылды бәсекенi, артықшылық жағдайын терiс пайдаланушылықты анықтаудың және жол бермеудiң тиiмдi әдiстерi мен тәсiлдерiн әзiрлеу. Ұзақ мерзiмдi негізде рыноктік билігі бар субъектілерге реттеулiк шаралар қолдану;

заңда қаралғандардан басқа жағдайда рынок субъектiлерiнің шаруашылық қызметiне мемлекеттік органдардың араласуына болдырмау;

табиғи монополиялар саласында монополиясыздандыру, монополиялық құрылымдарды қайта ұйымдастыру (бөлектеу) есебiнен бәсеке ортасын кеңейту;

тауар рыноктарында бәсекенi қорғаудың ұйымдық және құқықтық негiздерiн жетiлдiру.

Бәсекенi рынок саласында монополияға қарсы органдардың негізгi мақсаттары мен мiндеттерiн iске асыру тауарлардың (жұмыстар, қызметтер) белгiлi түрінің рыногындағы басымдық жағдайды иеленушi субъектiлердi анықтау, сонсоң оларды монополист-субъектiлердiң Мемлекеттік тiзiмiне енгізу мақсатында тауарлы рыноктар жағдайына талдау жүргiзу жолымен жүзеге асырылады. Талдау жасауға жататын тауар рыноктарының әртүрлілігін ескере отырып жыл сайын табиғи монополияларды реттеу, бәсекенi қорғау және шағын бизнестi қолдау жөніндегі Агенттiктiң бұйрығымен бекітілетiн тiзбеде анықталған тауарлардың әлеуметтiк маңызды түрлерiнiң рыноктарының жағдайы бірiншi кезектегi және басымдықтылары ретiнде қаралады. Бұларға көмiр, мұнай өнiмдерi, табиғи және сұйылтылған газдар, нан және нан өнiмдерi, қант және басқалардың рыноктары жатады. Сонымен бірге субъектілерi тарапынан бәсекеге қарсы әрекеттер байқалатын рыноктарға талдау жасалады.

Рынокта басымдық жағдайға не рынок субъектілерiнiң тауарларының (жұмыстарының, қызметтерінің) бағаларына мемлекеттік реттеу енгізу туралы шешiмдi монополияға қарсы органдар Қазақстан Республикасы Yкіметі бекiткен № 1212 ережелерге сәйкес қабылдайды.

Сонымен қатар монополияға қарсы органдардың рөлi күшейедi, басымдық жағдайға не рынок субъектiлерін және олардың бірлестiктерiн құруға, қайта ұйымдастыруға, жоюға бақылау жасауда, сондай-ақ рынок субъектілерiнiң жарғы капиталының акцияларын (үлес, пай) сатып алған кезде және басқа жағдайларда монополияға қарсы заңдардың сақталуына бақылау жасауда күшейте түстi.

Баға саясаты саласында келесi мiндеттер шешiлуге тиiс:

iшкi рынокта бәсекенi дамыту үшiн жағдай жасау;

өндiрушілердiң, тұтынушылардың және мемлекеттің мүдделерінің балансына қол жеткізуге бағытталған табиғи монополиялардың субъектiлерiнiң қызметiне тариф белгiлеудiң тиiмдi жүйесiн жасау;

халықтың, әсiресе оның әлеуметтiк жағынан әлсiз қорғалған тобының, нақты табысының өсуiн қамтамасыз етуге мүмкіндік тудыратын баға peжимiн жасау.

1 мiндет. Iшкi рынокта бәсекенi дамыту үшiн жағдай жасау

Ішкi рынокта бәсекелестіктi дамыту үшiн жағдай жасаудың негізгi мақсаты кәсiпкерліктің босаңдығын қамтамасыз ету, тұтынушылардың заңды мүдделерiн қорғау және тауарлар рыноктарының пәрмендi iс-әрекетi үшiн жағдайды қамтамасыз ету болып табылады.

Осыны ескере отырып iшкi рынокты дұрыс бәсекелестiк ортасының жағдайын жасау жөнiндегі шаралар мыналар болмақ:

рынок субъектiлерiнің шаруашылық қызметiне мемлекеттік органдардың негiзсiз араласуына жол бермеу;

рынокта бірыңғай баға тағайындау, басқа субъектiлердi рыноктан кетiру немесе оған енудi шектеу жөнiнде кателдiк келісімдердiң жолын кесу;

басымдық жағдайды асыра пайдаланудың жолын кесу;

экономикалық шоғырлануға бақылау жасау.

Iшкi рынокта бәсекелестіктің дамуы үшiн жағдай жасаудың нәтижесiнiң бірi халық тұтынатын тауарларға, соның iшiнде басқа тауар топтарына қатыс жөнiнен бағаның мультипликаторлары болып саналатын және халық тұрмысының деңгейiне елеулi әсерiн тигiзетiн (мұнай өнiмдерi, көмiр, сұйылтылған газ, қант және тағы басқалар) әлеуметтiк мәнi бар тауарлар түрiне бағаның тұрақтануы болуға тиiс.

Осыған байланысты Қазақстан Республикасы Үкіметінiң аса маңызды азық-түлiк тауарларына бағаны тұрақтандырудың шаралары жөнiндегі шешiмiн орындау үшiн өзiнiң нәтижесiмен бәсекелестiктi шектейтін, тұтынушылардың құқығы мен мүдделерiн бұзатын азық-түлiк және басқа тауарларды сату кезiнде рынок субъектiлерi арасындағы келісімдердi табу жөнiнде шаралар атқаратын бірлесiп құрылған жұмыс топтарының жұмысы жалғасады.

Бәсекелестiк туралы заңға ұсынылып отырған өзгерістер мен қосымшалар тұтынушылардың құқығы мен заңды мүдделеріне елеулi зиян келтiретiн басымдық жағдайды терiс пайдалануды болдырмауға көмектеседi, сондай-ақ басты мақсаты бір қолда рыноктік билiктi шектен тыс шоғырлануын ескерту болатын экономикалық шоғырлануға мемлекеттік бақылау қою.

Осы шаралардың бәрi iшкi рынокта жаңа компаниялардың пайда болуына мүмкіндік тудыратын жағдай жасауға тиiс және еркiн рыноктық қатынастардың дамуының бәсеңдеуіне әкелетiн рыноктардың монополиялануын болдырмайтын болады.

2 мiндет. Табиғи монополиялардың табысты жұмысын қамтамасыз ету

Өндiрушiнің, тұтынушының және мемлекеттің мүдделерінің балансына жетуге бағытталған табиғи монополиялар субъектiлерінің көрсететін қызметтерiне тариф жасаудың тиiмдi жүйесiн жасау.

Табиғи монополиялар субъектiлерінің жағдайының талдау табиғи монополиялар субъектiлерiнің көпшiлiгi, әсiресе электр энергиясын, газды және суды өндiру және бөлу жөніндегі кәсiпорындар iс жүзiнде зиянмен жұмыс iстейтiнiн көрсетедi: 2001 жылы осындай кәсiпорындардың саладағы үлес салмағы 53,7%. Кейбір кәсiпорындарда терiс табыстылық байқалады, ол су шаруашылығы жүйесiнің кәсiпорындарына тән. Кейбір кәсiпорындар қаржы жылын таза пайдамен аяқтағанымен, алайда олардың көбiнің табыстылығы төмен күйде қалуда - 5% аспайды.

Статистикалық деректер бойынша табиғи монополиялардың көбi үшін негізгі қорларды жаңартудың төмен қарқыны тән қасиет. Тұтас алғанда, 1995-1998 жылдарғы кезеңде негiзгi қорларды жаңарту коэффициентi 1,5 есе азайған, ал iстен шығу коэффициентi - өзгерген жоқ. 1998-2001 жылдары жаңарту коэффициентiнiң өсу тенденциясы болды, бірақ пайдаланудағы техника мен технологияны толығынан жаңарту туралы сөз айтуға әлi ерте.

Негізгi құралдардың тозу дәрежесi экономиканың барлық салаларында машиналар мен жабдықтардың, көлiк құралдарының физикалық тозуы орта есеппен 50% маңында екенiн көрсетедi.

4 кесте

Жүктердi тасымалдауға тарифтердiң өсуiнiң Қазақстан Республикасы

экономикасының салаларындағы ақырғы сұранымға әсерiнiң есебi,

млн. теңге

	Жүк тасымалдауға тарифтың өсуi (%):
	30	25	20	15	10
Шикi мұнай мен табиғи газ өндiру	-1149	-958	-766	-575	-383
Ағаш және ағаш бұйымдарын өндіру	-1105	-921	-737	-553	-368
Кокс өндiру, мұнай айыру, ядролық материалдарды өндiру және өңдеу	-30295	25242	-20196	-15151	-10098
Металлургия өнеркәсiбi және металды өңдеу	-2441	-2034	-1627	-1221	-814
Машиналар мен жабдықтарды, қосалқы бөлшектердi өндiру және жөндеу	-12652	-10542	-8435	-6327	-4217
	-1111	-926	-741	-556	-370
Электр энергиясын, газды және суды өндiру және бөлу	-5876	-4896	-3918	-2939	-1959
	-2082	-1734	-1388	-1041	-694
Сауда; үйде пайдаланатын бұйымдарды жөндеу	-25917	-21595	-17278	-12962	-8639
Почта мен байланыс	-1651	-1376	-1101	-826	-550
	-1390	-1158	-927	-695	-463
Жылжымайтын мүлiкпен операциялар, жалдау және кәсiпорындарға қызмет көрсету	-2559	-2132	-1706	-1280	-856
Басқадай коммуналдық, әлеуметтiк және арнайы қызмет көрceту	-1040	-867	-694	-520	-347
Экономика бойынша жиыны	-94835	-79019	-63223	-47428	-31612
ЖIӨ 2001 ж.	32285383
Төмендеу % ЖIӨ	2,89	2,41	1,92	1,44	0,96

5 кесте

Электр энергиясына, газға, суға тарифтердiң өсуiнiң Қазақстан

Республикасы экономикасының салаларындағы ақырғы сұранымға әсерiнiң

есебi, млн. теңге

 Жүк тасымалдауға тарифтың өсуi (%):

Көмiр және лигнит өндiру, шым тезек

шығару

Шикi мұнай мен табиғи газ өндiру

Уран рудасын өндiру

Тоқыма бұйымдарын өндiру

Кокс өндiру, мұнай айыру, ядролық

материалдарды өндiру және өңдеу

Машиналар мен жабдықтарды,

қосалқы бөлшектердi өндiру және

жөндеу

Сауда; үйде пайдаланатын

бұйымдарды жөндеу

Көлiк; көмекшi және қосымша

көлiк қызметi

Экономика бойынша жиыны

ЖІӨ 2001 ж.

Төмендеу % ЖІӨ

 -2426

 -1272

  -205

  -185

 -4771

 -3392

 -3602

 -6064

-23387

  0,71

 -2021

 -1060

  -171

  -154

 -3976

 -2827

 -3001

 -5053

-19488

  0,59

 -1617

  -848

  -137

  -123

 -3180

 -2261

 -2401

 -4042

-15590

  0,47

 -1213

  -636

  -102

-92

 -2385

 -1696

 -1801

 -3031

-11691

  0,36

 -809

 -424

-68

-62

-1591

-1131

-1201

-2022

-7798

 0,24

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік

жоспарлау министрлігі Статистика жөніндегі агенттiктiң 2000 ж. Салааралық

балансы негiзiнде

     Осындай тәсiлдi жүзеге асыру  мақсатында  келесi  қажеттi  шараларды

жүргізу жоспарланады:

     табиғи монополиялар субъектiлерiнің қызметiн  реттеудiң  халықаралық

тәжiрибеге негізделген нормативтiк-құқықтық базасын жетiлдiру;

     тариф жасаудың "шығындық" әдiсiнен "iске  қосылған  активтерге  таза

пайда" және "орта мерзiмдi негiзде тарифтердiң  шектi  деңгейiн  есептеу"

әдiстерiне көшу;

     табиғи монополиялар өндiрiсiн  жаңартуға  инвестициялар  тарту  үшiн

жағдай жасау  және  олар  көрсететiн  қызметтердiң  (тауарлар,  жұмыстар)

сапасын жоғарлату;

     табиғи монополиялар  субъектiлерiнiң  қызметiне  тарифтердi  орынсыз

бөлшектеудi жою және олар көрсететiн  қасиеттердiң  (тауарлар,  жұмыстар)

сапасын жоғарлату;

     табиғи монополиялар қызметi саласының мониторингiсi үшiн деректердің

ақпараттық базасын жасау.

Баға мен тарифтің өсуiнiң болжамдық көрсеткiштерi

Қазақстан Республикасы Үкіметінiң 2002-2004 жж. арналған бағдарламасына сай инфляцияның жылдық орташа деңгейi таяу жылдары 5-6% көлемiнде қамтамасыз етiледi. Бұл макроэкономикалық индикатор

бәсекелестiк ортасындағы баға деңгейiн және табиғи монополиялар кәсіпорындар үшiн тарифтердi анықтайды.

Экономика салаларында жылдық орта бағаның өзгеру индексi сыртқы және iшкi рыноктағы болжамдалушы конъюнктураны есепке ала отырып есептеледi, ол тұтыну бағасының өсуімен байланыстырылған.

Инвестициялық саясат

2003-2005 жж. қызметтің негiзгi бағыттары отандық және шетелдiк тiкелей инвестициялардың экономиканың басымдықты секторларына келiп түсуін ынталандыру, мемлекеттік инвестицияларды пайдалануды ұтымды ету мен тиiмділігiн арттыру және iшкi жинақтарды жұмылдыру болмақ.

1 мiндет. Экономиканы құрылымдық қайта құруға инвестиция тарту.

Агроөнеркәсiптiк кешен, жеңіл және тамақ өнеркәсiбi, машина жасау, метал өңдеу, құрылыс материалдары өнеркәсiбi, химия және мұнайхимия өнеркәсiбi сияқты экономиканың басымдықты салаларына инвестиция тартудың әдiстерi жетiлдiрiлетiн болады.

"Инвестициялар туралы" заң жобасы қабылданған соң инвесторларға жеңілдiктер мен артықшылықтар беру жүйесiн реттейтін қазiргi кезде қолда бар нормативтiк құқықтық базаны жетiлдiру жөніндегі жұмыс жалғасатын болады.

Экономиканың нақты секторын iшкі инвестициялық ресурстар есебiнен инвестициялаудың мүмкiндiгiн қарау жөніндегi жұмыс жүргiзiлетін болады. Инфрақұрылым мен байланыс объектілерін жасауды, жол, порттар және басқа инфрақұрылымдар салуды, басымдықты ұлттық салаларды дамытуды қаржыландырудың мүмкiн көздерiнің бірi зейнетақы активтерi бола алады.

2003-2005 жж. кезеңде келесi жұмыстарға бағытталған екпінді шаралар жүзеге аспақ:

инвестициялық қызмет саласында қабылданатын заң актілерінің сапалық деңгейiн халықаралық құқықтың стандартының деңгейiне дейiн көтеру;

инвестициялардың сақтандыру жүйесiн жасау;

екіншi деңгейдегi банктер шағын және орта кәсiпорындарын белсендiрек несиелендiру үшiн жағдай жасау;

қаржы тасқыны инвесторлардан қарыз алушыларға ұйымдасқан түрде көшуiн қамтамасыз ететiндей экономиканың маңызды элементi ретiнде қор рыногының қалыптасуына жағдай жасау;

инвестициялық қарым-қатынастың "Құрылыс - Пайдалану - Тапсыру" (ВОТ) принципi бойынша балама пошымын енгізу;

салынып жатқан тұрғын үйлерге төлем қабiлетi бар сұранымды арттырудың мүмкiн болар жолдарын iздестiру, тұрғын үй құрылысын ынталандыру үшін халықтың жинаған ақшасын тарту.

2 мiндет. Мемлекеттік инвестициялардың басымдықты бағыттарын жүзеге асыруды қамтамасыз ету.

Мемлекеттік инвестицияның негізгі мiндетi тиiстi инфрақұрылымды қалыптастыру арқылы экономиканы дамыту үшiн жағдай жасау болып табылады. Мемлекеттік инвестициялар экономиканың жеке бизнес секторын қызықтырмайтын секторларына бағытталатын болады.

2003-2005 жж. кезеңде келесi жұмыстарға бағытталған екпiндi шаралар жүзеге аспақ:

салалардағы мемлекеттік инвестицияларды жоспарлаудың экономиканы дамытудың салалық және аймақтық басымдықтарына сай инвестициялық жобаларды күнi бұрын және сапалы әзiрлеудi көздейтiн тұтас жүйесiн жасау; республикалық инвестициялық жобалардың iске асуына, мемлекет кепiлдiгi және инвесторлардың шарты бойынша мiндеттемелерi арқылы жүзеге аспақ жобаларға мониторингтi күшейту;

экономиканың басымдықты салаларында республикалық инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшiн сыртқы көмектi тартуды ынталандыру мақсатында халықаралық қаржы экономикалық ұйымдармен және донор-елдермен қарым-қатынасты одан әрi дамыту.

2003-2005 жж. арналған мемлекеттік инвестициялардың саясаты келесi принциптердi қамтамасыз етудi ескере отырып қалыптасты:

құрылысы жоспарлы кезеңнiң бірiншi жылында аяқталатын объектiлердi басымдықты республикалық инвестициялық жобалар Тiзбесiне (БРИЖТ) енгізу басымдылығы;

инвестициялық ресурстарды көптеген құрылыстарға шашыранды болып кетуiне жол бермеу;

iрi әлеуметтiк проблемаларды шешудi елдiң әртүрлi аймақтарындағы экономикалық индикаторларды салыстыруды ескере отырып кезең-кезеңмен қамтамасыз ету;

БРИЖТ қалыптастырған кезде басымдықты салааралық және аймақаралық байланысты қамтамасыз ететiн объектiлерге беру;

Республикалық бюджет комиссиясының тиiстi шешімiнсiз объектiлердiң құрылымына инвестиция көлемiн өткен кезеңмен салыстырғанда айтарлықтай өсуіне жол бермеу.

БРИЖТ 2003-2005 жж. қалыптастырудың жоғарыда аталған принциптерiне сүйене отырып белгіленген лимит негізiнде республикалық бюджеттен 213 жобаны қаржыландыруды жүзеге асыру ұйғарылды, одан 77 iске қосылатындар болып саналады, олардың 2003 ж. белгіленген лимиттегі үлес салмағы 20% астам болмақ. Жаңа жобаларды қаржыландырудың белгіленiп отырған көлемi 2003 ж. 15500 млн. теңге болады.

2002-2005 жж. республикалық инвестициялық жобаларды қаржыландыру көлемi

ЖIӨ млрд. теңге

Инвестициялық жобаларды

қаржыландыру көлемi:

млн. теңгe

ЖIӨ-ге %

2,2

98258,6

2,4

111306,7

2,4

2,3

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік

жоспарлау министрлігi

     2003-2005 жж. БРИЖТ қалыптастыру үшiн  мемлекеттік  инвестициялардың

басымдықтары Қазақстан Республикасы  Үкіметінің  2002-2004  жж.  арналған

Бағдарламасында анықталған:

     көлiк-коммуникация кешенiнің нығаюы  мен  дамуы,  ең  алдымен  көлiк

инфрақұрылымының объектілерi мен электр энергиясын тасымалдау;

     агроөнеркәсiп кешенiн қолдау және селоның инфрақұрылымын дамыту;

     сумен жабдықтау;

     экология;

     әлеуметтiк сектордың дамуы;

     басқарудың мемлекеттік органдарын институционалды күшейту;

     Астана қаласын дамыту.

     Аталған  басымдықтар  шеңберiнде  бірнеше  мемлекеттік,      салалық

(секторалдық) бағдарламалар әзiрлендi, инвестициялық жобалар және  оларды

жыл сайын  қаржыландыру  бойынша  ұсыныстар  анықталды.  Бұл  басымдықтар

таяудағы үш жылға белгiленді, мұның өзi әрбір бағыт бойынша проблемаларды

шешу жөнiндегі мақсаты жұмысты ұйымдастыруға мүмкiндiк бередi.

Мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар бойынша

республикалық бюджеттің қаражаттары

     Бағдарлама

млн. теңге

млн. теңге

млн. теңге

"Білім беру" мемлекеттік        3700,8   3,8   3794,0   3,4   4219,7  3,6

бағдарламасы

"Халықтың денсаулығы"           3054,1   3,1   4038,5   3,6   7240,1  6,2

мемлекеттік бағдарламасы

Төтенше жағдайлардың            1026,0   1,0   1156,0   1,0     0,0   0,0

алдын алудың және жоюдың

мемлекеттік жүйесiн

2002-2005 жж. дамудың

бағдарламасы

Күш органдарының                3523,2   3,6   3179,2   2,9  4126,9   3,6

бағдарламасы

"Ауыз-су" бағдарламасы          7710,5   7,8   8919,9   8,0 13389,6  11,5

Бағдарламалардың тысқары       15776,8  16,1  20476,9  18,4  9984,8   8,6

жүзеге асырылатын жобалар

Барлығы                        98258,6 100,0 111306,7 100,0 116006,0 100,0

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік

жоспарлау министрлігі

     Автожол  саласының  нығаюы  мен  дамуы  автожол  саласын   дамытудың

Мемлекеттік  бағдарламасына  сәйкес  жүргізiлетiн  болады.  2003      ж.:

Алматы-Гүлшад және Ақшатау-Қарағанды; Астана-Бурабай; Астананың солтүстiк

айналма жолын  қалпына  келтiруi,  қайта  жаңартуды  және  салуды  аяқтау

жоспарланып отыр.

Экономика секторлары бойынша 2003 ж. мемлекеттік

инвестицияның құрылымы

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі

Болжамдалған үш жыл бойы республикалық бюджеттен көлік-коммуникация кешенiн дамытуға жұмсалатын инвестиция шығысы басым болады (мемлекеттік инвестицияның барлық көлемiнiң 50% астамы). Бұл экономиканың нақты ceкторына жеке меншiк инвестицияларын тарту, сондай-ақ елдiң транзиттiк потенциалын барынша пайдалану үшін қолайлы инвестициялық климат жасайтын жағдайлардың бірi дамыған көлiк инфрақұрылымы болу керектігiнен туындайды.

Келесi жылдарда Алматы-Бiшкек, Шортанды-Көкшетау-Петропавл, Атырау, Қызылорда-Жезқазған автожолдарының құрылысы жүзеге асырылатын болады.

Бұл бағдарламаны iске асыруға барлығы республикалық бюджеттен 2003 ж. - 26,7 млрд. теңге, 2004 ж. - 28,7 млрд. теңге және 2005 ж. - 45,7 млрд. теңге бағытталатын болады.

Одан басқа Алтынсарин-Хромтау теміржол желісінiң құрылысы, Астана қаласындағы халықаралық аэропортты қайтадан жаңарту, Шульба шлюзының құрылысын аяқтау сияқты маңызды жобаларды icкe асыру жүзеге асырылатын болады.

Қазақстан Республикасының 2003-2005 жж. Мемлекеттік агроазық-түлiк бағдарламасы бойынша қаржыландыруы кестенiң тиiстi жолында келтiрiлген көлеммен шектелмейді. Бұл бағдарламаны iске асыру, сондай-ақ "Ауыз-су", "Білім беру", "Халықтың денсаулығы" бағдарламаларының шеңберiнде, ауыл шаруашылық өндiрушiлерiнiң минералдық тыңайтқыш, өсiмдiктер мен жолдарды қорғау құралдарын, тұқым, асыл тұқымды мал сатып алуына бағаның бір бөлуiне ақшадай жәрдем көрсетуге бюджет қаражаты есебiнен ағымдағы шығыстар, сондай-ақ агролизингті дамыту арқылы да жүзеге асырылатын болады.

Сонымен бірге бұл басымдық республикалық бюджеттен бөлiнетін инвестицияның жалпы көлемiнде елеулi үлесi алмайды. Село инфрақұрылымын дамытуды негізгі қаржыландыру Қазақстан Республикасының "Жергілікті бюджет жүйесi туралы" заңына сәйкес жергілікті бюджет қаражаттары есебiнен жүзеге асырылуы тиiс.

Астана қаласының дамуы "Астананың гүлденуi-Қазақстанның гүлденуi" атты Мемлекеттік бағдарламаны iске асыру шеңберiнде жүзеге асатын болады. 2003 ж. iске қосылатын объектiлерi iшiнде Мәжіліс ғимараты, Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжiлісi мен Сенатының бірлескен мәжіліс залы, Сыртқы iстеp министрлігінiң ғимараты жоспарлануда. Тұрғын үй-коммуналдық объектiлерi iшiнде 2003 ж. республикалық бюджет есебiнен Астана қаласында ?кімет орталығының инженерлiк құрылыстар торабы, Қорғалжын трассасындағы коллектор пайдалануға берiлетін болады. Бұл бағдарлама бойынша жаңа объектiлер астананың солжағалауындағы бөлiгiн жайластыруға және ауыз сумен, канализациялық жүйемен қамтамасыз eтy жөніндегі ахуалды жақсартуға бағытталады.

Астана қаласын жайғастыру бойынша басымдық iске асыруға барлығы республикалық бюджеттен 2003 ж. - 30,5 млрд. теңге, 2004 ж. - 33 млрд. теңге және 2005 ж. - 24 млрд. теңге қаражат жұмсау жоспарланып отыр.

Инвестициялық жобаларды 2003 ж.

қаржыландырудың көздерi

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі

Iшкi көздер есебiнен қалыптасатын республикалық бюджеттен жұмсалатын 2003 ж. қаржыландыру көлемi 44,7 млрд. теңге немесе 2003 ж. қаржыландырудың жалпы көлемiнiң 54% болады. ?кіметтің сырттан алатын қарызы 2003 ж. республикалық инвестициялық жобаларды қаржыландыру көлемiнiң 42,8% құрайды.

Тұрғын үй құрылысын дамыту

Тұрғын үй саясатының мақсаты халықты қолайлы, экология жағынан дұрыс тұрғын үймен қамтамасыз ету. Бұл мақсатқа жету үшiн келесi мiндеттердi шешу қажет:

тұрғын үйдің құнын төмендету;

тұрғын үй құрылысының қарқынын 2005 ж. 2,0 млн. ш.м. пәтер үйге дейiн өсiрудi қамтамасыз ету;

мемлекет қаржысы есебiнен азаматтардың әлеуметтiк қорғалуға тиiс категориясының 12 мың отбасын үш жыл ішінде пәтермен қамтамасыз ету;

қазiргі заманғы тиiмдi және энергия үнемдейтiн архитектуралық-құрылыс шешімдеріне көшу.

Шешу жолдары

Құрылыстың және пәтердi пайдаланудың құнын төмендету үшiн келесi техникалық мiндеттердi шешу қажет:

энергия тұтынудың, сумен жабдықтаудың шығысын төмендету, тұрмыстық ағын суды зарарсыздандырудың тиiмдiлiгi мен экологиялық жағдайын көтеру мақсатында нормативтiк-техникалық құжаттарды жетiлдiру және халықаралық нормалармен үйлестiру;

тұрғын үй құрылысын экология тұрғысынан залалсыз, тиiмдi, энергияны үнемдейтiн материалдармен және бұйымдармен қамтамасыз ету;

отандық, кәсіпорындарда тұрғын үйлердің тиiмдi энергия үнемдейтiн инженерлік жүйелерiнің құралдары мен құрылғыларын өндiрудi игеру;

құрылыс өндірісінің технологиясын жетілдіру.

Тұрғын үй құрылысын дамыту үшiн келесi экономикалық мiндеттердi шешу қажет:

азаматтардың және заңды тұлғалардың жиғандарын, банктердiң несиелерiн, зейнетақы және басқа қорлардың қаражатын, беймемлекеттік кәсiпорындар мен ұйымдардың қаражатын тарту үшiн қолайлы жағдай жаcay;

тұрғын үй саласына азаматтардың, заңды тұлғалардың, шетелдік инвесторлар мен несие берушiлердің қаражатын тарту үшiн жағдай жасау;

тұрғын үй құрылысында прогрессивтi технологияны, қазiргі заманғы архитектуралық-құрылыстық және қала салудың шешiмдерiн, ассортиментi мен номенклатурасы бойынша халықтың әртүрлi тобының төлем қабiлетi бар сұранымына, элиталық пәтерлерге де, сондай-ақ табысы жоғары емес азаматтар үшiн сапалы тұрғын үйлep салуға дәл келетiн экологиялық жағынан таза, дизайн жөнiнен осы заманғы құрылыс материалдарын пайдалану;

коммерциялық банктердің пәтер салуға және қайтадан жаңартуға несие берген кездегі қаупiн азайту үшiн құқықтық жағдайлар жасау;

салынып жатқан үйлерi мезгiлiнде бiтiрiп және пайдалануға берудi қамтамасыз етудің, құрылысы аяқталмаған тұрғын үйлерді тиiмдi үй салушыларға берудің экономикалық тұтқаларын енгізу.

Тұрғын үй құрылысын дамытудың болжамы

Аймақтардың жобалық деректерi бойынша 2003-2005 жж. тұрғын үй құрылысына барлық инвестициялық көздерден 124,1 млрд. теңге жұмсалады. Пайдалануға берiлген тұрғын үйлер көлемi 5,6 млн. ш.м. болады. Осы кезеңде пайдалануға берiлген пәтер саны 47336 болады. Осы кезеңде халықтың 100 мыңына шаққандағы пайдалануға берiлетiн пәтер санының ең үлкен үлес салмағы Астана қаласының (2000), Атырау облысының (996) және Алматы қаласының (667) үлесiне тиедi.

Қаржы секторының дамуы

Банк секторы

Банк секторын одан әрi дамыту мақсатында келесi шараларды жүзеге асыру ұйғарылып отыр:

екiншi деңгейдегi банктерде корпоративтiк басқару және тәуекелдi басқару жүйесiн енгізу;

заңды тұлғалардың салымдарына мiндеттi түрде ұжымдық кепiлдiк беру жүйесін депозиттердi сақтандырудың тиiмдi жүйесін жасаудағы халықаралық стандарттарға сай ету;

ағымдағы бақылау шараларын банктiк бақылау жөнiндегі Базель Комитетiнiң негізгі принциптерi мен стандарттарына сәйкес жетiлдiру.

Ұлттық Банк несие институттарының үш деңгейлi жүйесiн құру негiзiнде көп деңгейлi шағын несие беру моделiн енгізуге бағытталған шараларды жүзеге асыруды жалғастырады.

Тұрғын үй құрылысын қаржыландырудың принциптi жаңа үлгісiн құрылысқа қаражат жинақтау жүйесiн тәжiрибеде қабылдау белгiленiп отыр.

Векселдердiң бірiншi класты эмитенттерiнің тiзiмiн жасау (ұлттық компаниялар есебiнен де, сондай-ақ "орта буынның" шаруашылық жүргiзушi субъектiлерiнің де есебiнен), вексель айналымының нормативтiк-құқықтық базасын және вексель рыногының инфрақұрылымын жетiлдiру жөніндегі жұмыс жалғастырылатын болады. Векселдiң статусын бағалы қағаз статусына дейiн көтеру келешектiң мақсаты болады, бұл бағалы қағаздардың қолданылып жүрген техникалық инфрақұрылымын пайдалануға мүмкiндiк бередi.

Сақтандыру рыногы

Ұлттық Банк сақтандыру компанияларына халықтың сенімiн одан әрi бекітуге бағытталған шараларды жүзеге асыруды жалғастырады.

Ұлттық Банк Үкiметпен бірлесе отырып сақтандырудың мiндеттi түрлерiн қаржыландырудың тiзбесi мен көздерiн анықтау, сақтандырудың мiндеттi түрлерiн жүзеге асырудың халықаралық тәжiрибесiн ескере отырып олар бойынша қажеттi заң базасын жасау жөнiнде жұмыс атқаратын болады.

Сақтандыру рыногының инфрақұрылымын дамыту және оның кәсiби қатысушыларының (сақтандыру брокерлерi, актуарилер мен уәкілеттi аудиторлар) қызметiн жандандыру жөнiндегі жұмыс жүзеге асатын болады.

Сақтандыру шарттары бойынша клиенттердің мүддесiн қорғау мақсатында сақтандырушы ұйымдар жойылған жағдайда сақтандырушыларға (сақтандырылғандарға, пайда табушыларға) сақтандыру төлемiн жүзеге асыруға кепілдік жасайтын қорды құру ұйғарылуда.

Сақтандырушы (қайта сақтандырушы) ұйымдар үшiн бухгалтерлiк есептiң жоспарын әзiрлеу және олардың бухгалтерлік есебiн автоматтандыру жөніндегі жұмыс жүзеге асатын болады.

Бағалы қағаздар рыногы

Қазiргi кезеңде отандық қор рыногын одан әрi дамыту жөнiндегі негізгi бағыттардың бірi бағалы қағаздар рыногы туралы заңдардың "төртiншi" ұрпағын қабылдау болып табылады: Қазақстан Республикасының "Акционерлік қоғамдар туралы" және "Бағалы қағаздар рыногы туралы" заңдарды. Осы заңдардың жаңа версиясын қабылдау отандық кәсiпорындардың қор рыногының мүмкiндiктерiн пайдалануға ынталандыру жөнiндегі шешушi шараларды жүзеге асыруға, "Көк фишкалар" бағдарламасын одан әрi жүзеге асыруды жалғастыруға мүмкiндiк бередi, отандық инвесторлар институтын одан әрi дамыту және корпоративтiк басқару принциптерін жетiлдiру үшiн қозғау салады, сондай-ақ инвесторлардың құқы мен мүддесiн қорғау жүйесiн жақсартуға мүмкiндiк бередi.

2002-2005 жж. қазақстандық бағалы қағаздар рыногын дамытудың басымдық бағыттары:

қазақстандық бағалы қағаздар рыногында инвестиция жасау мүмкіндiгiн кеңейту;

қазақстандық акциялар мен беймемлекеттік облигациялардың инвестициялық сапасының және инвестициялық тартымдылығының деңгейiн көтеру;

инвестиция жасаудың ұжымдық пошымы арқылы халықтың жинаған ақшасын нақты экономикаға тартудың тетiктерiн жасау;

қор рыногы арқылы қаржы ресурстарын тарту мәселесiнде беймемлекет бағалы қағаздардың қазақстандық эмитент-ұйымдардың менеджерлерiнің бiліктiлік деңгейiн, сонымен бірге бағалы қағаздарға инвестиция жасау мәселесiнде халықтың экономикалық сауаттылығының деңгейiн көтеру;

бағалы қағаздар рыногының кәсiби қатысушыларының қызметiне бақылаудың екi деңгейдегi, Ұлттық Банк деңгейiнде және өзiн-өзi реттейтiн ұйымдар деңгейiнде (бұдан әрi - ӨРҰ) жүйесiн дамыту, ӨРҰ дамыған сайын кәсiби қатысушылардың қызметiне бақылау жасау жөнiнде оларға берiлетін бақылау қызметiнiң тiзбесi ұлғая бередi;

бағалы қағаздар рыногының институционалдық және техникалық инфрақұрылымын жетiлдiру.

Зейнетақы жүйесi

2002-2005 жж. жинақтаушы зейнетақы жүйесiн дамытудың басымдық бағыттары:

зейнетақы активiн сапалы және жоғары өтiмдi қаржы инструменттерiне орналастыру үшiн қолайлы жағдайлар жасау;

келешекте зейнетақы активiн "Көк фишкалар" кәсiпорындарының акцияларына инвестиция жасауға рұқсат ету ұйғарылуда. Алайда, сол кезде осы кәсіпорындардың қор рыногының тетiктерiн пайдаланудың көмегiмен жекешелендiрілу жағдайы сақталуға тиiс;

зейнетақы активтерiн отандық эмитенттердің беймемлекет бағалы қағаздарына, сондай-ақ компаниялардың ипотекалық облигацияларына инвестиция жасауының лимитін одан әрi кеңейтудiң мүмкiндiгі қаралатын болады;

зейнетақы активiн рыноктық бағалаудың тетiктерi енгiзiлетiн болады және қаржы инструменттерiн рыноктық бағалау жөніндегі Комитетке ресми статус берiлетiн болады;

жинақтаушы зейнетақы жүйесiнiң субъектілерi есеп ақпаратын уәкілеттi органға беретiн орталықтандырылған электрондық жүйе жасалатын болады.

4 ТАРАУ. САУДА ЖӘНЕ СЫРТҚЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ

Мақсаттар мен міндеттер

Сауда

2003-2005 жж. iшкi сауда саласын дамытудағы негiзгi бағыт сауда қызметiнің жалпы танылған түрлерiн - көтерме, бөлшек сауда және қоғамдық тамақтану-реттеуді қамтамасыз ететiн пәрмендi құқықтық тетiктi жасау болып табылады.

Саудада пәрмендi құқықтық тетіктi жасау iшкi рыноктың тұтас алғандағы оңды дамуын қамтамасыз ететiн тауарлар мен қызметтi тұтынушыға дейiн жеткізудi ұйымдастыру және құқықтық тетiктерін жетiлдiру деп түсiніледi.

Iшкi сауданы одан әрi дамыту үшiн ішкі сауданың тиімді пошымын қалыптастыруға, және ішкi рынокты қол жетерлiк баға мен тариф бойынша жоғарғы сапалы тауарлармен және қызметтермен толтыруға жағдай жасайтын заңдарды жетілдіруге баса көңiл аудару қажет.

Iшкi сауданы дамытудың басымдықты мiндеттерi ретiнде келесiлер анықталады:

iшкi рынокта қазақстандық тауарлардың үлесiн көбейту үшiн керектi жағдайды қалыптастыру;

тауарларды импорт жасаған кезде отандық өндiрушiлердi шетелдiк сапасыз бәсекеден қорғауды қамтамасыз ету;

iшкi рынокке қажеттi өнiмдi тұрақты жеткiзiп тұруды қамтамасыз ететiн сауда - сатып алу компанияларының желісін құру;

iшкi сауданың ақпараттық, нормативтiк және құқықтық базаларын жетiлдiру, соның iшiнде сауда-ақпараттық орталықтарды құру жолымен;

жергiлiктi сауда инфрақұрылымын дамыту және тұтыну тауарларына бағаны тұрақтандыруды қамтамасыз ету жөніндегі билiктің жергілікті органдарының рөлін күшейту;

сатылатын өнiмдердi стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі нормативтік құжаттардың талаптарын сақтауға бақылау жасау.

Сыртқы экономикалық саясат

Сыртқы экономикалық саясаттың 2003-2005 жж. басымдық бағыттары:

Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымына (ДСҰ) кіруi және осы ұйымның тетіктерiн сыртқы саудада Қазақстанның мүдделерін шектеуді болдырмау үшiн белсендi пайдалану;

шетелдiк импортерлердің сапасыз бәсекесiнен iшкi рыноктарды қорғаудың дұрыс деңгейi және отандық бәсекеге қабiлетті тауар өндiрушiлер мен қызмет көрсетушiлердi қолдау;

нақты жобаларды әзiрлеу және аймақтық экономикалық бірлестiктер (ТМД; АзЭҚ, ШЫҰ, ЭЫҰ және ОАЕ) шеңберiнде экономикалық бастамаларды жылжыту;

экспортты жан-жақты дамыту және экспорттың жалпы көлемiнде қосылған құны жоғары өнiм үлесiн көбейту;

қосылған құны жоғары өнiмдердiң экспортына несие беру және сақтандыру (соның iшiнде экспорттық-импорттық сақтандыру құрылымдарын құру) тетiктерiн қалыптастыру;

өңдеушi өнеркәсiпте жаңа жұмыс орындарын жасауға қабiлеттi, өсу нүктелерi бола алатын қара, түстi, асыл және сирек кездесетiн металдарды, мұнайды және газды өңдеу саласында үшiншi, төртiншi қайта өңдеудi дамытуға инвестиция салу саясатын жүргiзу.

Алға қойған мақсаттарға жету және міндеттерді шешу жолдары

Сауда

Сауда саясатын реттеудiң пәнi iшкi сауданы ұйымдастырушылық шешiмдердiң жүйелілiк принципiнде одан әрi реформалау, басқару деңгейлерi арасында сауда қызметiн мемлекеттік реттеуге қатал шек қою, тауарлар мен қызметтiң сапасы мен қауіпсiздiгiне бақылау жасау мәселелерiнде мемлекеттік органдардың жауапкершiлігiн қамтамасыз ету болады.

?кіметтің іс-әрекетi ауылдық жерде сауда инфрақұрылымын дамытуды ынталандыру және iшкi рынокке отандық өнімнің тұрақты жеткiзiлуiн, сондай-ақ бағаны тұрақтандыруды қамтамасыз ететiн сауда-сатып алу компанияларын құру жөнiнде нақты шаралар қабылдауға бағытталатын болады.

Отандық тауарлардың бәсекеге қабiлеттілігiн арттыруға, тұтыну тауарларының номенклатурасы мен өндiрiс көлемiн көбейтуге жетiсуге, сондай-ақ өнеркәсiптің шикiзат емес салаларындағы жұмыс iстеп тұрған кәсiпорындарды технологиялық жаңарту да мүмкiндiк туғызатын болады.

Ауыл шаруашылығының өнiмдiлiгiн елеулi түрде арттыру, ауыл шаруашылық өнімдерін өңдеуде және сатуда бәсекеге қабiлеттi өндiрiстi дамыту жөнiнде шаралар қабылданатын болады.

Тиiстi салалық бағдарламаларды жүзеге асыру арқылы орта және шағын бизнес субъектілерiнің қатысымен бәсекеге қабiлеттi жаңа өндiрiстер құру жөнiнде жұмыстар жоспарлануда.

Сөйтіп, 2003-2005 жж. iшiнде қазақстандық тауарлардың iшкi рыноктағы үлесiн көтеруге жағдай жасау және шаралар әзiрлеу қарастырылып отыр. Онымен бір мезгiлде мемлекет iшкi саудада бәсеке ортасын жасауға қол жеткізуге ниеттi.

Сыртқы экономикалық саясат

?кіметтің iс-әрекетi отандық өнімнің сыртқы рыноктарда бәсеке қабiлеттілігін қолдауға және экспортты ынталандыруға бағытталған нақты шаралар қабылдау арқылы экспортты мемлекеттік қолдау жүйесiн жасауға бағытталатын болады. Мұндай жүйе болмаса, әлемдiк тәжiрибе көрсетiп отырғандай, өңдеушi өнеркәсiп кәсiпорындары бәсеке қабiлеттiлігінің деңгейiне шыққан күннiң өзiнде де экспортты кеңейтудi, әсiресе дайын өнiмнің, қамтамасыз ету айтарлықтай күрделi болады.

Экономикалық дамудың стратегиялық маңызды жағдайы тұрақты сыртқы экономикалық байланыс болып табылады. Ресеймен, Қытаймен, АҚШ-пен, Еуропа одағымен, Жапониямен, Оңтүстiк Кореямен, Түркиямен экономикалық қатынасты басымдықпен дамыту көзделiп отыр. Осыған байланысты экономикалық қарым-қатынастың екiжақты ұзақ мерзiмдi бағдарламалары, өзара ықлас тудыратын салаларда инвестициялық жобалар және өзара сауданың көлемiн өсiруге ықпал ететiн бірлескен шаралар әзiрленетiн және жүзеге асырылатын болады.

ДСҰ кіруге байланысты шараларды жүзеге асыруға, отандық экспортерлердiң мұқтажы үшiн республикада сауда-ақпараттық және қаржы-сақтандыру инфрақұрылымын дамытуға және халықаралық сапа стандартын енгізуге әрiптес елдер және халықаралық ұйымдар тарапынан техникалық көмек тарту жөнiндегі жұмыс жандандырылатын болады.

Сыртқы сауда саласында жүргiзiлген шаралар мен реформалар нәтижелерiнің негізiнде сыртқы сауда саясатындағы бұдан былайғы бағдарлар анықталады, сондай-ақ экспортты жылжыту және Қазақстан үшiн ықлас тудыратын сыртқы тауар рыноктарына талдау жасау үшiн беймемлекеттік құрылымдар құрудың мүмкіндіктері қаралады.

Болжамдалған нәтижелер

Сауда

2003-2005 жж. бөлшек тауар айналымының өсуi жылына орта есеппен 15%-кe болжамдалуда. Дамыған сауда инфрақұрылымының қалыптасуы, сауда рыноктарында бәсекенiң дамуына көмек көрсету, азық-түлік тауарларының бағасын тұрақтандыру үшiн қолайлы жағдайлар жасау, сондай-ақ тұтыну тауарлары импортының болжамдалған өсiмi сауда қызметiнiң жандануына және бөлшек сауда айналымының өcyіне жағдай жасайды.

Бөлшек сауда тауар айналымының қалыптасуының қазiргi кезде қол жеткен құрылымы 2002-2005 жж. бұрынғы деңгейде қалады деп күтілуде.

Сыртқы экономикалық саясат

2003-2005 жж. экспорттың өсуi жылына орта есеппен 8% болады деп болжамдалуда. Дамыған және дамушы елдердiң экономикалық өсуi, жақсарып келе жатқан әлемдiк рынокта шикiзат тауарларына деген тұрақты сұраным қазақстандық экспорттың өсуiне мүмкiндiк тудыратын болады.

Экономиканың дамуының шапшаңдаған қарқыны импорттың өсуiнiң жылдық орташа қарқынын көтеруге мүмкiндiк бередi, ол 6-7% болады. Инвестициялық тауарлардың және аралық тұтыну тауарларының импорты бұрынғыша импорт құрамында ең үлкен үлес салмағын сақтайды (80% тей). Кең сұраным тауарларының импорты, болжам бойынша, отандық тұтынудың өсуiне, сондай-ақ қорланудың өсуiне сәйкес ұлғаятын болады.

5 ТАРАУ. ӨНЕРКӘСIПТIҢ ДАМУЫ

Мақсаттар мен мiндеттер

Мақсат - заңдық, экономикалық, инвестициялық және ғылыми-техникалық жағдайлар жасау, өндiрiстiң бәсекеге қабiлеттілігiн және тиiмдiлiгiн көтеру негізiнде өнеркәсiп салаларының тұрақты өсуін және құрылымының сапалы жаңаруын қамтамасыз ету.

Өнеркәсiп саясатының мiндеттерi

Өнеркәсiп саясатының негізгі мiндеттерi болып саналатындар:

отын-энергетикалық қуаттардың одан әрi дамуы;

дамыған мұнайхимия өнеркәсiбiн және оның негiзiнде өндiрiстер (пластмассалардан жасалған тауарлар, лакбояу бұйымдары, шиналар, резинатехникалық бұйымдар және басқалары), сондай-ақ қосылған құнның деңгейi жоғары қара және түстi металдарды өңдеу жөніндегі қуаттарды жасау;

сапаның халықаралық стандарттарын ИСО енгізу, ресурс үнемдеу және еңбек өнiмдiлiгiн көтеру жөніндегі шараларды жүзеге асыру есебiнен өнеркәсiптiң өндiрушi салаларының қазақстандық өнiмдердiң бәсекеге қабiлеттілiгін арттыру;

мұнайгаз, металлургиялық, электрэнергиялық және көлiк салалары үшiн жабдықтар өндiру жөніндегі қуаттарды дамыту;

құрылыс материалдарының және механизмдерiнiң қазiргі заманғы түрлерiн өндiру жөнiндегі қуаттарды дамыту;

ауыл шаруашылық машина жасауды дамыту;

азық-түлiк тауарлары мен сусындарды, сондай-ақ электртехникалық және басқа азық-түлiк емес халық тұтынатын тауарларды өндiрудiң ассортиментiн кеңейту.

Алға қойған мақсаттарға жетудің және мiндеттерді шешудiң жолдары

Аталған мiндеттердi жүзеге асырудың негізгі жолдары мыналар болмақ:

табысты өнеркәсіптiң өңдеушi салаларының дамуына қайта бөлуді ұйғаратын мемлекеттік белсендi инвестициялық саясат (Даму банкiнің қаражаттары, зейнетақы, сақтандыру қорлары және басқа көздер);

өнеркәсiптiң өңдеушi салаларына тiкелей инвестиция тарту үшiн жағдайды жетілдiру;

өндiрiстiң халықаралық сапа стандартына көшуін ынталандыру;

негiзгi өндiрiстiк қорларды шапшаңырақ жаңартуды ынталандыратын амортизация саясатын жетiлдiру;

техникалық және жұмысшы кадрларын даярлау және қайта даярлау жүйесін жасау;

өндiрiлетiн өнiм түрiн көбейтудi және өнiмдi сыртқы рыноктарға жылжытуды қамтамасыз ететін қазiргі инфрақұрылымды жасау;

ДСҰ мүшелiк шеңберiнде сүйемелдеудiң рұқсат етiлетiн дәрежесiнде икемдi кеден-тариф саясатын жүргiзу;

кәсiпорындардың экспорттық операцияларын несиелендiрудi ұлғайту үшiн жағдай жасау;

экспорттық операцияларды сақтандырудың тиiмдi жүйесiн жасау және экспорттық несиелердi сақтандыру жөніндегі мемлекеттің қатысуымен орган құру;

Қазақстанның экспорттық өнiмi үшiн жағрапияны кеңейту және жаңа рыноктарды iздеу.

Өнеркәсіп саясатының мiндеттерiн шешу

1 мiндет. Мұнайды өндiру және тасымалдау жөніндегі қуаттарды дамыту

Мұнайдың тауарлы рыноктарын дамытудың болжамы

Мұнай рыногының 2003 жылғы болжамдарының негiзiне келесi ұйғарымдар алынады:

1. Әлемдiк экономика жылдамырақ қарқынмен дамитын болады, бұл мұнайға деген сұранымды өсiредi. Мамырдағы (2002 ж.) ХВҚ болжама бойынша әлемдiк экономиканың өсу қарқыны 2002 жылғы 2,9% қарағанда 2003 жылы 4,1%-ке дейiн жоғарлайды. АҚШ Энергетика министрлігінiң болжамына сәйкес мұнайдың әлемдiк тұтынысы 2002 жылғы 76,6 млн. барр/тәулiктен 77,9 млн. барр/тәулікке дейiн өседi.

2. Мұнай ұсынымы да жоғары қарқынмен өсетін болады, ең алдымен ОПЕК мүшелерi-елдерi тарапынан, олар 2002 жылғы шектеуден жоғалтқандарының орнын толтыруға тырысады. Сауд Аравиясынан кейiн екiншi болып әлем рыногына мұнай шығаратын Ресей де экспортты көбейтудi жалғастыратын болады.

3. Импорт жасаушы елдердiң стратегиялық запастарының өсуі тұрақтандырушы әсер етедi.

Мұнай бағасы екiншi тоқсанның ортасына дейiн өсуiн жалғастырды, одан әрi аздаған өзгерістермен 23-25 долл./барр. шегiнде қалыптасты. Маусымда бағаның аздап төмендегеніне қарамастан олардың екiншi тоқсандағы Brent сорты бойынша орта деңгейi 24 долл./барр болды, бұл бірiншi тоқсандағы орта деңгейден 16% жоғары (сәуiрде - 25,65 долл./барр, маусымда - 25,17 долл/барр, маусымда бағалама бойынша - 23,8-23,9 долл./барр). Маусымда бағаның төмендеуiне тәуелсiз экспортерлердің (Ресей, Норвегия) бағаның 20 долл./барр. жоғары деңгейiнде әрi экспортты одан шектеу қолайсыз деп санайтындығы жөніндегі мәлiмдемелерi де әсерiн тигіздi.

7 сур.

Мұнай бағасының 2001-2002 жж. өзгерісі

Ақпарат көзі: Лондон биржасының деректері

Талдаушылардың пікірi бойынша, барлық жағдайлардың жиынтығы 2003 жылы бағаның 25 долл./барр. жоғары көтерiлуiне мүмкiндiк бермейдi, сонымен бірге сұранымның өсуi оның тұрақты деңгейiн қолдайды.

ДВҚ маусымдағы болжамы бойынша 2003 жылы мұнайға әлемдiк бағаның деңгейi (Brent, батыстехас және дубай сорттарының орта өлшемдегi бағасы) 2002 жылмен салыстырғанда аздап төмендейдi және 22 долл./барр. болады.

Экономиканың ?кімет бағдарламасында болжамдалған даму қарқынын қамтамасыз ету үшін мұнай өндiрудiң өсiмi (ілеспе газды қоса алғанда) орта есеппен жылына 6 млн. тоннадан кем болмауын қамтамасыз ету қажет.

Мұнайдың газ конденсатымен бірге алғанда өндiрiлетiн көлемi жаңа скважиналарды iске қосу мен жұмыс iстеп тұрған скважиналардың жұмысын интенсивтендiру есебiнен 2005 ж. 66 млн. тоннаға жететiн болады (2002 ж. 44,3; 2003 ж. - 48,7; 2004 ж. - 55,9; 2005 ж. - 61 млн. тонна).

2003-2004 жж. мұнайды өндiру мен сатудың өсуi негізiнен Қарашағанақ, Теңiз және басқа кен орындарын одан әрi игеру есебiнен қамтамасыз етiледi.

Мұнай өндiруi өсiмi 5 iрi компания еншiсiне келедi: БК ЖШС "Теңiзшевройл", ААҚ "Өзенмұнайгаз", АҚ "CNPC Ақтөбемұнайгаз", АҚ "Маңғыстаумұнайгаз", "Қазмұнайгаз ҰК". Газ конденсатын өндiрудің өсуi Қарашағанақ кен орнында қамтамасыз етіледi, ондағы өндiрiс көлемiн 2005 жылға 10 млн. тоннаға дейiн жеткізу көзделiп отыр.

Мұнай мен газға барлау жұмысы Каспий шельфiнде жүргiзiлетiн болады: Қаламқас-теңiз, Ақтоқты, Қайран.

2005 ж. Каспий шелфiнiң қазақстандық секторындағы кен орындарын өнеркәсiптiк пайдалануға кiрiсу жоспарланып отыр.

Сыртқы рынокторға мұнайды тасымалдау Ресейдiң мұнай құбырлары мен KTK құбырының жүйесi арқылы қамтамасыз етiледi. Ақтау теңiз порты арқылы мұнай тасымалдау көлемiн ұлғайту жөніндегі шаралар жүзеге аспақ.

Болашақта келешегі бар жан-жақты маршруттарды, соның iшiнде Баку-Тбилиси-Джейхан, Қазақстан-Түркменстан-Иран, Батыс Қазақстан-Қытай және басқа бағыттар бар, зерттеу жөніндегі жұмыстар жалғасады, сондай-ақ магистралды газ құбырларын қайтадан жаңарту, олардың өткізу қуатын 60 млрд. т.м. жеткізу жөніндегі шаралар жүзеге асырылды; Кеңқияқ-Атырау құбырының құрылысы жүзеге асырылады.

8 кесте

Мұнай өндiрудi 2003-2005 жж. дамытудың аса маңызды

көрсеткіштерiнiң болжамы

2003 ж.

ж-ға %

2003-

Газ конденсатын қоса

есептегендегi мұнай

өндiру, барлығы млн.т.

39,7

44,3

 48,7

 55,9

 109,9

 125,3

Мұнайды сату (газ

конденсатын қоса

есептегенде), млн.т.

iшкi рынокке

Экспортқа

7,6

32,4

8,3

9,4

 39,3

 10,4

 45,5

11,4

49,6

 113,3

 109,2

 121,3

 126,2

Қарашағанақ пен Теңiз кен орындарын дамыту және жаңа кен орындарын

iске қосу есебiнен табиғи және iлеспе газ өндiру көлемi 2005 ж. 20  млрд.

т.м. жетедi (2002 ж. - 14 млрд. т.м., 2003 ж. - 15 млрд. т.м., 2004 ж. 18

млрд. т.м.).

     Жамбыл облысындағы газ кен орындарының Амангелдi тобын игеру  жобасы

бойынша шаралар жалғасатын болады және Оңтүстiк Қазақстан облысындағы газ

кен орындарының Созақ тобын барлау және игеру  жөнiндегі  шаралар  жүзеге

асырылады.

     Мұнайгаз саласын ұзақ мерзiмге дамытуда Арал  теңiзi  маңында  мұнай

мен газға геологиялық барлау жұмыстарын жандандыру тұр.

     2005 ж. Атырау мұнай өңдеу зауытын қайта жаңарту аяқталатын болады.

     2002 ж. бастап мұнайгаз  секторында  мемлекеттік  бақылау  күшейедi,

соның iшiнде инфрақұрылым объектілерін  дамыту  мен  пайдалану  және  кен

орындарын игерудегі операциялық шығындар мәселесiнде.

     Каспий шельфiн игеру  жобаларындағы  газды  тереңiрек  өңдеп  тиiмдi

пайдалану жөнiнде кешендi әдiс қолдану  саясатын  iске  асыру,  сондай-ақ

Оңтүстiк Торғай  ойпатындағы  мұнайгаз  кен  орындарындағы  iлеспе  газды

тиiмдi пайдалану жөніндегі шараларды орындау жалғасады.

     Газды тиiмдi  пайдалану  жөніндегі  жер  қойнауын  пайдаланушылардың

шарттағы мiндеттерiн орындауға мониторинг  пен  талаптарды  күшейту,  осы

проблеманы  шешуге  мұнай  компанияларын  ниеттендiретiндей   экологиялық

нормалар мен оны жағуға тарифтердi енгізу ұйғарылып отыр.

     2 мiндет. Мұнай мен газды тереңірек  қайта  өңдеу,  қосылған  құнның

жоғарғы  деңгейi  бар  қара  және  түстi  металдарды  өңдеу     жөнiндегі

өндiрiстердi құру

     Үкiмет бағдарламасында және ел экономикасының 2010 ж. дейiн дамуының

стратегиялық жоспарында мұнай мен газды тереңiрек қайта өңдеу, қара  және

түстi металдарды өңдеу жөніндегі өндiрiстердi құру құрылымдық мемлекеттік

саясаттың  басты  бағыты  ретiнде  анықталған.  Өнеркәсiптiң  құрылымының

өзгеруi экспорт пен  импортты,  iшкi  өндiрiстi,  тауарларды  тұтыну  мен

қызмет көрсетудi жан-жақты ету үшiн жағдай тудырады.

     Мұнайхимия өнеркәсiбiн жасау мен қара және  түстi  металдарды  қайта

өңдеу процесi жөніндегі мiндет ұзақ мерзiмдi сипатта болады.

     Бірiншi  кезеңде  (2002-2005  жж.)  ол  маркетингтiк  және   жобалау

алдындағы әзiрлемелермен, өндiрiстi орналастыру мәселесiмен, стратегиялық

инвесторларды iздеумен, жекелеме жобаларды жүзеге  асырудағы  мемлекеттiң

қатысу дәрежесiн анықтаумен қабаттас жүредi.

     Қазақстанда металлургиядағы төртiншi,  және  бесiншi  қайта  өңдеудi

дамыту жөніндегі мiндет 20 жылдан астам уақыт бойы алға  қойылып  келедi,

алайда iс айтарлықтай алға басқан жоқ. Бұрын оны КСРО жоспарлау  комитетi

бөгеп келдi, ал қазiргi кезде  -  шетелдiк  инвесторлар  оларға  сатылған

тау-кен  металлургиялық  өндiрiстер  негiзiнде  мұндай  қайта     өңдеушi

дамытқысы келмейдi.

     Қазақстан инвесторлары тағы да ұзақ уақыт қара және  түстi  металдар

прокатының және олардың  негiзiнде  қорытпалар  мен  бұйымдардың  қазiргi

заманғы өндiрiсiн ұйымдастыра алмайды.  Осыған  байланысты  осы  мiндеттi

шешудегi басты бағыт шетелдiк инвесторларды тарту жөніндегі жұмыс  болуға

тиiс.

     Металдарды өңдеу процесiн тереңдету қорытпаларды,  болаттың  қоспалы

және конструкциялық маркаларын, прокаттың  кең  ассортиментiн,  ыдыстарды

және басқа  да  дайын  бұйымдарды,  сондай-ақ  мұнайхимия  өнiмдерi  және

металдар тотығы мен  басқа  да  минералдардың  негізiнде  (мырыш,  титан,

алюминий, барий) лак пен бояу бұйымдарын шығаруды көздейдi.

     Мұнайхимия өндiрiсiн  дамыту  мұнайхимияның  негiзгi  компоненттерiн

өндiру жөніндегі қуаттарды құруы және соның негiзiнде пластмассадан  және

композициялық материалдардан  жасалатын  бұйымдардың  кең  ассортиментiн,

автошиналар,  құбырлар,  майлайтын  майларды,  лактарды,     ерітушiлердi

өндiрудi дамытуды көздейдi.

     Аталған  жобалардың  бас  бастамашысы  және  әзiрлеушiсi  мен   iске

асырушысы үкiмет болуға тиiс.

     Мұнайхимия өнеркәсiбiнiң дамуының нақты жолдары  салалық  "Қазақстан

Республикасының    мұнайхимия    және    химиялық    салаларды     дамыту

бағдарламасында", сондай-ақ "Мұнайгаз кешенiн және мұнайхимия өнеркәсiбiн

дамытуды  ғылыми  қамтамасыз  ету"  атты  мақсатты      ғылыми-техникалық

бағдарламада 2002-2010 жж. анықталатын болады.

     Металлургияда төртiншi және бесiншi қайта өңдеудi дамыту  мәселелерi

бойынша   мақсатты   ғылыми-техникалық:   "Қазақстан      Республикасының

металлургиялық кешенiнде 2003-2005 жж. төртiншi және бесiншi қайта  өңдеу

өндірісін құруды ғылыми-техникалық қамтамасыз ету" бағдарлама әзiрленетiн

болады. Аталған бағдарлама жекелеме технологиялық қайта өңдеудiң тек қана

техникалық бағыттағы шешімдерiн әзiрлейтіндiгiн ескере  отырып  2003-2005

жж. "Қосылған құнның жоғары деңгейi бар металдардан өнiм өндiру жөніндегі

қайта  өңдеудi  дамыту  үшiн  заңдық,  инвестициялық  және   экономикалық

жағдайлар жасау"  атты  салалық  бағдарламаны  әзiрлеу  және  iске  асыру

ұйғарылып отыр.

     Осы бағдарлама шеңберiнде  жобаларды  жүзеге  асырудағы  мемлекеттің

қатысу дәрежесi, мүмкiн болатын инвесторларды тартуды  қамтамасыз  ететiн

шаралар, қара және түстi металдарды өңдеу  процесiн  тереңдету  жөніндегі

өндiрiстердi жоба алдындағы зерттеулер  мен  жобалау  кешенi  анықталатын

болады.

     Мұнайхимия өнеркәсiбiн құру және қара және  түстi  металдарды  өңдеу

процесiндегі  төртiншi,  бесiншi  және  одан  әрi  қайта  өңдеудi  дамыту

жөніндегі мiндеттер Даму Банкінің басты стратегиялық мiндетіне айналады.

     3 мiндет. Халықаралық  стандарттарды  енгізу  есебiнен  қазақстандық

өнiмдердің бәсекеге қабiлеттілігiн көтеру

     Қазақстандық өнiмдердің бәсекеге қабiлеттілігінің проблемалары басты

ұзақ  мерзiмдi  экономикалық  басымдықтардың  бірi  болып  саналады.  Бұл

проблеманы шешу өнiмдi өндiру мен сатуды басқаруды, өндiрiстi  техникалық

жаңартуды, біліктi кадрларды даярлауды, табиғи ресурстарды  кешендi  және

ұтымды  пайдалануды  жақсартуды  қамтамасыз  ететiн  шаралар    кешенiмен

қамтамасыз етiлетiн болады.

     Отандық  өнiмнің  бәсекелiк  қабiлетiн  көтеретiн  жолдардың    бірi

республика кәсiпорындарында халықаралық стандарттарға ИСО 9000 және 14100

серияларына сай келетiн сапа жүйесiн әзiрлеу мен енгізу болып табылады.

     Бұл жұмыстағы басты бағыт мемлекеттік стандарттау,  метрология  және

сертификаттау  жүйесiн  дамыту,  стандарттау  және  сапаны     басқарудың

сәйкестiгiн   бағалау   саласындағы   жұмыста   халықаралық    тәжiрибеге

кезең-кезеңмен көшу болады.

     Осы  мақсатпен  республиканың  экономика  салаларында    стандарттау

жөнiнде жаңа техникалық комитеттер құру ұйғарылуда.

     Кәсiпорындардың жұмысының барлық  техникалық  және  ұйымдастырушылық

жағдайлары халықаралық  талаптарға  үйлестірілген  тиісті  стандарттармен

белгiленедi. Бұл 2005 ж. iрi кәсiпорындардың жұмысын өнiм өндiрудiң  және

сатудың барлық  кезеңiнде  (қайта  өңдеуде)  әлемдiк  рынокта  тауар  мен

қызметтiң сапасына қойылатын талаптарға сай болуын қамтамасыз етедi.

     Жыл  сайын  ИСО  халықаралық  стандарттарын  енгізетiн  кәсіпорындар

тiзiмiн анықтау және бұл жұмыстың жүрiсiне тұрақты мониторинг ұйымдастыру

ұйғарылып  отыр.  Сонымен  бір  мезгiлде  бұл  жұмысты  жүргiзуге  тиiстi

әдiстемелiк және заң тұрғысынан қолдау көрсетiлетiн болады.

     Халықаралық стандарттар мен  өнiм  сапасын  басқару  жүйесiн  енгізу

нәтижесiнде  көптеген  қазақстандық  кәсiпорындарының  тауарлары      мен

қызметтерi  iшкi  және  сыртқы  рынокта  бәсекеге  қабiлеттi      болады.

Инвестициялық жобалар мен бизнес-жоспарлардың халықаралық  стандарттардың

талаптарына сай келуiне ерекше көңіл бөлiнетiн болады.

     Отандық,  кәсiпорындарда  тұрақты  жұмыс  жасайтын  сапа      жүйесi

шығарылатын  өнімнің  техникалық  деңгейiн  түпкiлiктi  көтеруi    жүзеге

асыруға, еңбек өнiмдiлiгiн көп есе көтеруге, еңбектi қорғау жағдайын және

қоршаған  ортаны  қорғауды  жақсартуға,  материалдық  шығындарды   елеулi

төмендетуге, табыстылықты өсiруге және таза пайда алуға мүмкiндiк беретiн

техниканың жаңа буынын жасауға және игеруге жағдай тудырады.

     Стандарттарды жетiлдiру  және  тауарлардың  бәсекеге  қабiлеттілігiн

көтеру  жөнiндегі  жұмыс  Қазақстан  Республикасының  2003-2004       жж.

стандарттардың   және   сертификаттаудың   ұлттық   жүйесiн     дамытудың

Бағдарламасына және Республикалық  2001-2005  жж.  "Сапа"  бағдарламасына

сәйкес қамтамасыз етiлетiн болады.

     4  мiндет.  Мұнайгаз,  металлургия,  электрэнергетикасы  және  көлiк

салаларының  кәсiпорындары  үшiн  жабдықтар  өндiру  жөнiндегі  қуаттарды

дамыту

     Қазақстан экономикасының отын-энергетикалық, минералдық ресурстардың

және оларды өңдеуден алынатын өнiмдердің экспортына мамандануы объективтi

түрде бұл салалардың кәсiпорындарының электр энергиясын,  көлiк  қызметiн

тұтынуының,   сондай-ақ   технологиялық   жабдықтарды,   оларға   қосалқы

бөлшектердi, материалдарды және жинақтаушы бұйымдарды сатып алуының өсуін

туындатады.

     Қазiргі кезде аталған тауарлардың  және  жабдықтардың  үлкен  бөлігі

импорт жасалады. 1999-2001 жж. iшкi рынокты қалыптастыру  үшiн  Қазақстан

Республикасы Үкіметі машина жасау кәсіпорындарымен бірлесе  отырып  бipep

қадам жасады, алайда бұл жұмысты жүйеге келтiрмейiнше осы  бағытта  жарып

өту мүмкiн емес.

     Отын-энергетика және  тау-кен-металлургия  кешендерi  ұзақ  мерзiмді

болашақта шапшаң дамуды жалғастырады.  Осыған  байланысты  iшкi  рыноктың

жабдықтар мен металдарға қажеттiгi өсе түседі,  мұның  өзi  елдің  машина

жасау  кәсiпорындарында  олардың  сериялы  өндiрiсi  жасаудың  керектігін

туындатады.

     Мұнайгаз,  тау-кен-металлургия,  электр  энергетика  өнеркәсiбi  мен

көлiк үшiн жабдықтардың  басымдықпен  даму  басты  салалық  басымдық  деп

анықталады және машина жасау кешенiн  дамыту  Бағдарламасының  шеңберінде

жүзеге асатын болады.

     Аталған Бағдарламаны iске асырудың негiзгi шаралары мыналар болады:

     мұнайгаздық,  тау-кен-металлургиялық,  электр  энергетикалық    және

көлiктiк машина жасауды дамыту үшiн қолайлы экономикалық жағдайлар жасау;

жабдықтардың,  материалдардың,  қосалқы  бөлшектердiң  және   құpacтырушы

бұйымдардың басымдық түрлерiне iшкi  және  сыртқы  рыноктарда  сұранымның

өсуi жайлы маркетингтік зерттеулер жүргізу;

     жоғарыда аталған салалар  үшiн  өнiм  шығаруға  қазақстандық  машина

жасау кәсiпорындарының  мамандануы  мен  кооперациялануының,    сондай-ақ

жан-жақты дамуының үлгісiн анықтау;

     машина жасау жабдықтарының басымдық  түрлерiн  өндiрудi  ұйымдастыру

үшiн холдингтерді қалыптастыру үшiн жағдай жасау;

     қазақстандық     машина     жасау     кәсiпорындарында     мұнайгаз,

тау-кен-металлургия, электр энергетика және  көлiк  жабдықтарын,  қосалқы

бөлшектерiн және оларға құрастырушыларды өндiрудi  ұйымдастыру  жөнiндегі

техникалық-экономикалық негіздеулердi әзiрлеу;

     машина жасауды дамытудың басымдық  бағыттары  бойынша  инвестициялық

жобаларды жүзеге  асыруға  инвесторлар  iздеу  және  мемлекеттiң  қатысын

анықтау;

     жобаланатын   өнiмнiң   ассортиментiн,   өнiмге   техникалық    және

экономикалық талаптарды анықтау,  сондай-ақ  өндiрiстi  ұйымдастыру  және

қажеттi метал прокаты маркасын және оларға жинақтаушыларды жеткізу iсiнде

бәсекеге қабiлеттi машина жасау өндiрiсiн жасауға қатысуға жабдықтар  мен

материалдардың қазақстандық iрi тұтынушыларын тарту;

     мұнайгаз,  тау-кен-металлургия,  электр  энергетика  және      көлiк

жабдықтарын,  қосалқы  бөлшектерiн  және  оларға  жинақтаушыларды  өндiру

жөнiндегі жобаларды жүзеге асыруда "Қазақстандық Даму  Банкi"  ЖАҚ  несие

ресурстарының басымдық бағыттары.

     Жоспарланып отырған кезеңде аталған салалар үшiн жабдықтар өндiрудiң

өсуi негізiнен  игерiлген  өнiмдi  өндiрудi  көбейту  және  күрделi  емес

бұйымдарды шығаруды  ұйымдастыру  есебiнен  қамтамасыз  етiлетiн  болады.

Аталған мiндеттердi шешу машина жасауды келесi жылдарда дамыту үшiн негiз

құрады.

     Машина  жасау  саласының  экономикалық  жағдайына  жасалған   талдау

кәсiпорындар негізiнен төмен табыстылықпен  жұмыс  iстейтiнiн  көрсетедi.

Саланы тұтас алғанда барлық машина жасайтын кәсiпорындардың 2001 ж.  таза

табысы тек 200 млн. теңге  болды  және  орта  мерзiмдi  болашақта  машина

жасаудағы ахуалды күрт өзгepтy мүмкін болып көрінбейді.

5 мiндет. Ауыл шаруашылық машина жасауды дамыту

2003-2005 жж. әлеуметтiк-экономикалық саясаттың басты басымдығы ауыл шаруашылық өндiрiсiн және онымен байланысты салаларды дамытуды, сондай-ақ ауыл (село) өмiрiн жайластыру ел өнеркәсiбi алдына ауыл шаруашылық жұмыстарының барлық түрiн жүргізу үшiн аграрлық секторды қазiргі заманғы техникамен қамтамасыз ету мiндетiн қояды.

Машина жасау кешенiн дамытудың Бағдарламасының басты басымдықтарының бірi бәсекеге қабiлеттi ауыл шаруашылық техникасын шығару болады.

Ауыл шаруашылық машина жасауды дамыту бюджеттік қаржыландырумен және елде агролизингтiң дамуымен тығыз байланыстырылатын болады. Жерге жеке меншiк институтын жасау ауыл шаруашылық техникасын тұтынушылардың қаржы жағдайын және төлем қабiлеттілігiн күшейтедi. Агроазық-түлiк бағдарламасын жүзеге асыру 2005 жылдың аяғына аграрлық сектор өнімінің сапасын едәуiр көтередi деп болжамдалуда. Осының бәрi бәсекеге қабiлеттi ауыл шаруашылық техникасына сұранымды көбейтуге жағдай тудырады.

Ауыл шаруашылық машина жасауды дамыту келесi iс шараларды жүргiзудi керек етедi:

кәсіпорындарды тiзiмге алу және оларды жергілiктi және республикалық деп бөлу;

ауыл шаруашылық техниканың әртүрлi топтары бойынша маркетингтік зерттеу жүргiзу және өндiрiсi Қазақстанда ұйымдастырылатын машиналар мен агрегаттардың тiзбесiн анықтау;

өндіруге ұйғарылған ауыл шаруашылық техниканы шығару үшiн кәсiпорындардың кооперациялану үлгiсiн әзiрлеу және күрделi ауыл шаруашылық техникасын дамытудың шебер-жоспарын жасау;

ауыл шаруашылық техникасын өндiрудi дамыту жөніндегі инвестициялық жобалар үшiн техника-экономикалық негiздемелер әзiрлеу;

ауыл шаруашылық техникасының ең iрi түрлерiн өндiрудi дамыту жөніндегі жобаларды жүзеге асыруға мемлекеттiң қатысу дәрежесiн анықтау;

инвесторларды iздестiру және белгiлi бір техниканы өндiруге маманданушы кәсiпорындар жүйесiн қалыптастыру;

техниканы сатудың, техникалық және сервистік қызмет көрсетудiң тармақталған жүйесiн жасау.

Осылар және басқа шаралар машина жасау кешенiн дамыту Бағдарламасына енгізілетiн және 2003-2005 жж. iске асатын болады.

Өндiрiсi Қазақстанда болатын ауыл шаруашылық жабдықтарының республикалық тiзбесiн шамамен доңғалақты және шынжыр табанды тракторлар, астық жинайтын комбайндар, жаткалар, мал азығын өндiру жөніндегі жабдықтар, сиыр сауатын агрегаттар және басқалар енетiн болады.

6 мiндет. Құрылыс материалдары мен механизмдерiнiң қазiргі заманғы түрлерi өндіру жөніндегі қуаттарды дамыту

Қазақстан экономикасына келіп түсетiн инвестициялардың қарқынды тасқыны құрылыс ұйымдарының жұмысынан сапалы өзгерістер талап етедi. Ең алдымен мұның объектілердi салу кезiнде қолданылатын құрылыс материалдары мен механизмдердi, құрылыс жұмыстарының технологиясын түбегейлi өзгертуге қатысы бар.

Құрылыс материалдарын өндiруде құрылыс материалдары өнеркәсiбiнiң материалдық-техникалық базасын сақтау, қайта қалпына келтiру және одан әрi дамыту мақсатында бәсекеге қабiлеттi құрылыс өнiмiн шығаруға басымдықпен бейiмделуге мыналар қажет:

құрылыс материалдары өнеркәсiбiнiң талап етiлген және экономикалық жағынан негiзделген өндiрiстерiн қалпына келтiру, қайтадан жаңарту және салу;

технологиялық жабдықтарды жаңарту және қазiргi заманғы өнiмдi және энергияны үнемдеушi технологияларды енгізу;

саланы басқарудың жаңа принциптерiн игеру және жоғары технологиялық өндірістерді құру;

2003-2005 жж. ең көбірек талап етілетiн және сатылатын бәсекеге қабiлеттi құрылыс материалдарының, бұйымдарының және конструкцияларының өндiрiсiнiң тiзбесiн анықтау;

Жоғарыда көрсетілген мақсаттарды жүзеге асыру үшiн бірнеше мiндеттердi шешу керек, олардың iшіндегі басымдықтылары келесi бағыттар болып саналады:

құрылыс өнімін шығарудың мемлекеттік мониторингісi және экономикалық мақсатқа лайықтылығын талдау;

жұмыс iстемейтін, сондай-ақ жасанды түрде банкроттық процедураға және сатуға келтiрiлген кәсiпорындарға қатысты белгiлi заңдылық шараларын қабылдау;

мемлекет кепілдігімен тiкелей инвестициялар, несиелер және қарыздар тарту.

Таяу мерзімде өндiрiстi ұйымдастыру үшiн келешегi бар деп құрылыс материалдарының келесi түрлерi саналады:

гипсокартондық бұйымдар;

қаптауға және құрылысқа қолданатын кiрпiштер;

цемент-құм тақталары және черепица;

құрғақ құрылыс қоспасы;

жоғары тиiмділіктегi жылытқыштар;

үй төбесiн жабатын және басқа материалдар;

полипропиленнен және поливинилхлоридтан жасалған диаметрi 350 мм дейiнгi пластмассалық құбырлар.

2003-2005 жж. кезеңде мемлекет экономикасы үшiн стратегиялық маңызға мыналар ие болмақ:

құрылыс шынысы;

цемент;

волластониттiк концентрат;

конструкциялық жылуды изоляциялаушы материалдар;

изоляциялаушы материалдар;

әсемдеу үшiн обойлар (түсқағаздар) мен бояғыш заттар;

жеңiл құрылыс конструкциялары;

цемент-жоңқа плиталары.

Құрылыс кешенiнің табысты қызмет iстеуi үшiн елеулі жағдайлардың бірi жаңа мемлекеттік қала салу саясатын қалыптастыру мен жүргiзу қажеттiгі және осы саладағы заң және нормативтiк-құқықтық базаны жаңарту мен кеңейту болып табылады. Қазақстан Республикасының өндiргiш күштерін орналастыру жүйесi бар аумақты ұйымдастырудың бас үлгісі әзiрленуге тиiс. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қала салу кадастрын қалыптастыру мен жүргiзу маңызды мағынаға ие болмақ. Оның деректерi әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламасын әзiрлеу мен iске асыру, қала салу және басқа жобалық құжаттарды әзiрлеу, жылжымайтын мүлік құқығын тiркеу, онымен сауда жүргiзгенде, салық салғанда, аса бағалы табиғи кешендi, тарихи-мәдени мұраны қорғау, архитектуралық-жоспарлау тапсырмасын беру кезiнде пайдаланылатын болады.

Құрылыс үшiн ұлттық нормативтiк базаны жасау, оны халықаралық нормалармен және стандарттармен үйлестiру жөніндегi жұмысты жалғастыру белгiленуде.

7 мiндет. Халық тұтынатын тауарларды өндiрудiң ассортиментiн кеңейту

Қазақстан Республикасының мемлекеттік экономикалық саясатының басты мақсаты - халықтың тұрмыс деңгейiн көтеру тауарлар мен қызметке халықтың өсiп келе жатқан төлемге қабiлеттi сұранысын қанағаттандыру үшiн жағдай жасауды болжамдайды. Әлемдiк тәжiрибе iшкi рынокте отандық тауар өндiрушiлердің басым болу керектігін көрсетедi. Ол халықтың табысының өсуi, жаңа жұмыс орындарын жасау, елдің төлем балансын және ұлттық валютаның айырбас бағамын жақсарту үшiн жағдай жасайды.

Қазақстанда тұтыну рыногында төлемге қабiлеттi сұраныстың төмен жағдайында азық-түлік тауарларына сұранымын қамтамасыз етудiң 75% отандық өндiрушілер жабады, алайда халықтың табысы елеулi өскен жағдайда тауардың сапасына және өнiмнің ассортиментiне деген талап импорттық тауарлар пайдасына қарай күрт өзгеруi мүмкiн.

Азық-түлік емес тауарлар рыногында қазiргі кезде шетелдiк тауарлар басымдық жасауда, ал халықтың табысының өсуі сұранымды азық-түлiк емес тауарлар жағына қарай елеулi түрде өзгертуi мүмкiн. Соның нәтижесiнде макроэкономикалық жағдай айтарлықтай нашарлауы мүмкін, ол халықтың табысының өсуіне тежеу болады.

Осыған байланысты қазақстандық экономика үшiн отандық кәсiпорындарында тұтыну тауарларының ассортиментi мен өндiрiс көлемiн тезiрек кеңейту мiндетiн шешу стратегиялық маңызды болып саналады.

Тұтыну тауарларын өндiрудi дамыту жеке меншiк инвестициялар есебiнен жүзеге асуға тиiс. Мемлекет бірiншi сатыда кейбір жүйе құрушы өндiрiстердiң дамуына жағдай жасауы мүмкiн. Мәселен, металдан және пластмассадан жасалатын тиiстi материалдарды өндiруi, пластмассадан, металдан, шыныдан тауар өндiру жөніндегi инфрақұрылымдарды жасау есебiнен.

Үкіметтің және облыс әкімдерiнің жоспарланып отырған кезеңдегі тұтыну тауарларын өндiрудi ынталандыру саласындағы жұмысы келесi бағыттарда болуға тиiс:

халықтың ақшадай табысының (жалақы, зейнетақы және жәрдемақы) экономикалық өсудің қарқынына бара-бар өcyi;

табыстың деңгейi бойынша халықтың орта табын дамыту үшiн заң жүзіндегі жағдайлар жасау;

ең төменгi күнкөрiс деңгейiнiң мөлшерi, жалақының, зейнетақының және жәрдемақының ең төменгi мөлшерiн көбейту;

eлдің тұтыну рыногында адал бәсекенi дамыту үшiн жағдай жасау;

шағын кәсіпкерлiктің қызмет iстеуінің жағдайын жақсарту;

технопарктер мен бизнес-инкубаторларды ұйымдастыру;

халық тұтынатын электрондық және электр техникалық тауарларды өндіруді ұйымдастыру үшiн елге шетелдiк тікелей инвестициялар тарту.

Осы шаралардың бәрi де машина жасау және агроазық-түлiк кешендерiн дамыту бағдарламаларында нақты көрiнiсiн табады.

Өнеркәсiптi 2003-2005 жж. дамытудың болжамдалған көрсеткiштерi

8 сур.

Өнеркәсiптi 2003-2005 жж. дамытудың болжамы, өткен жылға %

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі

Жоғарыда аталған мiндеттердi шешу ол үшiн қолайлы жағдайлар болып тұрса өнеркәсiптiк өндiрiстiң 2003-2005 жж. ?кіметтің Стратегиялық жоспарында және Бағдарламасында белгiленген қарқынмен (орта есеппен жылына 8%) дамуын қамтамасыз етедi. Сонымен болжамдалып отырған кезеңде қазiргі кездегідей тау-кен өндiру өнеркәсiбi жоғарырақ қарқынмен дамитын болады. Өңдеушi өнеркәсiпте даму қарқыны қолда бар қуаттардың есебiнен өндiрiстi өсiрудiң мүмкiндiгi таусылуына байланысты біраз қысқарады. Басымдықты мiндеттердi шешудiң нәтижесi болжам жасалып отырған кезең шегінен әрi көрiнетiн болады. Электр энергиясын, газды және суды өндiру мен бөлудiң өсуi жалпы экономикалық өсудiң қарқынына бара-бар жүредi.

Мұнай өндiрудің өсуі қарқынын қамтамасыз ету жөніндегі шаралар Бірiншi мiндет тарауында айтылған болатын.

Көмiр өндiрудiң өсуi оны Қазақстан мен Ресейдiң энергетикалық кәсiпорындары үшін жеткізудi ұлғайту есебiнен болжамдалып отыр. Peceйге Екiбастұз ГРЭС-2 ден электр энергиясының экспорты көбейетiн болады.

9 сур.

Мұнайды және көмірді 2003-2005 жж. өндірудің болжамы, 2000 ж. %

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі

10 сур.

Түсті металдарды өндірудің болжамы, 2000 ж. %

Ақпарат көзi: Энергетика және минералдық ресурс министрлігінің болжамы

Соңғы жылдары түстi металлургияның шикiзат базасын дамытуға инвестицияның елеулi көлемде қысқаруы салдарынан көптеген металдарды өндiрудiң өсуi шектеулi. 2003-2005 жж. Балхаш қаласында "Қазахмыс" ААҚ мырыш зауытының және Шымкент қаласында "Южполиметалл" ЖАҚ мырыш зауытының салынуы есебiнен тек металдық мырышты өндiрудi ұлғайту болжамдалуда. Бұл Жезқазған және Шалқы кенорындарының мырышы бар рудасын өңдеуге тартуға мүмкiндiк бередi.

Мыс өндiру 422 мың тонна деңгейiнде тұрақтанатын болады.

Рафинадталған қорғасынды өндiру 2002 ж. 7%-ке өседi, одан кейiнгi жылдары 160 мың тонна болады.

11 сур.

Машина жасау өндірісінің дамуының болжамы

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі

Машина жасау өнiмінің орта өсу қарқыны жылына 3-4% деңгейiнде болжамдалуда. 1999-2001 жылдардағы қауырт өсумен салыстырғанда даму қарқыны төмендейтін болады. Бұл қолда бар қуаттар базасында және бұрынғы ассортиментiнде өнiм өндіруді дамытудың мүмкiндiктерiнiң таусылуымен түсіндiріледі. Көлiк жабдықтарын өндіру жоғарырақ қарқынмен дамитын болады. Бұл көлiк саласында импортты алмастыру саясатын тереңдете түсумен байланысты.

12 сур.

2003-2005 жж. электр энергиясын өндiрудің болжамы, өткен жылға %

Ақпарат көзi: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі

Электр энергиясын өндiрудiң өсу қарқыны болжамдау әдiстемесi бойынша ЖIӨ серпінiне барынша жақын болуға тиiс. Соңғы жылдары Статистика жөнiндегі агенттіктің есептерiнде көрсеткіштердің бұл өзара байланысы үй шаруашылығындағы тауарлар мен қызметтiң үлесiнiң көбеюi салдарынан бұзылып кеттi. Электр энергиясын 2003-2005 жж. өндiрудiң жылдық орта өсiмi 6% көлемiнде болжамдалуда.

Өнеркәсіптің қалған салалары өнiм өндiру көлемiн олардың өнiмдерiне деген сұранымға сәйкес, негiзiнен, iшкi рынокта өсiретiн болады (жылына орта есеппен 5-6%).

Болжам жасалып отырған кезеңде өнеркәсiп өндiрiсiнің құрылымында айтарлықтай құрылымдық өзгерістер болмайды. Бұл 2003 ж. басынан бастап басымдық салаларды дамытуға бағытталған iрi инвестициялық жобалар жоқтығымен, ал мұнай және газ өндiретiн өнеркәсіпте өндірiстің дамуы жұмыс iстеп тұрған қуаттарды пайдалануды жақсарту және оңды қуаттарды iске қосу есебiнен болатынымен байланысты. Соның салдарынан тау-кен өндіретін саланың өнеркәсiп өндірісінің жалпы көлеміндегі үлес салмағы 2002 ж. 45%-тен 2005 ж. 47%-ке дейiн өседі, ал өңдеушi өнеркәсiптiкі 3,3%-ке кемидi.

9 кесте

Өнеркәсіп өндірісінің құрылымының 2003-2005 жж. болжамы

  2003     2004

 100,0

  44,2

  38,1

  47,0

  18,9

3,2

  14,3

2,0

4,2

1,2

8,8

3,6

 100,0

  45,0

  38,9

  46,7

  18,5

3,3

  14,4

2,0

4,1

1,3

8,3

3,5

  100,0   100,0

   44,0    44,3

   37,8    38,2

   47,4    47,0

   18,2    17,6

    3,6     3,8

   14,8    14,8

    2,1     2,1

    4,2     4,1

    1,3     1,3

    8,6     8,6

    3,6     3,7

100,0

 47,9

 41,9

 43,7

 16,2

3,6

 13,4

2,0

4,1

1,3

8,4

3,6

Өнеркәсіптің қаржы-экономикалық көрсеткіштері (жобалау кезіндегі

бағалармен және қазір  күшіндегі  салық  және  кеден  тәртібімен)  келесі

көлемде болжамдалады:

10 кесте

Қазақстан Республикасының өнеркәсібінің қаржы-экономикалық

көрсеткіштерінің болжамы, млрд. теңге

1985,0

1793,5

1039,6

 174,9

 834,2

 401,6

 352,4

 113,9

  19,7

  38,7

1,9

9,6

0,4

  56,2

  17,4

  24,1

  13,8

  10,6

  19,6

  238,5

2196,7

1979,4

1138,4

 191,4

 915,5

 444,9

 396,2

127,0

 21,8

 42,4

2,1

 10,6

0,5

 61,2

 19,1

 27,0

 15,1

 11,7

 21,6

269,1

 2382,6

 2143,5

 1240,8

  208,6

  997,1

  479,5

  423,2

 136,4

  23,6

  46,2

2,3

  11,4

0,5

  66,9

  21,0

  27,7

  16,4

  12,8

  23,5

 286,8

 2649,6

 2385,8

 1379,0

  240,8

 1107,9

 534,6

  472,2

 152,1

  26,2

  51,4

2,5

  12,7

0,6

  74,4

  23,2

  32,3

  18,3

  14,2

  26,1

 320,1

 3064,8

 2781,0

 1573,1

  275,3

 1264,8

 634,3

   573,6

182,2

 30,6

 58,8

2,9

 15,1

0,6

 84,3

 25,2

 39,7

 21,5

 15,9

 30,0

391,4

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік

жоспарлау министрлігі

     Болжамның  базасы  ретiнде  Қазақстан  Республикасының    Статистика

жөніндегі  Агенттігiнiң  "Қазақстан  Республикасының     кәсiпорындарының

(ұйымдарының) 2001 жылғы негізгі қаржы көрсеткіштерi" атты  статистикалық

жинағы алынды. Өнеркәсiптiң негiзгi  үш  саласынан  2003  жылдың  басында

электр энергиясын, газды және суды өндiру және бөлу  саласы  зиян  шегушi

болып табылады. Өнеркәсiптiң бұл саласының  қызметiне  тарифтердi  көтеру

проблемасы елдiң көптеген  кәсiпорындарының  бәсекеге  қабiлеттілігі  мен

қаржы жағдайының, сондай-ақ халықтың төлем қабiлетiнің нашарлау  қаупімен

байланысты. Бұл саланың шығындарының қайтымының және таза пайдамен  жұмыс

iстеуінің  мәселелерi  жоспарланып  отырған  кезеңде,  мемлекеттік  тариф

саясатының шеңберiнде кешендi түрде шешiлетiн болады.

6 ТАРАУ. АГРОАЗЫҚ-ТҮЛІК САЯСАТЫ

Аграрлық сектор ауыл шаруашылық кәсіпорындарының тиімді дамуын, ауылды (селоны) коммуналдық, әлеуметтік және мәдени тұрғыдан жайғастыруды қамтамасыз етуге тиіс жаңа даму кезеңінің алдында тұр.

Аграрлық сектордағы экономикалық өзгерістер саясаты бұл саланың проблемаларын шешуге мемлекеттің сапа жағынан жаңа әдістерді қолдануын талап етеді. Бұл жұмыс агробизнестің ұтымды құрылымы мен инфрақұрылымын қалыптастыруға, агротехнологияның деңгейiн көтеруге, ауыл шаруашылық өндiрiсiнің маркетингтiк стратегияға көшуiне, iшкi және сыртқы рынокта өнiмнiң бәсекеге қабiлеттілігiн көтеруге, азық-түлiк тауарларын жаңа рыноктарға жылжытуға сүйемелдеу көрсетуге байланысты болады.

Қазақстанның алдағы уақытта ДСҰ, қосылуына байланысты ел мүддесiне зиян келтiртпейтiн және қазақстандық өнiмдердiң әлемдiк рыноктарға ене алатындығын нақты жақсартуды, және елдiң аграрлық секторының тиiмдi дамуының мүмкiндiгін қамтамасыз ететiн халықаралық сауданы ұйымдастыру үшiн оңтайлы жағдайларды жасау мәселесi шешiлетiн болады.

Аграрлық саясаттың мақсаттары мен мiндеттерi

2003-2005 жж. агроазық-түлiк саясатының негізгi мақсаты агроөнеркәсiп кешенiнiң тиiмдi жүйесiн қалыптастыру және бәсекеге қабiлеттi өнiм өндiру негiзiнде Қазақстанның азық-түлiк қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету болып табылады.

Агробизнестiң тиiмдi жүйесiн қалыптастыру

жөніндегі мiндеттердi шешудiң жолдары

1 мiндет. Жер қатынастарын дамыту

Жер қатынастары төңiрегіндегі проблемаларды шешу ауыл шаруашылық жерлерiне жеке меншiк енгізу жөнiндегі Жер Кодексiн қабылдау арқылы жүргiзiлетiн болады. Бұл жердi рынок айналымына енгізудi, ауыл шаруашылық тауарларын өндiрушiлердiң несие ресурстарына қол жетуiн өсiрудi, жердi пайдалануды жақсартуды, салық салудың арнайы тәртібін сақтауды қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi.

Жер Кодексiн қабылдаған соң төмендегiлер қамтамасыз етiлетiн болады: ауыл шаруашылық жерлерiнiң құнарлығын сақтау және көтеру бойынша жердi тиiмсiз пайдаланғаны үшiн жауапкершілік тетiгiн енгізу;

жердi бөлудің күшіндегі заңдарға сәйкестігіне тексеру жүргізу;

жер учаскелерiнiң бағаламалы құнын анықтаудың әдiстемесiн жетiлдiру: барлық аймақтарда бонитеттi бағалаудың 4 турын жүргiзу, елдiң экономикасының жағдайын ескере отырып топырақтың типтерi мен подтиптерi үшiн капиталдау ставкасын жiктеу;

жердi кепiлге салған кездегі несиенiң импотекалық пошымын және несие тетiгi арқылы жердi пайдалану құқығын пайдалана отырып аграрлық сектордағы қаржы-несие қатынастарын жетiлдiру.

2 мiндет. Ауыл шаруашылық су пайдаланудың тиiмдi жүйесiн қалыптастыру

Қазiргi кезде ауыл шаруашылық су пайдалануда келесi проблемалар тұр: ауыл шаруашылық су пайдалануды, ирригациялық құрылыстарға меншік қатынастарын реттеушi заң базасының жоқтығы;

суды жеткізу жөніндегі қызметтiң құнының жоғары болуынан және ауыл шаруашылық дақылдарын өсірудің прогрессивтi су үнемдейтiн технологияларын енгізуде артта қалудан республиканың оңтүстiк облыстарының шаруашылықтарында 408 млн. теңге көлемінде дебиторлық төленбеген қарыз пайда болды, мұның өзi ауыл шаруашылық су қолданушыларға қызмет көрсетушi шаруашылық субъектілердің қызметiн зиянды жасайды;

ирригациялық құрылыстардың тозығының жоғары деңгейiне бола суарушы жүйелердiң КПД-сi нормативтiк көрсеткiштен екi есе төмен;

оңтүстiк облыстарды сумен жабдықтаудың трансшекаралық өзендер суын бөлудегi мемлекетаралық қатынастардың реттелуiне тәуелдiлiгi.

Суды пайдалану жүйесiн жетiлдiру жөніндегі шаралар

Суды пайдаланудың ұтымдылығы мен тиімділігін көтеру шеңберіндегі жұмыс заңды жетiлдiру, мемлекеттік қаржылық қолдау және су пайдаланудың тиiмдiлігін көтеру бағытында жүзеге асырылатын болады. Осы бағыттарға сәйкес ұйғарылады:

суды пайдаланушы бірлестiктердi құру және олардың қызмет iстеуi жөніндегі нормаларды ескере отырып Қазақстан Республикасының Су кодексінiң жаңа редакциясын әзiрлеу;

су үнемдейтiн технологияны енгізудi және өсiмдiктердің жоғары өнiмдi сорттарын өсiрудi ынталандыру шеңберiнде мемлекеттік саясат жүргiзу;

мемлекеттік, су шаруашылық, пайдаланушы ұйымдардың суды жеткiзiп беру жөніндегі толық төленбейтiн шығындарын олардың таза пайдалы жұмысын қамтамасыз ететiндей республикалық бюджеттен жәрдемақымен жабу;

шаруашылық каналдардың ерекше апатқа ұшарлық учаскелерi мен гидромелиоративтiк ғимараттарын салуды жобалауды жүзеге асыру жөніндегі қызметті жүргiзетiн мемлекеттік мекеме пошымында "Казагромелиоводхоз" әдiстемелік орталығын құру;

су шаруашылық жүйесi мен ғимараттардың инженер-су техниктерін, инженер-құрылысшыларын 20-25 адам санында даярлауды ұйымдастыру;

Орта Азия елдерiнің (төрт жақты) мемлекетаралық су-энергетикалық консорциумын құру;

елдің оңтүстiк аймағын сумен және электр энергиясымен қамтамасыз ететiн, гидротехникалық құрылыстар кешенiн бірлесiп иелену мәселесi бойынша Қырғыз Республикасымен жұмысты жалғастыру.

3 мiндет. Өсiмдiк шаруашылығының өнiмдiлiгiн көтеру және оның экспорттық мүмкiндiктерін кеңейту

Өсiмдiк шаруашылығының проблемалары негiзiнен агротехникалық жұмыстарды ұйымдастырудың төменгі деңгейiне, көптеген ауыл шаруашылық кәсiпорындардың қаржы жағынан қауқарсыздығынан ауыл шаруашылығының рыноктық инфрақұрылымының дамымағандығына байланысты.

Аса көкейкестi проблемалар қатарына мыналарды жатқызуға болады: дәндi дақылдарды олардың түрлерi бойынша орналастыру аймақтардың топырақ-климат жағдайларының ерекшеліктерiн және рынок конъюнктурасын ескермей жүргiзiледi; агротехникалық шаралардың көпшiлiгi және ұсынылған ауыспалы егiстер сақталмайды.

Қазіргі кезде тұқым қорының негізін 3 класты дән құрайды, бұл өнім сапасына және оның бәсекеге қабiлеттілігiне теріс әсерiн тигiзедi. Табыстылығы жоғары дақылдар (сафлор, соя, бұршақ-тұқымды дәндi дақылдар) өндiрiске аз енгiзiледi. Ауыл шаруашылық техникасы және өсiмдiктердi өсiру технологиясы түбегейлi жаңартуды талап етедi.

Өсiмдiк шаруашылығының өнiмдiлiгiн арттырудың және оның экономикалық тиiмдiлiгін көтерудiң шаралары ретiнде 2003-2005 жж. агроазық-түлiк бағдарламасында мыналар қаралған:

ауыл шаруашылық дақылдарының табысты түрлерiнің (бұршақ тұқымдастар, жарма дақылдары, майлы, техникалық, дақылдар, мал жемiндiк дақылдар, бидайдың қатты сорттары, сыра қайнатуға пайдаланатын арпа) егістiк жерлерiн кеңейту, әсiресе солтүстiк аймақта, сондай-ақ жемiс ағаштары мен жүзiмнiң көлемiн кеңейту;

егiстік жердің құрылымы аймақтардың табиғи-климаттық жағдайларына бейiмделедi;

күздік бидай мен қара бидайдың егістігі Қазақстанның батыс аймағында (Ақтөбе және Батыс Қазақстан облыстарында) ұлғаяды;

қатты бидайдың егістігі Ақмола, Қостанай және Солтүстiк Қазақстан облыстарында ұлғаятын болады;

мал жемiндік және бұршақ тұқымды дақылдар егiстiгi Ақмола және Солтүстiк Қазақстан облыстарында ұлғаяды;

жарма және майлы дақылдардың егістігі Шығыс Қазақстан және Павлодар облыстарында кеңейедi;

дәнге өсiрiлетiн жүгерінің, сояның және қант қызылшасының егiстiгi Алматы және Жамбыл облыстарында ұлғаяды;

сафлордың егістігі Оңтүстiк Қазақстан облысында ұлғаяды;

табысты дақылдардың тұқымын өндiрудi қолдау - соны және элиталық дәндi дақылдар, майлы дақылдар, мақта, қант қызылшасы, картоп, біржылдық және көпжылдық шөптер;

"Тұқым шаруашылығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңын және тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi реттеушi заң күшіндегі нормативтiк құқықтық актiлерді әзiрлеу;

топырақты әзiрлеуден өңдеушi кәсiпорындардың дайын өнiмiн сатуға дейiнгi аралықты түгел қамтитын стандарттар жүйесiн жетiлдiру;

село тауар өндiрушiлерi минералдық тыңайтқыштарды, улағыш заттарды және гербицидтердi сатып алуына мемлекеттік бюджет қаражаты есебiнен берілетiн ақшалай жәрдемнің көлемiн кеңейту;

отандық және шетелдiк өндiрiстiң техникаларын және қосалқы бөлшектерiн сатып алуға одан соң ауыл шаруашылық тауар өндiрушiлерiне лизинг жасауға несие беру;

қызметтің алғашқы кезеңiнде мемлекеттік құрылымдардың қатысымен, кейiннен мемлекеттің үлесiн бәсекелес секторға сатумен сервис орталықтары мен МТС-ның тиiмдi пошымдарын құру жөніндегі пилоттық жобаларды әзiрлеу және жүзеге асыру;

аса қауіптi зиянкестер мен өсiмдiк ауруларымен күрес жөнiндегі фитосанитарлық шаралардың бүкiл кешенiн толық көлемде жүргiзу;

Дүниежүзілік сауда ұйымының (ДСҰ) талаптарына сай өсімдіктер карантины жөнiндегі Еуропалық және жерорта теңiзiнің ұйымдарына кіру.

4 мiндет. Мал шаруашылығының өнiмдiлiгiн көтеру және оның экспорттық мүмкiндiктерiн кеңейту

Қазақстандағы мал шаруашылығын дамытудың тиiмдiлiгiнiң проблемалары асыл тұқымды малдардың табынын, оларды күтудi жақсартумен, шабындықтар мен жайылымдарды дамытумен, малды өсiрудiң алдыңғы, жоғары өнiмдi технологияларын енгізумен байланысты. Мұнда маңызды рөлдi саланың инфрақұрылымы атқарады - ветеринария, сауда-сатып алу ұйымдары, мал азығын, машиналар мен жабдықтарды өндіру.

Соңғы жылдары бағалы генофондтың (гендiк қордың), әсiресе сирек кездесетiн және мал басы аз, алдағы уақыттағы селекция жұмысы үшiн қажет тұқымдардың құрып кету қаупi туды, мұның өзi ғалымдар мен практиктердің көпжылдық еңбегi нәтижесiнде жасап шығарған отандық мал тұқымдары мен түрлерiнiң азғындауына әкелiп соғады.

Мал шаруашылығын қолдаудың мемлекеттік шаралары жоспарланып отырған кезеңде мыналарды қамтамасыз ететiн болады:

асыл тұқымды малдарды сатып алуға село тауар өндiрушiлердiң көпшiлiгiнiң қолы жететiндей болуы;

сатылатын асыл тұқымды жас малдарды біраз арзандату (50%);

сатылатын тұқымдық жұмыртқаны біраз арзандату (50%);

бұқалардың сатылатын ұрығын біраз арзандату (50%);

тұқымдық бұқаларды сатып алуға және күтуге жұмсалатын шығындарды, сондай-ақ олардың ұрығын сақтауға және мүйiздi iрi қара шаруашылығы бойынша тұқымдық орталық үшiн арнайы жабдықтар сатып алуға жұмсалған шығындарды толық өтеу;

саны азайған және жоғалуға айналған тұқымдық малдардың құнын және селекциялық-генетикалық орталықтарда коллекциялық табындарды құру үшiн сатып алынған технологиялық арнайы жабдықтардың құнын толық өтеу.

Облыс әкiмдерiнің iс-әрекетi мыналарды ұйғарады:

1. Сүт өндiру жөнiнде:

iрi қалаларға жақын жерлерде және аудан орталықтарында сүт өндiрудi сапаға және өнiмдi iшкi рынокке жөнелтуге бағдарлау. Осы мақсатта тұқымы нашар малды жоғары өнiмдi малдармен айырбастау, ол үшiн сиырларды жақсартушы тұқымдардың тұқымдық орталықтардағы бұқалардың ұрығымен қолдан ұрықтандыруды кеңінен қолдану.

2. Сиыр етiн өндiру жөнiнде:

сиыр етiн өндiрудi шығынды аз жұмсайтын технологияға бағдарлау, яғни iшкi және сыртқы рыноктардың сиымдылығын ескере отырып малдың ет бағытындағы маманданған тұқымын барынша көбірек және табиғи жайылымдардың экологиялық мүмкiндiктерiн пайдалану.

3. Қой шаруашылығы бойынша:

тiрi күйінде немесе жас қозы етi түрiнде экспортқа бағдарланған маманданған еттi-майлы және қаракөл қой тұқымдарын өсiру, сондай-ақ сыртқы рынокқа бағдарланған меринос жүндi өндiру үшін маманданған биязды жүнді қой тұқымдарын дамыту.

4. Шошқа шаруашылығы бойынша:

iшкi рынокке бағытталған, маманданған шаруашылықтардың біртiндеп дамуына бағдарланған шошқа етiн өндiру.

5. Жылқы шаруашылығы бойынша:

жылқының отандық селекциясының маманданған тұқымдарын және жайылымдарды пайдалануды ескере отырып iшкi рыноктың қажетiн жылқы етiмен және қымызбен қамтамасыз етуге, сондай-ақ тұқымдық спорттық жылқы шаруашылығын дамытуға бағыттау.

6. Түйе шаруашылығы бойынша:

малдың бұл түрiнiң өнiмiн өндiрудi (ет пен шұбат) шектеулi сұранымға байланысты ең алдымен iшкі рынокке және тұқымдық түйе шаруашылығын дамытуға бағдарлау.

7. Құс шаруашылығы бойынша:

құс еті мен жұмыртқаны өндіруді ішкі рыноктың сұранымын қанағаттандыруға және импортты шеттетуге бағыттау. Бұл саланы дамыту үшiн "Алтын құс" негізiнде ет бағытындағы құстың тұқым базасын қалпына келтiру жөніндегі жұмысты жалғастыру және маманданған кросстар негізiнде жұмыртқа беретiн құс шаруашылығын қалпына келтiру жұмысын бастау қажет.

Малдәрiгерлiк-профилактикалық, эпизоотияға қарсы және малдәрiгерлiк-диагностикалық шараларды жүзеге асыру бойынша:

жыл сайынғы жоспарлы малдәрiгерлiк-профилактикалық, эпизоотияға қарсы және малдәрiгерлiк-диагностикалық шараларды толық көлемде жүргізу үшiн қаржы қаражатты өз уақытында бөлу;

малдәрігерлiк биологиялық және фармацевтикалық өнеркәсiптi дамыту, өндiрiсi қамтамасыз етiлмеген малдәрiгерлiк биологиялық препараттарды, паразиттарға қарсы және дезинфекция (зарарсыздандыру) жасайтын құралдарды, антибиотиктердi, дәрiлiк фармакологиялық препараттарды өндiрудiң жоғары технологиясын енгізу;

селолық және поселкелiк округтерде жұмыс iстейтiн малдәрiгерлiк инспекторлардың санын республикалық бюджет есебiнен 2319 адамға дейiн жеткізу қажет, ол үшiн республикалық бюджеттен 999 малдәрiгерлiк инспекторларды ұстауға қосымша қаржыландыру керек;

бүгiнгi күнге эпизоотиялық жағдай ауыл шаруашылық мал басының 80% астамы ауыл шаруашылық малдардың жұқпалы ауруларына қарсы мiндеттi түрдегi иммунитеттендiруден өтуiн және барлық мал басы аса қауiптi жұқпалы ауруларға қарсы диагностикалық зерттеулерден өтуiн талап етедi;

малдәрiгерлiк-фитосанитарлық күзет орындары мен пункттердi өз қызметтерiн мемлекеттік шекарада жүзеге асыратын басқа мемлекеттік бақылаушы органдармен бірге бірыңғай кешен-терминалдарда орналастыру туралы мәселенi түбегейлi шешу және оларды байланыс құралдарымен, оргтехникамен, көлiкпен және жабдықтармен қамтамасыз ету;

малдәрiгерлiк лабораторияларды техникалық жабдықтау үшiн Дүниежүзiлiк сауда ұйымының (ДСҰ) талаптарына сай келетiн қазiргi заманғы жабдықтар мен аппараттарды 806546,5 мың теңгеге сатып алу;

малды маманданбаған, тиiстi лицензия алмаған жерлерде союға тыйым салатын заң нормаларын енгізу арқылы мал союды ұйымдастыруды тәртiпке келтiру;

малдәрiгерлiк отандық нормалар мен стандарттарды олардың ДСҰ талаптарына сай болуы мақсатында халықаралық малдәрiгерлiк нормативтермен үйлестіру.

2005 ж. аяғындағы агроазық-түлiк кешенінде бәсекеге қабілеттi өнiм өндiру үшiн базалық жағдайлар жасалуы, азық-түлiк қауіпсiздігінің тұрақты жүйесiнiң тетiктерi әзiрленуi, өндiрiс пен сатудың балансталған рыноктары қалыптасуы, экспорттық мүмкiндiктердің ұлғаюы тиiс. Агроөнеркәсiп кешенi қазiргi заманғы өндiрiс және әлемдiк сауданың талаптарына сай келуге тиiс. Мемлекеттік агроөнеркәсiптiк саясаттың 2003-2005 жж. негiзгi мақсаты агроөнеркәсiп кешенiнің тиiмді жүйесiн қалыптастыру және бәсекеге қабiлеттi өнiмдi өндiру негiзiнде Қазақстанның азық-түлiк қауіпсiздiгiн қамтамасыз ету болып табылады.

Аграрлық сектордің дамуын қамтамасыз ететін

мемлекеттік қаржы ресурстары

Экономиканың дамуының болжамдалып отырған қарқынына сәйкес ауыл

шаруашылық кәсіпорындарының қызметiнің қаржылық нәтижесi келесідей:

(есепке алынған кәсiпорындардың аясы бойынша), млрд. теңге:

11 кесте

 87,4

 76,9

 14,4

 56,4

4,6

7,8

4,1

  89,7

  78,9

  14,8

  57,9

6,1

4,7

8,0

4,2

  95,1

  83,6

  15,7

  61,3

6,5

5,0

8,5

4,5

99,9

87,9

16,5

64,5

6,8

5,2

8,9

4,7

 101,3

  89,1

  16,7

  65,3

6,9

5,3

9,0

4,8

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі

Агенттіктің есеп көрсеткіштері негізінде

     Ақпарат  көзі:  Қазақстан  Республикасы  Экономика  және   бюджеттік

жоспарлау министрлігі

Ауыл шаруашылық өндірісін дамытудың болжамы

13 сур.

Ауыл шаруашылық өнімін өндірудің өзгерісінің болжамы, өткен жылға %

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі

2003-2005 жж. ауыл шаруашылығындағы өндіріс көлемі жылына 3%-тей қарқынмен өсетін болады. Сонымен өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығының өнімдерінің өсу қарқыны іс жүзінде теңесетін болады.

Астық өндірудің болжамы, мың тонна

14 сур.

Ақпарат көзі: Агроазық-түлік бағдарламасы

Болжам жасалып отырған кезеңде астық өндіру көлемі 2001 ж. 15,9 млн. тоннадан 2005 ж. 14 млн. тоннаға дейін қысқарады. Сонымен 2002 ж. оны өндіру 12 млн. тоннаға дейін төмендеп, сонан соң біртіндеп ұлғаюы басталады. Өндірілетін астықтың жалпы көлеміндегі бидайдың үлесі 2001 жылғы 80%-тен 2005 ж. 78,6%-ке дейін төмендейді. Бұршақтұқымдастардың, жүгерінің, майлы дақылдардың үлесі артады, бұл құрама жем мен өсімдік майын өндіруді арттыруға мүмкіндік береді. Дәнді дақылдардың сапасын көтеру есебінен экспортқа шығаратын өнім тиісінше 3,3 млн. тоннадан 5,5 млн. тоннаға дейін өседі.

15 сур.

Мал шаруашылығы өнімдерін өндірудің болжамы, бұрынғы жылға %

Ақпарат көзі: Агроазық-түлік бағдарламасы

Мал шаруашылығының негізгі өнімдерін шығару жылдық орта өсімінің қарқыны 3,2% көлемінде болжамдалып отыр. Жұмыртқа өндіру жоғарырақ қарқынмен көбейетін болады.

7 ТАРАУ. ӘЛЕУМЕТТІК САЛА МЕН СЕЛО ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ ДАМУЫ

Мақсаттар мен міндеттер

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 ж. дейінгі кезеңге әлеуметтік-экономикалық саясатының басты басымдықтарының бірі ауылдағы (селодағы) тұрмысты дұрыстандыру мен жақсарту жөніндегі шараларды жүзеге асыру болып табылады. Бұл басымдықты жүзеге асыру селоның әлеуметтік саласының және инфрақұрылымның даму бағдарламасы арқылы жүргізіледі.

Аталған бағдарлама агроазық-түлік бағдарламасын бірге Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына сәуірдегі (2002 ж.) жолдауында анықталған міндеттерді шешуді қамтамасыз етуі тиіс.

Ауыл (село) өмірiн жақсарту iсіндегі басты мақсат - селоның әлеуметтiк саласы мен инфрақұрылымын дамыту арқылы село халқының дұрыс тiршiлiк әрекетi үшiн жағдай жасау деп анықталған.

Негiзгi мiндеттерге жататындар:

селолық жердегi инфрақұрылымды дамыту;

әлеуметтiк және мәдени мекемелердiң қызмет iстеуiн қамтамасыз ету;

жұмыспен қамту проблемасын бәсеңcity және халықты әлеуметтiк қорғау.

1 мiндет. Селолық жердегі инфрақұрылымды дамыту

Жолдарды және көлiк қатынастарын дамыту

Облыстарда және республикалық маңызы бар жолдар бойында автомобиль жолдарын салу, жөндеу және күтіп ұстау үшін жоғары сапалы табиғи мұнайбитумын және жергiлiктi руда емес жол құрылысына керектi материалдарды өндiретiн зауыттар салуды қамтамасыз ету ұйғарылуда.

Жолды пайдалану шеңберiнде мыналар қарастырылады:

жергiлiктi жолдарды және жолаушы көлiгi жүретiн маршруттарды жақсы жағдайда ұстап тұру;

автокөлiк жүрiсiнiң қауiпсiздiгi және селодағы жол-көлiк оқиғалар санын азайту бойынша шаралар қабылдау;

жүк, жолаушылар тасымалын қамтамасыз ететiн жол құрылысы және жергiліктi жолдарды жөндеу жөнiндегі жұмыстарға оңтайлы инвестиция жасау бойынша мемлекеттік саясатты жүзеге асыру.

Көлiкпен қамтамасыз ету проблемаларын шешу селолар мен аудан орталықтары арасында автобус қатынасының тұрақты қызмет етуін жасауды, сондай-ақ жергiлiктi маңызы бар жалпылама пайдаланылатын жолдарды салу мен қайта жаңартуды ескередi.

Халықтың қажетiн және селолық елдi мекендерде көлiк аялдамаларын толық ойластыруды ескере отырып әрбір селолық аудан бойынша автобус маршруттарының схемасын жасау ұйғарылып отыр.

Ашық тендерлер негізiнде жолаушыларды тасымалдау үшiн меншiктiң әртүрлi пошымындағы жолаушы көлiктерiнiң иелерiн кеңiнен тарту ұйымдастырылатын болады.

Селолық елдi мекендердi энергиямен, газбен

және сумен қамтамасыз ету

Селоны электрмен үздіксіз жабдықтауды қамтамасыз ету үшін төмендегілер қарастырылады:

қазiргi бар селолық электр желісін жұмысқа қабiлеттi күйде ұстап тұруды қамтамасыз ету. Халықты және селолық елдi мекендердiң әлеуметтiк саласының объектілерiн электр энергиясымен тоқтаусыз жабдықтау үшiн электрдi жеткiзетiн желiлер мен энергетикалық жабдықтардың сақталуын қамтамасыз етуге бағытталған шараларды әзiрлеу;

селолық жерлерде электр энергиясын есептеудiң қазiргі заманғы жүйесiн енгізудi қамтамасыз ету;

елдiң батыс және оңтүстiк батыс аймақтарында iлеспе және табиғи газбен жұмыс iстейтiн газ турбиналық қондырғылардың құрылысын қарастыру;

энергияның дәстүрлi емес көздерiн, оның ішінде күн, жел (шағын ГЭСтар), енгізу бағдарламасын әзiрлеу, әсiресе шалғайдағы селолық елдi мекендер үшiн.

Селолық елдi мекендердi газбен қамтамасыз ету шеңберiнде мыналар қараған:

село қажетiн өтеу мақсатында елдің мұнай өңдейтiн зауыттарында сұйытылған газ шығаруды ұлғайту. Селолық жерлерде газ құйып беретiн орталықтандырылған пунктердiң және баллон айырбастаудың техникалық жабдықталуын көтеру;

Жаңажол мұнайгаз кен орнындағы газ өңдейтiн зауытты 2002 ж. қайта жаңарту және осы кен-орнындағы iлеспе газды қайта өңдеу есебiнен Ақтөбе облысының селолық елдi мекендерiн газдандыруды жүзеге асыру;

Жамбыл облысындағы Амангелдi тобы кен орнын аяғына дейiн барлау, игеру және әзiрлеу есебiнен Оңтүстік Қазақстан облысының селолық елдi мекендерiн газдандыруды жалғастыру, бұл 2003 ж. аяғына дейiн оңтүстік аймақтардың селолық тұтынушыларын өз газымен қамтамасыз етудi жақсартады; Батыс Қазақстан облысының Ақжайық, Бөрлi, Зеленовский, Жанғалы, Жәнiбек, Қазтал және Тасқала аудандарының елдi мекендерiн газдандыруды аяқтау.

Село халқын таза ауыз сумен қамтамасыз ету мақсатында қаралған:

санация процедурасын жүргiзу жолымен сумен жабдықтау және канализация жүйесiнiң кәсiпорындарын қаржылық сауықтыруды жүргiзу;

сумен жабдықтау және канализация жүйесiнiң объектілерін қайта жаңартуды және техникалық қайта жабдықтауды 2004 жылдың аяғына дейiн жүзеге асыру;

2002 жылдың аяғына дейiн жергiлікті атқарушы органдар деңгейiнде қатты ластануға ұшыраған аудандарда суды тазалау және жеткізу мәселелерiн шешу;

сумен жабдықтаудың жергіліктi коммуналдық жүйесiн қайта жаңғырту үшiн басымдықты қаржыландыру тетiктерiн әзiрлеу;

суық суды тұтынуды есепке алатын жеке приборлар орнату;

тұрғын үйлердi және жылу жүйелерiн күрделi жөндеу жасаған кезде пенополимербетон және пенополимер қоспасы негiзiнде зауытта жасалған жылу изоляциялайтын (айыратын) материалдарды қолдану есебiнен құрылыс конструкциялары мен су таратушы құбырларды жылылауды жүргiзу;

табиғатты қорғау шараларын ескере отырып су жүргізетін кәсiпорындардың экономикалық тұрақтылығы жөнiндегі шараларды анықтау;

халқы аз және шалғай селолық мекендерде сумен жергiлікті көздер есебiнен (жер асты тұщы сулар, тұщыландырылған минералды сулар) жабдықтауды жақсарту.

Байланыс құралдарын дамыту

Селолық жерлердегі байланыс жүйесiнiң тоқтаусыз жұмысын қамтамасыз ету келесi шаралар есебiнен қаралған:

селода қазiргi кезде бар байланыс жүйесiн және қосу желiлерiн жетілдiру және жаңаларын салу;

ұлттық ақпараттық супермагистралдың талшықты-оптикалық байланыс желісіне (бұдан әрi ТОБЖ) шығумен цифрлық зоналық желiнi ұйымдастыру, салынып жатқан ТОБЖ трассасы бойындағы селолық елдi мекендерде ұқсас автоматикалық телефон станцияларын (бұдан әрi АТС) цифрлыға айырбастау арқылы;

селолық жерде АТС-тың цифрлық монтаждалған сиымдылығын көбейту. Қазiргi кездегi байланыс құралдарын пайдаланып шалғайдағы телефондандырылған селоның санын 350 жеткізу;

селолық жерде жұмысын тоқтатып қойған 27 АТС қалпына келтiру;

электрмен жабдықтаудың проблемалары бар 300 телефондандырылмаған селода таяу жерде жұмыс iстеп тұрған телефон станцияларынан сөйлесетiн пункттер ұйымдастыру;

абонементтер санын 1500 ден 12000 ға дейiн көбейте отырып байланыстың сапалы қызметін ұйымдастыру үшiн абоненттік кіру (PCM технологиясы) шеңберiнде аса жаңа технологияларды қолдануды кеңейту;

790 селолық АТС-тi қайта жаңғырту және байланыс жабдықтарын жаңарту жолымен село абоненттерінiң автоматтық халықаралық телефон байланысының (АХТБ) қызметiне кеңiрек қолы жетуiн қамтамасыз ету;

селода карточкалы таксофондар санын көбейту;

селолық жердегi телефон жиiлігін 100 тұрғынға есептегенде 6,0 ға дейiн өсiрудi қамтамасыз ету және телекоммуникацияның селолық желісінде цифрлы телефон номерiнің үлесін 15% жеткізу;

селода жұмыс iстеуге тiлек білдiретін байланыстың тәуелсiз операторларының желісін жасау.

2 мiндет. Әлеуметтiк және мәдени мекемелердiң қызметiн қамтамасыз ету

Медициналық қызмет көрсету

Село халқын кепiлдi алғашқы медициналық-санитарлық көмекпен қамтамасыз ету, село және қала халқына медициналық қызмет көрсету деңгейiн жақындату басымдық сапасы болып қалады. Алғашқы медициналық-санитарлық көмек селодағыларға олардың тұрғын жерiне қарамастан толық көлемде көрсетiлуге тиiс.

Селодағы медициналық мекемелер фельдшерлік пунктің, фельдшерлiк-акушерлік пунктің, селолық учаскелiк аурухананың, отбасылық дәрiгерлiк амбулаторияның (ОДА) жұмысын қамтамасыз ететін заң жүзiнде дербес алғашқы медициналық-санитарлық көмек (АМСК) орталықтары түрiнде көрінеді. Аудан орталықтарында аралас поликлиникалар олардың базасында АМСК орталықтарын құрғанға дейiн сақталады, АМСК орталықтарының дәрiгерлерiнiң қызметi жалпы тәжiрибе дәрiгерi/отбасы дәрiгерi бағдарламасы бойынша білімi мен дағдысы тереңдеген сайын біртiндеп кеңейе бермек.

Денсаулық сақтаудың материалдық-техникалық базасын нығайту жөніндегі шаралар жүзеге асырылатын болады, барлық селолық ОДА және учаскелiк ауруханаларды автомобиль көлігiмен қамтамасыз ету, электр энергиясымен, жылумен, байланыс құралдарымен, қажеттi қазiргi заманғы жабдықтармен, шығыстайтын материалдармен және дәрілiк препараттармен жабдықтау.

Селолық денсаулық сақтауды қаржыландыруды стационарлық көмектен амбулаторлық-поликлиникалық көмекке қайта бағдарлау жүргізiлетiн болады.

Селолық денсаулық caқтаудағы кадр саясаты жалпы тәжiрибе дәрiгерлерiн/отбасы дәрiгерлерін даярлауға бағдарланатын болады. Медициналық оқу орындарында мамандар дайындауға мемлекеттік тапсырыс селолық денсаулық сақтаудың қажетiн ескерiп қалыптасатын болады. Мемлекеттік білім беру гранты бойынша оқитын медициналық оқу орындарын бiтiрушiлердi денсаулық сақтаудың селолық ұйымдарына бөлу қалпына келтiрiлетiн болады.

Селолық жердегi медицина қызметкерлерiне және бірiншi кезекте жас мамандарға кәсiби қызметi үшiн жағдайлар жасалатын болады, жергiлiктi жерде барлық көмек пен қолдау көрсетiледi, соның iшiнде пәтермен қамтамасыз ету бар.

Селолық денсаулық сақтаудың дамуына жергiлiктi бюджет шығысын жоспарлау жан басылық норматив бойынша селолық елдi мекендердiң жағрафиялық шалғайлығын және басқа да ерекшелiктерiн ескеріп жүзеге асырылатын болады.

Білім беру

Селода білім берудің сапасын көтеру үшiн мектеп жасындағы балаларды міндеттi жалпы орта білім берумен толықтай қамту жөнiндегі шараларды жүзеге асыру көзделген. Селолық жалпы білім беру және кәсiби мектептер (лицейлер) жүйесi село халқының қажетiне сәйкес келтiрiлетiн болады. Білім беру ұйымдарында 5-6 жастағы балаларды мектеп алдында мiндеттi дайындауды жүзеге асыру жоспарлануда. Облыс орталықтарында селолық жерлердiң дарынды балалары үшiн интернаттық ұйымдар ашылмақ.

Селолық аз комплектiк мектептiң тиiмдi моделiн әзiрлеу және біртiндеп енгізу, аз комплектi селолық мектеп қызметiн реттейтiн нормативтiк-құқықтық базаны жетiлдiру белгiленiп отыр. Селолық жерде аз комплектілі мектептердiң типтi жобалары жүзеге асырылатын болады.

Селолық мектептердi, колледждердi және кәсiби мектептердi (лицейлердi) қаржыландырудың әртүрлi көздерiнен, соның iшінде республикалық және жергілiктi бюджеттер қаражаты, демеушiлер, халықаралық ұйымдардың қаражаты есебiнен компьютерлiк техникамен, қажеттi спорт инвентарларымен қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты жалғастыру жоспарланып отыр.

Селолық білім беру қызметкерлерiнің әлеуметтік статусын және кәсiби деңгейiн көтеру үшiн селолық мектептердiң, колледждердiң және кәсiби мектептердiң мұғалiмдерiнiң біліктілігiн жүйелi түрде көтеру, сондай-ақ жоғары және орта кәсiби оқу орындарын жергілiктi бюджет есебiнен бiтiрген және селолық жерде жұмыс істеу үшiн келген жаc мамандарды пәтермен қамтамасыз ету қарастырылған.

Селолық аудандардың ауыл шаруашылық профиліндегі мамандарды дайындаудағы қажетiн ескере отырып ауыл шаруашылық профиліндегі жоғары және орта кәсiби оқу орындарының базасында ауыл шаруашылығының барлық салалары мен ауыл шаруашылық шикiзатын өңдеушi өнеркәсiп үшiн мамандар даярлау, қайта даярлау және біліктілігiн көтеруді ұйымдастыру қаралған.

Мәдениеттiң дамуы және демалысты өткізу

Селода бұқаралық мәдени дамыту және демалысты өткізу төмендегілер есебiнен жүргiзiлетiн болады деп қаралады:

жұмыс iстемейтiн мәдениет мекемелерiн: кiтапханаларды, клубтарды, кинотеатрларды қалпына келтiру жөнiнде пәрмендi шаралар қабылдау; Қазақстан Республикасы Үкіметі бекiткен нормативтер негiзiнде саланың оңтайлы инфрақұрылымын қамтамасыз ету; мәдениет мекемелерiнiң материалдық-техникалық базасын нығайту;

село халқын мәдени, демалыс және ақпараттық-ағарту қызметiнiң кешенiмен қамтамасыз ету. Аудандық мәдениет үйлерi базасында шалғай елдi мекендерге қызмет көрсету үшiн жылжымалы ұтқыр кешендермен қамтамасыз етiлген мәдени-демалыс кешендерi (МДК) құрылатын болады;

селолық кiтапханалардың кiтап қорын отандық және әлемдiк классиктер шығармаларымен, қазiргi кездегі жазушылар кiтабымен толықтыру. Селолық кiтапханаларды компьютерлiк техникамен қамтамасыз ету және интернет жүйесiне қосу жөнiнде шаралар қабылданатын болады;

мәдениет қызметкерлерiнің біліктілігiн көтеру жөнiндегі тәжiрибелiк семинарлар мен мәжілістердi жүйелi түрде жүргiзу.

3 мiндет. Жұмыспен қамту мәселесiн бәсеңдету және халықты әлеуметтiк қорғау

Шағын кәсiпкерлiктi дамыту

Селолық жерде тұратын халықты жұмыспен қамту, табысын көтеру проблемаларын шешу үшiн шағын кәсiпкерлiктi дамытуды қолдау қамтамасыз етiледi.

Ол үшін мыналар қаралады:

ауыл шаруашылық техникасын жөндеу және күту жөніндегі сервис орталықтарын құру шеңберiнде рыноктық инфрақұрылымның дамуына жағдай жасау;

ауыл шаруашылық өнiмдерiн қою, сақтау және тасымалдау үшiн жабдықтары бар сатып алу - дайындау ұйымдарының жүйесiн құруды ұйымдастыру;

суармалы жерлердi, ауыл шаруашылық техникасын, көлiк құралдарын, жабдықтарды бірлесiп пайдалану, сондай-ақ өсiмдiктердi қорғау, тұқым, жанар-жағар материалдарды сатып алу жөнiнде фермерлер шаруашылықтарының кооперативтерi мен ассоциацияларын құру;

франчайзинг жағдайында шағын бизнес субъектiлерінің iрi ауыл шаруашылық құрамаларымен кооперация жасауы үшiн ұйымдастырушылық-құқықтық және экономикалық, жағдайлар жасауды қамтамасыз ету;

халық кәсiбiнiң қайта өрлеуіне және әйелдер кәсiпкерлігіне жағдай тудыру;

селолық жерде бизнес-инкубаторлардың дамуына жағдай жасау;

аймақтарда селолық несие серіктестіктерiн құру арқылы село кәсiпкерлерiнiң несие ресурстарына қол жетуiн қамтамасыз ету;

шағын кәсіпкерлiк субъектiлерiне ақпараттық және кеңестiк қызмет көрсетудi жүзеге асыру;

фермерлердi шаруашылық жүргiзудің рыноктiк әдiстерiнiң, маркетингтiң негiздерiне және ауыл шаруашылық өндiрiсiнің технологиясына оқыту және қайта оқытуды үнемi жүргiзу;

коммуналдық меншiк мүлкі есебінен селолық жерде шағын кәсiпкерлік субъектiлерінің мiндеттемелерiн кепiлдiкпен қамтамасыз етудің тетiгiнiң тиiмдi жұмысы үшiн жағдай жасау.

Село халқының жұмыспен қамтылуының өсуi

Село халқының жұмыспен қамтылуының өсуi үшiн төмендегілер қаралады:

селода азық-түлiк өнiмдерiн сатып алу, өңдеу, сақтау, тасымалдау, сауда және сату жөніндегі пунктердi ұйымдастыру;

қосымша жұмыс орындарын құру; экономикалық және әлеуметтiк жағынан өзiн ақтаған жұмыс орындарын сақтау және қолдау;

yaқытша жұмыспен қамтуды дамыту;

халыққа олардың табиғи-климаттық және экологиялық жағдайы қолайсыз аудандардан орын ауыстыруына көмек жасау;

қайта мамандану, адамдарды ең үлкен сұраным бар мамандықтарға оқыту, шағын және орта бизнес дағдысын меңгеруге көмектесу;

несие ресурстарына қол жетудi қамтамасыз ету, ең алдымен науқанды жұмыстарды атқару үшін, селолық несие серiктестiктерінің дамуына және селода қаржы лизингiсiн енгізуге жәрдем жасау;

жұмыспен қамтуды арттыру және кедейлiк проблемасын шешу мәселелерi бойынша үкіметтiк емес ұйымдардың қызметiне жәрдем көрсету.

Село халқын әлеуметтiк қорғау

Село халқын әлеуметтiк қорғауды қамтамасыз ету мақсатында қаралып отырғандар:

селода жалақының және басқадай ақшадай табыстың өсуі үшiн экономикалық жағдайлар жасау;

жұмыс берушілердiң жалақыны, ал мемлекеттің зейнетақы мен жәрдемақыны уақытында төлеп отыруын қамтамасыз ету;

халыққа атаулы әлеуметтік қолдауды күшейту, барлық елдi мекендерде жеткiлiктi түрде қамтамасыз етілмеген азаматтардың есеп карточкасын енгізу;

қаржыландыру көзiне қарамастан әлеуметтiк төлемдердің барлық түрi бойынша берешектi кезең-кезеңiмен өтеудi жүзеге асыру;

жүргiзiліп жатқан зейнетақы реформасын бұқаралық ақпарат құралдарында түсіндіре отырып селоның жұмыс iстейтiн халқын зейнетақымен қамтамасыз етудiң жинақтаушы жүйесiмен толық қамту бойынша шаралар қабылдау; шаруа қожалықтарының (фермерлердің) қызметкерлерінiң әлеуметтiк дербес код алуы жөнiнде;

жеткiлiктi түрде қамтамасыз етiлмеген азаматтарды қолдау жөнiндегі аймақтық қорлардың қаражатын және iзгiлiк көмек жүктерiн село халқының арасында олардың материалдық жағдайын ескере отырып бөлудi қамтамасыз ету.

Әлеуметтiк саланың мекемелерiн салуға үлестiк шығындардың нормативiн белгiлеу қажет, оларды қолдау және дамыту үшiн.

Қаржыландырудың ресурстары мен көздерi

Бағдарламаны жүзеге асырудың ресурстық базасы республикалық, жергiлiктi бюджеттердiң қаражаттары, шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң өз қаражаттары, сондай-ақ осы Бағдарлама анықтаған мақсаттарды жүзеге асыру мақсатында бөлiнген инвестициялар мен қарыздар болып табылады. Соның iшiнде төмендегiдей бөлу жоспарлануда:

республикалық бюджет қаражатынан 2002 ж. 2320 млн. теңге, 2003-2004 жж. - 10159 млн. теңге;

жергiлiктi бюджет қаражатынан 2002 ж. 696 млн. теңге, 2003-2004 жж. 5939 млн. теңге;

шаруашылық жүргізушi субъектiлердiң өз қаражатынан 2002 жылы 790,1 млн. теңге, 2003-2004 жж. - 2566,72 млн. теңге.

Осы Бағдарлама белгілеген мiндеттердi жүзеге асыру үшiн бөлiнетiн ақша қаражатының жыл сайынғы дәл анықталған көлемi республикалық және жергiліктi бюджеттердi қалыптастырған кезде белгiлi болады.

Бағдарламаны жүзеге асырудан күтiлетiн нәтижелер

Бағдарламаны жүзеге асыру нәтижесiнде село экономикасының нақты өсуі және село халқының тұрмыс деңгейінің жоғарлауы негiзінде әлеуметтiк игiлiкке тең қол жетудi қамтамасыз ететіндей село халқының өмiрiн қамтамасыз етудiң тұрақты қызмет iстейтiн жүйесi қалыптасатын болады. Село халқының жұмыспен қамтылу деңгейiн көтеру және 2004 ж. аяғына дейiн 165,5 мың жаңа жұмыс орнын жасау, оның iшiнде жұмыс iстемей тұрған шаруа қожалықтарын қалпына келтiру есебiнен - 89,0 мың, дайындаушы пунктер желісін құру есебiнен - 7,5 мың, шетелдiк қарыздарды игеру есебiнен - 56,2 мың.

8 ТАРАУ. ИНФРАҚҰРЫЛЫМНЫҢ ДАМУЫ

Мақсаттар мен мiндеттер

2003-2005 жж. көлiк-коммуникация кешенiн дамытудың мақсаты сыртқы рыноктарға шығуды қамтамасыз ететiн транзиттік коридорларды дамыту және коммуникацияның ұтымды жүйесiн қалыптастыру, коммуникация мен жылжымалы құрамның техникалық жағдайын жақсарту.

Көлік және коммуникация жолдарын дамыту шеңберiндегі мемлекеттік саясат транзиттiк маршруттарды қалыптастыру мен дамыту, қазiргі бар темір және автомобиль жолдарын, су жолдарын, порттарды, аэропорттарды, аэронавигациялық кешендердi жетiлдiру мен қайтадан жаңарту, барлық көлiк түрінің жылжымалы құрамының өз өндiрiстiк және жөндеу базасын дамыту, почта байланысын жетiлдiру және почта жинақтаушы жүйесiн жасау, көлік-коммуникация кешенiнің қызметiнің нормативтiк-құқылық базасын және басқару құрылымын жетілдiру жолымен әлемдiк жүйеге бірiккен ұтымды көлік-коммуникация жүйесiн жасауды қарастырады.

Көлiк-коммуникация кешенiнiң мiндеттерi:

теміржол көлiгін Қазақстан Республикасының теміржол көлiгiн 2001-2005 жж. қайта құрылымдау Бағдарламасына сәйкес одан әрi дамыту;

2001-2014 жж. теміржол көлiгiнiң инвестициялық бағдарламасын iске асыру;

халықаралық автомобилдiк тасымалдауды дамыту, салалық заңдық және нормативтік базаны қалыптастыру;

халықаралық стандарттарға сай республиканың автомобиль жолдары торабын жетiлдiру және дамыту;

халықаралық стандарттарға сай келетiн, халықаралық көлiк коридорларына бірiккен, экономика мен қоғамның барлық субъектiлерiнiң қолы жетерлiктей, жүктер мен жолаушыларды ең аз шығынмен тасымалдауды қамтамасыз ететiн тиiмдi авиакөлік жүйесiн жасау;

теңiзбен сыртқы сауда жүк тасымалына ел қажетiн толық көлемде қамтамасыз ететін, Қазақстанның экономикалық-көлiктік потенциалын жүзеге асыруға жағдай жасайтын, жоғары ұйымдастырылған порт инфрақұрылымы негiзінде ұлттық теңiз сауда флотын құру, өзен көлігінің өсуi үшiн жағдайды қамтамасыз ету;

ғаламдық ақпараттық инфрақұрылымға бәсекеге қабілетті түрде бірiккен, республика экономикасының телекоммуникация секторын одан әрi дамытуға бағытталған жағдайларды жасау және тетiктердi қалыптастыру.

Алға қойған мақсаттарға жетудiң және мiндеттердi шешудiң жолдары

Міндеттерді жүзеге асырудың негiзгi жолдары бола алатындар:

жаңа көлiк маршруттарының жағрафиясын кеңейту;

кадрларды даярлау және қайта даярлау жүйесiн жасау;

елдің транзит потенциалын көтеру үшiн қажеттi және жетерлiк жағдайларды жасау;

көлiктің барлық түрiнiң келісілген тариф саясатын жүргiзу жолымен Қазақстан Республикасының көлiк-коммуникация саласының бәсекеге қабiлеттілігiн қамтамасыз ету;

TPACEKA және Солтүстiк-Оңтүстiк сияқты халықаралық көлiк коридорларына қатысу;

көлiк-коммуникация кешенiнде бәсеке ортасын дамыту;

экологиялық және энергияны үнемдеушi көлiк технологиясын енгізу, көлiктiң қауiпсiз қызмет iстеуiн қамтамасыз ету және көлiктiң қоршаған ортаға терiс әсерiн халықаралық нормалар мен стандарттарға сай келетiн деңгейге дейiн төмендету үшiн жағдай жасау.

1 мiндет. 2001-2005 жж. Қазақстан Республикасының теміржол көлiгін қайта құрылымдау Бағдарламасына сай теміржол көлiгiн одан әрi дамыту

Бүкiл отандық экономика үшiн Қазақстан Республикасындағы темір жолдың стратегиялық маңызы бар және жүктердiң көптеген түрi үшiн темір жол көлігінiң баламасы жоқ болып саналады. Қазақстанның темір жолының пайдаланудағы жалпы ұзындығы 13,6 мың км құрайды. Темір жолдың жиiлiгi әлемдегі ең төменгiлердiң бірi және 1000 шаршы км-гe 5,2 км-дi құрайды.

Темір жол көлiгi саласының 2001-2005 жж. дамуы Қазақстан Республикасының теміржол көлiгін қайта құрылымдау Бағдарламасына сай жүргiзiлетiн болады.

Негiзгі қызметiне бәсеке енгiзiлетiн болады. Сонымен жолаушы тасымалын жүк тасымалынан, Ұлттық тасымалдаушыны инфрақұрылымнан бөлу және тәуелсiз тасымалдаушыларды жасау қарастырылып отыр.

Негiзгі қызмет бойынша кәсiпорындардың жабдықтаушы сектормен өзара қарым-қатынасы рыноктық негiзде құралатын болады, мұның өзi жабдықтаушы сектордың қызметiнiң еңбек өнiмдiлiгiн көтеру, өзiндiк құнын төмендету үшiн қажеттi қосымша стимул жасайды. Артық қуаттар экономиканың басқа секторларына қайта бағдарланатын болады.

Жабдықтаушы сектордың кәсiпорындарын бөлу жекешелендiру арқылы жеке меншiк инвесторларды тарту үшiн алғы шарттар жасайды.

Осылайша қайта құрылымдалған теміржол көлiгi тiгiнен бірiктiрiлген құрамына оңтайлы өндiрiстiк қуаттары мен қызметшiлерi бар тасымалдау процесiн ұйымдастыру жөнiндегі қызметтің негізгі түрiнiң кәсiпорындары кiретiн компанияны көрсететiн болады. Тасымалдауды қамтамасыз ету және теміржол жүйесі мен жылжымалы құрамды жөндеу үшін қосалқы қызмет тендер негізінде басқа ұйымдардан сатып алынатын болады.

Теміржол компаниясы тасымалдау жөніндегі негiзгi қызметiн коммерциялық принципке сүйене отырып жүзеге асыратын болады. Теміржол көлiгiн таза пайданың қажеттi деңгейiмен қамтамасыз етпейтiн тасымалдар жойылатын болады. Оларды жүзеге асырудың орнын толтыратын тиiстi тетiктер iздестiрiлетiн болады.

Жолаушы тасуды жүзеге асырушы кәсіпорын алғашқы кезеңде Ұлттық тасымалдаушының құрамында қалады.

Бұл технологиялық тiзбенiң бөлiктерiн және енгiзілмек ресурстарға бақылауды жақсартуға, қамтамасыз етушi қызметте бәсекенi кеңейтуге, қамтамасыз етушi қызметке жекеменшiк инвестиция мен инновация тарту үшiн жағдай жасауға, табыс пен шығынның ара қатынасын анықтауға, ұзақ мерзiмдi аралықта жүк тасымалдауға тарифты төмендетуге мүмкiндiк бередi.

2003-2005 жж. кезеңде тасымал қызметінде бәсекенi енгізудiң кезеңi белгiленуде, оны "ашық жеңілдiк" моделi бойынша жүргiзу жоспарлануда.

Жылжымалы құрамның - локомотивтердің, вагондардың, жөндеушi вагондық және локомотивтiк деполардың артық болу есебiнен бәсеке дамитын болады. Бұл iрi инвестицияларды тартпай-ақ 2003 ж. тәуелсiз компанияларды тасымалдаушыларды құpyғa мүмкіндік береді.

Барлық аталған шаралар транзиттiк маршруттарда темір жол учаскелерiн күшейтуге, ұлттық жүйенi қалыптастыруды аяқтауға, жол шаруашылығының техникалық жағдайын жақсартуға және жылжымалы құрамды жаңартуға, саланы құрылымдық реформалауды аяқтауға, тасымалдау қызметiнде бәсекелiк жағдай жасауға бағытталатын болады.

2 мiндет. 2001-2014 жж. теміржол көлігінің инвестициялық бағдарламасын жүзеге асыру

Бүгiнгi күнде "Қазақстан темір жолы" ҰК" ЖАҚ жүк вагондары паркінің 35% бұзылған. Жүк вагондарының тозуының физикалық (заттай) деңгейi 69%, соның iшiнде ең тапшы түрлерiнiкі - жарты вагондардiкi - 75% және цистерналардiкi - 59%. Жолаушы вагондарының паркi де елеулi күйде тозған: тозу деңгейi - 60% астам. Локомотив паркi өзінің ресурстарының елеулi бөлiгi iстен шықты: магистралдық тепловоздардың елеулi бөлiгi iстен шықты: магистралдық тепловоздардың қызмет еткен орта мерзімi нормативтi мерзiмнiң 85% жеттi, маневрлiк тепловоздардікi - 73%, электровоздардiкi - 63%. Инфрақұрылымдардың физикалық тозу деңгейi де қиын мөлшерге жеттi: жолдардiкi - 54%, сигнал қондырғылары мен байланыстікі - 80%, электрмен жабдықтаудікі - 52%. Сала бойынша тұтас алғанда негізгі құралдардың физикалық тозуы 60% жеттi.

Негiзгі қорларды жұмысқа жарамды күйде ұстау жоғары эксплуатациялық шығыстарды талап етедi. Сондықтан негiзгi құралдарды жетiлдiру эксплуатациялық шығыстарды оңтайландырудың маңызды жағдайы болып саналады, яғни болашақта өнеркәсiп өнiмiнің бағасындағы көлiктiк құрастырушысын төмендету.

Жүк вагондары паркін жаңарту проблемасын айрықша бөлiп қарау керек. Таяу жылдардың өзiнде-ақ вагон тапшылығы Қазақстан экономикасының теміржол тасымалындағы өскелең қажетiн қанағаттандыруға мүмкiндiк бермейдi. 2001-2014 жж. барлығы 42 мыңдай жаңа жүк вагондарын сатып алу қажет және жұмыс iстеу мерзiмiн ұзартумен 29 мың вагонды жөндеуден өткізу керек.

Осы кезеңде Алтынсарин-Хромтау жаңа теміржол бойының құрылысы аяқталады, жылжымалы құрамды жөндеу үшiн өндiрiстiк базаны қайта жаңарту жалғасады, темір жолдың негiзгi учаскелерiн жетілдіру жөніндегі жұмыс жанданады, Алматы-Астана аралығындағы жол бойында жолаушы поездарының шапшаң қозғалысы ұйымдастырылатын болады.

Сондықтан тасымалдаудың қазiргі заманғы технологияларына көшу мақсатында 2003-2005 жж. темір жолды техникалық қайта жабдықтандыру, басқарудың қазiргi заманғы ақпараттық жүйесiн енгізу, жаңа pecypc үнемдейтiн технологияларды дамыту жалғасады.

Әзiрленген теміржол көлiгiнің 2001-2014 жж. Инвестициялық бағдарламасында негізгі магистралдарда инфрақұрылымды қазiргі кездегі жол техникасын қолдана отырып қалпына келтiруге, жылжымалы құрамды жаңартуға, зауыттық жөндеудің, локомотив пен вагон жасаудың және жылжымалы құрамды кейiннен қалпына келтiру және жаңарту үшiн жаңа импортты айырбастайтын өндiрiстердiң отандық базасын жасауға қаражат қаралған. Мәселен, 2003-2005 жж. төмендегiлер жоспарланып отыр:

негізгі магистралдарда инфрақұрылымды қазiргі кездегі жол техникасын қолдана отырып қалпына келтiруге - 358,4 млн. АҚШ доллары;

жылжымалы құрамды жаңартуға - 192,6 млн. АҚШ доллары;

жаңа импортты айырбастайтын өндiрiстердi құруға - 2,24 млн. АҚШ доллары.

Автоматтандырылған ақпараттық жүйелердi оларды халықаралық көлiк ақпараттық жүйеге бірiктiре отырып одан әрi дамыту қаралып отыр.

3 мiндет. Халықаралық автомобилдiк тасымалдауды дамыту, салалық заңдылық және нормативтiк базаны қалыптастыру

Қазақстан Республикасының автомобиль паркінің бүгiнде 1,28 млн. автомобилi бар, соның iшiнде мемлекет меншiгiнде - 59,2 мың автомобиль, жеке меншiкте - 1,2 млн. автомобиль, автобустар мен жүк автомобилдерiнің 47% "бір жүргізушi (ие) - бір автомобиль" принципi бойынша тасушылар иемденiп отыр.

Соңғы жылдары автокөлiк кәсiпорындарын одан әрi мемлекет иелiгiнен алу және жекешелендiру бойынша шаралар негiзiнен аяқталды. Республикалық мемлекеттік автокөлiк кәсiпорынының әскери типтегі автоколоннасынан басқа жүк көлiгiнiң кәсiпорындары тегiс акционерлендiрiлді және жекешелендiрілді, жолаушы шаруашылығы кәсiпорындарын акционерлендiру жалғасуда.

Халықаралық автомобильдiк тасымалдауды одан әрi дамыту жөніндегі шаралар қабылданатын болады. Қазақстан Республикасының автомобиль көлiгi саласында күшіндегі халықаралық Келісімдер мен Конвенцияларға қосылу, отандық тасымалдаушы үшiн мүдделiк бiлдiретiн мемлекеттермен халықаралық автомобилдiк тасымалдау бойынша Келісімдер жасасу процедуралары жалғасатын болады.

Рұқсат етушi жүйенi жетiлдiру, халықаралық автомобилдiк тасымалдауды реттеудiң және үйлестiрудің тиiмдi тетiктерiн жасау, автокөлiктiк коридорлардың инфрақұрылымдарын қалыптастыру жолымен транзиттiк тасымалдаулар одан әрi дамитын болады.

Жүк тасымалдауды дамытудың негiзгi бағыты жүктердi контейнерлерде тасу болады. Қазақстан аумағына транзиттердi тарту үшiн мультимодалдық және контейнерлік тасымалдауларды қамтамасыз ететiн логистикалық орталықтар мен терминалдарды құру жөнiндегі проблемаларды шешу қажет.

4 мiндет. Халықаралық стандартқа сәйкес республиканың автомобиль жолдарының жүйесiн жетiлдiру және дамыту

Қазақстандағы автомобиль жолдарының ұзындығы 128 мың км. Одан 84,6 мың км - жалпы пайдалану жолдары және 42,4 мың км - шаруашылық жолдар, Республикалық маңызы бар жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдарының ұзындығы 23 мың км, одан 12,4 мың км халықаралық келісімдерге сәйкес халықаралық маңызы бар автожолдарға жатқызылды және 62,6 мың км жергiлiктi маңызы бар жолдар болып саналады. Транзиттің коридорлардың жалпы ұзындығы 8,3 мың км. Оның 68% қанағаттанғысыз жағдайда.

2000 ж. бастап жол саласын қаржыландырудың көлемiнің өсуi байқалды. Мәселен, 2001 ж. автожол саласын республикалық бюджеттен қаржыландырудың көлемi сыртқы қарыздарды есепке алғанда 23,3 млрд. теңге болды, 2002 ж. 42,1 млрд. теңге қаралды.

2001 ж. бастап техникалық парктiң жетiлдiрілуi басталды. 2002 ж. 2 млрд. теңгеге жол салу техникасын сатып алу қаралып отыр.

Республиканың автомобиль жолдары жүйесiн одан әрi жетiлдiру және дамыту қаралып отыр.

Қазақстан Республикасы Президентiнің 2001 ж. 28 қарашадағы № 730

Жарлығы бекiткен Қазақстан Республикасының 2001-2005 жж. автожол саласын дамытудың мемлекеттік бағдарламасында жол саласын қаржыландырудың келесi көлемi қаралған: 2003 ж. - 60 млрд. теңге, 2004 ж. - 78,1 млрд. теңге, 2005 ж. - 64,5 млрд. теңге.

Барлық кезең iшiнде республиканың автомобиль жолдары жүйесін одан әрi жетiлдiру мен дамыту белгiленген: Қызылорда жанында Сырдария өзенiнен өтетiн көпiрдiң, Лениногорск - Ресей Федерациясының шекарасы автожолының құрылысы, Батыс Қазақстанның, Алматы-Бiшкек автомобиль жолдарын қалпына келтiру аяқталады, сондай-ақ жолдардың басқа учаскелерiн жетiлдiру жөніндегі жұмыстар жүргiзiлетiн болады. Бөлiнген бюджет қаражаттары мен қарыздарды тиiмдi игеруге ерекше көңiл бөлiнетiн болады.

Бағдарламаны жүзеге асыру нәтижесiнде 16133 км автожолдың құрылысы, қалпына келтiрiлуi және жөнделуi орындалатын болады. 2005 ж. аяғына қатты жамылғысы бар жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдарының ұзындығы 23011 км жетедi.

Стандарттарды халықаралық талаптарға сәйкес етiп үйлестiру және халықаралық стандарттарға сәйкес Қазақстан Республикасы жол саласының ғылыми-техникалық құжаттарын жетiлдiру жөнiндегі жұмыс жүзеге асатын болады.

5 мiндет. Халықаралық стандарттарға жауап беретiндей, халықаралық көлiк коридорларына бірiккен, экономика мен қоғамның барлық субъектiлерiнiң қолы жететiндей, жүктер мен жолаушыларды ең аз шығындармен тасымалдауды қамтамасыз ететiн тиімді авиакөлік жүйесiн жасау

Қазақстан аумағының жағрафиялық ерекшелiктерi және елдiң әлеуметтік-экономикалық орталықтарының дамуы азаматтық авиацияның дамуын Республиканың авиациялық әкiмшiлiгiнiң қызметiнiң басымдықты бағыттарының бірi ретiнде алдын ала анықтады.

Қазақстанда пайдаланушы ретiнде куәлiгi және күшіндегі лицензиясы бар 53 авиакомпания қызмет iстейдi, олардан: 8 компания ұдайы жолаушылар тасымалдауды жүзеге асырады, 13 компания - чартерлiк тасымалдауды. Халықаралық әуе коридорларының саны 72, халықаралық әуе трассасының ұзындығы 49000 км.

Іс жүзiнде көптеген әуе кемесi өзiнiң ресурстарын тауысты және олардың тозуы қиын деңгейге жеттi, бұл бірiншi кезекте ұшу қауiпсiздiгiне әсер етедi. Ұшақтардың орта жасы 21,5 жыл. Парктiң 85% iс жүзiнде қазiргi кездегі рынокта жұмыс iстеуге қабiлетсiз, өйткенi халықаралық талаптарға сай емес. Соңғы кезде сатып алынған батыс техникасының ұшуы аса қатты көңiл алаңдатады, оларды пайдалану әртүрлi әуе оқиғаларының санын көбейттi. Iс жүзiнде рейстердiң өзiндiк құнын төмендету және пайдалылығын көтеру жөнiнде шаралар қолданылмайды.

Бәсекелік жағдайды жасау жөніндегі негiзгі проблема жанар-жағармай материалдарын өндiру мен сату рыногының реттелмегендiгi, олардың бағасы өнiмнiң өзiндiк құнына елеулi әсерiн тигiзедi.

Аэронавигациялық жинақ ставкасын анықтаудың қазiргі кездегі процедурасы Қазақстанның кеңiстiгiне шетелдiк авиакомпанияларды қосымша тартуды тежеп отыр. Еуропа мен Оңтүстiк-Шығыс Азия аралығындағы жолда тұрған Қазақстанның аэронавигациялық қызметiнiң ерекшелiгi сонда, табыстың 80% астамы республиканың әуе кеңiстiгiнде транзиттік ұшуды жүзеге асыратын шетел компанияларынан түседi. Көршi мемлекеттер арқылы өтетiн балама маршруттардың бар екендiгi шетелдiк авиакомпаниялар үшін Қазақстанның әуе кеңiстiгiнде авианавигациялық қызмет көрсетудің экономикалық тартымдылығын сақтау мақсатында икемдi тариф саясатын тезiрек әзiрлеп, қолдануды қажет етедi.

Авиатасымалдау рыногын дамыту бойынша авиа кәсiпорындарын қолдауға бағытталған азаматтық авиацияны реттеу стратегиясы келесi шешiм жолдарын қарастырады:

"Қазақстан Республикасының Әуе кодексiн" әзiрлеу және бекіту;

әуе қатынасы саласындағы қазiргі кездегі үкіметаралық келiсімдерді қайта қарау;

жанар-жағармай материалдарын мұнай өңдейтiн зауыттардан делдалсыз тiкелей жеткізу бағдарламасын әзiрлеу;

азаматтық авиация саласына шетелдiк инвестицияларды тарту;

батыста шығарылған кемелердi күту жөнiндегі авиатехникалық орталықтарды құру;

әуе кемелерi паркiн қайта құрылымдау және жаңарту;

қазақстандық авиатасымалдаушылардың шетел рыноктарында қызмет көрсету жөніндегi ұсынысын сыртқы экономикалық каналдар бойынша жылжыту.

Аэропорттарды дамыту үшiн келесi шаралар ұсынылады:

халықаралық талаптарға сәйкес аэропорттарды қазiргi заманғы навигациялық және жарық арқылы белгi беретiн жабдықтармен қайта жабдықтау;

халықаралық консалтингтік ұйымдармен бірлесе отырып нормативтiк-құқықтық базаны жетілдіру бойынша жұмыс жүргізу;

келушi және кетушi жолаушыларға қызмет көрсету деңгейiн халықаралық стандарттарға дейiн жеткiзе отырып халықаралық аэропорттардың санын оңтайландыру;

халықаралық аэропорттардың Қазақстанның барлық аймақтарымен байланысын қамтамасыз ету үшiн iшкi әуе жолы бойы желiнi дамыту;

авиакәсiпорындарын аэропорттар мен авиакомпанияларға бөлу процесін аяқтау, мұның өзi авиациялық тасымалдау рыногында авиакомпаниялар арасында бәсеке ортасын қалыптастыру үшiн жағдай жасауға мүмкiндiк бередi;

әртүрлi маңызы бар аэропорттар үшiн техникалық жабдықталуы мен қызмет көрсету сапасының мiндеттi нормативтерiн әзiрлеу және кезең-кезеңiмен енгізу;

аэропорттардың негізгi қызметтерiнiң жұмысын сертификациялау және лицензиялау процедурасын қатайту.

6 мiндет. Теңізбен сыртқы саудалық жүк тасымалдаудағы елдің қажетiн толық көлемде қамтамасыз ететiн, Қазақстанның экономикалық-көлiктiк потенциалын жүзеге асыруға жағдай тудыратын жоғары деңгейде ұйымдастырылған порт инфрақұрылымы негізiнде ұлттық теңiз сауда флотын құру, өзен көлігінің өсуі үшін жағдайды қамтамасыз ету

2001 ж. IV тоқсаннан бастап "HMCK Казмортрансфлот" (бұдан әрi Қоғам) Каспий теңiзiнде операциялық қызметке кiрiстi. Жалпы тоннажы 30 мың тонна танкерлер жалданып алынды. Отандық көмiрсутектi шикiзат порт Ақтау - порт Махачкала бағыты бойынша теңiз жолымен тасымалданады. 2001 жылдың қараша-желтоқсанында осы маршрут бойынша 218,9 мың тонна мұнай тасылды. 2001 ж. Қоғамның таза пайдасы 47,7 млн. теңге болды.

Қоғамның өндiрiстiк қызметi Каспий теңiз пароход шаруашылығының (Әзербайжан) Каспий теңiзіндегі теңiз тасымалдау саласындағы монополиясын жойды.

ЖАҚ "НМСК Казмортрансфлот" өзiнiң құрғақ жүк таситын кемелерiнің тоннажын ескере отырып каспий бассейінде тепе-теңдік негiзде құрғақ жүктің халықаралық тасымалдауын жүзеге асыруды жоспарлап отыр. 2003-2005 жж. ұлттық теңiз сауда флотын құру Бағдарламасы әзiрленуде. Бұл бағдарламада инвестициялық ресурстарға деген қажет 240-242 млн. АҚШ доллары көлемiнде қаралып отыр.

Республикалық су жолдарының қазыналық кәсiпорындары су жоғарының кеме жүретiн жағдайын қамтамасыз ету және шлюздарды күту жөніндегі мемлекеттік тапсырысты орындайды. Жыл сайынғы орындалатын жұмыс көлемi орта есеппен 300 млн. теңге мөлшерiнде. 2001 ж. Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы Үкiметтерi арасындағы Ертіс өзенi бассейнiнде қазақстандық және ресейлiк кемелермен жолаушылар мен жүктердi тасымалдауды ұйымдастыру және оның жағдайлары туралы Келісімге қол қойылды, ол "Қазақстан Республикасы - Ресей Федерациясы" транзит бағыты бойынша жүк тасқынының көбеюiне жағдай тудырады.

Шульба шлюзының құрылысын аяқтау мәселесiнiң шешiлмеуінiң нәтижесiнде 13 жыл бойы Ертіс өзенi бойынша кеме жүру, мемлекеттік техникалық флоттың жаңартылуы бұзылды, ол өзен көлiгiмен тасымалданатын жүк көлемiне және саланың тұтас алғандағы дамуына терiс әсерiн тигiзуде.

Су көлiгi саласында 2003-2005 жж. 033 "Су жолдарын кеме жүретiндей жағдайда қамтамасыз ету және шлюздердi күту" ағымдағы бюджеттік бағдарлама бойынша жұмысты жалғастыру, сондай-ақ кейбір жаңа бюджеттік бағдарламаларды қабылдау жоспарлануда. Жаңа бағдарламалар:

Шульба шлюзінiң құрылысын аяқтау;

мемлекеттік техникалық өзен флотын жаңарту және жетілдiру;

Өскемен және Бұқтырма шлюздерiн IIМ арнайы бөлiмдерiмен күзету;

Есіл өзенiнiң Петропавл су қоймасының плотинасынан Ресей Федерациясының шекарасына дейiнгi (50 км) және Астана қаласы ауданындағы (5 км) учаскесiнде су жолдарының кеме жүретiн жағдайын қамтамасыз ету;

Ертіс өзенiнiң Шульба СЭС Семейге дейiнгі учаскесiнде (75 км) су жолдарының кеме жүретiн жағдайын қамтамасыз ету.

Аталған бағдарламаларды қабылдау және жүзеге асыру саланы дамытуға және оны халықаралық көлiк қатынастары жүйесiне ойдағыдай бірiктiруге ғана емес, сонымен бірге халықты жұмыспен қамту проблемасын шешуге, сондай-ақ жалғас салаларды дамытуға да жағдай тудырады.

7 мiндет. Республика экономикасының ғаламдық ақпараттық инфрақұрылымға бәсекеге қабiлеттi бірiккен телекоммуникациялық секторының одан әрi дамуына бағытталған жағдайлар жасау және тетiктердi қалыптастыру

Республикадағы магистралдық каналдардың жалпы ұзындығы 67551 мың кан./км, одан кабелдік линияның үлесiне 80%, радиорелейлiкке - 11%, жер серiгiндiкке - 9%.

2000-2001 жж. кезеңде байланыстың көрсеткен қызметiнің жалпы көлемi тұрақты өскенi байқалады. Мәселен 2001 ж. "Қазақтелеком" ААҚ халықаралық, қалааралық телефон байланысының көрсеткен трафикi минутпен санағанда 1166 млн., соның iшiнде шығатын ақылы трафик - 1001 млн. Қоғамның өткен жылғы таза пайдасы 6,3 млрд. теңге болды.

Қазақстан Республикасы телекоммуникация саласының даму Бағдарламасына сәйкес 2005 ж. дейiн ғаламдық ақпарат инфрақұрылымына бәсекеге қабiлеттi бірiккен Қазақстан экономикасының телекоммуникация секторын одан әрi дамытуға бағытталған жағдайлар мен тетiктер жасалатын болады. Бағдарламаны жүзеге асыру нәтижесiнде телекоммуникация жүйесiнің өзара байланысының тоқтаусыз қызмет eтуі мен оңтайлы басқарылуын қамтамасыз ету, Қазақстанның бүкiл аумағында телекоммуникацияның базалық қызметiне халықтың қолы жетудi, телекоммуникация саласында бірыңғай нормативтiк-құқықтық базаны жасауды қамтамасыз ету өрбидi.

2005 ж. аяғына қарай магистралды каналдар бойынша байланыс қызметiн жүзеге асырудың көлемi 23,6% көбейер. Халықтың қолындағы негізгi телефон аппаратының саны кезеңнiң аяғына қарай 2000 мың дана болады.

Магистралдық жүйелер мен жергiлiктi байланысты "Қазақтелеком" ААҚ iшiнде жекелеме еншiлес компанияларға бөлу жоспарлануда.

2005 ж. барлық облыс орталықтарын, iрi елдi мекендердi және аудан орталықтарын байланыстыратын Ұлттық ақпараттық супермагистралдың құрылысы, коммутаторлық жабдықтардың, магистралдық желiлердiң жетiлдiрілуі, магистралдық және зоналдық байланыс линияларын ұйымдастыру үшiн жер cepiгі арқылы байланыс жүйесін қалыптастыру аяқталады.

Кезеңнің бүкiл бойында ақпараттық инфрақұрылымды қалыптастыру мен дамытудың Мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру жөніндегі шаралар жоспары, мемлекеттік органдарды ақпараттандыру, мемлекеттiң ақпараттық-коммуникациялық қауіпсiздiгiн қамтамасыз ету, электрондық құжат айналымының бірыңғай жүйесiн енгізу бойынша жұмыстарды орындау қарастырылып отыр.

9 ТАРАУ. ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ДАМЫТУ

Мақсаттар мен мiндеттер

2003-2005 жж. ғылым және технологияларды дамыту саласындағы басты мақсат экономиканың дамуының инновациялық сипатын және экономиканың ғылымды қажетсiнетiн секторларында отандық тауар өндiрушiлердiң бәсекелiк позициясын қамтамасыз ету болып табылады.

Осыған байланысты бірiншi кезектегi мiндеттер:

республиканың әлеуметтiк-экономикалық дамуының қажеттерiне және әлемдiк ғылымның даму тенденцияларына сәйкес 2003 және одан арғы жылдарға ipгелі зерттеулердің бағдарламасын қалыптастыру және жүзеге асуын қамтамасыз ету;

экономиканың базалық салаларының қажетiн ғылыми-технологиялық қамтамасыз етуге қолданбалы зерттеулердің бірiншi кезекте бағытталуы, экспорттық потенциалды көтеру және импортты алмастыру;

"зерттеу - әзiрлеу - кадрларды даярлау - өндiрiстiк игеру" бірыңғай ғылыми-өндiрiстiк циклына көшу үшiн қолайлы жағдай жасау және осы негiзде инновациялық қызметті, технологиялық және рыноктық инфрақұрылымның элементтерiн дамытуды және жаңа ғылымды қажетсiнетiн өндiрiстерi, соның iшiнде ғылыми-технологиялық салада ұйымдастыруды қамтамасыз ету;

ғылыми-техникалық салада халықаралық қарым-қатынасты кеңейту;

өндiрушілердің ғылыми жетiстiктердi енгізуге оларға әртүрлi жеңiлдiктер мен преференциялар беру арқылы ынталылығын арттыру.

Орта мерзiмдi болашақта:

аймақтарда ғылымды дамыту, ғылым дамуының аймақтық моделiн қалыптастыру;

ғылым саласында шағын және орта кәсiпкерлiктi дамыту, соның iшiнде венчурлық, ол үшiн зейнетақы қорының, жеке адамдардың және басқаларын қаражаттарын тарту;

ғылыми-технологиялық саланы барабар ресурстық қамтамасыз ету, ғылым мен білім берудiң бірiгуi.

Алға қойылған мақсаттарға жетудiң және мiндеттердi шешудің жолдары

Ғылыми зерттеулердің басымдық бағыттары ұлттық ғылыми-техникалық дамудың қажетiн ескере отырып ғаламдық көлемдегi болжамдарға негiзделетiнiн әлемнiң индустриалды дамыған елдерiнiң тәжiрибесi көрсетiп отыр. Сонымен бұл елдердiң көпшiлiгi өздерiнiң күшiн зерттеулер мен әзiрлемелердің аса санаулы бағыттарында ғана және сондай салаларда қай жерде оларға әлемдiк рынокте өнiмдi өндiру мен сатуда өз орнын табуға мүмкiндiк беретiн бәсекеге қабiлеттi әзiрлемелерi бар, сонда шоғырландырады.

2003-2005 жж. ғылым мен технологияны дамыту саласындағы мақсаттарға жету және мiндеттердi шешу үшiн Үкiметтiң негізгi күшi мыналарға бағытталады:

ғылымды өндiрiспен бірiктiрудiң жаңа ұйымдастыру пошымдарын (ассоциациялар, технопарктер, технополистар, консорциумдар, олар зерттеушi университеттердi, алдыңғы шектегі ҒЗИ және өнеркәсiптiк кәсiпорындарды бірiктiредi) дамыту және қолдау, оларға қызметкерiнiң біріншi кезеңiнде мемлекет тарапынан қаржы және ұйымдастырушылық қолдау көрсету жолымен;

iрi кәсiпорындардың жаңа зерттеулердi өнеркәсiптiк игеруге, технологиялық жабдықтарды жетiлдiру және халықаралық стандарттардың талабына жауап беретiн өнiм шығаруға құштарлығын арттыру жөнiнде экономикалық және ұйымдастырушылық тетiктердi iске қосу;

интеллектуалдық меншiктi қорғау, патенттердi пайдалану, шетелдiк және отандық инвесторлармен, жеке меншiк кәсiпорындарымен, олар ғылыми зерттеулердiң нәтижесiн пайдаланған кезде, құқықтық қатынастар орнату саласында нормативтiк-құқықтық базаны жетiлдiру;

қосымша бюджеттен тыс қаражатты тартудың тетiктерiн әзiрлеу, отандық ғылым мен өндiрiстi қаржыландыруға қаражат салушы жеке инвесторларды экономикалық ынталандыру;

инновациялық қызметтiң нормативтiк-құқықтық базасын одан әрi дамыту, бірыңғай ақпараттық жүйенi қалыптастыру инновациялық инфрақұрылымның субъектiлерiнiң қазiргiлерiн iрiктеу және қолдау, жаңаларын жасау.

10 ТАРАУ. ШАҒЫН КӘСIПКЕРЛIКТI ДАМЫТУ

Мақсаттар мен міндеттер

2003-2005 жж. шағын кәсiпкерлiк саласындағы басты мақсат шағын және орта бизнестің дамуы үшiн әсiресе жаңа технологиялық өндiрiске бағдарланған, әлеуметтiк-экономикалық жағдай жасау есебiнен қоғамның тұрақтылығының негiзi болып саналатын "орта таптың" қалыптасуы үшiн жағдай жасау болады.

Шағын және орта бизнестiң дамуы үшiн басымдықты бағыттар агроөнеркәсіп кешені, өндірiстiк сала, соның iшiнде ғылымды қажетсiнетіндерi мен инновациялықтары.

Шағын және орта бизнестi барынша нығайтуға келесі негiзгi мiндеттердi шешу жағдай жасайды:

әкiмшiлiк процедуралар мен рұқсаттарды оңайлату;

бюрократтық зорлық-зомбылықтан және бақылаушы-инспекторлық органдардан қорғау;

шағын және орта бизнестi қолдаудың аймақтық орталықтарын құру, маркетингтiк зерттеулер жүргiзуде және білімдi көтеруде көмек көрсету.

Алға қойған мақсаттарға жету және міндеттердi шешу жолдары

2003 ж. орта бизнестiң критерийі (өлшемi) жасалатын болады және кәсiпкерлікті салалық қолдауға көшу жүзеге асырылады. Әрбір мемлекеттік орган өзi басшылық жасайтын салаға тән шағын және орта бизнестiң критерийін дайындайды, бұл кәсiпорынды қолдаудың пошымдары мен әдiстерiн анықтайды, сондай-ақ олардың iрi бизнеспен кооперация жасауына мүмкiндiк тудырады.

Ғылыми-техникалық салада шағын және орта кәсiпкерліктiң дамуы және шаралар жүзеге асатын болады. Сонымен бизнес-инкубаторлар мен технопарктер кәсiпкерлiктi қолдаудың тиiмдi инструментiне айналады. Бизнес-инкубаторлар өз қызметiн жаңа ғана бастаған шағын кәсіпорындарының өcyiне және өмiршеңдiгiн арттыруға мүмкіндiк бередi. Технопарктер мен инновациялық орталықтар жаңа отандық технологияларды жасауға және игеруге, жоғары табысты ғылымды қажетсiнетiн өнiмді шығаруға, ғылым мен өндiрiстiң бірiгуіне жағдай жасайтын болады.

Республиканың барлық аумағында шағын кәсiпкерлiктiң инфрақұрылымының интенсивтi дамуына бағытталған қолайлы институционалдық климатты қалыптастыру мақсатында шағын және орта бизнестi қолдаудың аймақтық орталықтары құрылатын болады. Маркетингтiк зерттеулерді, білім көтеруде, орталықтанған бухгалтерияны құруда көмек көрсетілетін болады.

Мемлекеттік органдар өкiлдерінiң шағын кәсiпкерлік субъектiлерiне қатысты заңсыз iс-әрекеттерiн тыюға, шағын бизнестiң дамуы үшiн құқықтық қолайлы жағдай режимiн орнатуға бағытталған саясат жалғасатын болады.

Кәсiпкерлiк қызметтi реттеушi шараларды әзiрлеу үшiн қажет ғылыми негiзделген ұсыныстар мен талдама материалдарды алу мақсатында шағын және орта бизнес мәселелерi бойынша маркетингтiк және ғылыми-қолданбалы зерттеулер жүргiзiлетiн болады.

Шағын кәсiпкерлiктiң дамуының қазіргi кездегі бөгетiн жеңудің негiзгі амалының бірi - ол кәсiпкерлiк секторының атқарушы органдармен, әсiресе жергiлiктi жерлерде, өркениеттi өзара қарым-қатынасы. Осыған байланысты кәсiпкерлердің кәсiби, аймақтық және басқа принциптер бойынша қоғамдық ұйымдарын олар шағын және орта бизнестің өз аясында кәсiпкерлiктiң дамуының проблемаларын өз бетiмен шешуге қабiлеттi қазiргi замандағыдай, қуаттырақ және өкiлеттi институттары болатындай етiп нығайту және iрiлендiру қажет.

Шағын және орта бизнестің мәселелерi, оның ел экономикасын дамытудағы рөлiн түсiндiру, кәсiпкерлік қызметтiң табысты тәжiрибесiн және оны қолдау жөніндегi мемлекеттік саясатты насихаттау үшiн жағдай жасалатын болады.

11 ТАРАУ. ХАЛЫҚ, ЖҰМЫСПЕН ЖӘНЕ ЕҢБЕК

РЕСУРСТАРЫНЫҢ ДАМУЫ

Мақсаттар мен міндеттер

Демография және көшi-қон

Демографиялық және көшi-қон саласындағы саясаттың негізгі мақсаты осы процестердегі терiс тенденцияларды азайту, елдiң халқының санын көбейту үшiн негіздер жасау, бірiншi кезекте отбасы мен ананы қорғаудың нақты тетiктерiн жасау, гендерлiк теңдікке жету жолымен.

Жоғарыда көрсетiлген мақсатты жүзеге асыру үшiн келесi мiндеттердi шешу керек болады:

халықтың денсаулық жағдайын жақсарту, ұрпағын көбейтуге жарамдыларды қоса алғанда;

бала тууды тұрақтандыру және болашақта оны ұрпақтың орнын толық басуды қамтамасыз ететiндей деңгейге көбейту және халықтың ұдайы өсуiнiң кеңейтiлген режимi;

отбасының тiршiлiк әрекетiнің жағдайын жақсарту, неке-отбасы қатынастарын нығайту;

қоғамның және жеке адамның деңгейінде халықтың денсаулығы үшiн жауапкершіліктi көтеру;

көшi-қон процестерiн басқару, елдің мемлекеттік қауіпсiздігін күшейту және көшiп келушiлердiң құқығын жүзеге асыру үшiн жағдай жасау.

Жұмыспен қамту және еңбек ресурстарын дамыту

Жұмыспен қамту және еңбек ресурстарын дамыту саласындағы негiзгi мақсат халықтың жұмыспен қамтылуын өсiру және еңбек ресурстарының біліктілігiн арттыру болып табылады.

Көрсетiлген мақсатты жүзеге асыру үшiн келесi мiндеттердi шешуге тура келедi:

жұмыспен қамтуды нормативтік-құқықтық базаны жұмыспен қамтудың белсендi пошымдарын дамыту, еңбектiң iшкi рыногын қорғау, елдiң еңбек ресурстарын тиiмдi пайдалануды қамтамасыз ету бағытында жетілдiру арқылы жүйеге асыруды қамтамасыз ету;

қосымша жұмыс орындарын құрудың, республикаға шетелдiк жұмысшы күшін тартқанда қазақстандық азаматтарды даярлау және қайта даярлаудың мониторингісі жөнінде ақпараттық базаны жасау;

заңсыз еңбек қатынастарын жария ету, жұмыс орындарын құру және еңбек рыногында азаматтардың кәсiби дайындығын көтеру.

Табыс саясаты

Мемлекеттік табыс саясатының мақсаты еңбекке ақы төлеудiң жалпы деңгейiн көтеру, соның iшiнде айлық жалақының ең төменгi көлемiн ең төменгi күнкөрiс деңгейiне кезең-кезеңiмен жақындату, еңбек қызметiн жандандыру және ынталандыру, бюджет саласының қызметкерлерiнiң еңбегiне ақы төлеу жүйесiн жетiлдiру, ақыр соңында орта таптың қалың тобын жасау.

Аталған мақсатты жүзеге асыру үшiн келесi мiндеттердi шешу көзделген:

еңбекке ынтаны арттыру, кәсiпкерлiк iстен түсетiн табысты көбейту;

әрбір азаматтың экономикалық қызметтiң әр түрiнде өзiнiң еңбегiн жұмсай алуын қамтамасыз ететiн заң базасын жетiлдiру;

үш жақты қарым-қатынас негiзiнде еңбекке ақы төлеу мәселесiн реттеудегi әлеуметтiк серiктестердiң жауапкершілiгiн арттыру;

мемлекеттік қызметкер болып саналмайтын мемлекеттік мекемелер қызметкерлерiнiң еңбегiне ақы төлеу жүйесiн жетiлдiру.

Алға қойған мақсаттарға және міндеттерге жету

Демография және көшi-қон

Қазақстан Республикасының 2001-2005 жж. демографиялық даму Бағдарламасына сәйкес мемлекеттік демографиялық саясаттың басты бағыттары қазiргi кездегi ахуалды және әлеуметтiк-экономикалық дамудың алғышарттарын ескеруге негiзделген ең көкейкестi проблемалық бағыттар бойынша бағдарламалық-мақсаттық шараларды әзiрлеу және жүзеге асыру болып табылады.

Ана мен сәбидiң өлiмiн қысқарту үшiн ана мен баланы материалдық қорғау және денi сау бала тууын ынталандыру жөніндегі шаралар қабылданатын болады.

Көп балалы отбасының артықшылығын, некe-отбасы қатынастарын нығайтуды, ана болудың қауіпсiздiгi мен баланы емшекпен асырауды насихаттауды күшейту қарастырылып отыр.

Жас отбасыларын пәтермен қамтамасыз ету жүйесiн жасау мақсатында импотекалық несиенi дамыту және арзандату жөнiнде шараларды жүзеге асыру қарастырылуда.

Елдегі халық санының саясатын жүзеге асыру мақсатында демография, ана мен бала мәселелерiне қатысты нормативтiқ-құқылық база жетiлдiрiлетiн болады.

Демографияны ғылым ретiнде тиiмдi дамыту үшiн демографияның проблемалары толығырақ зерттелетiн, оның дамуы болжамдалатын, демография саласында кадрлар даярлауға тиiстi маңыз берiлетiн болады. Халық санының проблемаларын зерттеу жөніндегі Орталық құру ойластырылуда. Бала табуға ынталандыру, бұқаралық ақпарат құралдарында идеологиялық қолдауды жандандыру бойынша iс-әрекет жалғасуда.

Әдеттегі көпорынды жетiм балалар үшiн балалар үйiн отбасы үлгісіндегі балалар үйiне айналдыру жөніндегі жұмыс жалғасатын болады.

Халықтың көшi-қоны саласындағы мәселелердi шешу үшiн Қазақстан Республикасының 2001-2010 жж. көшi-қон саясатының салалық бағдарламасында төмендегiлер ұйғарылып отыр:

амалсыз көшi-қон тасқынын және оның терiс зардабын болдырмау және алдын алу;

болашағы жоқ аймақтардан дамушы аймақтарға, аудан орталықтарына және шағын қалаларға iшкi көшi-қон үшiн стимулдар жacay;

селолық аумақтардың тұрғындарын, болашақта жаңа жерлерге орналастыру моделi бойынша ұсыныстар дайындау;

босқындар деп танылған адамдардың әлеуметтiк ортаға тезiрек бірiгуi және олардың өздерi шыққан мемлекетiне еркімен қайтуы үшiн жағдай жасау;

заңсыз көшi-қонды болдырмау;

оралмандарды жайғастыруға және еңбекке орналастыруға, орналасқан жерлерiне олардың бейiмделуiне және жергiлiктi әлеуметтiк ортаға бірiгуіне, жергiлiктi халықтың мүддесiн есепке алған кезде басынан қарулы соқтығысты кешiрген адамдарды психологиялық қалпына келуiне барынша жәрдем көрсету;

Қазақстан Республикасы аумағында көшiп келушiлердi бақылаудың жүйесiн жетiлдiру;

оралмандардың көшiп келуiнiң жыл сайынғы квотасын көбейту;

көшiп кету процесін қысқартуға және тұрақтандыруға, соның iшiнде республиканың интеллектуалды потенциалының кетiп қалуын болдырмауға жәрдем жасау;

Қазақстан Республикасындағы көшіп кету жөніндегі көңіл күйдi мониторинг жасау;

азаматтардың қоныс аудару процесiн реттейтiн және олардың құқығын қорғайтын екi жақты және көп жақты келісімдерге тезiрек қол қоюға және iс жүзiнде жүзеге асыруға көмек көрсету.

Экономиканың бейформалды секторында жұмыс iстейтiн азаматтарды әлеуметтiк қорғау, жасырын көшi-қон фактілерiн болдырмау үшiн еңбек қатынастарын жариялы етудi ынталандыру тетiгiн жасау жоспарлануда.

Көшіп келу саласындағы басымдық этникалық қазақтарды қарулы соқтығыстар, iшкi тәртiпсiздiктер, адам құқығы әрдайым бұзылатын зоналардан қоныс аудару болып табылады; экологиялық ауыртпалық облыстарынан (Қарақалпақстаннан және басқаларынан); зорлықпен ассемиляция жасау қаупi бар елдерден.

Демография және көшi-қон саласындағы проблемаларды шешуге кешендi қарау мақсатында Қазақстан Республикасында 2002-2010 жж. демографиялық және көшi-қон саясатының бағдарламасы әзiрленетiн болады.

Жұмыспен қамту және еңбек ресурстарын дамыту

Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы", "Еңбек қауіпсiздiгі және оны қорғау туралы" заңдарына өзгерістермен қосымшалар енгізу туралы" заңдар жобаларын әзiрлеу жоспарлануда, мұның өзi еңбек қатынастарын одан әрi жетiлдiрудi және еңбектi қорғауды күшейтудi қарастырады.

2004 ж. еңбек қатынастарын, еңбектi қорғау, әлеуметтiк әрiптестiктi мемлекеттің бірыңғай заңды актiсімен реттеу мақсатында Еңбек кодексiн әзiрлеу ұйғарылып отыр.

Еңбек заңдарын одан әрi жетiлдiру еңбекшiлердiң құқығын қорғауға, еркiн еңбекке азаматтардың конституциялық құқығын жүзеге асыру үшiн жағдай жасауға бағытталатын болады. Жеке және ұжымдық шарттарды жасау тетiгiн жетiлдiру, қысқа мерзiмдi жеке еңбек шарттарын жасауды, мерзiмнен артық жұмысты шектеу, еңбек жағдайын жақсарту жөніндегi шараларды қабылдау ұйғарылып отыр.

Гендерлік тең құқықтылыққа жету үшiн әйелдердің ұрпақ жалғастыру жөніндегі атқаратын қызметiн ескере отырып еңбек жағдайын жақсартуға, олардың құқығын қорғауға және елдегi демографиялық ахуалды жақсартуға бағытталған арнайы нормалар жасалатын болады. Жастардың және халықтың әлеуметтiк әлсiз топтарының мүддесiн қорғау жөніндегi шаралар қабылдау жоспарлануда.

Әлеуметтiк әрiптестіктің рөлi жоғарлайды және саласы кеңидi. Әлеуметтiк диалогты еңбек жанжалдарының алдын-алу, жұмыспен қамту, әлеуметтiк қорғау және гендерлік проблемаларды шешу үшiн пайдалану көзделіп отыр.

Табыстар саясаты

Табыстар саясаты саласында келесi шаралар қабылданатын болады: 2003 ж. жалақының ең төменгі мөлшерi және зейнетақының ең төменгi мөлшерi бір деңгейде тағайындалатын болады, одан кейiнгі жылдары жалақының ең төменгi мөлшерiнің өcуі зейнетақының ең төменгi мөлшерiнiң өcyінен озып отырады.

2003-2004 жж. бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер мен қазыналық кәсiпорындардың қызметкерлерінің номиналды жалақысы 2005 ж. 25188 теңге болады және 2002 ж. салыстырғанда 1,3 есе өседi, нақты жалақы 12,6% өседi.

12 ТАРАУ. КЕДЕЙЛIКТIҢ КЕМУI ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТIК ҚOPFAУ

Мақсаттар мен мiндеттер

Кедейлiктi кемiту және халықты әлеуметтiк қорғау саласындағы негiзгi мақсат экономикалық өсу, халықты тиiмдi жұмыспен қамту мен табысын өсiру, денсаулық сақтау және білім беру қызметтеріне кедейлердiң қолы жетуін арттыру, атаулы әлеуметтiк қорғауды жақсарту және шешiмдер қабылдауда қоғамдық институттарды қатыстыра отырып мемлекеттік басқарудың тиiмділiгiн көтеру үшiн жағдай жасау жолымен кедейлiктi қысқарту болып табылады.

Аталған мақсатқа жету үшiн келесi мiндеттердi шешу қаралып отыр:

елдің тұрақты экономикалық дамуын қамтамасыз ету;

шағын бизнестi қоса алғанда кәсiпкерліктің дамуы үшiн қолайлы жағдайлар жасау;

қосымша жұмыс орындарын құру, қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру, кәсiби оқыту, жұмыссыздардың біліктілігiн көтеру және қайта дайындау есебiнен еңбек рыногында белсендi шараларды одан әрi дамыту және жетілдіру;

денсаулық сақтау, білім беру салаларында мемлекеттік қызметтiң тиiмдiлігі мен қол жетерлiгiн көтеру;

халықтың кедей және әлсiз топтарының мүддесiне қарай атаулы әлеуметтiк көмектi көрсетудiң тетiктерiн жетiлдiру;

елдегi кедейлікті кемiтудегi мемлекеттік басқарудың тиiмділiгiн арттыру.

Алға қойған мақсаттар мен міндеттерге жетудiң жолдары

2003 ж. Қазақстан Республикасындағы кедейлiктi кемiту жөнiндегі 2003-2005 жж. Мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асыру басталады, онда азаматтардың жұмыспен қамтылуына жәрдем жасау, базалық білім беруге және денсаулық сақтау қызметтерiне қол жетушiлiктi жақсарту, әлеуметтік көмектің атаулы болуын көтеру және басқа да шараларды жүзеге асыру жолымен осы проблеманы шешуге кешендi әдiс қаралған.

Халықтың әлеуметтiк осал топтарын мемлекеттік қолдау жөнiнде келесi шаралар қаралып отыр:

зейнеткерлер - зейнетақының ең төменгi көлемiн жыл сайын көтеру, зейнетақыны мезгілінде төлеу;

жеткiлiктi түрде қамтамасыз етiлмеген азаматтар - отбасының жан басына келетiн табысына байланысты атаулы әлеуметтiк көмек көрсету;

жетiм балалар, халi нашар отбасыларының балалары - білім алулары үшiн керектi жағдаймен және оқуды аяқтағаннан кейiн еңбекке орналасу кезінде қосымша жеңілдiк жағдайлармен қамтамасыз етiлетiн болады;

еңбекке жарамсыз халық - мүгедектердi қоғамға бірiктiру, мемлекеттік тапсырыстарды жұмыскерлердің көбi мүгедек болып келетiн маманданған кәсiпорындарында орналастыру, протез-ортопедиялық бұйымдар шығаруды ұйымдастыру, жәрдемақыны мезгiлiнде төлеу жөніндегі шараларды жүзеге асыру.

Мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен әлеуметтiк көмек халықтың ең қорғалмаған топтарына көрсетiлетiн болады. Азаматтардың қалған категорияларын (санаттарын) мiндеттi түрдегi әлеуметтiк сақтандыруды енгізу жолымен өз жақсы тұрмысына өзi қамқорлық жасауын ынталандыру жөніндегі шаралар қабылданатын болады. Әлеуметтiк қауiптер туған кезде жүктi мемлекет, жұмыс берушi және жұмыскер арасында бөлу саясаты жетiлдiрiлетiн болады.

Атаулы әлеуметтік көмек беру тетiгiн де, табыс деңгейін бақылаудың әдiстемесiн жетiлдiру жалғасатын болады. Еңбекке жарамды халыққа әлеуметтiк көмек қоғамдық жұмыстарды, қайта оқыту және еңбекке орналастыруға жәрдем жасауды қаржыландыру арқылы көрсетiлетiн болады.

Әлеуметтiк қорғау жүйесiн жетiлдiру негізгi бағыты әлеуметтік қауiп төнген, еңбекке қабiлетi жоғалған, асыраушысы және жұмысы болмай қалған жағдайда мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiн енгізу болып табылатын Қазақстан Республикасы халқын әлеуметтiк қорғау Тұжырымдамасында көрсетiлген принциптер мен тетiктерді жүзеге асыруға құрылатын болады.

Әлеуметтiк нормативтердi анықтаудың әдiстемелерiн одан әрi жетiлдiру жоспарлануда: ең төменгі күнкөрiс деңгейін, ең төменгi жалақыны, ең төменгi зейнетақыны. Әлеуметтiк төлемдердің көлемi мен өсуi нақты әлеуметтiк экономикалық мәнi бар нормативтердi басшылыққа ала отырып есептелетiн болады. Бірыңғай және тұрақты әлеуметтiк нормативтер жалақыны да және әлеуметтiк төлемдердi де кезең сайын көтерудiң негiзi болады.

Әлеуметтiк қамтамасыз ету жүйесiн мемлекеттік реттеу Қазақстан Республикасындағы әлеуметтiк қорғау саясатын жүзеге асырудың негiзгi принципi болып қалады. Мемлекет рөлi әлеуметтік сақтандыру және зейнетақының жинақтаушы жүйесiн дамытудың жоғарғы деңгейi болған кезде де жетекшi болып қалады, өйткенi жүйеге қатысушылардың қызметiне бақылау мемлекет жағында қалады. Реформа аяқталғанға дейiн мемлекеттік бюджет халықты әлеуметтiк қорғау жүйесiн қаржыландырудың негiзгi көзi болып қалады. Әлеуметтiк сақтандыру тетiктерiнің дауына байланысты ғана мемлекеттің қатысы төмендейтiн болады.

Институционалдық көмектің дәстүрлi пошымдарымен - кәрілігi жеткен және мүгедектер үшiн интернат үйлердi ұстап отырумен - қатар атаулы институтционалдық көмектiң тұрған жерi белгiсiз азаматтар үшiн үйлер, әлеуметтiк қонақ үйлер, жеткiлiксiз қамтамасыз етiлгендер үшiн асханалар ашу сияқты түрлерiн дамыту қарастырылып отыр.

Болжамдалған нәтижелер

2003-2005 жж. кедейлiктi кемiту жөніндегі Мемлекеттік бағдарламаны табысты жүзеге асыру елдегі кедейлiк деңгейiн 2005 жылға 2002 ж. салыстырғанда үштен бірге қысқартуға мүмкiндiк бередi.

2005 ж. жұмыссыздық деңгейiн 2002 ж. 9,1%-тен 8,1%-ке дейiн төмендету жоспарлануда, табысы кедейлiк шегiнен төмен халықтың үлесi 2002 ж. 10,6%-тен 2005 жылы 10%-ке дейiн төмендейдi.

13 ТАРАУ. БІЛІМ БЕРУ

Мақсаттар мен мiндеттер

Мектеп жасына дейiнгi саладағы тәрбие беру және оқыту

2003-2005 жж. мектеп жасына дейiнгі тәрбие беру мен оқыту жүйесiндегі басты мақсат мектеп жасына дейiнгі балаларды мектеп жасына дейiнгi тәрбие беру және оқыту бағдарламасымен қамтуды көбейту болып табылады; бес (алты) жасар балаларды мiндеттi және тегiн мектепке дейiнгі дайындықпен қамтамасыз ету; мектепке дейiнгi және бастапқы білім берудiң сабақтастығы және толассыздығы.

Мектепке дейiнгі тәрбие беру саласындағы негізгi мiндеттер болып табылатындар:

балаларды мектепке дейiнгі дайындауды енгізумен байланысты мектепке дейінгі тәрбие беретiн педагогикалық қызметкерлердi даярлау, қайта даярлау және біліктілігiн көтеру жүйесiн жетiлдiру;

мектепке дейiнгi ұйымдарды, балалар бақшасындағы мектеп алдындағы, отбасындағы және мектептегi дайындықты нормативтiк-құқықтық, ғылыми және оқу-әдістемелік қамтамасыз ету;

мектепке дейiнгi ұйымдарды ашу және олардың материалдық базасын нығайту.

Жалпы орта білім беру саласында

Орта жалпы білім жүйесiндегі басты мақсат халықтың кепiлдi орта білім алуын, мектеп жасындағы балалардың жалпыға бірдей мiндетті орта біліммен толық қамтылуын, оқытудың сапасын көтерудi қамтамасыз ету болып табылады.

Алдағы кезеңде келесi мiндеттердi шешу қаралып отыр:

халықтың барлық топтарының орта жалпы білім беруге қолдарының жетуін қамтамасыз ету;

күндiзгi жалпы білім беретiн мектептердiң құрылысын салу және жүйесiн кеңейту;

селолық мектептердің материалдық-техникалық және оқу-материалдық базаларын нығайту;

қосымша білім беру ұйымдарының және интернаттық ұйымдардың әртүрлi типтерi мен түрлерiнiң жүйесiн кеңейту.

Бастауыш және орта кәсiби білiм беру саласында

Бастауыш және орта кәсiби білім беру жүйесiнiң алда тұрған үш жылдағы негiзгi мақсаты қоғамның, жеке адамның және жеке әлеуметтiк топтардың рыногтық экономиканың жұмыс iстеп тұрған жағдайындағы қажеттерiн ескере отырып еңбек пен өмiр үшiн бәсекеге "қабiлеттi жұмыскерлер мен мамандарды даярлау болып табылады.

Бастауыш және орта кәсiби білім беру жүйесiнiң мiндеттерi болып табылатындар:

жас азаматтардың жалпы орта біліммен қатар ерте кәсiби дайындық алуы;

негiзгi мектептерді (9 сынып) бiтiрушілердің басым көпшілiгінің оқуды кәсiби мектептерде (лицейлерде) және колледждерде жалғастыру мүмкiншiлiгiн қамтамасыз ету;

еңбек рыногында соның iшiнде шағын бизнес саласында қажет деп табылатын білiктi жұмыскерлердiң және жоғары разрядты, класты және категориялы мамандарды даярлауды жүзеге асыру.

Жоғары және жоғары бiлім беру оқу орындарынан

кейiнгi кәсiби білім беру саласында

Жоғары және жоғары білім беру оқу орнындарынан кейiнгi кәсiби білім беру жүйесiндегі негiзгi мақсат рыногтық экономика жағдайында оның ғаламдануын, әлемдiк білім беру кеңiстігіне енуiн ескере отырып оны сапалы түрде өзгертуi қамтамасыз ету болып табылады.

Алға қойған мақсатқа жету үшiн келесi мiндеттердi шешу ұйғарылуда:

білім беру мен ғылымның бірігуінің тұжырымдамалық негiздерiн әзiрлеу;

жоғары білім беру оқу орындарынан кейiнгi кәсiби білім берудi нормативтiк-құқықтық қамтамасыз етудің жүйесiн жетiлдiру;

қазiргi заманғы технологиялар бойынша жұмыс iстейтiн кәсiпорындар базасында студенттердің өндiрiстiк тәжiрибеден өту және лабораториялық, практикалық сабақтарды, оқу ғылыми зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру мәселелерін түбегейлi шешу;

білім берудi жiктеудің халықаралық стандарттарына сәйкес жоғары және жоғары білім беру оқу орындарынан кейiнгi кәсiби білімi бар мамандарды дайындаудың құрылымы мен сапасын жетiлдiру;

жоғары және жоғары білім беру оқу орындарынан кейiнгi кәсiби білімi бар мамандарды дайындаудың барлық бағыттары бойынша мемлекеттік жалпы мiндеттi стандарттарын әзiрлеу және енгізу.

Білім беру жүйесiн ақпараттандыру саласында

Білім беру жүйесiнде ақпараттандырудың негiзгі мақсаты білім берудің барлық деңгейiнде ақпараттық-коммуникациялық технологияны оқытуды енгізу, сондай-ақ әлемдiк білім беру кеңiстiгiне бipігу арқылы қазақстандық білім берудiң сапасын көтеру болып табылады.

Білім беру жүйесiн ақпараттандырудың мiндеттерi болып саналатындар:

білім беру жүйесiнің ақпараттық-коммуникациялық желісін жасау;

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесiн ақпараттандырудың нормативтiк-құқықтық базасын жасау.

Алға қойылған мақсаттарға жетудiң және мiндеттердi шешудiң жолдары.

Мектепке дейiнгi тәрбие беру және оқыту саласында

Мектепке дейiнгi ұйымдардың желісін кеңейту, олардың материалдық базасын нығайту;

мектепке дейiнгi сапалы бiлім беру бағдарламаларына балалардың қолы жетуін қамтамасыз ету;

мектепке дейiнгi дайындықты көбiнесе мектепке дейiнгi ұйымдардың базасында ұйымдастыру;

мектепке дейінгі моделдi сыныптардың санын көбейту;

2003/2004 оқу жылынан мектепке дейiнгілер үшiн оқу-әдiстемелiк кiтаптардың алғашқыларын енгізу;

iрi кәсiпорындар мен ұйымдардың ведомстволық мектепке дейiнгі ұйымдарды ашу тәжiрибесiн кеңейту;

"мектеп-бала бақшасы" кешенiнiң санын кеңейту, әсiресе селода жалпы білім беру мектептерiнде мектепке дейiнгi тәрбие берудiң мини-орталықтарын құру;

мамандықты көтеру институттарының базасында мектепке дейiнгі ұйымдардың педагогикалық қызметкерлерiне, әсiресе мектепке дейiнгi топтар мен сыныптардың тәрбиешілерiнің кемiнде 20%-iн курстық даярлаудан және қайта даярлаудан өтуін қамтамасыз ету;

мектеп жасына дейінгi балаларды тәрбиелеудiң бағдарламасын жергiлiктi деңгейде басымдылықпен қаржыландыру.

Орта жалпы білім беру саласында

Жалпы білім беру мектептерiнiң 7-9 сыныптар үшiн оқулықтардың және оқу-әдiстемелік кешенi алғашқы буынын әзiрлеу және енгізу, кезеңдер бойынша 2005 жылға дейiн 3-5 сыныптар үшiн оқулықтарды қайтадан басып шығару;

орта білім берудiң мемлекеттік жалпы мiндеттi стандарттарының талабының орындалуының нәтижелерiн бағалау жүйесiн жасау;

күрделiлiгі әртүрлi деңгейдегi лабораториялық және көрсету жұмыстарын жүргiзу үшiн жалпы білім беру мектептерiн ең жаңа жабдықтармен кезең сайын қамтамасыз ету;

оқу орындарының материалдық-техникалық және оқу-материалдық базаларын нығайту;

білім берудi ұйымдастыру үшiн қазiргi заманғы үлгідегi ғимараттарды салу;

балалар мен жасөспiрімдердi оқытудың және тәрбиелеудiң принципалды жаңа инновациялық әдiстемелер мен технологияларын ресми мақұлдау үшiн тәжірибелiк алаңдарды жаcay;

қосымша білім беру ұйымдарының және әртүрлi үлгiдегі және түрдегi интернаттық ұйымдардың, әсiресе даму мүмкiндiктерi шектеулi балалары үшін, балалар үйiнің және отбасы үлгісіндегі деревнялардың, жастар үйiнiң желісін кеңейту;

12-жылдық білім беруге көшудің ғылыми-әдiстемелiк базасын жасау және жолдарын анықтау;

білім берудің беймемлекеттік ұйымдарының желісін дамыту;

орта білім беругe шығысты анықтаушы нормалар мен нормативтер әзiрлеу.

Бастауыш және орта кәсiби білім беру саласында

Барлық аудан орталықтарында және шағын қалаларда бастауыш кәсiби білім беру оқу орындарының iсiн қалпына келтiру және ашу;

мамандықтар мен кәсiптер бойынша бастауыш және орта кәсiби білім берудiң мемлекеттік жалпы мiндеттi стандарттарын әзiрлеу және енгізу;

кадрлар даярлау мәселесiнде жұмыс берушiлер мен бастауыш және орта кәсiби білім беру оқу орындарының әлеуметтiк әрiптестiгін ұйымдастыру және дамыту;

бастауыш және орта кәсiби білім беру ұйымдарын мағынасы бойынша технологиялық процестерге және қазiргi заманғы өндiрiстің жабдықтарына сай келетiн оқулықтармен және оқу құралдармен қамтамасыз ету;

бастауыш және орта кәсiби білім берудi қаржыландыру жүйесiн жетiлдiру;

бастауыш және орта кәсiби білім беру оқу орындарында негiзiнен негiзгi мектептердiң (9 сыныпты) базасында және аймақаралық деңгейде біліктi жұмыскерлердi және мамандарды даярлауға мемлекеттік тапсырысты қалыптастыруды және орналастыруды қамтамасыз ету; бастауыш және орта кәсiби білім беру ұйымдарын бiтiрушілерiн еңбекке орналастыруға жәрдем көрсету;

бастауыш және орта кәсіби білім беру ұйымдарын ақпараттандыру.

Жоғары және жоғары білiм беру орындарынан

кейінгi кәсiби білім беру саласында

Білім беру мен ғылымның бірiгуiнің Тұжырымдамасын әзiрлеу;

жоғары кәсiби білім беру үшiн оқулықтардың және оқу құралдарының жаңа буынын әзiрлеу және шығару;

жастарға мемлекеттік білім беру гранттарын және мемлекеттік білім беру несиелерiн берудiң тетiгiн жетiлдiру;

магистратура арқылы тереңдетiлген жоғары кәсiби білімi бар мамандарды дайындауға мемлекеттік тапсырысты ұлғайту;

әлемдiк білім беру кеңiстiгiне ену процесiн ескере отырып жоғары оқу орындарын мемлекеттік аттестациялауды жетiлдiру;

студенттердi даярлау, оқытушылардың біліктілігiн көтеру және қайта даярлау, сондай-ақ бірлескен ғылыми зерттеулер жүргiзу процесiнде халықаралық қарым-қатынасты кеңейту;

аймақтық жоғары оқу орындарының айрықша статусы туралы Типтік ережесін әзiрлеу;

жоғары кәсiби білімi бар мамандарға еңбек рыногтағы сұранымның құрылымын орта және ұзақ мерзiмдi болжамдаудың Әдiстемесiн енгізу;

әлеуметтiк әрiптестік шеңберiнде жоғары оқу орындарын бiтiрушілердi жұмысқа орналастыру қызметiн дамыту;

республика жоғары оқу орындарында оқытудың дистанциялық пошымын енгізу;

аймақтарда ғылыми және ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлаудағы және орналастырудағы диспропорцияларды жою;

елдiң әлеуметтiк-экономикалық даму үшiн басымдық маңызы бар кейбір келешегi бар ғылыми бағыттар мен мамандықтарды дамыту.

Білім беру жүйесiн ақпараттандыру

Қазiргi заманғы электронды оқулық басылымдарды жасау және енгізу;

ақпараттық білім беру ресурстарының деректер базасын қалыптастыру үшiн бағдарламалық қамтамасыз етудi жасау;

білім беру ұйымдарын ақпараттық құралдармен қамтамасыз ету;

дистанциялық оқытуды ұйымдастыру;

"Білім беру жүйесiн ақпараттандыру" бағдарламасын әзiрлеу.

Болжамдалған нәтижелер

Мектепке дейiнгi тәрбие беру және оқыту саласында 2005 ж. мектепке дейiнгi тәрбие берумен қамтылған балалар санының өсуi 2002 ж. қарағанда 9,4% өседi деп күтілуде.

Орта жалпы білім беру саласында

Білім берудiң халықтың барлық топтарына қол жететiндей болуын қамтамасыз ету мақсатында жалпы білім беретiн мектептер жүйесi кеңитiн болады. 2005 ж. олардың саны 86 бірлiкке өседi, оқушылар контингентi тек 0,9% өскен жағдайда.

Білім берудiң 12 жылдық циклымен орта жалпы білім берудiң Ұлттық моделiн әзiрлеу жөніндегі жоба жүзеге асатын болады.

Село мектебiне айрықша көңiл бөлiнетiн болады. "Ауыл мектебi" Бағдарламасы жүзеге асырылатын болады, ол білім берудiң селолық ұйымдарының жұмысын жақсартуды, олардың тұрақты дамуын, оқу-материалдық базасын, сондай-ақ кадр потенциалын нығайтуды қамтамасыз етедi. Селолық мектептер үшiн мұғалiмдер даярлау және қайта даярлау аз комплектi мектептер ерекшелiгiн ескере отырып жүзеге асырылатын болады.

Білім берудің беймемлекеттік ұйымдары одан әрi дамитын болады. Олардың өсуі 2005 ж. 2002 ж. қарағанда 9,2% жетедi деп болжамдалуда.

Бастауыш және орта кәсiби білім беру саласында

Бастауыш және орта кәсiби білім беру ұйымдарының жүйесi шамалы ғана көбейедi, кәсiби мектептерде (лицейлерде) кадр даярлауды кеңейту негiзiнен негізгi мектеп (9 сыныпты) базасында оқушылар қабылдауды көбейту есебiнен кеңейтетiн болады.

Жоғары және жоғары оқу орындарын бiтiргеннен кейiнгi кәсiби білім беру саласында 2003 ж. мемлекеттік жоғары оқу орындарының саны 49-дан 37-ге дейiн қысқарады, сол кезде оларда оқитын студенттер саны 2002 ж. қарағанда 2,8% өседi.

14 ТАРАУ. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ

Мақсаттар мен мiндеттер

Мақсат - селолық денсаулық сақтаудың басымдықпен дамуын, саланы қаржыландыру тетiктерiн жетілдiрудi ескере отырып, медициналық және дәрiлiк қызметтің сапасын және қол жетерлiгiн көтеру арқылы ауру-сырқаулық деңгейiн нақты төмендету және халықтың денсаулық жағдайын жақсарту.

Мақсатқа жетуге келесi мiндеттердi шешу жағдай жасайтын болады:

халыққа сапалы медициналық және дәрiлiк көмек көрсету;

санитарлық-эпидемиологиялық саулықты қамтамасыз ету;

медициналық қызмет рыногындағы қаржылық инструменттерді жетілдiру;

алғашқы медициналық-санитарлық көмек объектілерінің және диагностикалық орталықтардың жүйесін дамыту;

салауатты өмiр салтын насихаттау жөніндегi шараларды жандандыру.

Алға қойған міндеттерді шешудiң жолдары

Денсаулық сақтау объектілерінiң материалдық-техникалық базасын жақсарту, кадрлармен қамтамасыз ету, санитарлық автокөлiкпен жабдықтау арқылы алғашқы медициналық-санитарлық көмек жүйесiн одан әрi күшейту жөніндегі шаралар қарастырылып отыр.

Селолық денсаулық сақтауға мамандарды тарту үшін селолық медицина қызметкерлерiне кәсiби қызметі, пәтер беру үшiн жағдай жасау жөніндегі шаралар қабылданатын болады.

Профилактикалық тексеру жүргізу, анықталған мұқтаждарды бұдан былай тұрақты диспансерлеу мен сауықтыру, бірiншi кезекте балалар мен бала табуға жарамды жастағы әйелдерi, халықтың әлеуметтiк әлсiз тобына баса көңiл бөле отырып медициналық көмектің салалық бағдарламасын жүзеге асыру арқылы халықтың денсаулығын паспорттандыру жалғасатын болады.

Сапаны басқару жүйесiн жетілдіру мақсатында медициналық көмектің әр деңгейi үшiн сапа индикаторын анықтау, оңтайлы схеманы қолдана отырып диагностика мен ауруларды емдеудiң стандарттарын жасау, емделушiлердің денсаулығына зиян келтiргенi үшiн медицина қызметкерлерiнiң жауапкершiлiк дәрежесiн анықтау жөнiнде шаралар жасап шығару, мамандардың біліктілік деңгейiн көтеру ұйғарылып отыр.

Денсаулық сақтау саласын қаржыландырудың тетiгін жетiлдiру жөнiнде шаралар жүзеге асырылатын болады. 2003 жылдан бастап медициналық қызметтiң кепiлдi көлемiн қамтамасыз етуге бюджет қаражатын бөлудiң нормативтік әдiсiн енгізу, мiндетті медициналық сақтандыру жүйесiн енгізу бойынша дайындық кезеңін жүргiзу ұйғарылып отыр.

Дәрілiк заттардың сапасын жақсарту және халықтың қалың тобының қолы жетерлiктей болуы, фармацевтикалық индустрияны және медициналық өнеркәсiптi дамыту жөнiнде шаралар қаралмақ.

Дәрiханалар ұйымдары жүйесiнiң дамуы жалғасуда. Жайылымдық мал шаруашылығы учаскелерiндегі, шекара бекетіндегі, тұрғындар саны аз шалғайдағы елдi мекендердегі азаматтар дәрілермен қамтамасыз етудiң арнайы режимiнiң шаралары қарастырылатын болады.

Мемлекеттік дәрiханалардың санын көбейту және фармацевтiк секторда бәсекенi күшейту мен дәрілік заттардың отандық өндiрiсiн одан әрi дамыту есебiнен дәрiлiк заттарға бағаны тұрақтандыру мен төмендету жөнiнде шаралар қабылданатын болады.

Жұқпалы ауруларды азайту жөнiндегі профилактикалық шаралар ретiнде мемлекеттік шекаралар түйiлiскен жерлерде санитарлық-карантиндiк пунктер жүйесiн дамыту және жұмысын жетiлдiру, аса қауiптi жұқпалы аурулардың табиғи ошақтарында жүргiзiлетiн профилактикалық шаралардың көлемiн көбейту, халықтың жұқпалы аурулармен ауруының алдын алу жөнiнде бағдарламаларды жүзеге асыру қаралған. Халықты вакцинамен егу бағдарламаларын кеңейту есебiнен вакцинамен басқарылатын жұқпалы аурулармен ауруды азайту және профилактикасы жөніндегі шаралардың тиімдiлiгi көтерiледi.

Қоршаған ортаны ластаушы кәсiпорындардың экологиялық және санитарлық-гигиеналық кешендi мониторингiсiн жүргiзу қаралып отыр.

Алғашқы медициналық-санитарлық көмек деңгейiнде салауатты өмiр салтын насихаттау, денсаулық сақтау саласына профилактикалық бағыт беру жөніндегі iс-әрекет жандандырылатын болады.

Денсаулықтың профилактикасы мен нығаюы жөнiндегі бағдарламаларды одан әрi жүзеге асыру туралы шаралар қабылданатын болады.

Салауатты өмiр салты мәселелерi бойынша оқытушы кадрлар даярлауды және қайта даярлауды кеңейту, "Салауатты университеттер", "Денсаулықты күшейту мектептерi" Халықаралық бағдарламаларын енгізу қаралып отыр. Салауатты өмiр салтын БАҚ арқылы насихаттау жөнiндегі жұмыс жандануда, соның iшiнде телеарналарда арнайы бағдарламалар жасау, баспа басылымдарында арнайы айдарлар ашу.

Болжамдалған нәтижелер

Елдің барлық елдi мекендерi медицина қызметкерлерiмен қамтамасыз етiлетiн болады. 2005 ж. дербес амбулаториялық-поликлиникалық ұйымдардың саны 4,4% өседi, ауруханалардың саны 6,1%, фельдшерлiк пунктер 1,5%, фельдшерлік-акушерлiк пунктер - 0,8%. Бұл республиканың барлық халқына алғашқы медициналық-санитарлық және біліктi дәрiгерлiк көмектің қол жетерлiктей болуын қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi. Денсаулық сақтаудың беймемлекеттік секторы дамитын болады.

Денсаулық сақтау объектiлерінің материалдық-техникалық базасы күрделі жөндеу жүргiзу және жаңа құрылыс салу, қазiргі кездегі медициналық жабдықтармен, санитарлық автокөлiкпен жабдықтау арқылы нығаяды. Әлеуметтік осалдықтың қиын шегiндегі халық топтарына медициналық көмектің бағытталуы күшеймек.

Дәрiханалар ұйымдарының жүйесi 2005 ж. 8,2% көбейедi, бұл село тұрғындарына, әсiресе шалғай аудандардың, халықтың әлеуметтiк осал топтарына дәрiлік көмектi жақсартуға мүмкіндiк бередi.

Денсаулық сақтау ұйымдарын, әсiресе селолық ұйымдарын, кәсiби кадрлармен қамтамасыз ету деңгейi көтерiледі.

Елдегi санитарлық-эпидемиологиялық ахуал тұрақтанады. Жұқпалы аурулардың деңгейі төмендейдi, соның iшiнде ерекше қауіптi жұқпалы аурулардың бұрқ етуi, жүргізiлетін шаралардың профилактикалық бағыттылығы көтерiледі.

Азық-түлік рыноктарының, қоғамдық тамақтану объектілерінің және сауданың, су құбыры ғимараттарының санитарлық-гигиеналық жағдайы, халықтың денсаулығы үшiн ауыз судың және азық-түлiктiң қауіпсіздігі жақсарады.

Аурулардың профилактикасы және салауатты өмiр салтының маңыздылығы туралы халықтың білім деңгейi көтеріледi, өз денсаулығы үшiн жауапкершiлiк сезiм қалыптасады, халықтың жалпы және жұқпалы ауруға шалдығуы төмендейдi.

15 ТАРАУ. МӘДЕНИЕТ, ТУРИЗМ ЖӘНЕ СПОРТ

Мақсаттар мен міндеттер

Мәдениет

Мәдениет саласындағы негiзгi мақсаттар бірыңғай мәдени-ақпараттық кеңiстiктi күшейту арқылы қоғамның рухани потенциалын жүзеге асыру; тарихи-мәдени мұраларды сақтау және дамыту; кәсiби өнердi және халық творчествосын дамыту жағдайын қамтамасыз ету; тiл жөнінде балансталған және әлеуметтiк бағдарланған жастар саясатын жүргізу.

Мәдениет саласындағы негiзгi мiндеттер болып саналатындар:

мәдениет өнiмi мен қызметiнiң кепiлдi минимумына халықтың қолы жетуін қамтамасыз ету;

тарихи-мәдени мұраның ескерткiштерiн сақтау жөнiндегі бірiншi кезектi шаралардың әзiрленiп жатқан бағдарламасы шеңберiнде тарихтың, археологияның және архитектураның, тарихи орталықтардың ескерткiштерiнiң сақталуын қамтамасыз ету;

шетелдерде Қазақстанның беделiн көтеру үшiн халықаралық мәдени байланыстарды кеңейту;

кәсiби өнер мен халық творчествосының дамуын нормативтік-құқықтық және бағдарламалық қамтамасыз етудi жетiлдiру;

селолық жердегi мәдени инфрақұрылымды күшейту және дамыту;

мемлекеттік тiлдi дамыту;

мәдениет пен өнердің саласындағы кадр потенциалын нығайту;

жас ұрпақтың дамуы үшiн құқықтық, әлеуметтiк-экономикалық және ұйымдастырушылық жағдайларды жасау;

шетелдерде тұратын отандастарға мәдени-ағартушылық және тіл жөнiнде көмек көрсету.

Туризм

Басты мақсат экономикалық өсуге және халықты жұмыспен қамтуды көтеруге жәрдем жасау үшiн елдiң туристiк саласын экономиканың табысты саласына айландыру, туризмнiң жоғары пайдалы индустриясын жасау және туристік қызметтiң халықаралық рыногында бәсекеге қабiлеттi ұлттық туристiк өнiмдi жүзеге асыру.

Спорт

Спорт саласындағы негізгі мақсат дене шынықтыру және спорт құралдарымен салауатты өмiр салтының принциптерiн бекіту, дене шынықтыруды және бұқаралық спортты, жоғары жетiстiктер спортын дамыту болып табылады.

Алдағы кезеңде келесi мiндеттердi шешу қаралып отыр:

жоғары класты спортшыларды дайындау үшiн қазiргі заманғы базаны, денешынықтыру-сауықтырудың кeң жүйесiн және спорт ғимараттарын жасау;

бұқаралық спортты дамыту, әсiресе селода;

олимпиадалық, ұлттық, техникалық және қолданбалы спорт түрлерiн және халық ойындарын дамыту;

Қазақстан Республикасының ұлттық құрама командаларын халықаралық жарыстарға дайындау.

Алға қойған мақсаттарға жету және мiндеттердi шешу жолдары

Мәдениет

мәдениет пен өнердiң қызметкерлерiнің кадр потенциалын күшейту;

селодағы мәдени-демалыс жұмыстарын одан әрi қайта өркендету және дамыту;

халықаралық мәдени байланыстарды кеңейту, Қазақстан халқының ұлттық мәдениетiн және дәстүрлерiн жан-жақты дамыту;

мәдениет өнiмдерi мен қызметтерiнiң кепiлдi минимумына халықтың қолын жеткiзетiндей әлеуметтiк нормативтердi әзiрлеу;

әлеуметтiк маңызы бар әдебиеттi шығаруды қамтамасыз ету;

тiлдердiң қызмет етуi мен дамуының 2001-2010 жж. Мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру;

қазақ халқы басым облыстарда iс жүргiзудi мемлекеттік тiлге көшiрудi жалғастыру;

салалық, жеке терминологиялық сөздiктердi шығаруды жүйеге келтiру және үйлестiру;

қазақ тілінiң электрондық терминологиялық базасын жасау;

бұқаралық ақпараттық құралдардың нормативтік-құқықтық базасын жасау және қазақстандық телерадиохабарлық инфрақұралымын дамыту, масс-медианың отандық рыногында мемлекеттің ақпараттың ықпалының деңгейiн көтеру;

Қазақстан Республикасында телерадиохабарды 2002-2005 жж. дамытудың бағдарламасы шеңберiнде азаматтардың ақпараттық қажеттерiн толығырақ қанағаттандыру үшiн телерадиохабардың көпбағдарламалы жүйесiн жасау;

жастардың азаматтық қалыптасуы және әлеуметтiк өзiн-өзi жүзеге асыруы үшін жасалып жатқан 2003-2004 жж. "жастар саясаты бағдарламасының" шеңберiнде құқықтық, экономикалық және ұйымдастыру жағдайларын жасау және нығайту;

жастардың кәсіпкерлігін дамыту, орта және жоғары кәсiби оқу орындарын бiтiрушiлердi жұмыс орнымен қамтамасыз ету, студенттік еңбек отрядтары қызметiнiң саласын жетiлдiру және кеңейту үшiн ипотеканың және преференциялар жүйесi негізiнде жастарға және жас отбасыларына несие берудi жетiлдiру;

Қазақстан Республикасының мұрағат iсiн дамыту бағдарламасы шеңберiнде мұрағаттардың архивтердің материалдық-техникалық базасының жүйесiн кеңейту және жетiлдiру.

Туризм

Туристiк саланы дамытудың мiндеттерiн шешу және алға қойған мақсаттарға жету үшiн 2002 ж. 2005 ж. кезеңде төмендегілер жоспарлануда:

Қазақстан Республикасында 2003-2005 жж. туристiк саланы дамытудың Бағдарламасын қабылдау;

туристiк саланы 2003-2005 жж. дамытудың аймақтық бағдарламаларын әзiрлеу және iске асыру;

деректер базасын қалыптастыру және елдің туристік потенциалы туралы ақпараттық және жарнамалық материалдарын тарату, қазақстандық туристiк өнiмдi халықаралық туристік рынокте және мемлекет iшiнде жылжыту мақсатында туристік сала үшiн Республикалық туристік ақпараттық орталықты құру;

аймақтық туристiк ақпараттық орталықтарды облыстарда және Алматы қаласында құру;

мемлекеттік "Ұлы Жiбек жолының тарихи орталықтарын қайта өркендету, түркi тiлдес мемлекеттердің мәдени мұрасын сақтау және сабақтастыра дамыту, туризм инфрақұрылымын жасау" атты бағдарламасын одан әрi iске асыру;

туризм инфрақұрылымының және iргелес мемлекеттермен бірге халықаралық туристiк маршруттардың дамуын қарастыратын жобаларды әзiрлеу, инвестициялау және iске асыру;

Дүние жүзілік туристік ұйым жүргiзетiн аса iрi халықаралық туристiк көрмелерге, биржаларға және негізгі оқиғалар мен форумдарға Қазақстанның жыл сайын қатысуы арқылы қазақстандық туристiк өнiмдi туристiк қызметтің әлемдiк рыногына жылжытуға бағытталған шараларды қамтамасыз ету;

жыл сайын Қазақстандық Халықаралық "Туризм және саяхат" туристiк жәрмеңкесiн өткізу;

туристік саладағы инвестициялау, салық салу стандарттау мен сертификаттау, статистикалық есепке алу мәселелерi бойынша қажеттi нормативтiк-құқықтық актiлердi әзiрлеу;

шетелдік туристердiң келу және тiркеу процедураларын оңайлату;

саланың ақпараттық кеңiстiгiн қалыптастыру мақсатында интерактивтiк геоақпараттық жүйенi жасау және енгізу.

Спорт

Қазақстан Республикасында 2001-2005 жж. дене мәдениетiн шынықтыру мен спортты дамытудың Мемлекеттік бағдарламасын iске асыру;

спорттағы дарынды балалар үшiн облыстық мектеп-интернаттар құру;

облыстық дәрiгерлiк-физкультуралық диспансерлердi құру;

балалар-жастар спорттық мектептерінің, жасөспiрiмдер клубының, дене шынықтырудың балалар-жастар клубтарының жүйесiн дамыту, әсiресе селолық жерде;

жазғы және қысқы спорт түрлерi бойынша олимпиадалық дайындықтың республикалық орталықтарын құру;

спорттың ұлттық түрлерiн және халықтық түрлерiн насихаттау және дамытудың республикалық орталығын құру;

спорттық резервтердi дайындаудың аймақтық орталықтарын құру;

селолық округтерден бастап, аудандық, облыстық, республикалық төрт кезеңде селолық спорттық ойындар өткізу;

балалардың жаппай спорттық жарыстарын өткізу, халықтың дене даярлығының президенттiк тестiсiн енгізу;

Алматы қаласының тау бөктерiнде олимпиадалық спорттық базаның құрылысын салу;

дене шынықтыру мен спорт бойынша ақпараттық - білім беру және насихаттау қызметiн күшейту;

бұқаралық спорттың және жоғары жетiстiктер спортының нормативтiк-құқықтық базасын одан әрi дамыту;

бұқаралық спорттың және жоғары жетiстiктер спортының проблемалары бойынша ғылыми базаны жасау.

Болжамдалған нәтижелер

Мәдениет

Мәдениет ұйымдарының санын 9,3% көбейту қаралып отыр, соның iшінде мемлекеттіктерiн - 14,2%, мәдени-демалыс ұйымдарын - 10%, кiтапханаларды 9,1%.

Туризм

Туризммен шектес салалардың (көлiк-коммуникациялық инфрақұрылым, сервис, құрылыс, сақтандыру және басқалары) дамуына және туризмнің инфрақұрылымының дамуы үшiн инвестициялық белсендiлiктi ынталандыруға негiзделген жоғарыда баяндалған шаралардың тек кешендi жүзеге асуы ғана елдің табысының, халықтың жұмыспен қамтылуының тұрақты өсуін қамтамасыз етедi.

Спорт

2005 ж. спорттық ғимараттардың саны 2% көбейедi, спорт клубтарының саны - 18%, балалар-жастар клубы - 36%, балалар-жастар спорт мектептерi 15,2% және кәсiби спортшылардың саны - 9%.

16 ТАРАУ. ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУДАҒЫ

ӘЙЕЛДЕРДІҢ ҚАТЫСЫ

Мақсаттар мен мiндеттер

2003-2005 жж. басты мақсат қоғамдық-саяси өмiрдегi әйелдердiң белсендiлiгi мен рөлiн көтеру үшiн жағдай жасау және пәрмендi тетiктердi әзiрлеу, әйелдердiң жағдайын жақсарту болады.

Осыған байланысты келесi мiндеттердi шешу ұйғарылады:

елдiң саяси және әлеуметтiк-экономикалық дамуында әйелдердiң қатысын кеңейту;

олардың денсаулық жағдайын жақсарту жөнiндегі шараларды қабылдау;

әйелдерге қатысты тұрмыстағы зорлықтың профилактикасы.

Алға қойған мақсаттар мен мiндеттерге жетудiң жолдары

Әйелдерге қатысты зорлық мәселесiне тиiстi күшіндегі заңдарды халықаралық нормаларға сәйкес ету жөнiндегі шаралар жүзеге асырылатын болады. Гендерлiк саясат Тұжырымдамасын, "Тұрмыстағы зорлық туралы" Заңды әзiрлеу және қабылдау, әйелдердi құқықтық ағартуды ұйымдастыру ұйғарылып отыр. Осы мақсатта құқық қорғау органдарының жоғары оқу орындары мен колледжiлерiнiң оқу бағдарламаларына әйелдерге қатысты зорлық мәселелерi бойынша арнайы курстар енгiзілетiн болады.

2003 ж. республиканың облыс орталықтарында зорлық-зомбылықтың құрбаны болған әйелдер үшiн сенім телефоны мен баспанасы бар дағдарыс орталықтарын жасау жөнiндегі жұмыс аяқталады және оларды қалаларда және аудан орталықтарында жасау басталады. IIМ жүйесіндегі маман кадрлары бар тиiстi бөлiмшелер бұл жұмысқа әйелдердi де тарта отырып күшейтiлетiн болады.

Әйелдер кәсiпкерлiгiне оларды кәсiпкерлiк қызметтің негізiне, еңбек рыногында сұраныммен пайдаланатын мамандықтарға оқыту арқылы одан әрi қолдау жасау, әйелдер арасында шағын несие беру, әйелдердi шешiм қабылдайтын деңгейге дейiн жылжыту және оларды экономиканың басымдықты және жоғары ақы төленетiн салаларына тарту арқылы гендерлiк теңдiк қамтамасыз етiлетiн болады.

Әйелдердiң денсаулық жағдайын жақсарту мақсатында отбасын жоспарлау, екiқабат және бала емiзетiн аналардың тамақтануын жақсарту, сүт безiнiң рак ауруын ертерек білу үшiн орталықтар құру, "Балаға жылы шырайлы ауруханалар" бағдарламасы бойынша Денсаулық сақтаудың дүниежүзілiк ұйымының (ДСД) критерийлерiн енгізу жөнiндегі жұмыс жетiлдiрiлетiн болады.

Болжамдалған нәтижелер

Қабылданған шаралар нәтижесiнде әйелдердi экономикалық және саяси жылжытудың жақсаруы, әйелдер денсаулығының индексiнiң жоғарлауы, оларды тұрмыстағы зорлықтан қорғау қамтамасыз етілуі күтіледi.

17 ТАРАУ. ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ТАБИҒИ

РЕСУРСТАРДЫ БАСҚАРУ

Мақсаттар мен мiндеттер

Мақсат - қоршаған ортаның сапасын тұрақтандыру, қоғамның қажетiне сәйкес табиғатты пайдалану процесiн реттеу, күшіндегі табиғатты қорғайтын заңдарды халықаралық талаптарға сәйкестендiру.

Алға қойған мақсаттар мен мiндеттердi шешу жолдары

Қоршаған ортаны қорғау

Қоршаған ортаға шаруашылық қызметтiң әсерiн төмендету және қалдықтарды пайдалану деңгейiн көтеру мақсатында табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау жүйесiн оңтайландыру қажет. Қазiргі қолда бар шашыраңқы ведомстволық жүйенi бірлестіру және табиғатты пайдалануды өндiрiстiк мониторингiлеу, қоршаған ортаны қорғау саласында басқару шешiмдерiн қабылдаудың және ұтымды табиғат пайдаланудың негiзi болып табылатын экологиялық ақпарат жинауды ұйымдастыруды қамтамасыз ету, табиғи ресурстардың кадастрын әзiрлеу, Каспий қорықтық зонасында және Каспий маңындағы аймақта iс-әрекет жүргiзіп жатқан кәсiпорындарға қосымша экологиялық талаптар әзiрлеу, жұмыстың экологиялық қауiптi түрлерiн мiндеттi экологиялық сақтандыруды енгізу үшiн құқықтық негіздер жасау, "Қоршаған ортаны 2004-2006 жж. қорғау" бағдарламасын әзiрлеу мақсатында қоршаған ортаның және табиғи ресурстардың мониторингiсiнің бірыңғай мемлекеттік жүйесiн жасау ұйғарылуда.

Қоршаған ортаны қалпына келтiру және оңалту мақсатында қоршаған ортаның сапасын жақсарту жобаларын жүзеге асыруға, зиянды, соның iшiнде радиоактивтiк қалдықтар жинақталған жерлердегi тарихи ластануды зерттеуге, тарихи ластануды жою жөнiндегі бағдарламаны жүзеге асыруға iс-әрекеттi бағыттау ұйғарылуда. Халықаралық ұйымдармен бірге Нұра-Есіл өзендерінің су алабының қоршаған ортасын қалпына келтiру және басқару, Солтүстiк-Шығыс Қазақстанды сумен жабдықтау және тазалығын сақтау, сондай-ақ биологиялық әртүрлiлiктi сақтаудың, шөлге айналумен күресуi, парниктiк газды және озонды бүлдiрушi заттарды шығаруды болдырмаудың ғаламдық экологиялық проблемаларды шешу жөнiндегі жобаларды жүзеге асыру бойынша жұмыстар жалғанатын болады. Балхаш көлi су алабындағы қоршаған ортаның объектілерін оңалту бағдарламасын әзiрлеу белгіленіп отыр.

Республикалық бюджеттің, кәсiпорындар мен халықаралық ұйымдардың қаражаты есебiнен экологиялық және табиғат қорғау бағдарламаларын жүзеге асыру бойынша қаржы ресурстарын оңтайлы пайдалану жөніндегі жұмысты жалғастыру ұйғарылып отыр. Халықаралық қорлар, қарыздар мен гранттар қаражатын трансшекаралық әлеуметтік-экономикалық проблемаларды шешуге бағыттау, сондай-ақ ғаламдық экологиялық проблемаларды шешу жөнiнде халықаралық ұйымдармен қарым-қатынасты кеңейту, жобаларды бірлесiп қаржыландыруды қамтамасыз ету жоспарланып отыр.

Табиғи ресурстарды басқару

Cy ресурстары

Су ресурстарының тапшылығын қысқарту мақсатында iрi өзендер су алабтары бойынша су ресурстарын ұтымды пайдалану және қорғаудың республикалық бағдарламасы, суды сақтау жөнiнде мақсатты бағдарлама әзiрленетiн және жүзеге асатын болады, Қытай Халық Республикасының Үкіметімен, сондай-ақ Қырғыз және Өзбек Республикаларымен қарым-қатынаста трансшекара арқылы ағатын суларды ұтымды және әдiл пайдалану мәселелерi бойынша келісiмдердi жүзеге асыру жалғасады. Суды ұқыпты пайдалану мен қорғауға ынталандыратын жер үстіндегі суларды пайдаланғаны үшiн төлемнің әртүрлi ставкалары және жер үстіндегі көздердiң су ресурстарын пайдаланғаны үшiн төлемнiң ставкасын анықтайтын Әдiстеме әзiрленіп, ол енгiзiлетiн болады, Астана қаласының сол жақ жағалаудағы салынған құрылыстарды тасқын сулардан қорғау жөніндегі құрылыстардың жобасын әзiрлеу және салу қарастырылып отыр.

Халықты сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету салалық "Ауыз су" бағдарламасының шараларын, селолық елдi мекендердi сумен жабдықтауды жақсарту жөніндегі жобаларды жүзеге асыру жолымен iске асатын болады.

Су ресурстарын басқару өзендер мен көлдерге олардың бұрынғы кездегi тазалығын қайтарып беруге қабiлеттi су алабтарының экологиялық қорғалуын бiлдiреді.

Өзгерген экономикалық жағдайда су ресурстарын пайдаланудың заңды негiздерiн жасау мақсатында Су кодексiнің жаңа редакциясы даярлануда. Су шаруашылық объектілерінің жұмысын қамтамасыз ету жөніндегі шараларға жұмсалатын шығындарға су ресурстарын пайдаланғаны үшiн жиналатын төлемдердiң бара-бар болуын қамтамасыз ететiн кейбір нормативтiк құжаттарды дайындау және қабылдау жоспарлануда. Су шаруашылық құрылыстары мен қондырғыларды ұстап тұру бойынша шығындарды су пайдаланушылар қаражаты есебiнен өзін-өзi қаржыландыруға кезең-кезеңiмен көшiретіндей ақылы су пайдаланудың экономикалық тетiгi жөнiндегі әдiстемелiк нұсқаулар жасалып жатыр.

2010 ж. дейiнгi экономиканың су секторының даму тұжырымдамасы мен су шаруашылығының саясаты әзiрленiп, ол Қазақстан Республикасы ?кіметінің 2002 ж. 21 қаңтардағы № 71 қаулысымен мақұлданды және онда басқару қызметiн шаруашылық қызметтен ажырата отырып Қазақстан Республикасының су ресурстары мен су шаруашылығын басқарудың кезең сайын реформалануы (орталыққа тәуелдiлiктi жою, қайта құрылымдау) және құрылымының жетiлдiрiлуі ескерiлген. Оның негiзгi міндеттерiн шешу мақсатында 2002-2004 жж. қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану жөнiндегі Қазақстан Республикасының Үкіметінiң қызметiн iске асыру бойынша, олардың жүзеге асырылуы халықты және шаруашылық кешендi сумен қажеттi көлемде және кепiлдi сапамен қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi, шаралар жоспарының жобасына ұсыныстар енгізiлді.

Орман ресурстары

Мемлекет басшысы таяудағы он жылдықтағы ?кімет жұмысының басымдықтарының бірi етiп ормандарды үдемелi өндiрудi, күзетудi және қорғауды анықтағанын ескере отырып Орман кодексiнiң жаңа редакциясын, "Қазақстан орманы" салалық бағдарламаны және басқа ормандарды, өсiмдiк пен жануарлар әлемiн қорғауды күшейту мен оларды пайдалануды тәртiпке келтiру жөніндегі нормативтiк-құқылық актiлердi әзiрлеуді аяқтау ұсынылады.

Осыған байланысты ормандарды авиациямен күзету және өртке қарсы ұйымдастыру жөнiндегі жұмыс көлемiн көбейту, орман патологиясының мониторингісiн ұйымдастыру, орманның зиянкестерi мен ауруларымен күpec жүргiзу, жыл сайынғы ағаш отырғызу мен себудi 1 мың гектар алқапта қамтамасыз ету үшiн отырғызатын материалдарды өндiрудi көбейту, орманды күзету, орманда аң аулауды ұйымдастыру жөнiндегі шаралар кешенiн жүргізу, орман жағдайын зерттеудi жүргiзу, орман және өсiмдiк ресурстарын пайдаланудың ғылыми-негiзделген көлемiн белгiлеу, орманды қорғау қызметiн қалпына келтiру, орманды қорғайтын мекемелердi және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды материалдық-техникалық құралдармен және басқа да қызметтердің штаттық санын нормативке дейiн жеткізу, ол үшiн республикалық бюджеттен орман саласын қаржыландыруды көбейту қаралған.

2003-2005 жж. Ерейментау, Сынтас мемлекеттік табиғи қорықтарын, Жоңғар Алатауы, Шарын арнасы мен Көлсай көлi мемлекеттік ұлттық парктерiн құру, сондай-ақ Павлодар мен Шығыс Қазақстан облыстарындағы ленталық қарағайлы ормандарда мемлекеттік табиғи резервтер құру және экологиялық туризмнің жаңа маршруттарын әзiрлеу мен игеру жоспарланып отыр.

Жануарлар әлемiнiң ресурстары

Аңшылық шаруашылығында пайдаланылатын жерлердi есепке алу, аңшылықты пайдаланатындардың күшiмен өркениеттi аң аулау және балық аулау орындарын ұйымдастыру, ауланатын - кәсiптiк аңдар мен құстардың экологиялық-жағрафиялық және биологиялық ерекшелiктерiн зерттеу жөнінде мақсатты бағдарламалар мен оларды пайдалану жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу ұйғарылып отыр.

Балық шаруашылығын басқару органдарында Қазақстан Республикасының 2003-2007 жж. балық шаруашылығын дамыту Бағдарламасын әзiрлеудi аяқтау және бекіту, оның мақсаты балық өнiмдерiн өндiрудің құлдырауын 2005 ж. тоқтату және 2007 ж. тұрақтандыру болып табылады.

18 ТАРАУ. АЙМАҚТАРДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК

ДАМУЫ

Мақсаттар мен міндеттер

Алдағы жылдары мемлекеттік аймақтық саясат Қазақстан Республикасының 2002-2006 жж. аймақтық саясатының Тұжырымдамасына сәйкес жүзеге айырылатын болады.

Аймақтық саясаттың мақсаты инфрақұрылымның, шаруашылық қызметтiң күшеюiне және халықтың тұрмыс деңгейiн проблемалы аймақтарды терiп алып қолдау саясатымен байланыстырып жақсартуға жағдай тудыратын инвестициялық маңызды жобаларды жүзеге асыру жолымен әлеуметтiк-экономикалық даму деңгейіндегі аймақтар арасында орын алып отырған айырмашылықтарды төмендету болып табылады.

Аймақтық саясаттың міндеттерiне жататындар:

аймақтардың үдемелi және балансталған әлеуметтiк-экономикалық дамуын қамтамасыз ету;

мемлекеттік басқару деңгейлерi арасындағы өкiлеттi анық айыру және бюджетаралық қатынастарды жетiлдiру;

проблемалары бар шағын қалалар мен тоқыраған шалғай селолық аудандарға мемлекеттік қолдау көрсету;

елдiң қауіпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн шекаралардағы аудандардың, әсiресе оңтүстіктегі, экономикалық потенциалын көтеру жөнiнде мемлекеттік саясатты әзiрлеу және жүргiзу;

халықты Қазақстан аумағында ұтымды орналастыру.

Алға қойған мақсаттарға жету үшiн негiзгi күштер аймақтар арасында орын алып отырған әлеуметтік-экономикалық даму деңгейiндегі айырмашылықтарды төмендетуге бағытталатын болады.

Осы мақсатта артта қалған аймақтардың олардың шаруашылықтарының құрылымын жетілдiру, өнеркәсiптiң өңдеушi секторының кәсiпорындарын дамыту, аумақтың инфрақұрылымдық қамтамасыз етілуiн көтеру, бірiншi кезекте сумен, энергиямен және электрмен жабдықтау, шағын кәсiпкерлiктiң саласын дамыту есебiнен экономикасының озық дамуына жағдай жасайтын шараларды жүзеге асыру жоспарлануда.

Негізгi назар селолық аудандардың және экономикасы тоқыраған шағын қалалардың дамуына, оларды бұл жағдайдан шығару жөнiнде экономикалық, құқықтық, әлеуметтiк және басқадай шараларды әзiрлеу мен қабылдауға аударылатын болады.

Аймақтық даму мiндеттерiн шешу үшiн келесi шаралар ұйғарылады:

Республикалық деңгейде:

мемлекеттік басқару деңгейлерi арасында қызмет пен өкілеттi анық айыру, ол 2002 ж. әзiрленiп жатқан мемлекеттік басқарудың деңгейлерi арасында өкілеттi айыру және бюджетаралық қатынастарды жетiлдiру Тұжырымдамасының негiзiнде жүзеге асырылатын болады;

тоқыраған аумақтарға оларды iрiктеп алудың анық критерийлерi негiзiнде мемлекеттік қолдау көрсету;

экономикасы тоқыраған шағын қалаларды дамытудың Бағдарламасын әзiрлеу;

әзiрленiп жатқан Қазақстан Республикасының 2004-2010 жж. демографиялық және көшi-қон саясатының Бағдарламасы мен Қазақстан Республикасында 2003-2005 жж. кедейлiктi кемiту жөніндегі Мемлекеттік бағдарлама шеңберiнде демографиялық және көшi-қон саясатын, халықтың тұрмыс деңгейiн көтерудi жүзеге асыру.

Аймақтық деңгейде:

экономиканың құрылымын жетiлдiру бірiншi кезекте шикiзатты терең өңдеуді ұйымдастыру, өнiмнiң қосылған құнын көбейту жөнiндегі инвесторлар үшiн ынталандырушы жағдайды жасау есебiнен;

ел Президентiнің Қазақстан халқына "2003 ж. iшкi және сыртқы саясаттың негiзгi бағыттары туралы" Жолдауы тұрғысынан ауыл шаруашылығының, ауыл шаруашылық өнiмдерiн өңдейтін кәсiпорындарды және селоның әлеуметтiк саласын шапшаңдатып дамыту;

инфрақұрылымның (жолдар, көлiк пен коммуникация) озық дамуын қамтамасыз ету;

өз шикiзат ресурстарымызды өңдеу саласындағы жаңа өндiрiстердi жасау үшiн аймаққа тiкелей инвестицияларды тарту жөніндегі жұмысты кеңейту;

импортты айырбастау және өндiрiстiк потенциалды экспортқа бағдарлау мақсатында отандық тауарлардың, жұмыстың және қызметтiң бәсекеге қабiлеттілігiн көтеруге жәрдем жасау;

тоқтап тұрған кәсiпорындарды қалпына келтiру есебiнен де, сондай-ақ жаңа өндiрiстердi құру, шағын бизнестi дамыту есебiнен де жұмыс орындарын жасау жөнiндегі жұмыстарды жалғастыру;

2003-2005 жж. кедейлiктi кемiту жөніндегі аймақтық бағдарламаларды әзiрлеу;

халыққа көрсетілетін әлеуметтiк көмектiң атаулылығын күшейту мақсатында жеткiлiксiз қамтамасыз етiлген азаматтардың материалдық жағдайына тексеру жүргiзу жөніндегі учаскелiк комиссияның жұмысының тиiмдiлiгiн арттыру;

шағын қалалар мен экономикасы тоқыраған аудандардың дамуы жөнiнде, олардың экономикалық өсуге және халықтың тұрмыс деңгейінiң жақсаруына жетуiне бағытталған, аймақтық бағдарламалар әзiрлеу. Осы кезде, шекараға жақын аудандардың, бірiншi кезекте оңтүстiк, экономикалық потенциалын бекітуге айрықша назар аударылатын болады;

рыноктарда сауда жағдайын жақсарту және бәсекенi дамыту, облыс орталықтарында және қалаларда азық-түлiк және ауыл шаруашылығы тауарларын сатып алу және сату жөнiндегі коммуналдық сауда рыноктарын және сауда-сатып алу ұйымдарын құру жөніндегі жұмыстарды күшейту, аса маңызды азық-түлiк тауарларына бағаны төмендетуге бағытталған нақты шаралар қабылдау.

Болжамдалған нәтижелер

Аймақтар арасындағы қазiргi орын алып отырған айырмашылықтарды төмендету, шаруашылық қызмет үшін аймақтарға тең жағдай жасау және халықтың тұрмыс деңгейiн көтеру, мемлекеттік басқару деңгейлерi арасында өкiлеттi анық айыру, бюджетаралық қатынастарды жетiлдiру, елдің қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету және мемлекеттік шекараны бекіту, әсiресе оңтүстiк шекараны.

Қазақстан Республикасы

Үкіметінің 2000 ж.

13 қыркүйек № 1000

қаулысына 2 қосымша

МЕМЛЕКЕТТІК ЖӘНЕ САЛАЛЫҚ (СЕКТОРАЛДЫҚ) БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ ТІЗБЕСІ

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

  N      Бағдарламаның            Бағдарламаның      Іске асыру   Жауапты

             атауы                    мақсаты          кезеңі     орындау.

                                                                   шылар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

  1            2                         3                4          5

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

           1. Күшіндегі мемлекеттік және салалық (секторалдық)

                        бағдарламалардың тізімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

           1.1. Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен

                     бекітілген мемлекеттік бағдарламалар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                               Кәсіби Үкімет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.1. Сыбайлас жемқорлық.  Конституциялық тәртіпті, 2001-   Қазақстан

       қа қарсы күрес       азаматтар мен ұйымдар.   2005    Республикасы.

       жөніндегi 2001-      дың құқығы мен заңды      жж.    ның

       2005 жж. арналған    мүдделерiн, мемлекеттік          Қауіпсіздік

       мемлекеттік          қызмет жүйесiн сыбайлас          кеңесі

        бағдарлама  жемқорлық процестерінің

                            келеңсiз әсерінен

                            қорғау, әлеуметтiк,

                            экономикалық және құқық

                            салаларында мемлекет

                            саясатын iске асыруды

                            қамтамасыз ететiн

                            кепілдіктерді күшейту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                Білім беру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.2. "Білім беру"         Сапалы білім алуға кеңі. 2001-   БҒМ, облыс.

       мемлекеттік  нен қол жеткізетіндей    2005    тардың, Астана

       бағдарламасы         білім берудің ұлттық     жж.     және Алматы

                            моделiн тиімдi дамыту            қалаларының

                            үшін жағдай жacay                әкімдері

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Денсаулық сақтау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.3. "Халықтың            Халықтың денсаулық       1998-   ДМ

       денсаулығы"          жағдайын жақсарту,       2008

       мемлекеттік          отандық денсаулық        жж.

       бағдарламасы         сақтауға халыққа медици.

                            налық қызмет көрсетуде

                            сапалы жаңа деңгейге

                            шығуға мүмкiндік беретін

                            қысқа мерзімді, орта

                            мерзiмдi және ұзақ

                            мерзiмдi іс-шара жоспар.

                            ларын әзірлеу және iске

                            асыру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                Мәдениет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.4. Тілдердi қолдану     Мемлекеттік тiлдiң       2001-   МАҚКМ

       және дамуының        әлеуметтiк-коммуникатив. 2010

       2001-2010 жж.        тік қызметін кеңейту     жж.

       арналған мемлекет.   мен нығайту орыс тілінiң

       тік бағдарлама       жалпы мәдени, қызметiн

                    сақтау, этникалық топтар.

                            дың тілдерін дамыту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                      Спорт және салауатты өмір салты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.5. Қазақстан            Дене шынықтыру және      2001-   Туризм және

       Республикасында      спорт құралдарымен       2005    спорт

       2001-2005 жж.        салауатты өмiр салтының   жж.     Агенттігі,

       арналған дене        принциптерiн енгізу,             облыстар,

       шынықтыру және       халық арасында                   әкімдері

       спорт мемлекеттік    бұқаралық денешынықтыру,

       бағдарламасы         спорттық резервтi және

                            халықаралық класс

                            спортшыларын даярлау,

                            Қазақстан Республикасы

                            спортшыларын халықаралық

                            спорттық iс-шараларға

                            даярлауды және қатысуын

                            қамтамасыз ету

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                 Туризм

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.6. "Жiбек жолының       Жiбек жолы трассасының   1998-   МАҚКМ, БҒМ,

       тарихи орталықтарын  қазақстандық учаскесінде 2012    ККМ, кейбір

       қайта өркендету,     халықтың және өндiрiстiң  жж.    облыстардың

       түркі тілдес         қалаларда шоғырлануының          әкімдері

       мемлекеттердiң       тарихи жүйесiнiң жалпы

       мәдени мұрасын       ұлттық, әлеуметтiк-

       сақтау және          экономикалық және халық.

       сабақтастыра дамыту, аралық рөлiн қайта

       туризм инфрақұрылы.  өркендету

       мын жacay" атты

       мемлекеттік

       бағдарлама

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                         Көлік және инфрақұрылымы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.7. Қазақстан            Экономикада, мемлекет    2001-   ККМ, ҚМ

       Республикасының      басқаруда, әлеуметтік    2005

       ұлттық aқпараттық    салада перспективалы     жж.

       инфрақұрылымын       ақпараттық технология.

       қалыптастыру мен     ларды, компьютерлiк

       дамытудың            техника мен телекоммуни.

       мемлекеттік          кациялар құралдарын

       бағдарламасы         пайдалануға негізделген

                    жаңа технологиялық

                            укладтарды қалыптастыру

1.1.8. Қазақстан            Автожолдар желісін       2001-   ККМ

       Республикасының      сақтау және дамыту       2005

       автожол саласын                               жж.

       дамытудың 2001-2005

       жж. арналған

       мемлекеттік

       бағдарламасы

1.1.9. Қазақстан            Радирбақылаушы,          2000-   МҚҚКА, ККМ

       Республикасының      радиоөлшегіш             2004

       2000-2004 жж.        жабдықтарды және         жж.

       арналған ақпараттық  арнайы автокөлік

       қауіпсіздігін        ұстау

       қамтамасыз етудің

       мемлекеттік

       бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Ауыл шаруашылығы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.10. Қазақстан           Агроөнеркәсіптік         2003-   АШМ

        Республикасының     кешенінің тиімді         2005

        2003-2005 жж.       жүйесін қалыптастыру     жж.

        арналған мемлекет.  және бәсекеге қабілетті

        тік агроазық-түлік  өнімді өндіру негізінде

        бағдарламасы        Қазақстанның азық-түлік

                            қауіпсіздігін қамтамасыз

                            ету

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Аймақтық саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.11. "Астананың          Астана қаласының         2001-   Астана

        гүлденуі-           Қазақстанның әкімшілік   2005    қаласының

        Қазақстанның        және іскери орталығы     жж.     әкімі

        гүлденуі" атты      ретінде үйлесімді

        мемлекеттік         дамуы жөнінде шаралар

        бағдарлама          кешенін жасау, астананың

                    елдің әлеуметтік-эконо.

                            микалық және рухани

                            өміріндегі біріктіруші

                            рөлін көтеру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

  N    Болжамдалған  Қаржыландыру     Бағдарламаны бекіту     Индикативтік

         шығыстар      көздері       жөніндегі нормативтік     жоспардың

       (млн. теңге)                     құқықтық кесім           тарауы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

            6             7                   8                     9

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

           1. Күшіндегі мемлекеттік және салалық (секторалдық)

                        бағдарламалардың тізімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

           1.1. Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен

                    бекітілген мемлекеттік  бағдарламалар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Кәсіби Үкімет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.1.  Керек емес                     Қазақстан Республикасы

                                       Президентінің 2001

                                       жылғы 5 қаңтардағы N534

                                       Жарлығымен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Білім беру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.2.  Барлығы-            Республи.  Қазақстан Республикасы   13 тарау.

        380000,             калық және Президентінің 2000       Білім беру

        соның ішінде:       жергілікті жылғы 30 қыркүйектегі

        2001 ж. - 76000;    бюджеттер  № 448  Жарлығы.

        2002 ж. - 76000;               мен бекітілген

        2003 ж. - 76000;

        2004 ж. - 76000;

        2005 ж. - 76000

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                           Денсаулық сақтау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.3.  2002 ж. -  5362,5   Республи.  Қазақстан Республикасы   14 тарау.

        2003 ж. - 15273,3;  калық      Президентінің 1998       Денсаулық

        2004 ж. - 20887,1;  және       жылғы 16 қарашадағы      сақтау

        2005 ж. - 20887,1   жергілікті N4153  Жарлығы.

                            бюджеттер  мен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                               Мәдениет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.4.  2002 ж. - 99,5;     Республи.  Қазақстан Республикасы   15 тарау.

        2003 ж. - 100;      калық      Президентінің 2001       Мәдениет,

        2004 ж. - 110;      бюджет     жылғы 7 ақпандағы        туризм

        2005 ж. - 110                  N550  Жарлығы.   және спорт

                                       мен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                     Спорт және салауатты өмір салты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.5.  2003 ж. - 2333,551, Республи.  Қазақстан Республикасы   15 тарау.

        2004 ж. - 1805,826; калық      Президентінің 2001       Мәдениет,

        2005 ж. - 1805,826  бюджет     жылғы 12 наурыздағы      туризм

                                       N570  Жарлығы.   және спорт

                                       мен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                Туризм

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.6.  2003 ж. - 102,804;  Республи.  Қазақстан Республикасы   15 тарау.

        2004 ж. - 102,804;  калық және Президентінің 1998 жылғы Мәдениет,

        2005 ж. - 102,804   жергілік.  27 ақпандағы N3859       туризм және

                            ті бюджет,  Жарлығымен      спорт

                            гранттар,  бекітілген

                            инвести.

                            циялар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                         Көлік және инфрақұрылымы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.7.  2003 ж. - 1256,49;  Республи.  Қазақстан Республикасы   8 тарау.

        2004 ж. - 10086,6;  калық      Президентінің 2001       Инфрақұры.

        2005 ж. - 5223,0    бюджет     жылғы 16 наурыздағы      лымның

                                       N573  Жарлығы.   дамуы

                                       мен бекітілген

1.1.8.  2003 ж. - 33404,379; Сыртқы    Қазақстан Республикасы   8 тарау.

        2004 ж. - 29437,449; қарыз,    Президентінің 2001 жылғы Инфрақұры.

        2005 ж. - 49631,999  республи. 28 қарашадағы N730       лымның

                             калық      Жарлығымен      дамуы

                             бюджет    бекітілген

1.1.9.  2003 ж. - 254,809   Республи.  Қазақстан Республикасы   8 тарау.

                            калық      Президентінің 2000 жылғы Инфрақұры.

                            бюджет     14 наурыздағы N359       лымның

                                        Жарлығымен      дамуы

                                       бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                         Ауыл шаруашылығы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.10. РБ:

        2003 ж. - 39968,124; Республи. Қазақстан Республикасы   6 тарау.

        2004 ж. - 49928,86;  калық     Президентінің 2002 жылғы Агроазық-

        2005 ж. - 55907,88   бюджет,   5 маусымдағы N889  түлік

                             басқа     қаулысымен бекітілген    саясаты

        басқа көздерінен:    көздер

        2003 ж. - 1300;

        2004 ж. - 1750;

        2005 ж. - 350

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                               Аймақтық саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.1.11. 2003 ж. - дейін -   Республи.  Қазақстан Республикасы   18 тарау.

        16538,58;           калық      Президентінің 2000 жылғы Аймақтар.

        2003 ж. - 31892,7;  бюджет     19 наурыздағы N574       дың эконо.

        2004 ж. - 33818,75;             Жарлығымен      микалық

        2005 ж. - 28927,6              бекітілген               және әлеу.

                                                                меттік

                                                                дамуы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

  1            2                         3                4          5

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

           1.2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы бекіткен

                           салалық бағдарламалар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

              Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.1. "Ауыз су"            Халықты сапалы ауыз      2002-   АШМ, облыстар.

       бағдарламасы         сумен тұрақты            2010    дың, Астана

                    қамтамасыз ету, сондай-  жж.     және Алматы

                            ақ келешекте халықты             қалаларының

                            сумен жабдықтауды                әкімдері

                            дамыту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Кәсіби Үкімет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.2. Оперативті шешімдер  Елдің басқару орган.     1999-   СА, Ұлттық

       қабылдау үшін        дарының, іскери топтар.  2005    Банк (келісім

       статистикалық жүйені дың және қоғамның елдің, жж.     бойынша),

       жетілдіру            аймақтардың, салалардың          министрліктер

       бағдарламасы         және экономиканың                мен агент.

                            секторларының әлеуметтік-        тіктер

                            экономикалық дамуы туралы

                            объективті статистикалық

                            ақпаратқа қажетін

                            толығырақ қанағаттандыру

                            үшін, басқа елдердің

                            осындай ақпараттарымен

                            халықаралық деңгейде

                            салыстыруға болатын,

                            Қазақстанның мемлекеттік

                            статистикасын жүйелі

                            реформалау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Бюджет саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.3. Қазақстан            Мемлекеттік бюджеттің,   2001-   МСА

       Республикасында      мемлекеттік кәсіпорында. 2004

       мемлекеттік сатып    рын және акцияларының    жж.

       алу жүйесін дамыту.  бақылау пакеті мемлекет

       дың 2001-2004 жж.    иелігіндегі акционерлік

       арналған бағдарла.   қоғамдардың қаражат.

       масы         тарын оңтайлы және

                            тиімді жұмсауды қамтама.

                            сыз еткенін мемлекеттік

                            сатып алудың транспа.

                            рентті жүйесін дамыту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                         Демография және көші-қон

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.4. Қазақстан            Қазақстан Республикасы.  2001-   ДКА

       Республикасының      ның демографиялық        2005

       демографиялық        процестерiндегі          жж.

       дамуының 2001-2005   келеңсiз үрдiстердi

       жж. арналған         еңсеру үшiн кешенді

       бағдарламасы         шешiмдердi әзiрлеу мен

                    iске асыру және осы

                            негiзде халық санының

                            өсуiне қол жеткізу

1.2.5. Қазақстан            Көшi-қон процестерiн     2001-   ДКА

       Республикасы көшi-   басқару, елiмiздiң       2010

       қон саясатының 2001- мемлекеттік қауіпсізді.  жж.

       2010 жж. арналған    гін нығайту және көшiп-

       салалық бағдарламасы қонушылардың құқықтарын

                            iске асыру үшiн жағдай

                            жасау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                               Білім беру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.6. Қазақстан            Бастауыш және орта       2002-   БҒМ

       Республикасының      кәсiби білім беретiн     2005

       бастауыш және орта   ұйымдардың оқу процесiн  жж.

       кәсiби білім беретiн оқытудың жаңа техноло.

       оқу орындарын        гияларымен және

       ақпараттандыру       ақпараттық-телекоммуни.

       бағдарламасы         кациялық техникамен

                    қамтамасыз ету және

                            оларды енгізу

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Денсаулық сақтау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.7. "Салауатты өмiр      Халықтың сапалы және     1999-   ДМ

       салты" кешендi       ұтымды тамақтануын       2010

       бағдарламасы         қамтамасыз ету, дене     жж.

                    шынықтыру мен спортты

                            дамыту, маскүнемдiкпен

                            және алкоголизммен

                            күрес, темекi тартудың

                            алдын алу, нашақорлықпен

                            күрес және қауiпсiз

                            жыныстық жүріс-тұрыс

1.2.8. Қазақстан            ВИЧ-инфекцияның таралу   2001-   ДМ, ӘМ,

       Республикасында      қарқынын төмендету және  2005    ҚМ, БҒМ,

       ЖҚТБ-ның iндетіне    оның елдегi таралуын     жж.     облыстардың

       қарсы iс-әрекет      тұрақтандыру                     әкiмдерi

       жөнiндегі 2001-2005

       жж. арналған

        бағдарлама

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                 Мәдениет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.9. Қазақстан            Мұрағат iсi мен құжатта. 2001-   МАҚКМ,

       Республикасында      ма жүйесін дамытуды      2005    мұрағат пен

       мұрағат iсiн         реттейтiн нормативтiк    жж.     құжатнаманы

       дамытудың 2001-2005  құқықтық базаны жетелеу          басқару

       жж. арналған                                          жөніндегі

        бағдарламасы                                 Комитет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Әлеуметтік қорғау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.10. Мүгедектерді        Мүгедектерді оңалту      2002-   ЕӘКM

        оңалтудың 2002-     жүйесін құру, олардың    2005

        2005 жж. арналған   қоғамға жан-жақты        жж.

        бағдарламасы        кiрiгуiне мүмкіндіктер

                    беру, кіріптарсыз тұрмыс

                            салтын қамтамасыз ету

                            үшiн жағдайлар жасау,

                            мүгедектiк деңгейін

                            азайту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Нақты сектор

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.11. Қазақстан          Республиканың эталонды    2001-   ИСМ

        Республикасының    базасын жоспарлы түрде    2003

        шама бірлігінің    жасау және жетiлдiру,     жж.

        эталондық базасын  өлшемдердiң бірыңғайлығы

        дамытудың 2001-    мен сенімдiлiгiн қамтама.

        2003 жж.           сыз ету, отандық өкiмнiң

        арналған           және қызметтiң сапасын

        бағдарламасы       әлемдiк рынокта бәсекеде

                           қабілеттілігін көтеру

1.2.12. Уран өндiретiн     Бұрынғы уран өндiрген     2001-   ЭМРМ

        кәсiпорындарды     кәсіпорындардың қалдық.   2010

        тоқтатып қоюдың    тарының радиоакциялық     жж.

        және уран кен      әсерiнен халықты

        орындарынан кен    қорғау

        шығарудың зарда.

        бын жоюдың 2001-

        2010 жж. арналған

        бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                   Электроэнергетика және көмір өнеркәсібі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.13. Электр энергетика.  Елдi электрмен сенімдi   1999-   ЭМРМ

        сын 2030 ж. дейiн   жабдықтауды қамтамасыз   2030

        дамытудың           ету жөніндегі мiндеттер. жж.

        бағдарламасы        ді кезеңдер бойынша

                            шешу, электр энергиясы.

                            ның iшкі және сыртқы

                            рыноктарын есепке ала

                            отырып экспортқа бағдар.

                            ланған, технологиялық

                            жағынан байланысқан

                            отын-энергетика

                            кешенiн құру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Өңдеу өнеркәсiбi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.14. Қазақстан           Iшкi өндiрiстi кеңейту   2000-   ИСМ

        Республикасының     және өндiрiстiк-техника. 2003

        машина жасау        лық мақсаттағы бәсекеге  жж.

        кешенiн дамытудың   қабiлеттi өнiмдер шығару,

        2000-2003 жж.       ел экономикасын қажеттi

        арналған            машиналармен, жабдық.

        бағдарламасы        тармен және қосалқы

                            бөлшектермен, кепiлден.

                            дiрiлген және кепiлден.

                            геннен кейiнгі сервистiк

                            қызмет көрсетумен

                            қамтамасыз ету, импортты

                            алмастыру және экспорттың

                            мүмкiндiктерін арттыру

1.2.15. Ағаш өңдеу мен      Ағаш өңдеу мен жиhаз     2001-   ИСМ

        жиhаз өнеркәсiбiн   өнеркәсiбiн қалпына      2003

        қалпына келтiрудiң  келтiру және тездету,    жж.

        және дамытудың      ағаш өңдеу мен жиhаз

        2001-2003 жж.       өнеркәсiбiнiң импортынан

        арналған            елдiң тәуелдiлігін және

        бағдарламасы        кәсiпорындардың техноло.

                            гиялық, техникалық артта

                            қалуын еңсеру

1.2.16. Жеңiл және тамақ    Жеңiл және тамақ өнер.   2001-   ИСМ

        өнеркәсiбi          кәсібін қалпына келтiру  2003

        салаларында импорт  және кешенді дамытуды    жж.

        алмастырудың 2001-  жеделдету, кәсiпорындар.

        2003 жж. арналған   дың техникалық және

        бағдарламасы        технологиялық артта

                            қалуын еңсеру, сапасын

                            жақсарту, iшкi рынокты

                            отандық өндiрiстiң жоғары

                            сапалы тамақ өнiмдерiмен

                            толтыру есебiнен өнiмнiң

                            бәсекелестiк қабiлетiн

                            арттыру

1.2.17. Қазақстанда жүзім   Қазақстанның оңтүстік    2001-   ИСМ, АШМ

        шаруашылығы мен     аймақтарында тауарлы     2010

        шарап жасау iсiн    жүзiм шаруашылығын        жж.

        қалпына келтiрудiң  кешендi қалпына келтіру

        және дамытудың 2010 және дамыту, шарап

        ж. дейiнгi кезеңге  материалдарын және

        арналған            жоғары сапалы отандық

        бағдарламасы        шараптарды өндiрудi

                            көбейту, саланың техноло.

                            гиялық және техникалық

                            артта қалуын еңсеру,

                            отандық шараптардың iшкі

                            және сыртқы рыноктардағы

                            бәсекеге қабілеттiлігін

                            қамтамасыз ету

1.2.18. Tұpғын үй           Тұрғын үй құрылысын      2000-   Ұлттық Банк

        құрылысын ұзақ      қаражаттандырудың,       2003

        мерзiмдi            халықтың қалың тобының   жж.

        қаржыландырудың     тұрғын үй проблемаларын

        және ипотекалық     шешудің және тұрғын үй

        несиелендіру        құрылысын ынталандырудың

        жүйесiн дамытудың   тетiктерiн жасау

        бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                 Құрылыс

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.19. Қазақстанның Батыс  Негiзгі қажеттердi       2002-   Ақтөбе,

        аймағында құрылыс   қамтамасыз ету және      2005    Атырау,

        материалдарының,    аймақтың импорттан       жж.     Батыс

        бұйымдарының және   тәуелдiлiгiн азайту              Қазақстан,

        конструкцияларының  үшiн бәсекеге қабiлеттi          Маңғыстау

        өнеркәсiбiн         құрылыс материалдарының          облыстарының

        дамытудың 2002-2005 өнеркәсiптiк базасын             әкімдері

        жж. арналған        жасау                            ИСМ

        бағдарламасы

1.2.20. Қазақстан           Қазақстан Республикасын. 2000-   ИСМ

        Республикасында     да сәулет, қала құрылысы 2002

        сәулет, қала        мен құрылыс қызметін     жж.

        құрылысы мен        дамыту және саланы       (І

        құрылыс қызметін    мемлекеттік реттеу       кезең)

        дамытудың           жүйесiн жетiлдiру

        бағдарламасы        бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                        Ғылыми-технологиялық саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.21. Қазақстан           Ғылым мен техника жетiс. 2001-   БҒМ, салалық

        Республикасының     тiктерiн пайдалану,      2015    министрліктер

        инновациялық даму   елдің жалпы ұлттық       жж.

        бағдарламасы        өнiмiнде шикiзат құрай.

                            тын бөлiктi кезең-кезеңі.

                            мен жоғары техникалық

                            ғимараттың өнiммен

                            алмастыру негiзінде ел

                            экономикасын дамыту

1.2.22. "Қазақстанда атом   АИӨ ғылыми-техникалық    1999-   ЭМРМ

        энергиясын дамыту"  потенциалын экономиканың 2003

        республикалық       мүддесіне пайдалану,     жж.

        мақсатты ғылыми-    радиациялық экономиканың,

        техникалық          ядролық қаруды сынаудың

        бағдарламасы        зардабын жоюдың

                            проблемаларын шешу,

                            мамандар даярлау және

                            маманданған өндiрiстердi

                            құру

1.2.23. "Қазақстан          Денсаулық сақтау, ауыл   2001-   ЭМРМ

        Республикасында     шаруашылығы, өнеркәсiп   2005

        биотехнологиялық    және қоршаған ортаны     жж.

        өнiм өндiрудi       қорғау үшiн тиiмдiлігі

        ғылыми-техникалық   жоғары биотехнологиялар.

        қамтамасыз ету және ды әзiрлеу және

        ұйымдастыру"        биотехнологиялық өнiм

        республикалық       өндiру

        мақсатты ғылыми-

        техникалық

        бағдарламасы

1.2.24. "Ақпараттық-        Отандық ғылымды қажетсi. 2001-   ЭМРМ

        телекоммуникациялық нетiн өндiрiстердi       2005

        жүйелер үшін        дамыту және радиоэлек.   жж.

        радиоэлектрондық    трондық мақсаттағы

        аспаптар мен        бәсекеге қабiлеттi

        құралдарды әзірлеу, өнiмдердi шығару

        жасау және дамыту"

        республикалық

        мақсатты ғылыми-

        техникалық

        бағдарламасы

1.2.25. "Қазақстан          Қазақстан Республикасы   1999-   ИСМ

        Республикасы тау-   тау-кен металлургия      2003

        кен металлургия     кешенiнiң қоршаған       жж.

        кешенiнiң 1999-2003 ортаға техногендiк

        жж. тұрақты қызметi әсерін төмендету және

        мен стратегиялық    бәсекеге қабiлеттi

        басымдылықтарының   өнiмдi шығара отырып

        дамуын ғылыми-      өндiрiстiң технологиялық

        техникалық          жаңаруы негiзiнде оның

        қамтамасыз ету"     тұрақты дамуын қамтамасыз

        республикалық       ету

        мақсатты ғылыми-

        техникалық

        бағдарламасы

1.2.26. "Қазақстан          Ғылыми-техникалық        1994-   БҒМ

        Республикасы        ақпараттың ұлттық        2003

        ғылыми-техникалық   жүйесін қалыптастыру     жж.

        ақпаратының         үшiн алғы шарттар жасау,

        мемлекеттік жүйесiн мамандардың ақпараттануы.

        дамыту"             ның қоғамдық қажетті

        республикалық       деңгейiн қамтамасыз

        мақсатты  ғылыми-   ететiндей ақпараттық

        техникалық          ортаны жасау

        бағдарламасы

1.2.27. "Машина жасауды     Iшкi өндiрiстi кеңейту   2001-   ИСМ

        дамытудың және      және бәсекеге қабiлеттi  2005

        тиiмділігi жоғары   машина жасау өнiмдерiн   жж.

        машиналар мен       шығарудың ғылыми-техника.

        жабдықтарды жасап   лық және технологиялық

        шығарудың ғылыми-   алғышарттарын жасау;

        техникалық

        проблемалары"

        республикалық

        мақсатты ғылыми-

        техникалық

        бағдарлама

1.2.28. "Қазақстан          Қазақстан Республикасы.  2002-   БҒМ

        Республикасының     ның өсiмдiк шикiзаты     2006

        фармацевтика        негізiнде өмiрлiк маңызы жж.

        өнеркәсiбiн дамыту  бар импортты алмастырушы

        үшiн бірегей        жаңа дәрiлiк құралдарды

        фитопрепараттарды   жacay мен өнеркәсіптік

        әзiрлеу және        өндiрiске енгізу

        өндiрiске енгізу"

        республикалық

        ғылыми-техникалық

        бағдарлама

1.2.29. Ақпаратты қорғау    Ақпаратты қорғау жөнiн.  2001-   ЭМРМ, БҒМ

        саласында ғылыми    дегі бірыңғай техникалық 2003

        зерттеулер мен      саясатты қалыптастыру    жж.

        техникалық          және жүргiзу үшiн ғылыми-

        әзірлемелер         әдістемелік және техно.

        жүргiзудiң          логиялық негіз жасау;

        бағдарламасы        қажетті қорғалу дәрежесi.

                            не және қорғау объектi.

                            лерінің техникалық

                            сипаттамаларына негіздеме;

                            отандық ақпараттық

                            бағдарламаны әзірлеу

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                           Көлік инрфақұрылымы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.30. Қазақстан           Қазiргі заманғы техноло. 2000-   ККМ

        Республикасының     гиялар мен халықаралық   2003

        почта саласын       қарым-қатынастың         жж.

        дамытудың және      прогрессивтi нысандары

        почта-жинақ         базасында почталық және

        жүйесін қалып.      қаржылық қызметтiң кең

        тастырудың          спектiрiн көрсетушi

        2000-2003           почта-жинақ жүйесiн

        жылдарға            қалыптастыру

        арналған

        бағдарламасы

1.2.31. Қазақстан           Ресурстарды тиiмдi        2001-   ККМ

        Республикасының     пайдалана отырып         2005

        теміржол көлiгін    экономика мен қоғамның   жж.

        қайта               серпiндi өзгерiп отыратын

        құрылымдаудың 2001  көлiктiк қажеттерiн

        -2005 жж. арналған  барынша қамтамасыз ету

        бағдарламасы

1.2.32. Жолаушылар мен      Тасымалдаудың қауiпсіз.  2000-   ККМ, IIМ, БҒМ,

        жүктерді            дiгiн қамтамасыз ету     2005    ЭМРМ, ТЖА, ДМ

        тасымалдаудың       жөніндегі мемлекеттік    жж.

        қауiпсіздігін       жүйенi және азаматтар.

        қамтамасыз ету      дың өмiрiн, денсаулығын

        жөніндегі мемлекет. және мүлкін қорғауға

        тiк жүйенi          олардың заңды құқықтарын

        жетiлдiру           сақтауға, көлiктiң барлық

        бағдарламасы        түрiнде жүрудiң қауiпсіз,

                            жағдайына және қоршаған

                            ортаны қорғауға бағыттал.

                            ған мемлекеттік саясатты

                            қалыптастыру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                               Ауыл шаруашылығы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.33. Қазақстан           Жер туралы заңдарды,     2000-   ЖРА

        Республикасында     мемлекеттік жер кадаст.  2003

        жерге құқықты       рын жетiлдiру жөніндегі  жж.

        қамтамасыз етудiң   шараларды жүзеге асыру,

        2000-2003 жж.       ауыл шаруашылық ұйымдарында

        арналған            шартты жер үлестерiн

        бағдарламасы        натуралды жекелендiрудi

                            аяқтау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

          Мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету, құқылық тәртіпті

                    нығайту және қылмысқа қарсы күрес

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.34. Қазақстан           Қылмысты-атқару заңнама. 2001-   ӘМ, ІІМ

        Республикасының     сының ережелерін одан    2005

        түзеу мекемелері.   әрi iске асыру үшін      жж.

        нің материалдық-    жағдай жасау, сондай-ақ

        техникалық базасын  IIM тергеу изоляторлары.

        жақсартудың 2001-   ның материалдық-

        2005 жж. арналған   техникалық базасын

        бағдарламасы        жақсарту

1.2.35. Қазақстан           Қазақстан Республикасын. 2002-   ӘМ, ҰҚҚ

        Республикасында     да нашақорлықтың және    2003    (келісім

        нашақорлықпен       есiрткi бизнесiнiң одан  жж.     бойынша),

        және есiрткi        әрi таралуына қарсы              IIМ, Бас

        бизнесімен күрестiң әрекеттiң мемлекеттік            прокуратура

        2002-2003 жж.       және қоғамдық тиiмдi             (келісім

        арналған            жүйесiнiң негізгі                бойынша),

        бағдарламасы        буындарын нығайту                ҚМ, БҒМ,

                                                             МАҚКМ, ДМ,

                                                             Жоғарғы

                                                             сот (келісім

                                                             бойынша),

                                                             ЕӘҚМ, СIМ

                                                             ҚАП, TCA,

                                                             облыстардың

                                                             әкiмдерi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

  1         6                7               8                       9

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

          1.2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы бекіткен

                           салалық бағдарламалар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

               Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.1. 2002 ж. - 2320;    Республи.  Қазақстан Республикасы     17 тарау.

       2003 ж. - 5544,16; калық және Үкіметінің 2002 жылғы 23   Қоршаған

       2004 ж. - 4458,4;  жергілікті қаңтардағы N93     ортаны

       2005 ж. - 4418,13  бюджеттер, қаулысымен бекітілген      қорғау және

                          шаруашы.                              табиғи

                          лық жүргi.                            ресурстарды

                          зушi                                  басқару

                          субъектi.

                          лердің өз

                          қаражат.

                          тары

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Кәсіби Үкімет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.2. РБ:                Республи.  Қазақстан Республикасы

       2002 ж. - 10;      калық      Үкіметінің 1998 жылғы 19

       2003 ж. - 1221,889; бюджет    қарашадағы N1180

       басқа көздерiнен -            қаулысымен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                           Бюджет саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.3. Барлығы - 266,778; Жыл сайын  Қазақстан Республикасы     2 тарау.

       соның iшiнде:      қаралатын  Үкіметінiң 2001 жылғы 10   Макроэконо.

       2003 ж. - 192,774; бюджеттен  желтоқсандағы N1605        микалық

       2004 ж. - 39,089;  бөлінетін   қаулысымен        саясат

       2005 ж. - 40,72    қаржы      бекітілген

                          есебiнен

                          және

                          қаржылан.

                          дырудың

                          басқа

                          көздерінен

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                        Демография және көші-қон

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.4.  Қаралмаған       Жыл сайын   Қазақстан Республикасы     11 тарау.

                         қаралатын   Үкіметінің 2001 жылғы      Халық,

                         бюджеттен   30 қазандағы N1380         жұмыспен

                         бөлінетін    қаулысымен        қамту және

                         қаржы       бекітілген                 еңбек

                         есебінен                               ресурстары.

                         және қаржы.                            ның дамуы

                         ландырудың

                         басқа

                         көздерінен

1.2.5.  Қаралмаған       Республика. Қазақстан Республикасы     11 тарау.

                         лық бюджет. Үкіметінiң 2001 жылғы 29   Халық,

                         те қарасты. қазандағы N1371    қамту және

                         рылатын     қаулысымен бекітілген      еңбек

                         қаражаттар.                            ресурстары

                         дың шекте.                             ның дамуы

                         рінде.

                         Техникалық

                         және грант.

                         тық көмек.

                         тің тартуы

                         болжамда.

                         лынады

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                Білім беру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.6.  Барлығы -        Республика. Қазақстан Республикасы     13 тарау.

        696,153          лық және    Үкіметінiң 2001 жылғы 10   Білім беру

                         жергiлiктi  мамырдағы N616

                         бюджеттер   қаулысымен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Денсаулық сақтау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.7. 2003 ж. - 20,114; Республика. Қазақстан Республикасы     14 тарау.

       2004 ж. - 20,114; лық         Үкіметінiң 1999 жылғы 30   Денсаулық

       2005 ж. - 20,114  бюджет      маусымдағы N905    сақтау

                                     қаулысымен бекітілген

1.2.8. 2002 ж. - 12,3;   Республика. Қазақстан Республикасы     14 тарау.

       2003 ж. - 8,405;  лық және    Үкіметінің 2001 жылғы 14   Денсаулық

       2004 ж. - 8,405;  жергілікті  қыркүйектегі N1207  сақтау

       2005 ж. - 8,405   бюджеттер   қаулысымен бекітілген

       ЖБ-дан:

       2002 ж. - 80,5;

       2003 ж. - 92,6;

       2004 ж. - 92,6;

       2005 ж. - 92,6

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                               Мәдениет

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.9. 2002 ж - 22,4;    Республика. Қазақстан Республикасы     15 тарау.

       2003 ж. - 35;     лық         Үкіметінің 2001 жылғы      Мәдениет,

       2004 ж. - 35;     бюджет      N880  қаулысымен   туризм

       2005 ж. - 22                  бекітілген                 және спорт

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                         Әлеуметтік қорғау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.10. 2003 ж. - 501,68; Республи.  Қазақстан Республикасы     12 тарау.

        2004 ж. - 501,68; калық      Үкіметінiң 2001 жылғы 27   Кедейлікті

        2005 ж. - 501,68  және       маусымдағы N880    кеміту мен

        ЖБ-дан:           жергілікті қаулысымен бекітілген      әлеуметтік

        2002 ж. - 211,7   бюджеттер                             қорғау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                           Нақты сектор

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.11. 2001 ж. - 100;    Республи.  Қазақстан Республикасы     5 тарау.

        2002 ж. - 100;    калық      Үкіметінiң 2001 жылғы 27   Өнеркәсіп.

        2003 ж - 200      бюджет     маусымдағы N880 қаулысымен тің дамуы

                                     бекітілген

1.1.12. 2002 ж. - 310,4;  Республи.  Қазақстан Республикасы     5 тарау.

        2003 ж. - 439,2;  калық      Үкіметінiң 2001 жылғы 25   Өнеркәсіп.

        2004 ж. - 451;    бюджет     шілдедегі N1006    тің дамуы

        2005 ж. - 169,402            қаулысымен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                  Электроэнергетика және көмір өнеркәсібі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.13. Қаралмаған                   Қазақстан Республикасы     5 тарау.

                                     Үкіметінiң 1999 жылғы 9    Өнеркәсіп.

                                     сәуірдегі N384     тің дамуы

                                     қаулысымен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                          Өңдеу өнеркәсібі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.14. 2002 ж. - 3000;  Республика. Қазақстан Республикасы     5 тарау.

        2003 ж. - 5344   лық         Үкіметінiң 2000 жылғы 5    Өнеркәсіп.

                         бюджетінен  қыркүйектегі N1347         тің дамуы

                         алынатын     қаулысымен

                         қаражаттар  бекітілген

1.2.15. Керек емес                   Қазақстан Республикасы     5 тарау.

                                     Үкіметінiң 2001 жылғы 25   Өнеркәсіп.

                                     шілдедегі N1003    тің дамуы

                                     қаулысымен бекітілген

1.2.16. Керек емес                   Қазақстан Республикасы     5 тарау.

                                     Үкіметінiң 2001 жылғы 20   Өнеркәсіп.

                                     тамыздағы N1088    тің дамуы

                                     қаулысымен бекітілген

1.2.17. Керек емес                   Қазақстан Республикасы     5 тарау.

                                     Үкіметінiң 2001 жылғы 12   Өнеркәсіп.

                                     желтоқсандағы N1621        тің дамуы

                                      қаулысымен

                                     бекітілген

1.2.18. Керек емес                   Қазақстан Республикасы     3 тарау.

                                     Үкіметінiң 2000 жылғы 28   Экономика.

                                     қарашадағы N1774   ның құрыл.

                                     қаулысымен бекітілген      ымдық-инс.

                                                                титуционал.

                                                                дық дамуы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Құрылыс

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.19. 185 млн. АҚШ     Екiншi      Қазақстан Республикасы     5 тарау.

        долл.            деңгейлі    Үкіметінiң 2001 жылғы 30   Өнеркәсіп.

                         банктердің  қарашадағы N1548   тің дамуы

                         қаражат.    қаулысымен бекітілген

                         тары,

                         кәсіп-

                         орындарының

                         меншiктi

                         қаражат.

                         тары

1.2.20. 2002 ж. - 62,87; Республика  Қазақстан Республикасы     5 тарау.

        2003-2005 ж. -   лық бюджет  Үкіметінiң 2000 жылғы 28   Өнеркәсiп

        99-дан                       қарашадағы N1778   тiң дамуы

                                     қаулысымен бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                      Ғылыми-технологиялық саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.21. 2003 ж. - 169;   Республика. Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2004 ж. - 169;   лық бюджет  Үкіметінiң 2001 жылғы 10   Ғылым мен

        2005 ж. - 169                мамырдағы N617     технология.

                                     қаулысымен бекітілген      лардың

                                                                дамуы

1.2.22. 2002 ж. - 451;   Республика. Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2003 ж. - 457    лық бюджет  Үкіметінiң 1999 жылғы 12   Ғылым мен

                                     наурыздағы N235    технология.

                                     қаулысымен бекітілген      лардың

                                                                дамуы

1.2.23. 2001 ж. - 77,2;  Республика. Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2002 ж. - 98;    лық бюджет  Үкіметінiң 2001 жылғы 26   Ғылым мен

        2003 ж. - 138;               маусымдағы N871    технология.

        2004 ж. - 138;               қаулысымен бекітілген      лардың

        2005 ж. - 138                                           дамуы

1.2.24. 2002 ж. - 140;   Республика. Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2003 ж. - 140;   лық және    Үкіметінiң 2000 жылғы 29   Ғылым мен

        2004 ж. - 140;   жергілікті  желтоқсандағы N1956        технология.

        2005 ж. - 140    бюджеттер    қаулысымен        лардың

                                     бекітілген                 дамуы

1.2.25. 2002 ж. - 300;   Республика. Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2003 ж. - 200    лық және    Үкіметінiң 1999 жылғы 8    Ғылым мен

                         жергілікті  қаңтардағы N15     технология.

                         бюджеттер   қаулысымен бекітілген      лардың

                                                                дамуы

1.2.26. 2001 ж. - 39,8;  Республика. Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2002 ж. - 49,2;  лық бюджет  Кабинет министрлігінің     Ғылым мен

        2003 ж. - 49,204;            1993 жылғы 14 қыркүйектегі технология.

        2004 ж. - 9367;              N875  қаулысымен   лардың

        2005 ж. - 9,367              бекітілген                 дамуы

1.2.27. 2002 ж. - 119;    Республи.  Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2003 ж. - 119,287; лық       Үкіметінiң 2001 жылғы 16   Ғылым мен

        2004 ж. - 119,287; бюджет    наурыздағы N353    технология.

        2005 ж. - 119,287            қаулысымен бекітілген      лардың

                                                                дамуы

1.2.28. 2002 ж. - 102;    Республи.  Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2003 ж. - 102;    лық        Үкіметінiң 2001 жылғы 24   Ғылым мен

        2004 ж. - 102;    бюджет     шілдедегі N996     технология.

        2005 ж. - 102                қаулысымен бекітілген      лардың

                                                                дамуы

1.2.29. 2001 ж. - 10;     Республи.  Қазақстан Республикасы     9 тарау.

        2002 ж. - 20;     лық        Үкіметінiң 2001 жылғы 2    Ғылым мен

        2003 ж. - 40      бюджет     сәуірдегі N433     техноло.

                                     қаулысымен бекітілген      гиялардың

                                                                дамуы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Көлік инфрақұрылымы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.30.                   Сыртқы     Қазақстан Республикасы     8 тарау.

                          қарыз      Үкіметінiң 2000 жылғы 15   Инфрақұры.

                                     қарашадағы N1716   лымның

                                     қаулысымен бекітілген      дамуы

1.2.31. Керек емес       Республи.   Қазақстан Республикасы     8 тарау.

                         лық бюджет  Үкіметінің 2001 жылғы 4    Инфрақұры.

                                     маусымдағы N756    лымның

                                     қаулысымен бекітілген      дамуы

1.2.32. 2003 ж. - 4214,784; Респу.   Қазақстан Республикасы     8 тарау.

        2004 ж. - 4214,784; блика.   Үкіметінің 2000 жылғы 30   Инфрақұры.

        2005 ж. - 4214,784  лық      желтоқсандағы N1962        лымның

                            бюджет    қаулысымен        дамуы

                                     бекітілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Ауыл шаруашылығы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.33. 2002 ж. - 424;     Республи. Қазақстан Республикасы     6 тарау.

        2003 ж. - 307,975  калық     Үкіметінің 2000 жылғы 16   Агроазық-

                           бюджет    ақпандағы N253     түлік

                                     қаулысымен бекітілген      саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                 Мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету,

            құқылық тәртіпті нығайту және қылмысқа қарсы күрес

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1.2.34. 2003 ж. - 2087,2 Республика. Қазақстан Республикасы

                         лық бюджет  Үкіметінiң 2001 жылғы 22

                                     қаңтардағы N92

                                     қаулысымен бекітілген

1.2.35. 2002 ж. - 85,95;  Республи.  Қазақстан Республикасы

        2003 ж. - 265,381 калық және Үкіметінiң 2002 жылғы 8

                          жергiліктi шiлдедегі N736

                          бюджеттер  қаулысымен бекiтілген

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

    2. Әзiрленетiн мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

        2.1. Қазақстан Республикасы Президентiнің Жарлығына бекітілген

                        мемлекеттік бағдарламалар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Аймақтық даму

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.1.1. Алматы қаласын       Алматы қаласының жаңа    2003-   Алматы

       дамытудың 2003-2010  бейнесiн оның ерекше     2010    қаласының

       жылдарға арналған    статусына (жағдайына)    жж.     әкімі,

       мемлекеттік          сәйкес қалыптастыру              ЭБЖМ

       бағдарламасы         республиканың ғылыми,

                            білім беру, мәдени

                            және қаржы орталығы

                            ретiндегі позициясын

                            сақтау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                           Әлеуметтік қорғау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.1.2. Қазақстан            Жұмыспен қамтудың        2003-   ЭБЖМ

       Республикасында      белсендi саясатын        2005

       кедейлiктi азайту    жүргiзу және жеткiлiк.   жж.

       жөніндегі 2002-2003  сiз қамтамасыз

       жж. арналған         етілген, көбінесе

       мемлекеттік          еңбекке жарамсыз,

       бағдарлама           сондай-ақ еңбек

                            рыногындағы ең осал

                            азаматтарға атаулы

                            жәрдем көрсету

                            есебiнен кедейлiктiң

                            көлемiн қысқарту

                            және жұмыссыздықтың

                            деңгейiн төмендету

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                        Шағын және орта бизнес

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.1.3. Қазақстан            Шағын және орта          2003-   ИСМ

       Республикасында      бизнестiң, әсiресе жаңа  2005

       шағын кәсiпкерлiктi  технологиялық өндiрiске  жж.

       дамыту мен           бағдарланған, дамуы

       қолдаудың 2003-2005  үшін әлеуметтік-

       жж. арналған         экономикалық жағдай.

       мемлекеттік          ларды жасау

       бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Аймақтық даму

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.1.1.  Бюджеттен           Республи.                           18 тарау.

        бөлiнетiн қаржы     калық және                          Аймақтар.

        есебiнен және       жергілікті                          дың эконо.

        қаржыландыру.       бюджет,                             микалық

        дың басқа           қаржылан.                           және

        көздерiнен          дырудың                             әлеуметтік

                            басқа                               дамуы

                            көздерінен

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Әлеуметтік қорғау

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.1.2. Керек                           Қазақстан Республикасы   12 тарау.

                                       Үкіметінiң 2002 ж. 24    Кедейші.

                                       сәуірдегі N470   ліктің

                                       қаулысымен бекітілген    азаюы мен

                                       "Қазақстан Республикасы  әлеуметтік

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж. қорғау

                                       арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөніндегі іс-шара Жоспары

                                       туралы" қаулысының 5.7.1

                                       тармағына сәйкес

                                       әзірленеді

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Шағын және орта бизнес

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.1.3.  2003 ж. - 159,12;   Республи.  Қазақстан Республикасы.  10 тарау.

        2004 ж. - 159,12;   калық      ның "Шағын кәсiпкерлiктi Шағын

        2005 ж. - 159,12    бюджет     мемлекеттік қолдау       кәсіпкер.

                                       туралы" Заңына және      ліктің

                                       Қазақстан Республикасы   дамуы

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж.

                                       24 сәуiрдегі N470

                                       қаулысымен бекітілген

                                       "Қазақстан Республикасы

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж.

                                       арналған бағдарламасын

                                       iске асыру жөніндегі

                                       іс-шара Жоспары туралы"

                                       қаулысының 6.5.1

                                       тармағына сәйкес

                                       әзірленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

        2.2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілетін

                         салалық бағдарламалар

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                        Баға және тариф саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.1. Баға және тариф                               2002-   ТМРБКА

       саясатын жетілді.                             2004

       рудің 2002-2004 жж.                           жж.

       арналған

       бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

              Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.2. 2003-2007 жж.        Ормандарды, өсiмдiк және 2003-   АШМ

       арналған "Қазақстан  жануарлар әлемiнің       2007

       ормандары"           ресурсын сақтауға,       жж.

       бағдарламасы         ұтымды пайдалануға және

                            үдемелi өндiруге,

                            ормандардың

                            ортаны қорғайтын және

                            ортаны қалыптастыратын

                            рөлiн арттыруға

                            республика экономикасы.

                            ның ағаш материалдарына

                            және ағаш емес орман

                            өнiмдерiне мұқтажын

                            қанағаттандыруға

                            Қазақстан Республикасы.

                            ның қоршаған ортаны

                            қорғау және биологиялық

                            әртүрлiктi сақтау жөнін.

                            дегi халықаралық

                            мiндеттемелерiн орындау.

                            ға бағытталған орман

                            шаруашылық, биологиялық

                            ұйымдастыру-техникалық

                            және экологиялық

                            шаралар кешенiн жүзеге

                            асыру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Ақша-несие саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.3. Қазақстан                                     2003-   Ұлттық

       Республикасында                               2005    Банк

       валюта режимін                                жж.     (келiсім

       ырықтандыру                                           бойынша)

       жөніндегі

       бағдарлама

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Салық саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.4. Акциздiк өнiмiнiң    Ашық рыноктың           2002-   ҚM

       өндiрiсiн және       "көленкелісінен" басым  2003

       айналасын мемлекет.  болуын қамтамасыз ету;   жж.

       тiк реттеудiң        акциздiк өнiм

       2002-2003 жж.        өндiрiсi көлемдерiн

       арналған             және тиiсiнше,

       бағдарламасы         бюджетке акциздер

                            төлеу сомасын

                            арттыру; құзырлы

                            органдардың қол

                            жеткізуiмен акциздiк

                            өнiмдердiң қозғалысы

                            туралы деректердiң

                            ақпарат қорын құру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Бюджет саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.5. Мемлекеттік мүлiкті  Қазақстан Республикасы.  2003-   ҚМ, орталық

       басқарудың және      ның мемлекеттік мүлікті  2005    атқарушы және

       жекешелендірудің     басқарудың және          жж.     басқада

       тиімділігін          жекешелендiру                    мемлекеттік

       арттырудың 2003-     тұжырымдамасының                  органдар

       2005 жж. арналған    II-кезеңiн iске асыру            (келісім

       мемлекеттік                                           бойынша)

       бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                          Инвестициялық саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.6. Қазақстан            Тiкелей инвестициялар    2002-   ИСМ

       Республикасына       тарту үшiн қолайлы       2004

       инвестициялар        жағдайлар жасау          жж.

       тартудың 2002-

       2004 жж. арналған

       бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Білім беру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.7. "Ауыл мектебi"       Таяудағы 3 жылға         2003-   БҒМ, облыстар.

       бағдарламасы         Қазақстан Республика.    2005    дың, Астана

                            сында селолық мектептiң  жж.     және Алматы

                            дамуына негiзгi                  қалаларының

                            бағыттарын анықтау               әкімдерi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                Туризм

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.8. Туризм саласын       Қазақстандық және        2003-   ТСА, мүдделі

       дамытудың 2003-      шетелдiк азаматтардың    2005    министрліктер

       2005 жж. арналған    әртүрлi туристік         жж.     мен агенттік.

       бағдарламасы         қызметтерге мұқтажын             тер, облыс.

                            қанағаттандыру үшін кең          тардың

                            мүмкiншiлiктердi                 әкімдері

                            қамтамасыз ететiн қазiр.

                            гi заманғы жоғары

                            тиiмдiлiктегі және

                            бәсекеге қабiлеттi

                            туристiк кешендi жасау,

                            саланы дамытудың экономи.

                            калық және құқықтық

                            тетiктерiн әзiрлеу

                            және Қазақстанның

                            туристiк өнiмiнiң сапасын

                            қамтамасыз ететiн

                            мемлекеттік деңгейдегi

                            шараларды iске асыру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                       Минералды-шикізат комплексі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.9. Елдiң минералдық-                             2003-   ЭМРМ

       шикiзаттық кешенiнiң                          2010 жж.

       ресурстық базасын                             (1 этап-

       дамытудың 2003-2010                           2003-

       жж. арналған                                  2005 жж.,

       бағдарламасы                                  2 этап-

       (1 кезең - 2003-                              2006-

       2005 жж.,                                     2010 жж.)

       2 кезең - 2006-

       2010 жж.)

2.2.10. Каспий теңiзiнiң                             2003-   ЭМРМ,

        қазақстандық бөлi.                           2005    ЖАҚ "ҮК

        гiн игерудiң 2003-                           жж.     "Казмунайгаз"

        2005 жж. арналған

        бағдарламасы

        (1 кезең)

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                 Құрылыс

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.11. Сыртқы рынокта      Ішкі және сыртқы         2002-   ИСМ

        бәсекеге қабілетті  рыноктарда бәсекеге      2010

        құрылыс материалда. қабілетті құрылыс        жж.

        рын шығару бойынша  материалдарын шығару

        жоғарытехнологиялық жөніндегі отандық

        желілерді енгізу    өндірістер кешенін

        жөніндегі 2002-     жасау

        2005 жылдарға

        арналған бағдарлама

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                         Ғылыми-техникалық саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.12. "Байқоныр" кешені.  Зымыран-ғарыштық         2003-   БҒМ, ҚOҚM,

        нің зымыран-        кешендердi пайдаланудың  2005    ДМ

        ғарыштық            экологиялық қауiпсiздi.  жж.

        қызметiнiң          гін қамтамасыз ету және

        қоршаған ортаға     олардың қоршаған табиғи

        және халықтың       ортаға және халықтың

        денсаулығына әсерiн денсаулығына әсерiн

        бағалау (ЭКОС-      азайту

        ҚАЗАҚСТАН)" мақсат.

        ты ғылыми-техника.

        лық 2003-2005 жж.

        арналған

        бағдарламасы

2.2.13. "Қазақстан          Елдiң металлургиялық     2003-   БҒМ

        Республикасының     кешенінде жоғары         2005

        металлургия кеше.   технологиялық, импортты  жж.

        нiнде төртiншi -    алмастыратын және

        бесiншi қайта өңдеу экспортқа бағдарланған

        өндiрiстерiн        өнiмдер өндiрiсiн

        жасауды ғылыми-     құруды ғылыми-техникалық

        техникалық қамтама. қамтамасыз ету

        сыз ету" ғылыми-

        техникалық мақсатты

        2003-2005 жж.

        арналған

        бағдарламасы

2.2.14. "Инновациялық       Экспорттық және импортты 2003-   БҒМ

        өндiрiстердi        алмастыратын өнiмдердi   2005

        ғылыми-техникалық   көбейтуге және ғылымды   жж.

        қамтамасыз ету"     қажетсiнетiн өндiрiстердi

        ғылыми-техникалық   дамытуға жағдай тудыратын

        мақсатты 2003-2005  әзiрлемелердi жасау және

        жж. арналған        енгізу

        бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                           Көлік инфрақұрылымы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.15. Азаматтық           Қазақстан Республикасы.  2003-   ККМ

        авиацияның саласын  ның азаматтық авиация    2005

        дамытудың 2003-2005 саласының тұрақты дамуын жж.

        жж. арналған        және авиациялық қызметтің

        бағдарламасы        әлемдік рыноктарында

                            бәсекеге қабiлеттілігін

                            көтерудi қамтамасыз ету

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

            Мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету, құқылық

                 тәртіпті және қылмыспен күресті күшейту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.16. Қазақстан           Құқық бұзу және қылмыс.  2003-   IIМ, Бас

        Республикасында     пен күрес саласында      2004    прокуратура

        құқық бұзудың алдын бірыңғай  мемлекеттік    жж.     (келісім

        алу мен қылмыспен   саясат жүргiзу;                  бойынша),

        күрестiң 2003-2004  заңдылықты және құқықтық         ҰҚК (келісім

        жж. арналған        тәртiптi әрi қарай               бойынша),

        бағдарламасы        нығайту, азаматтардың            ӘМ, ДМ, МАҚКМ,

                            конституциялық құқығын,          БҒМ, ЭБЖМ,

                            бостандығын және заңды           ҚАП, КДА

                            мүдделерін қорғауды

                            қамтамасыз ету; құқық

                            бұзудың алдын алу жүйесiн

                            қалыптастыру, қоғамдық

                            тәртiптi және қоғамдық

                            қауiпсiздіктi нығайту,

                            бұл іс-әрекетке барлық

                            мемлекеттік органдарды,

                            қоғамдық құрамаларды

                            және халықты тарту,

                            құқық бұзудың алдын

                            алудағы және қылмыспен

                            күрестi қамтамасыз

                            етудегі жергiлiктi

                            атқарушы органдардың

                            рөлi мен жауапкершiлігін

                            арттыру; қылмысқа қарсы

                            әрекет бойынша қабылда.

                            натын шаралардың

                            тиiмділігін арттыру оның

                            ұйымдасқан нысандарымен,

                            елiрткi бизнесiмен,

                            терроризммен, экстремизм.

                            мен, заңсыз көшi-қонмен,

                            экономикалық қылмыспен

                            және сыбайлас жемқорлықпен

                            күресті күшейту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

               Ішкі саяси тұрақтылық және қоғамның бірігуі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.17. Қазақстан           Қазақстандағы мемлекет.  2003-   МАҚКМ

        Республикасының     тiк емес ұйымдардың      2005

        Мемлекеттік емес    азаматтық қоғамның бөлiгi жж.

        ұйымдардың          ретінде тұрақты дамуы үшін

        мемлекеттік         жағдай жасау және мемле.

        қолдаудың 2003-2005 кеттiк билiк органдары

        жж. арналған        тарапынан өзара қарым-

        бағдарламасы        қатынас және қолдау негiзiнде

                            қоғамның әлеуметтiк маңызды

                            проблемаларын шешудегi

                            олардың рөлiн күшейту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                        Баға және тариф саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.1.  2002-2004 жж. -     Республи.  Қазақстан Республикасы   3 тарау.

        435,326-дан         калық      Үкіметінiң 2002 ж.       Экономи.

                            бюджет     24 сәуірдегі N470        каның

                                       "Қазақстан Республика.   құрылым.

                                       сы Үкіметінiң 2002-      дық-инсти.

                                       2004 жж. арналған        туционалды

                                       бағдарламасын iске       дамуы

                                       асыру жөніндегі iс-шара

                                       Жоспары туралы"

                                       қаулысының 2.4.3

                                       тармағына сәйкес

                                       әзiрленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

              Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.2.  2003 ж. - 2686,6;   Республи.  Қазақстан Республикасы   17 тарау.

        2004 ж. - 2784,6;   калық      Үкіметінiң 2002 ж. 24    Қоршаған

        2005 ж. - 2804,6    бюджет     сәуірдегі N470   ортаны

                                       "Қазақстан Республикасы  қорғау

                                       Үкiметінің 2002-2004 жж. және

                                       арналған мемлекеттік     табиғат

                                       бағдарламасын iске асыру қорларын

                                       жөніндегі iс-шара        басқару

                                       Жоспары туралы"

                                       қаулысының 2.5.12

                                       тармағына сәйкес

                                       әзiрленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Ақша-несие саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.3.  Керек емес                     Қазақстан Республикасы   2 тарау.

                                       Үкіметінiң 2002 ж. 24    Макроэко.

                                       сәуірдегі N470           номикалық

                                       "Қазақстан республикасы  саясат

                                       Үкіметінің 2002-2004 жж.

                                       арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөніндегі iс-шара Жоспары

                                       туралы" қаулысының 4.1.9

                                       тармағына сәйкес

                                       әзiрленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Салық саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.4.  Керек емес                                              2 тарay.

                                                                Макроэко.

                                                                номикалық

                                                                саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Бюджет саясаты

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.5.  Керек емес                                              2 тарay.

                                                                Макроэко.

                                                                номикалық

                                                                саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                         Инвестициялық саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.6.  Керек емес                     Қазақстан Республикасы   3 тарау.

                                       Үкіметінiң 2002 ж.       Экономика.

                                       24 сәуірдегі N470        ның құры.

                                       "Қазақстан Республикасы  лымдық-

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж. институцио.

                                       арналған мемлекеттік     налдық

                                       бағдарламасын iске асыру дамуы

                                       жөнiндегі iс-шара

                                       Жоспары туралы"

                                       қаулысының 4.4.4

                                       тармағына сәйкес

                                       әзірленеді

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                              Білім беру

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.7.  2003 ж. - 3766,6;   Республи.  Қазақстан Республикасы   13 тарау.

        2004 ж. - 5015;     калық және Үкіметінiң 2002 ж. 24    Білім беру

        2005 ж. - 9356      жергілікті сәуiрдегі N470

                            бюджеттер  "Қазақстан Республикасы

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж.

                                       арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөнiндегі iс-шара

                                       Жоспары туралы"

                                       қаулысының 5.2.7.

                                       тармағына сәйкес

                                       әзірленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                Турзим

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.8.  2003 ж. - 32,604;   Республи.  Қазақстан Республикасы   15 тарау.

        2004 ж. - 32,604;   калық және Үкіметінiң 2002 ж. 6     Мәдениет,

        2005 ж. - 32,604    жергілікті наурыздағы N333  туризм және

                            бюджеттер, "Қазақстан Республика.   спорт

                            басқа      сында туризмдi дамытудың

                            көздерi.   тұжырымдамасы туралы"

                            нен        қаулысына сәйкес

                                       әзiрленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                      Минералды-шикізат комплексі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.9.  2003 ж. - 1128,09;  Республи.  Қазақстан Республикасы   5 тарау.

        2004 ж. - 1128,09;  калық      Үкіметінiң 2002 ж. 24    Өнеркәсіп.

        2005 ж. - 1128,09   бюджет     сәуірдегі N470   тің

                                       "Қазақстан Республикасы  дамуы

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж.

                                       арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөнiндегі iс-шара

                                       Жоспары туралы"

                                       қаулысының 6.1.1.

                                       тармағына сәйкес

                                       әзiрленедi

2.2.10.                     ЖАҚ "YK    Қазақстан Республикасы   5 тарау.

                            "КазМунай. Үкіметінiң 2002 ж. 24    Өнеркәсіп.

                            Газ"       сәуірдегі N470           тің

                            қаржысы    "Қазақстан Республикасы  дамуы

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж.

                                       арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөніндегі iс-шара

                                       Жоспары туралы"

                                       қаулысының 6.1.4.

                                       тармағына сәйкес

                                       әзiрленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                Құрылыс

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.11. 2002-2010 жж.       Тiкелей    Қазақстан Республикасы   5 тарау.

        401,9 млн. АҚШ      шетелдiк   Үкіметінiң 2002 ж. 24    Өнеркәсiп.

        доллары             және       сәуірдегі N470           тiң дамуы

                            отандық    "Қазақстан Республикасы

                            инвести.   Үкіметінiң 2002-2004 жж.

                            циялар     арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөнiндегі iс-шара

                                       Жоспары туралы"

                                       қаулысының 6.4.1.

                                       тармағына сәйкес

                                       әзiрленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                       Ғылыми-техникалық саясат

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.12. 2003 ж. - 25;       Республи.  Премьер-Министрдiң 2002  9 тарау.

        2004 ж. - 25;       калық      ж. 8 ақпандағы N928      Ғылым және

        2005 ж. - 25        бюджет     тапсырмасына, Премьер-   техноло.

                                       Министрдiң орынбасары    гиялардың

                                       А.Павловтың 2002 жылғы   дамуы

                                       14 ақпандағы N20-21-

                                       4/373 және 2002 ж. 21

                                       наурыздағы N20-35/373

                                       тапсырмаларына сәйкес

                                       әзiрленедi

2.2.13. 2003 ж. - 70;       Республи.  Қазақстан Республикасы   8 тарау.

        2004 ж. - 70;       калық      Премьер-Министрінің      Инфрақұры.

        2005 ж. - 70        бюджет     орынбасары Д.Ахметовта   лымның

                                       болған мәжілістің 2001   дамуы

                                       ж. 8 қарашадағы N17-

                                       11/И-995 хаттамасына

                                       сәйкес әзiрленедi

2.2.14. 2003 ж. - 169;      Республи.  Қазақстан Республикасы   9 тарау.

        2004 ж. - 169;      калық      Үкіметінiң 2002 ж. 24    Ғылым және

        2005 ж. - 169       бюджет     сәуірдегі N470   техноло.

                                       "Қазақстан Республикасы  гиялардың

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж. дамуы

                                       арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөніндегі іс-шара Жоспары

                                       туралы" қаулысының 6.6.1.

                                       тармағына сәйкес

                                       әзірленеді

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                             Көлік инфрақұрылымы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.15. 2003 ж. - 1851;     Республи.  Қазақстан Республикасы   8 тарау.

        2004 ж. - 13776,3;  калық      Үкіметінiң 2002 ж. 24    Инфрақұры.

        2005 ж. - 11700,9   бюджет     сәуірдегі N470           лымның

                                       "Қазақстан Республикасы  дамуы

                                       Үкіметінiң 2002-2004 жж.

                                       арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөнiндегі іс-шара Жоспары

                                       туралы" қаулысының 7.10.

                                       тармағына сәйкес

                                       әзiрленедi және Премьер-

                                       Министрде 2002 ж.

                                       11 наурызда болған мәжі.

                                       лістің хаттамасына

                                       сәйкес әзірленді

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                  Мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету,

                құқылық тәртіпті және қылмыспен күресті күшейту

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.16. Республикалық       Республи.  Қазақстан Республикасы

        бюджетте            калық      Үкіметінің 2002 ж. 24

        қарастырылатын      және       сәуірдегі N470

        қаражаттардың       жергілікті "Қазақстан Республикасы

        шектерінде          бюджеттер  Үкіметінiң 2002-2004 жж.

                                       арналған мемлекеттік

                                       бағдарламасын iске асыру

                                       жөнiндегі іс-шара Жоспары

                                       туралы" қаулысының 10.2.

                                       тармағына сәйкес

                                       әзiрленедi

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                 Ішкі саяси тұрақтылық және қоғамның бірігуі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2.2.17. 2003 ж. - 1,33;     Республи.  Қазақстан Республикасы

        2004 ж. - 1,33;      калық      Үкіметінiң 2002 ж. 24

        2005 ж. - 1,33      бюджет     сәуірдегі N470 "Қазақстан

                                       Республикасы Үкіметінiң

                                       2002-2004 жж. арналған

                                       мемлекеттік бағдарламасын

                                       iске асыру жөніндегі

                                       iс-шара Жоспары туралы"

                                       қаулысының 11.1. тармағына

                                       сәйкес әзiрленеді

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Қазақстан Республикасы

Yкіметінің 2000 ж.

13 қыркүйектегі № 1000

қаулысына 3 қосымша

Республикалық бюджеттен қаржыландырылатын, 2003-2005 жж. арналған

инвестициялық жобалардың тiзбесi (селоның және ауыл шаруашылығының

әлеуметтiк инфрақұрылымдарын дамытудың жобаларын есепке алмағанда)

                                                         (мың теңге)

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

N                                     Орындау.   Жүзеге   Жалпы    2003

                                        шы        асу     құны     жылға

                                      агенттік   кезеңі            дейін

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1                2                       3         4        5        6

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

"Астананың гүлденуi - Қазақстанның гүлденуi" атты Мемлекеттік бағдарлама

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Қазақстан Республикасы сыртқы iстер

   министрлігінiң ғимаратының құрылысы   СIМ  2001-2003  2803,00  1500,00

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  Астана қаласындағы Дипломатиялық

   қалашықтың қызмет көрсету

   объектілерінiң құрылысы               СIМ  2001-2004  1366,16  652,53

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

3  Дипқалашықтың инженерлiк желісі мен

   инфрақұрылымының құрылысы (2 кезегi)  СIМ  2002-2004  2700,00  300,00

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

4  Астана қаласында халықаралық

   аэропортты қайта құру                 KKM  1998-2004  33489,91 5533,78

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

5  Астана қаласындағы халықаралық

   аэропорттағы ұшып-қонатын алаңды

   қайта құру                            KKM    2003     1515,59

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

6  Астана қаласындағы сервер орталығы

   ғимаратының құрылысы                  KKM  2002-2004  655,94   150,00

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

7  Астана қаласындағы айналып өтетiн

   жолды жайына келтіру                  KKM    2003     612,6

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

8  Есіл өзенiнiң тасқын суынан Астана

   қаласын қорғау                        ТЖА  2002-2008  7797,1    25,00

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

9  Парламент Мәжілісi үйiнiң құрылысы    ҮIБ  2001-2003  2310,00  2281,00

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

10 Үкiмет үйiнiң құрылысы                ҮIБ  2002-2003  3893,02  1361,27

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

11 Қазақстан Республикасы Парламентiнiң  ҮIБ    2003     1611,00

   Мәжілісi мен Сенатының бірлескен

   мәжіліс залының құрылысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

12 Астана қаласының Үкiмет орталығының  Астана 2002-2003 1889,0   885,00

   инженерлік желісінің құрылысы        қаласы.

                                         ның

                                        әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

13 Астана қаласындағы Талдыкөл лас      Астана 2002-2004 1422,50  250,00

   ағын суды жинақтаушыны жою және оны  қаласы.

   қайтадан өңдеу                        ның

                                        әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

14 Астана қаласындағы магистралдық      Астана 2002-2005 8715,00  1450,00

   автожол құрылысы, Есіл өзенi арқылы  қаласы.

   автожол көпiрiмен                      ның

                                         әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

15 Астана қаласындағы Есіл өзенiнiң     Астана 2002-2005 5592,40  800,00

   арнасын қайта жаңарту                қаласы.

                                         ның

                                        әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

16 Астана қаласының солжағалаудағы      Астана 2002-2005 5524,00  50,00

   бөлiгiн топырақ суының алып          қаласы.

   кетуiнен инженерлiк қорғау             ның

                                         әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

17 Астана қаласындағы Қорғалжын         Астана 2002-2003 1354,25  1000,00

   трассасындағы коллекторды шығару     қаласы.

                                         ның

                                        әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

18 Астана қаласын сумен жабдықтау       Астана 2003-2008 33855,50

   және суды алып кету                  қаласы.

                                         ның

                                        әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

19 Астана қаласындағы дөңгелек алаң     Астана 2003-2005 3403,35

   құрылысы                             қаласы.

                                         ның

                                        әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

20 Астана қаласының бас алаңының        Астана 2003-2005 6949,20

   құрылысы                             қаласы.

                                         ның

                                        әкімі

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Барлығы                                                  127466,14 16244,51

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

─────────────────────────────────────────

N             Болжам             2005

    __________________________  жылдан

     2003     2004     2005      кейін

─────────────────────────────────────────

      7         8       9         10

─────────────────────────────────────────

1  1303,00

─────────────────────────────────────────

2  371,62    342,01

─────────────────────────────────────────

3  1700,00   700,00

─────────────────────────────────────────

4  13005,00  14951,13

─────────────────────────────────────────

5  1515,59

─────────────────────────────────────────

6  215,94    290,00

─────────────────────────────────────────

7  312,6

─────────────────────────────────────────

8  165,02    1500,00   2615,00  3492,10

─────────────────────────────────────────

9  29,00

─────────────────────────────────────────

10 1777,09   754,66

─────────────────────────────────────────

11 1611,00

─────────────────────────────────────────

12 1004,00

─────────────────────────────────────────

13 428,00    744,50

─────────────────────────────────────────

14 2702,60   2458,95   2104,15

─────────────────────────────────────────

15 898,40    1800,00   2094,00

─────────────────────────────────────────

16 145,00    2500,00   2829,00

─────────────────────────────────────────

17 354,25

─────────────────────────────────────────

18           3280,4    10348,10  20227,00

─────────────────────────────────────────

19 1000,00   1200,00   1203,35

─────────────────────────────────────────

20 1640,00   2500,00   2809,20

─────────────────────────────────────────

Б. 30478,08  33021,65  24002,80  23719,10

─────────────────────────────────────────

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1                2                       3         4        5        6

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

"Білім беру" мемлекеттік бағдарламасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Алматы қаласындағы қазақ тілі мен     БҒМ  2003-2005  107,30

   әдебиетiн тереңдете оқитын республи.

   калық мектеп интернат кешендi

   ғимаратының құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  Ақмола мемлекеттік медициналық        ДМ   2005-2006  1142,50

   академиясын кеңейту және қайта

   жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

   Барлығы                                               1249,8   0,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

────────────────────────────────────────────

1  3,20      80,00     24,10

────────────────────────────────────────────

2                      500,00    642,50

────────────────────────────────────────────

Б. 3,20      80,00     524,10    642,50

────────────────────────────────────────────

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

"Халықтың денсаулығы" мемлекеттік бағдарламасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Астана қаласында 240 төсектiк жедел   ДМ   2004-2006  7559,90

   жәрдем станциясы бар Медициналық

   жедел жәрдем ҒЗИ құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  Астана қаласында 250 пос/сменаға      ДМ   2003-2005  1800,00

   әйелдер консультациясы бар 350

   төсектiк перинаталдық орталықтың

   құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

      Барлығы                                            9359,90  0,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

────────────────────────────────────────────

1            265,00    3228,80   4066,10

────────────────────────────────────────────

2  54,00     700,00    1046,00

────────────────────────────────────────────

Б. 54,00     965,00    4274,80   4066,10

────────────────────────────────────────────

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Қазақстан Республикасының 2004-2005 жж. арналған автожол саласын

                     дамытудың мемлекеттік бағдарламасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Алматы-Гулшад және Ақшатау-Қарағанды  KKM  1999-2003  23914,21 21207,21

   автожолдарын қайта қалпына келтiру

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  Қарағанды-Астана автомобиль жолын     KKM  2001-2003 12578,18  8886,18

   қайта қалпына келтiру

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

3  Астана-Бурабай автожолын қайта        KKM  2001-2003 8039,00   5739,00

   жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

4  Қызылорда қаласы маңында Сырдария     ККМ  2002-2003 1743,50   293,00

   өзенi арқылы көпiрмен өту құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

5  Автожол саласын дамыту жобасы         ККМ  2002-2005 17379,78  2705,50

   (Алматы-Бiшкек)

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

6  Батыс-Қазақстанда жол жүйесiн қайта   ККМ  2001-2005 33724,66  3622,53

   жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

7  Ридер қаласы-Ресей Федерациясының     ККМ  2001-2004 1383,40   333,34

   шекарасы автожолының құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

8  Қарабұлақ-Ырғыз-Қызылорда облысының   ККМ  2002-2005 9489,00   60,00

   шекарасы автожолын қайта жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

9  Үшарал-Достық автожолын қайта жаңарту ККМ  2003-2004 3300,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

10 Ресей Федерациясының шекарасы-Орал-   ККМ  2003-2005 6800,00   100,00

   Ақтөбе автожолын қайта жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

11 Қызылорда-Жезқазған автожолын қайта   ККМ  2003-2006 8704,00

   жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

12 Бейнеу-Ақжігiт-Өзбекстан автожолын     ККМ  2003-2005 1000,00   44,00

   қайта жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

13 Омбы-Майқапшағай автожолын қайта      ККМ  2003-2006 4483,00

   жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

14 Атырау-Ақтау автожолын қалпына        ККМ  2003-2007 24990,00

   келтiру

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

15 Астана қаласындағы солтүстiктен       ККМ    2003    749,95

   айналып өтетiн 0-6,5 км.

   "Солтүстiк-Батыс бөлiмi" жолды

   жайына келтіру

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

16 Қарағанды қаласындағы айналып         ККМ  2003-2005 3342,00

   өтетін жолды салу

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

17 Атырау облысында Қиғаш өзенi арқылы   ККМ  2003-2006 4074,20    2,50

   көпiр салу

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

   Барлығы                                             166455,88  42958,62

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

────────────────────────────────────────────

1  2707,00

────────────────────────────────────────────

2  3692,00

────────────────────────────────────────────

3  2300,00

────────────────────────────────────────────

4  1450,50

────────────────────────────────────────────

5  4811,11   5300,00    4563,28

────────────────────────────────────────────

6  6000,00   8700,00   15402,13

────────────────────────────────────────────

7   446,00    604,06

────────────────────────────────────────────

8   800,00   4200,00    4429,00

────────────────────────────────────────────

9   500,00   2800,00

────────────────────────────────────────────

10 1205,90   1816,00    3678,10

────────────────────────────────────────────

11 1200,00   3000,00    4504,00

────────────────────────────────────────────

12  33,00     567,00     356,00

────────────────────────────────────────────

13  40,00     265,00    1100,00   3078,00

────────────────────────────────────────────

14 100,00    1200,00    6000,00   17690,00

────────────────────────────────────────────

15 749,95

────────────────────────────────────────────

16 1100,00   1000,00    1242,00

────────────────────────────────────────────

17   38,00    358,00    2000,00   1675,70

────────────────────────────────────────────

Б. 26673,35  28710,06   45722,51  22391,34

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

"Ауыз су" бағдарламасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Арал аймағының елдi мекендерiн сумен  АШМ  2002-2004 2704,15   718,89

   жабдықтау және тазалық сақтау

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  Солтүстiк және Орталық Қазақстанның   АШМ  2004-2006 9996,00

   селолық аудандарын сумен жабдықтау

   (I жоба)

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

3  Солтүстiк-Шығыс Қазақстанды сумен     АШМ  2004-2007 12449,30

   жабдықтау және тазалық сақтау

   (I фаза)

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

4  Лихачев топтық суқұбырының құрылысы   АШМ  2002-2003  361,00   86,04

   2-кезегi, Қостанай облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

5  Арыс топтық суқұбырының құрылысы,     АШМ  2000-2003  334,00   148,20

   Оңтүстiк Қазақстан облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

6  Шәуiлдiр топтық суқұбырының құрылысы, АШМ  2001-2003  153,40   116,80

   Оңтүстiк Қазақстан облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

7  Шалқар қаласының су жүретін           АШМ  2002-2003  341,50   109,00

   құрылыстарын қайта жаңарту және

   жөндеу, Ақтөбе облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

8  Арал-Сарыбұлақ топтық суқұбырының     АШМ  2001-2006  2706,74  176,34

   құрылысы (3 кезегі), Қызылорда облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

9  Кентау-Түркістан топтық суқұбырының   АШМ  2002-2004  988,64    55,50

   құрылысы, Оңтүстiк Қазақстан облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

10 Сергеев гидроузелiн қайта құру,       АШМ  2000-2004   285,10    137,00

   Шығыс Қазақстан облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

11 Сарыағаш қаласын сумен жабдықтау,     АШМ  2000-2003  533,60    300,00

   Оңтүстiк Қазақстан облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

12 Жезқазған қаласын, Сәтпаев қаласын    АШМ  2003-2004  1777,00

   Сумен қамтамасыз ету

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

13 Қ. Сәтбаев атындағы насостық станция  АШМ     2003    316,90

   каналына күрделi жөндеу, Қарағанды

   облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

14 Tepіc-Ашыбұлақ су қоймасы плотинасы.  АШМ    568,70             17,00

   ның қысым тұрақтылығы, Жамбыл облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

15 Тасөткел су қоймасындағы гидроузелдi  АШМ    860,00             25,80

   қайта құру Жамбыл облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

16 Алматы қаласын сумен жабдықтау және  Алматы  2002-2004 3858,40  1236,80

   канализацияның инфрақұрылымын        қаласы.

   қалпына келтiру және жетiлдiру        ның

                                        әкімі

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

17 Атырау қаласын сумен жабдықтау       Атырау  2000-2003 2447,28  2431,29

   және тазалық сақтау жөніндегі         обл.

   пилотты жоба                         әкімі

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

      Барлығы                                            40681,72  5515,86

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

─────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

─────────────────────────────────────────────

1  784,00    1201,26

2            1290,00   4200,00    4506,00

3            500,00    4771,50    7177,80

4  274,96

5  185,80

6   36,60

7  232,50

8  500,00    500,00    900        630,4

9  400,00    533,14

10  75,00     73,10

11 233,60

12 323,53    209,57

13 316,90

14 100,00    268,10   183,60

15 180,00    250,00   404,20

16 1288,80   1332,80

17 16,00

Б. 4710,49   5919,87  10389,60   12902,00

────────────────────────────────────────────

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Қазақстан Республикасының шама бірлiгінің эталондық базасын дамытудың

                          арналған бағдарламасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Астана қаласының Эталон орталығының   ИСМ  2003-2005   315,00

   құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

   Барлығы                                                315,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

────────────────────────────────────────────

1  15,00     150,00    150,00

Б. 15,00     150,00    150,00      0,00

────────────────────────────────────────────

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

   Қазақстан Республикасының түзеу мекемелерiнiң 2001-2005 жж. арналған

       материалдық-техникалық базасын жақсартудың бағдарламасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1                2                       3         4        5        6

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Қызылорда қаласындағы қабырға         ӘМ   2001-2005  1044,00  110,00

   материалдар зауытының базасында 1000

   орынға жалпы режiмдiк түзеу колония.

   сын жасауға қайта құру жұмыстары

2  Жамбыл облысында 1200 орынға жалпы    ӘМ   2001-2004  876,00    74,00

   режiмдiк түзеу колониясын жасауға

   психоневрологиялық интернат үйiн

   қайта жаңарту

3  Солнечный поселкесіндегі әскери       ӘМ   2000-2003  264,00   126,10

   қалашықты түзеу колониясына айналдыру

   үшін, әйелдер үшін 300 орындық етiп

   қайта жаңарту, Шығыс-Қазақстан облысы

4  Жем поселкесіндегі "Эмба-5" әскери    ӘМ   2000-2004  775,00   189,00

   объектiнi қатаң режiмдегі 1500 орынға

   түзеу колониясы етiп қайта құру,

   Ақтөбе облысы

5  Алматы қаласындағы тергеу             IIМ  2000-2003  1156,00  775,00

   изоляторының құрылысы

6  Шымкент қаласындағы тергеу            IIМ  2000-2003  583,00   483,00

   изоляторының құрылысы

7  Тергеу изоляторындағы режимдiк        IIМ  2000-2003  266,00   165,00

   корпустың құрылысы, Павлодар қаласы

8  Ақтау қаласындағы тергеу изоляторы.   IIМ  2000-2003  695,30   238,00

   ның құрылысы

   Барлығы                                               5659,30  2160,10

таблицаның жалғасы

──────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

──────────────────────────────────────────────

1  310,00    310,00    314,00

2  300,00    502,00

3  137,90

4  300,00    286,00

5  381,00

6  100,00

7  101,00

8  457,30

Б. 2087,20  1098,00    314,00     0,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2003-2005 жж. арналған төтенше жағдайлардан сақтандыру және оның зардабын

              жоюдың мемлекеттік жүйесiн дамытудың бағдарламасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Талғар өзенiнде күштi су тасқынын     ТЖА  1999-2004  3577,40  1894,00

   ұстайтын плотина құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  Қарғалы өзенiнде су тасқынына қарсы   ТЖА    2003     180,00

   құрылысты салуды аяқтау

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

3  Бартоғай су қоймасындағы жөндеу-      АШМ  2003-2004  222,60

   қалпына келтiру жұмыстары, Алматы

   облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

4  Бугун су қоймасындағы жөндеу-         АШМ  2001-2003  146,00    50,00

   қалпына келтiру жұмыстары, Оңтүстiк

   Қазақстан облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

   Барлығы                                               4126,00   1944,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

───────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

───────────────────────────────────────────────

1  600,00    1083,40

2  180,00

3  150,00    72,60

4  96,00

Б. 1026,00   1156,00   0,00      0,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Күш органдарының бағдарламасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  ҰҚҚ объектiлерi                       ҰҚҚ  2002-2005 12705,79  2654,87

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  IIМ ішкі әскерлерiнiң Петропавлдағы   ІММ    2003       57,00

   жоғары әскери училищесіндегі оқу-

   тұрғын үй кешенінің құрылысын

   аяқтау

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

3  Астана қаласындағы Қазақстан          ҮКО  2002-2003  250,90   300,00

   Республикасы ҮКО қызметкерлерiн

   даярлау жөніндегі оқу-жаттығу

   орталығының құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

4  Астана қаласындағы Республика         РГ   2001-2003  620,36   150,00

   гвардиясының кешендi ғимаратының

   құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

   Барлығы                                              13934,05  3104,87

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

─────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

─────────────────────────────────────────────

1  2744,89   3379,15   4126,88

2    57,00

3   250,90

4   470,36

Б. 3523,15   3179,15   4126,88   0,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Бағдарламалардан тысқаpa жүзеге асырылатын жобалар

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Сырдария өзенiнiң арнасын реттеу      ҚOҚM 2001-2006  13900,22  2714,34

   және Арал теңiзiнiң солтүстiк

   бөлiгiн сақтау

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  Нұра мен Есіл өзендерiнiң су алабын   АШМ  2004-2006  7133, 80

   қалпына келтiру және қоршаған ортаны

   басқару

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

3  Шығыс Қазақстанның ленталық қарағайлы ҚOҚM 2005-2007  4998,00

   орманын бұрынғы қалпына келтiру

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

4  Шульба шлюзының құрылысын аяқтау      ККМ  2003-2004  870,51   550,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

5  Алтынсарин-Хромтау темір жол          ККМ  2001-2005 25576,81  5000,00

   желісінің құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

6  "Теңiз айлағы-Ақтау" EЗA аумағында    ҚМ      2003     35,00

   кеден қосыны ғимаратының құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

7  "Аманкелдi" газ кенi орнын игеру      ЭМРМ 2001-2003 20847,92   5100

   және тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк

   пайдалануға қосу

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

8  Республикалық картографиялық          ЖРБА 2003-2005 1200,00

   фабриканың құрылысы, Алматы қаласы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

9  Астана қаласындағы Қазақстан          YIБ  2002-2003 1269,10   788,50

   Республикасы Тұңғыш Президенті

   Кеңсесiнің құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

10 Ақтөбе облысы Іргiз ауданының "Ақши"   АШМ     2003   56,96

   лимандық суару системасының сол

   жағада орналасқан бөлiмiн қайта

   жаңарту

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

11 Қызылорда қаласында ағынды суларын    ҚОҚМ  2003-2005 1676,70

   биологиялық әдiсiмен тазарту станция.

   сының құрылысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

12 Қызылорда қаласының жылуэнергокөздерiн  Қызыл. 2003-2004 3758,50

   және тұрғын үйлер орналасқан секторын   орда

   ілеспе газға аудару                    облысы.

                                         ның әкімі

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

13 Қуаң жерлердi басқару                 ҚОҚМ   2003-2007 1656,11

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

14 Мемлекеттік резиденциялар объектiлерi ҮІБ    2002-2003 801,93   320,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

    Барлығы:                                             87955,82 13922,84

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                                                Барлығы:

таблицаның жалғасы

───────────────────────────────────────────────

     7         8         9         10

───────────────────────────────────────────────

1  3172,00   2756,85   3257,03   2000,00

2             665,00   3418,00   3050,80

3                      1000,00   3997,00

4   550,00     320,51

5  7539,46   11978,16  1059,19

6    35,00

7    2800

8    36,00     600,00   564,00

9   480,60

10   56,96

11  500,00     500,00   676,70

12  112,00    3646,50

13   12,88       9,87     9,87

14  481,93

Б. 15776,83   20476,89  9984,79   9068,54

Б. 84347,3    94756,62 99489,48  72789,58

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

      Қазақстан Республикасының 2003-2005 жж. арналған Мемлекеттік

        агроазық-түлiк бағдарламасы шеңберiнде қаржаттандырылатын

                       инвестициялық жобалардың тiзбесi

                                                                млн.теңге

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

N                                      Орындау.  Жүзеге   Жалпы   2003

                                         шы       асу      құны   жылға

                                       агенттік   кезеңі          дейін

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  "Жердi суландырудың және құрғатудың   АШМ  1996-2003  15514,0  14749,50

   жүйелерiн жетiлдiру" жобасының

   бірiншi кезеңi

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

2  "Су ресурстарын басқару және жердi     АШМ  1998-2005  8129,00   2356,00

   қалпына келтiру" жобасының бірiншi

   кезеңi

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

3  "Ауыл шаруашылығын жекешелендiруден   АШМ  1998-2003  2328,00   2150,0

   кейiнгi қолдау" пилотты жобасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

4  "Ауыл шаруашылығы өнiмiнiң бәсекеге   АШМ  2004-2007   3330,0

   қабiлеттілігiн арттыру" жобасы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

5  "Ауыл шаруашылығын жекешелендіруден   AШM  2004-2006   4253,0

   кейiнгi қолдау" жобасының екiншi

   кезеңi

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

6  "Селоны дамыту" жобасы                АШМ  2004-2008   20825,0

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

7  "Жердi суландырудың және құрғатудың   AШM  2004-2009   16659,0

   жүйелерiн жетiлдiру" жобасының

   екiншi кезеңi

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

8  "Су ресурстарын басқару және жердi     АШМ  2005-2009    8330,0

   қалпына келтiру" жобасының екiншi

   кезеңi

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

9  Мемлекет меншiгіндегі шаруашылық      АШМ  2003-2005    3000,0

   аралық каналдардың айрықша-апатты

   учаскелерiн және гидромелиоративтiк

   құрылыстарды қайтадан құру

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

10 "Қызылорда облысының жерсуландыру-    АШМ  2004-2009   21770,6

   құрғату жүйелерiн және су

   шаруашылығын жетiлдiру"

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

   Барлығы:                                              104138,6 19255,75

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

─────────────────────────────────────────────

            Болжам              2005

   ──────────────────────────  жылдан

    2003       2004     2005    кейін

─────────────────────────────────────────────

1  764,50

2  3021,38   2292,00  459,62

3  177,75

4              482,0   811,0    2037,0

5             1316,0  1326,0    1611,0

6              833,0  1666,0    18326,0

7              423,0   658,0    15578,0

8                      102,0     8228,0

9  250,0      1250,0  1500,0

10             166,6   333,0    21271,0

Б. 4213,63     6762,6 6855,62   67051,0

    Бағдарламалар түрлерi бойынша селоның әлеуметтік инфрақұрылымдарын

        дамытудың 2003-2005 жж. арналған басымдықты республикалық

                    инвестициялық жобаларының тiзбесi

                                                            млн.теңге

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

N        Жобаның аталуы                Орындау.  Жүзеге   Жалпы   2003

                                         шы       асу      құны   жылға

                                       агенттік   кезеңі          дейін

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1             2                           3         4        5      6

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

"Білім беру" мемлекеттік бағдарлама

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

            Алматы облысы                                159464

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  660 орынға Байсалбаев атындағы        БҒМ  2003

   мектеп құрылысы Tұрар селосы,

   Қарасай ауданы

2  1200 орынға мектеп құрылысы           БҒМ  2003

   Шамалған селосы, Қарасай ауданы

3  1200 орынға мектеп құрылысы Жоғары    БҒМ  2003

   Каменка селосы

4  550 орынға мектеп құрылысы Бесағаш    БҒМ  2003

   селосы, Талғар ауданы

5  600 орынға мектеп құрылысы Ұзынағаш   БҒМ  2003

   селосы Жамбыл ауданы

6  550 орынға мектеп құрылысы Көктөбе    БҒМ  2004

   селосы, Еңбекшi қазақ ауданы

7  550 орынға орта мектеп құрылысы       БМ   2004

   Көктал-Арасан, Панфилов ауданы

8  300 орынға орта мектеп құрылысы Еркiн БМ   2004

   селосы, Талғар ауданы

9  500 орынға орта мектеп құрылысы Есiк  БМ   2005

   селосы, Еңбекшi қазақ ауданы

10 300 орынға орта мектеп құрылысы Жаңа  БМ   2005

   арна селосы, Iле ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

         Шығыс Қазақстан облысы                         694,9

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

11 200 орынға С.Сейфуллин атындағы орта  БҒМ  2003

   мектеп құрылысы Жаңалық селосы,

   Тарбағатай ауданы

12 140 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2003

   Алғабас селосы, Күршiм ауданы

13 240 орынға Чапаев атындағы орта       БҒМ  2003

   мектеп құрылысы Жаңа-өзен селосы,

   Жарма ауданы

14 160 орынға N2 орта мектеп құрылысы    БҒМ  2003

   Предгорное селосы, Глубоков ауданы

15 80 орынға орта мектеп құрылысы        БҒМ  2003

   Шәрiптоғай селосы, Көкпектi ауданы

16 80 орынға Мамай атындағы орта мектеп  БҒМ  2003

   құрылысы Орда селосы, Абай ауданы

17 80 орынға орта мектеп құрылысы        БҒМ  2003

   Красный Яр селосы, Бородулиха ауданы

18 80 орынға орта мектеп құрылысы        БҒМ  2003

   Бобровка селосы, Семей қаласының

   маңында

19 210 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2004

   Теректi бұлақ селосы, Күршiм ауданы

20 302 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2004

   Жаңа-Хайрузовка селосы, Қатон-

   Қарағай ауданы

21 301 орынға Гагарин атындағы орта      БҒМ  2004

   мектеп құрылысы Қарғыба селосы,

   Тарбағатай ауданы

22 248 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2004

   Герасимовка селосы, Ұлан ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Жамбыл облысы                                       1449,6

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

23 800 орынға Ақшабаев атындағы орта     БҒМ  2003

   мектеп құрылысы Қызыл жұлдыз селосы

24 400 орынға Сартбаев атындағы орта     БҒМ  2003

   мектеп құрылысы Пионер селосы

25 400 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2003

   Құлан селосы, Рысқұлов ауданы

26 200 орынға орта мектеп құрылысын      БҒМ  2003

   аяқтау Ақтоғай селосы, Сарысу ауданы

27 540 орынға орта мектеп құрылысын      БҒМ  2003

   аяқтау Жамбыл атындағы село,

   Шу ауданы

28 450 орынға Чкалов атындағы орта       БҒМ  2003

   мектеп құрылысын аяқтау Жалпақтөбе

   селосы, Жамбыл ауданы

29 400 орынға М.Уәлиханов атындағы орта  БҒМ  2004

   мектеп құрылысы Бөлтiрiк селосы,

   Талас ауданы

30 250 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2004

   Қарғабатыр селосы, Меркен ауданы

31 780 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2005

   Төле би селосы, Шу ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

          Оңтүстік Қазақстан облысы                      2592,8

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

32 719 орынға Аймаутов атындағы N54      БҒМ  2003

   орта мектеп құрылысы Қарабастау

   селосы, Сайрам ауданы

33 345 орынға Бектаев атындағы орта      БҒМ  2003

   мектеп құрылысын аяқтау Ынталы

   селосы, Ордабасы ауданы

34 1266 орынға орта мектеп құрылысы      БҒМ  2003

   Ясса селосы, Түркiстан ауданы

35 504 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2003

   Қарақай селосы, Мақтаарал ауданы

36 800 орынға Жамбыл атындағы орта       БҒМ  2003

   мектеп құрылысы Шәуілдір селосы,

   Отырар ауданы

37 450 орынға Қашғари атындағы N26       БҒМ  2003

   орта мектеп құрылысы Сайрам ауданы

38 844 орынға мектеп құрылысы            БҒМ  2004

   Шолаққорған селосы, Созақ ауданы

39 504 орынға мектеп құрылысы Абай       БҒМ  2004

   селосы, Сарыағаш ауданы

40 1266 орынға мектеп құрылысын аяқтау   БҒМ  2004

   Шаян селосы, Бәйдібек ауданы

41 600 орынға мектеп құрылысы Бүргем     БҒМ  2005

   селосы

42 250 орынға мектеп құрылысы Шорнақ     БҒМ  2005

   селосы, Tүркiстан ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Қызылорда облысы                                    1033,2

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

43 864 орынға орта мектеп құрылысы Арал  БҒМ  2004

   қаласы

44 464 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2004

   Ақтөбе селосы

45 464 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2004

   Тортоғай селосы

46 360 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2004

   Бесарық селосы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

 Батыс Қазақстан облысы                                 297,9

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

47 444 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2004

   Үлентi селосы, Сырым ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

    Ақтөбе облысы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

48 504 орынға орта мектеп құрылысы Ойыл  БҒМ  2004

   селосы, Ойыл ауданы

49 320 орынға Теректi математикалық      БҒМ  2004

   мектеп құрылысы Тасқопа селосы, Темір

   ауданы

50 464 орынға қазақ орта мектеп құрылысы БҒМ  2004

   Новоалексеев селосы, Қобды ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Солтүстік Қазақстан облысы                               240,00

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

51 400 орынға қазақ тілінде оқытатын      БҒМ  2004

   орта мектеп құрылысы Пресновка

   селосы, Жамбыл ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Атырау облысы                                            755,0

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

52 1200 орынға мектеп құрылысы Доссор    БҒМ  2003

   қалашығы, Мақат ауданы

53 624 орынға мектеп құрылысы Шортанбай  БҒМ  2005

   қалашығы, Құрманғазы ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Павлодар облысы                                     343,2

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

54 198 орынға қазақ тiліндегі орта       БҒМ  2005

   мектеп құрылысы Железинка селосы,

   Железинск ауданы

55 200 орынға мектеп құрылысы Eртіс      БҒМ  2005

   селосы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

  Ақмола облысы                                          343,2

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

56 132 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2005

   Қойгелдi селосы, Аршалы ауданы

57 210 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2005

   Красный Яр селосы Шортанды ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Қарағанды облысы                                    424,9

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

58 464 орынға қазақ орта мектеп құрылысы БҒМ  2005

   Ботақара селосы, Бұxaр жырау ауданы

59 100 орынға негiзгi мектеп құрылысы    БҒМ  2005

   Ақсу бөлiмшесi, Қошқарбай селосы,

   Шет ауданы

60 220 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2005

   Сенокос селосы, Оскаров ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

       Қостанай облысы                                   349,1

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

61 680 орынға "Водник" орта мектеп       БҒМ  2005

   құрылысы Затобольск селосы,

   Қостанай ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

       Маңғыстау облысы                                  507,2

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

62 550 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2005

   Үштаған селосы

63 520 орынға орта мектеп құрылысы       БҒМ  2005

   Сайотес селосы, Маңғыстау ауданы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Барлығы                                             11107,2

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

──────────────────────────────────────────────────────

              2003       2004     2005      2005 жыл-

                                            дан кейін

──────────────────────────────────────────────────────

                7          8       9           10

──────────────────────────────────────────────────────

Алматы        108764    262,0    245,0

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Шығыс         43263     225,1     3756

Қазақстан

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Жамбыл        68266     357,0     410

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Оңтүстік      1015,3    808,8     768,7

Қазақстан

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Қызылорда              1033,2

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Батыс                   297,9

Қазақстан

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Ақтөбе                  490,00

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Солтүстік               240,00

Қазақстан

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Атырау         480                 275

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Павлодар                          342,2

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Ақмола                            355,0

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Қарағанды                         424,9

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Қостанай                          349,1

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

Маңғыстау                         507,2

облысы

──────────────────────────────────────────────────────

  Барлығы     3697,6    3714,00   3695,6     0,0

──────────────────────────────────────────────────────

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

"Халықтың денсаулығы" мемлекеттік бағдарлама

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  60 төсектiк Мұғаджар ауданының     Ақтөбе  2004       330,0

   тубауруханасының құрылысы,         облысы.

   Қандыағаш п.                      ның әкімі

2  60 төсектiк Темір ауданының        Ақтөбе  2004       330,0

   тубауруханасының құрылысы,         облысы.

   Шұбар-Құдық п.                    ның әкімі

3  60 төсектiк Шалқар ауданының       Ақтөбе  2004       330,0

   тубауруханасының құрылысы,         облысы.

   Шалқар п.                         ның әкімі

4  60 төсектiк Панфилов ауданындағы   Алматы  2005       200,0

   әйелдер босанатын үй, Жаркент      облысы.

   қаласы                            ның әкімі

5  60 төсектiк Еңбекшi қазақ          Алматы  2005       200,0

   ауданындағы әйелдеp босанатын      облысы.

   үйдің құрылысы, Eciк селосы       ның әкімі

6  100 төсек Құрманғазы ауданының     Атырау  2003-2004  550,0

   тубауруханасы, Ганюшкин селосы     облысы.

                                     ның әкімі

7  40 төсектiк Сарысу ауданының       Жамбыл  2004       166,0

   туберкулезге қарсы диспансерi,     облысы.

   Сауданский селосы                 ның әкімі

8  40 төсектiк Мойынқұм ауданының     Жамбыл  2004       162,2

   тубауруханасы, Мойынқұм селосы     облысы.

                                     ның әкімі

9  75 төсек туберкулезге қарсы        Жамбыл  2004       209,9

   балалар санаторийі, Қарақыстақ п.  облысы.

                                     ның әкімі

10 Жамбыл ауданындағы 60 төсектiк     Жамбыл  2004       213,5

   әйелдер босанатын үй, Аса селосы   облысы.

                                     ның әкімі

11 60 төсектiк Рысқұлов ауданындағы   Жамбыл  2004-2005  300,0

   әйелдер босанатын үй, Құлан селосы облысы.

                                     ның әкімі

12 125 төсектiк Мойынқұм ОАА          Жамбыл   2003      33,6

   (аяқтау), Мойынқүм селосы          облысы.

                                     ның әкімі

13 50 төсектік Зеленов ауданының     БҚО әкімі 2004      305,0

   тубауруханасы, Дарьинск селосы

14 50 төсектік Бүрлi ауданының       БҚО әкiмі 2003      286,1

   тубауруханасы, Ақсай қаласы

15 50 төсектiк Қазталов ауданының    БҚО әкiмі 2003      303,4

   тубауруханасы, Қазталов селосы

16 25 төсектiк Сырым ауданындағы ОАА БҚО әкiмі 2003      228,9

   жанындағы туберкузел бөлiмшесi,

   Жамбейт селосы

17 50 төсектiк Ақжайық ауданының     БҚО әкімі 2003      250,0

   тубауруханасының құрылысы,

   Чапаев селосы

18 190 төсектік Жаңақорған ОАА,      БҚО әкімі 2005      820,3

   Жаңақорған п.

19 100 төсектiк Осакаровск ОАА,      Қарағанды 2005      250,0

    Осакаров п.                      облысы.

                                     ның әкімі

20 100 төсектiк Қарқаралы ОАА,       Қарағанды 2005      200,0

   Қарқаралы п.                      облысы.

                                     ның әкімі

21 100 төсектiк Жаңа-Арқа ОАА,       Қарағанды 2005      200,0

   Атасу п.                          облысы.

                                     ның әкімі

22 50 төсектiк Сырдария ауданының    Қызылорда 2004      300,0

   тубауруханасы, Теренөзек п.       облысы.

                                     ның әкімі

23 100 төсектiк Арал ауданының       Қызылорда 2003-2004 545,0

   тубдиспансерiнiң құрылысы,        облысы.

   Арал қаласы                       ның әкімі

24 60 төсектiк Қармақшы ауданының    Қызылорда 2004      300,0

   тубауруханасы, Қармақшы п.        облысы.

                                     ның әкімі 2004      300,0

25 50 төсектiк Маңғыстау ауданының   Маңғыстау

   тубауруханасының құрылысы,        облысы.

   Шотпе селосы                      ның әкімі

26 100 төсектiк Қарақиян ауданының   Маңғыстау 2005      452,0

   аудандық ауруханасы, Қурын селосы облысы.

                                     ның әкімі

27 35 төсектiк Ертіс ауданында OAA   Павлодар  2004      120,0

   жанындағы туберкулез бөлiмшесi.   облысы.

   нiң құрылысы, Ертіс селосы        ның әкімі

28 60 төсектiк тубдиспансерi,        ОҚО әкімі 2004      349,6

   Түркiстан қаласы

29 Әйелдер консультациясы мен 60     ОҚО әкімі 2004      234,9

   төсектiк әйелдер босанатын үй

   (аяқтау), Түркiстан қаласы

30 150 төсектiк Жетiсай OAA          ОҚО әкімі 2005      568,6

   (аяқтау), Жетiсай қаласы

     Барлығы                                            9038,8

таблицаның жалғасы

──────────────────────────────────────────────────────

       7         8       9           10

──────────────────────────────────────────────────────

1            330,0

2            330,0

3            330,0

4                      200,0

5                      200,0

6  358,00    192,0

7  166,0

8  162,0

9  114,1     95,9

10 213,5

11 200,0     100,0

12  33,6

13           305,0

14 286,1

15 303,4

16 228,9

17           175,6     74,4

18                     820,3

19                     250,0

20                     200,0

21                     200,0

22           300,0

23 350,00    195,0

24 300,0

25 300,0

26           452,0

27 120,0

28 349,6

29 234,9

30           568,6

Б. 3000,0    3073,5    2965,3    9038,8

──────────────────────────────────────────────────────

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

"Ауыз су" бағдарламасы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

      Ақмола облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

1  Нұра топтық суқұбырын қайта құру      СРК  2002-2003  451,0    171,0

   (I кезегi)

2  Нұра топтық суқұбырын қайта құру      СРК  2003-2005  408,5

   (II кезегi)

3  Селетi топтық суқұбырын қайта құру    СРК    2003     240,0

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

      Атырау облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

4  Қоянды топтық суқұбырын қайта құру    СРК  2003-2005  519,0

   (II кезегi)

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Ақмола облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

5  Түрген су жүретін арнасын қайта құру  СРК  2003       140,0

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

    Шығыс Қазақстан облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

6  Белағаш топтық суқұбырын қайта құру   СРК  2003       400,0

   (I кезегi)

7  Белағаш топтық суқұбырын қайта құру   СРК  2003-2005  396,2

   (ІІ кезегі)

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

    Батыс Қазақстан облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

8  Каменск топтық суқұбырын солтүстiк    СРК  2002-2003  413,1    63,1

   бұтағын қайта құру (I кезегi)

9  Каменск топтық суқұбырын солтүстiк    СРК  2003-2004  286,9

   бұтағын қайта құру (II кезегі)

10 Орда топтың суқұбырын қайта құру      СРК  2003-2004  125,6

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

    Қостанай облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

11 Ұзынкөл суқұбырының құрылысы          СРК  2003-2005  520,0

   (II кезегі)

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

    Қызылорда облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

12 Жиделі топтық суқұбырының құрылысы    СРК  2002-2003  439,8    120,0

   (I кезегі)

13 Жиделi топтық суқұбырының құрылысы    СРК  2003-2005  1084,3

   (II кезегі)

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Маңғыстау облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

14 Қызылқұм-Қызан суқұбырын қайта құру   СРК   2004       45,0

   (I кезегі)

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Солтүстік Қазақстан облысы

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

15 Уәлиханов және Ақжар аудандарының     СРК  2002-2003  614,0    305,0

   eлді мекендерiн сумен жабдықтау

16 Жамбыл ауданында бірлестiк            СРК  2002-2003  93,6     68,0

   скважиналық сутартудың құрылысы

17 Булаев топтық суқұбырын қайта құру    СРК  2002-2003  458,0    108,0

   (I кезегі)

18 Булаев топтық суқұбырын қайта құру    СРК  2003-2005  782,5

   (ІІ кезегі)

19 Есіл топтық суқұбырын қайта құру      СРК  2002-2003  357,0     57,0

   (I кезегі)

20 Есіл топтық суқұбырын қайта құру      СРК  2003-2005  891,4

   (II кезегі)

21 Соколов топтық суқұбырын қайта құру   СРК  2003       100,0

   (I кезегі)

22 Соколов топтық суқұбырын қайта құру   СРК  2003-2005  516,2

   (IІ кезегі)

23 Преснов топтық суқұбырын қайта құру   СРК  2003-2005  610,0

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

      Барлығы:                                          9892,1    892,1

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

      Жиыны:

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

таблицаның жалғасы

───────────────────────────────────────────────────────

       7         8       9           10

───────────────────────────────────────────────────────

1  280,0

2    8,5     200,0     200,0

3  240,0

4   21,0     198,0     300,0

5  140,0

6  400,0

7   15,0     231,2     150,0

8  350,0

9   12,0     274,9

10   5,6     120,0

11  10,0     260,0     250,0

12 319,8

13 32,0      530,0     522,3

14            45,0

15 309,0

16  25,6

17 350,0

18  28,3     360,0      394,2

19 300,0

20  27,0     430,9      433,5

21 100,0

22  16,2     200,0      300,0

23  10,0     150,0      450,0

Б. 3000,0   3000,0     3000,0

Ж. 9697,68  9787,5     9660,9     9038,8

───────────────────────────────────────────────────────────────────────

Қазақстан Республикасы

Үкіметінiң 2000 ж. 13

қыркүйек № 1000 қаулысына

4 қосымша

2003-2005 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ӘЛЕУМЕТТIК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУIШI

Негiзгi әлеуметтiк реттеуіш-индикаторларының болжамы

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

            Атауы                 2002 жыл             Болжам

                                   баға

                                           2003 жыл   2004 жыл  2005 жыл

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Ең төменгi жалақы мөлшерi теңге  4181       4856      5577       6389

Ең төменгi зейнетақы, теңгe      4336       4856      5118       5374

Ең төменгi күнкөрiс теңге        4702       4980      5248       5511

Қазақстан Республикасының        0,14       0,14       0,14      0,14

аумағында еңбек қызметiн жүзеге

асыру үшiн шетел жұмысшылар

күшiн тарту квотасы, %

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     -  Шетел  жұмысшылар  күшiн  тарту  үшiн  квота  болжамы   Қазақстан

Республикасы экономикалық белсендi тұрғындарының 0,14 санынан есептеледi.

2002-2005 жылдарға арналған кәсiпорындар-табиғи монополистердiң

өнiм және қызмет көрсету бағасы мен тарифтердiң шектi өсулерiне

болжам

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Мемлекеттік реттеуiш           2003 ж.     2003 ж.     2004 ж.    2005 ж.

                              желтоқсан   желтоқсан  желтоқсан  желтоқсан

                               2002 ж.     2002 ж.     2003 ж.    2004 ж.

                              желтоқсан.  желтоқсан. желтоқсан. желтоқсан.

                              ға дейін     ға дейін   ға дейін   ға дейін

                              % болжам     % болжам   % болжам   % болжам

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Электрожиелер компанияларының   108,6       103,1      103,6      103,8

үлестiрушiлерiмен жiберiлетiн

электроэнергия

Магистральды жиелер бойынша     103,0       106,0      107,0      108,0

электроэнергия көлiгi

Табиғи газды тасу:

Магистральды құбыр бойынша      100,0       100,0      100,0      100,0

Үлестiрушi құбыр бойынша        110,4       105,4      101,8      104,7

Магистральды құбыр бойынша       100         100       100,0      100,0

мұнай тасымалдау

Жылу энергиясы                  111,3       103,8      103,5      103,5

Ауыз суды тарту және            113,1       107,1      107,1      106,5

ағынды суды бұру                102,0       106,9      108,8      107,7

Теміржол көлiгi арқылы          104,1       105,9      105,8      103,7

шаруашылық субъектiлер үшiн

iшкiреспубликалық жүктасымалдау

Теміржол көлiгi арқылы          105,8       105,7      105,4       105

жолаушылар тасымалдау

Байланыс қызметi:

Шаруашылық субъектiлер үшiн      104         103        103        103

Tұрғындар үшiн                   105         105,9      105,8      103

Пошта қызметі                   105,5        102        102        102

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Қазақстан Республикасы

Үкіметінiң 2000 ж. 13 қыркүйек

№ 1000 қаулысына

5 қосымша

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 2003-2005 ЖЫЛДАРҒА

ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫНЫҢ НЕГIЗГI КӨРСЕТКIШТЕРI

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

   Көрсеткiштер      2001 ж. 2002 ж.          Болжам          2003 ж. 2005

                     есеп    болжам   _______________________  %       ж.%

                                      2003     2004    2005   2002    2002

                                       ж.       ж.       ж.   ж-ға    ж-ға

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

               Әлеуметтiк-демографиялық көрсеткiштер

Халықтың жалпы

саны, мың адам      14831,7  14820,7  14821,3  14822   14830  100,0  100,1

Экономикада қызмет

ететiндердiң саны,

мың адам            6698,8   6851,7   6935,7  7019,2  7100,0  101,2  103,6

Зейнеткерлердiң

саны (жылдық орта

саны), мың адам     1794,7   1718,3   1646,9  1579    1515,5  95,8   88,2

Зейнетақының айлық

орта мөлшерi, теңге  4927     5780     6426   6773    7112    111,2  123,0

Жылдық орта есеп

көрсеткіш, теңге      775      823      872   919     965     106,0  117,3

Жалақының ең төменгi

мөлшерi, теңге       3484     4181     4856   5577    6389    116,1  152,8

Нақты жалақы,

өткен жылға %        109,6   105,7     104    104,1   104

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

  Көрсеткiштер      2001 ж.         Болжам                2003 ж.  2005

                     есеп   ────────────────────────────    %      ж.%

                            2002 ж. 2003 ж. 2004  2005    2002     2002

                                               ж.    ж.    ж-ға    ж-ға

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Аса маңызды макроэкономикалық көрсеткiштер

Жалпы iшкi өнім,

млрд.теңге          3285   3742    4142     4612   5140

өткен жылға, %      113,2  107     106     106,2   106,6            120,0

ЖIӨ халықтың жан

басына, мың теңге   221,6  252,5   279,5   311,2   346,6   110,7    137,3

ЖIӨ салалық

құрылымы, %         100    100     100     100     100

Тауарлар өндiру     46,1   46,0    45,8    46,3    47,0

соның iшiнде:

өнеркәсiп           32,1   32,6    32,5     33     33,7

ауыл шаруашылығы    8,6    7,6     7,2     6,8     6,2

құрылыс             5,4    5,8     6,1     6,5     7,1

Қызмет көрсету

өндiрiсi            48,2   48,3    48,5    48,1    47,5

Таза салық          5,7    5,7     5,7     5,6     5,5

ЖIӨ табыс құру

әдiсiмен, %         100    100     100     100     100

Қызметкерлердiң

еңбек ақысы         38     37      38      37,4   37,6

Өндірiс пен

импортқа таза        8     8,1      8       7,9      8

салық

импорт пен өнімге    8     8,1      8       7,9      8

салық

өндiрiске басқа      0      0       0        0       0

салықтар

Жалпы пайда және

жалпы аралас        54    54,9     54      54,7    54,4

табыстар

негiзгі капиталдың  14,5   14,5    14,7    14,6    14,4

тұтынылуы

таза пайда және таза 39,5  40,4    39,3    40,1     40

аралас пайда

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Көрсеткіштер     2001 ж.        Болжам                2003 ж. 2005 ж.

                       есеп  ────────────────────────────    %       %

                             2002 ж. 2003 ж. 2004 ж. 2005   2002    2002

                                                      ж.    ж-ға    ж-ға

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

ЖIӨ соңғы пайдалану

әдісімен, %             100   100    100     100     100

Соңғы пайдалануға

шығыс                 76,2   75,7   75,3    74,8     75

үй шаруашылығының     58,9   58,6   58,8    58,8     59

мемлекеттік басқару   16,7   16,3   15,9    15,5     15,4

органдарының

үй шаруашылықтарына

қызмет етушi

коммерциялық емес     0,6    0,9     0,6     0,5     0,6

ұйымдар

Жалпы қор             26,2   26,4    26,5    27,5    27,3

негізгі капиталдың    23     23,2    23,5    23,9    24,3

қорлануы

материалдық айналма.

лы қаражаттың запа.   3,2    3,2      3      3,5     3,4

сының өзгеруі

Тауарлар мен қызмет.  -2,4   -2,1   -1,8    -2,2    -2,8

тiң таза экспорты

Ақша базасы, млрд.    175    206,6  237,6   266,4  303,5    115    146,9

теңге

Ақша массасы, млрд.   569,0  706,9  865,2   1008,3 1168,1   122,4  165,2

теңге

Экономиканы монети.   17,5   18,9   20,9    21,9    22,7

зациялау, %

Ұлттық банктің ресми  11,2     8      7      6,5     6

есеп ставкасы, жыл

бойына орта есеппен, %

Ұлттық банктiң

алтынвалюта резерві,  2508   2850   2872    3058   3190    100,8    111,9

млн.АҚШ доллары

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Көрсеткіштер     2001 ж.        Болжам                2003 ж. 2005 ж.

                       есеп  ─────────────────────────────   %       %

                             2002 ж. 2003 ж. 2004 ж. 2005   2002    2002

                                                      ж.    ж-ға    ж-ға

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Тұтыну бағасының

индексi, %

жыл бойына орта      108,4   105,8   105,9   105,4  105,0

есеппен

Мемлекеттік бюджет.

тің түсiмдерi,       22,2     21,6    20,9    20,5   20,1

ЖIӨ-ге %

соның ішінде:

Салық түсімдері      19,4     19,2    19,2    18,9   18,5

Салық емес түсімдер   2,2      1,4     1,3     1,3    1,3

Капиталмен опера.     0,3      0,2     0,2     0,2    0,2

циядан табыс1

Мемлекеттік бюджеттің 23,1      23     22,9    22,4    22,0

шығысы, ЖIӨ-ге %

Республикалық

бюджеттің тапшылығы,

ЖIӨ-ге %              -0,9    -1,8    -2,0     -1,9   -1,9

────────────────────────

     1 Меншік бюджетінің тапшылығын қаржыландырудың көзі  ретінде  бюджет

тапшылығын есептеудің жаңа әдістемесі  бойынша  жекешелендіруден  түсетін

түсімдерді шығарып тастағанда

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Көрсеткіштер     2001 ж.        Болжам                2003 ж. 2005 ж.

                       есеп  ────────────────────────────    %       %

                             2002 ж. 2003 ж. 2004 ж. 2005   2002    2002

                                                      ж.    ж-ға    ж-ға

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

Негiзгi капиталға    775,7   930,8  1075,5  1177,3   1295,1   115   139,2

инвестициялар,

млрд.теңге

Тауарлар экспорты    9120    9142,6  9102,9  9965,3  10940,7  99,6  119,7

(ФОБ), млн.АҚШ

доллары

Тауарлар импорты     8224     7830    8460   9110     9750    108   124,5

(ФОБ), млн.АҚШ

доллары

Өнеркәсiп өнiмiнiң   1985    2215,8  2444,6  2781    3187,6   108   126,8

көлемi (жұмыстар,

қызметтер),

млрд.теңге

Ауыл шаруашылығының  535,2   511,3   533,6   558,6   590,3    102,6   110,3

жалпы өнiмi,

млрд.теңге

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

     Көрсеткіштер     2001 ж. 2002 ж.     Болжам           2003 ж. 2005 ж.

                       есеп   есеп   ─────────────────────    %       %

                                     2003 ж. 2004 ж. 2005   2002     2002

                                                       ж.    ж-ға    ж-ға

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────

                            Қаржы секторы

Банк жүйесiндегі      437,9    544    671    788     920   123,3   169,1

резиденттердің

депозитi,

млрд.теңге

Экономикаға банктер   489,8    571    718    866     1100  125,7   192,6

несиесi, млрд.теңге

Жеке тұлғалардың       12,8    11      9     7,5      7

мерiзімдiк теңгелiк

депозиттерi бойынша

орташа алынған

ставкасы, %

Заңды тұлғаларға      15,4    15      14    13,5    12,5

берiлген теңгелiк

кредиттер бойынша

орташа алынған

ставкасы, %

───────────────────────────────────────────────────────────────────────────