Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құнын айқындау туралы
келісім
(Мәскеу қ., 2008 жылғы 25 қаңтарда)

(2012.23.04. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2018 ж. 1 қаңтардан бастап күші жойылды

2009.23.02 № 139-IV ҚР Заңымен ратификацияланды

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен Келісімнің бүкіл мәтіні бойынша: «тауарларды декларациялаушы тұлға» деген сөздер «декларант (кеден өкілі)» деген сөздермен ауыстырылды, «Тарап мемлекеті» және «тиісті Тарап мемлекеті» деген сөздер «Кеден одағына мүше мемлекет» деген сөздермен ауыстырылды, «коммерциялық және басқарушылық шығыстар» және «жалпы шығыстар» деген сөздер «жалпы шығыстар (коммерциялық және басқарушылық шығыстар)» деген сөздермен ауыстырылды (бұр.ред.қара)

Бұдан әрі Тараптар деп аталатын Беларусь Республикасының, Қазақстан Республикасының және Ресей Федерациясының үкіметтері,

1995 жылғы 6 қаңтардағы Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасының арасындағы Кеден одағы туралы келісімді, 1995 жылғы 20 қаңтардағы Кеден одағы туралы келісімді, 1999 жылғы 26 ақпандағы Кеден одағы және Бірыңғай экономикалық кеңістік туралы шартты, 2000 жылғы 10 қазандағы Еуразиялық экономикалық қоғамдастық құру туралы шартты, 2007 жылғы 6 қазандағы Бірыңғай кеден аумағын құру және кеден одағын қалыптастыру туралы шартты негізге ала отырып,

халықаралық саудадағы жалпы қабылданған нормалар мен ережелерді басшылыққа ала отырып,

төмендегілер туралы келісті:

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 1-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

1-бап. Жалпы ережелер

1. Кеден одағына мүше мемлекетінің кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құны осы мемлекеттің аумағынан әкету кезінде Кеден одағына мүше мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес айқындалады.

2. Осы Келісімнің ережелері кеден одағының бірыңғай кедендік тарифін қолдану, сондай-ақ кеден одағының тауар айналымын реттеу үшін енгізілетін (енгізілуі мүмкін) кедендік-тарифтік реттеуден бөлек өзге де шараларды қолдану мақсатында тауарлардың кедендік құнын айқындаудың бірыңғай ережелерін реттейді. Егер тауарлар Кеден одағының кедендік аумағына (бұдан әрі - Кеден одағының кедендік аумағы) әкелу кезінде іс жүзінде Кеден одағының кедендік шекарасынан өткен немесе егер тауарлар алдын ала декларациялауды қолданып әкелуге мәлімделген және осындай тауарларға қатысты кедендік шекарадан өткеннен кейін немесе алдын ала декларациялауды қолдану кезінде бірінші рет кедендік рәсім мәлімделген жағдайда осы Келісімнің ережелері қолданылады. Өзге жағдайларда осы Келісімнің ережелері, егер бұл Кеден одағына мүше мемлекетінің ұлттық заңнамасымен тікелей белгіленсе, қолданылуы мүмкін.

3. Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құны 1994 жылғы Тарифтер және сауда жөніндегі бас келісімнің (ТСБК 1994) VII бабында және Тарифтер және сауда жөніндегі бас келісімнің VII бабын қолдану жөніндегі келісімде белгіленген принциптер мен жалпы ережелерге негізделген осы Келісімге сәйкес айқындалады.

Кеден одағының комиссиясы 1994 жылғы Тарифтер және сауда жөніндегі бас келісімнің VII бабын қолдану жөніндегі келісімнің тиісті ережелерін, оған түсініктеме ескертпелерді қоса алғанда, сондай-ақ Дүниежүзілік кеден ұйымының Кедендік бағалау жөніндегі техникалық комитеті әзірлеген тауарлардың кедендік құны жөніндегі құжаттарды негізге ала отырып, осы Келісімде белгіленген әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау әдістерін қолдану мәселелері бойынша шешімдер қабылдайды.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 2-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

2-бап. Тауарлардың кедендік құнын айқындау жүйесі

1. Әкелінетін тауарлармен осы Келісімнің 4-бабында белгіленген мәндегі мәміленің барынша мүмкін болатын дәрежедегі құны осы тауарлардың кедендік құнын айқындаудың негізі болуы қажет.

Әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміленің құны бойынша осы тауарлардың кедендік құнын айқындау мүмкін болмайтын жағдайда, тауарлардың кедендік құны осы Келісімнің 6 және 7-баптарында белгіленген, жүйелі түрде қолданылатын ережелерге сәйкес айқындалады. Бұл ретте осы Келісімнің 6-бабының немесе 7-бабының талаптарына жауап беретін кедендік құнды айқындау үшін құндық негізді негізделген түрде таңдау мақсатында кеден органы мен декларант (кеден өкілі) арасында консультациялар жүргізілуі мүмкін. Консультациялар процесінде кеден органы мен декларант (кеден өкілі) коммерциялық құпия туралы Тарап мемлекеттерінің тиісті заңнамасының сақталуы шартымен олардың әрқайсысында бар ақпаратпен алмаса алады.

Консультациялар Кеден одағына мүше мемлекетінің ұлттық заңнамасында белгіленетін тәртіппен жүргізіледі.

Осы Келісімнің 6 және 7-баптарының талаптарына сәйкес әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау мүмкін болмайтын кезде мұндай құнды айқындау үшін негіз ретінде не ол бойынша әкелінетін, бірдей немесе біртектес тауарлық кеден одағының бірыңғай кеден аумағында (осы Келісімнің 8-бабы) сатылған баға, не тауарлардың есептік құны (осы Келісімнің 9-бабы) пайдаланылуы мүмкін. Тауарларды декларациялаушы тұлға әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау кезінде көрсетілген баптарды қолдану кезектілігін таңдауға құқығы бар.

Егер әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін жоғарыда көрсетілген баптардың біреуінің де ережелерін пайдалануға мүмкіндік болмаған жағдайда, тауарлардың кедендік құнын айқындау бұл жағдайларда осы Келісімнің 10-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Заңдылықты, бірыңғайлылықты және риясыздықты қамтамасыз ету мақсатында кедендік мақсаттар үшін тауарларды бағалау жүйесі еркін немесе жасанды тауарлардың кедендік құнын пайдалануға негізделмеуге тиіс.

3. Тауарлардың кедендік құны және оны айқындауға жататын мәліметтер дұрыс, сан жағынан айқындалатын және құжатпен расталған ақпаратқа негізделуге тиіс. Тауарлардың кедендік құнын айқындау рәсімі жалпыға бірдей қолданатын болуы, яғни тауарларды жеткізудің көздеріне (шығарылған елі, тауарлардың түрі, мәмілеге қатысушылар және басқалар) қарай ажыратылмауы тиіс.

4. Әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау рәсімі демпингке қарсы шаралар ретінде пайдаланылмауға тиіс.

5. Осы Келісімнің ережелері Кеден одағына мүше мемлекеті кеден органдарының тауарлардың кедендік құнын айқындау мақсатында осы мемлекеттің кедендік заңнамасында көзделген тәртіппен тауарларды декларациялаушы адам ұсынған құжаттардың түпнұсқалылығын және ондағы мәліметтердің дұрыстығын тексеруге өкілеттіктерін шектейтін ретінде қарастырылмайды.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 3-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

3-бап. Келісімде пайдаланылатын ұғымдар

1. Осы Келісімнің мақсаттары үшін онда пайдаланылатын терминдер мынадай мәнге ие:

әкелінетін тауарлар - кеден одағының бірыңғай кеден аумағына әкелу мақсатында кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлар;

өзара байланысты адамдар - мынадай шарттардың ең болмағанда біріне сай келетін:

а) бір-бірінің кәсіпорындарының қызметкерлері немесе директорлары (басшылары) болып табылатын;

б) заңды түрде танылған әріптестер болып табылатын, яғни шарттық қатынастармен байланысты, пайда табу мақсатында әрекет ететін және бірлескен қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстар мен залалдарды бірлесіп көтеретін;

в) олар жұмыс беруші және қызметкер, қызметші болып табылатын;

г) қандай да бір тұлға екеуінің де айналымға шығарылған дауыс беруші акцияларының бес немесе одан да көп пайызын тікелей немесе жанама иеленетін, бақылайтын немесе ұстаушысы болып табылатын;

д) екеуінің біреуі екіншісін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын;

е) олардың екеуі де үшінші тұлғаның тікелей немесе жанама бақылауында болатын;

ж) олар бірлесіп үшінші тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын;

з) туыстар немесе бір отбасының мүшелері болып табылатын тұлғалар.

Бірлескен кәсіпкерлік немесе өзге де қызметте әріптес болып табылатын тұлғалар, олардың бірі басқасының айрықша (жалғыз) агенті, айрықша дистрибьютері немесе айрықша концессионері болып табылған жағдайда, қалай болғанда да, егер осы тұлғалар осы тармақта көрсетілген шарттардың ең болмағанда біреуіне жауап берсе, осы Келісімнің мақсаттары үшін өзара байланысты болып саналуға тиіс;

бірдей тауарлар - барлық қатынастарда да, оның ішінде физикалық сипаттамалары, сапасы және беделі бойынша бірдей тауарлар. Егер тауарлар осы тармақтың талаптарына сәйкес болса, сыртқы түріндегі елеусіз айырмашылықтар тауарларды бірдей деп танымау үшін негіз болып табылмайды. Тауарлар, егер олар бағаланатын (әкелінетін) тауарлар шығарылған елде шығарылмаса немесе егер, осы тауарларға қатысты жобалау, әзірлеу, инженерлік, конструкторлық жұмыс, көркемдік безендіру, дизайн, нобайлар мен сызбалар және өзге де ұқсас жұмыстар кеден одағының бірыңғай кеден аумағында орындалған болса, бірдей деп саналмайды.»«Шығарылған» ұғымы алынған, өсірілген, дайындалған (оның ішінде тауарларды монтаждау, жинау немесе бөлшектеу жолымен) дегенді де қамтиды. Бағаланатын тауарларды шығарушыдан өзге тұлға шығарған бірдей тауарлар сол шығарушының бірдей тауарлары анықталмаған, не қолда бар ақпарат пайдалану үшін қолайлы деп саналмаған жағдайда ғана назарға алынады;

біртектес тауарлар - барлық қатынастарда бірдей болып табылмайтын, бірақ ұқсас сипаттамалары бар және әкелінетін тауарлар атқаратын функцияларды орындауға және олармен коммерциялық өзара алмасушылықта болуға мүмкіндік беретін сондай материалдардан шығарылған ұқсас құрамдас бөліктерден тұратын тауарлар. Тауарлардың біртектес болып табылатындығын айқындау кезінде сапасы, беделі және тауарлық белгісінің болуы сияқты сипаттамалар ескеріледі. Тауарлар, егер олар бағаланатын (әкелінетін) тауарлар шығарылған елде шығарылмаса немесе егер, осы тауарларға қатысты жобалау, әзірлеу, инженерлік конструкторлық жұмыс, көркемдік безендіру, дизайн, нобайлар мен сызбалар және өзге де ұқсас жұмыстар кеден одағының бірыңғай кеден аумағында орындалған болса, біртектес болып саналмайды. «Шығарылған» ұғымы алынған, өсірілген, дайындалған (оның ішінде тауарларды монтаждау, жинау немесе бөлшектеу жолымен) дегенді де қамтиды. Бағаланатын тауарларды шығарушыдан өзге тұлға шығарған біртектес тауарлар сол шығарушының біртектес тауарлары анықталмаған, не қолда бар ақпарат пайдалану үшін қолайлы деп саналмаған жағдайда ғана қарастырылады;

нақ сол санаттағы немесе түрдегі тауарлар - бірдей және біртектес тауарларды қоса алғанда, оларды дайындау экономикалық қызметтің тиісті түріне жататын тауарлардың бір тобына немесе қатарына жататын тауарлар;

«тауарлардың Кеден одағының кедендік аумағына келетін орны» — Кеден одағына мүше мемлекеттердің мемлекеттік (кедендік) шекарасы арқылы өткізу пункті не тауарлар Кеден одағына мүше мемлекеттің мемлекеттік шекарасын іс жүзінде өткеннен кейін тауарлар жеткізілуге тиіс Кеден одағына мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалған өзге де орындар. Тауарлардың кедендік құнын айқындау мақсатында көліктің әрқилы түрлері үшін «тауарлардың Кеден одағының кедендік аумағына келетін орны» ұғымының нақтылануын ескере отырып, тауарлардың кедендік құнына тауарларды өткізу (тасымалдау) бойынша шығыстарды қосу тәртібі Кеден одағы комиссиясының шешімімен белгіленеді;

Кедендік құнды айқындау мақсаттары үшін «келетін жері» ұғымын нақтылау кеден одағы органдарының бірлескен шешіміне сәйкес жүзеге асырылуы мүмкін;

бухгалтерлік есептің жалпыға бірдей қағидаттары - тиісті уақыт кезеңінде тиісті мемлекетте белгіленген тәртіппен қолданылатын бухгалтерлік ережелерінің жүйесі;

үшінші елдер - Бірыңғай кеден аумағын құру және кеден одағын қалыптастыру туралы шарттың қатысушылары болып табылмайтын мемлекеттер.

2. Егер тұлға осы тұлғаға қатысты шектеулерді немесе ұйғарымдарды заңдық немесе практикалық тұрғыдан қолданса, ол басқа тұлғаны бақылайтын болып саналады.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 4-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

4-бап. Әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміле құны бойынша әдіс (1-әдіс)

1. Олармен жасалған мәміленің құны, яғни кеден одағының бірыңғай кеден аумағына әкету үшін оларды тиісті осы Келісімнің 5-бабының ережелеріне сәйкес толықтырылған және сату кезінде осы тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төленуге баға:

1) мынадай:

кеден одағы органдарының бірлескен шешімімен белгіленген;

тауарлар қайта сатылуы мүмкін географиялық өңірді шектейтін;

тауарлардың құнына елеулі әсер етпейтін шектеулерді қоспағанда, сатып алушының тауарларды пайдалану немесе иелік ету құқығына қатысты шектеулердің болмауы;

2) тауарларды сату немесе олардың бағасы тауарлардың бағасына әсер етпейтін сан жағынан айқындалмайтын қандай да бір шарттарға немесе міндеттемелерге тәуелді болмауы;

3) тауарларды кейіннен сатудан, сатып алушының өзге де тәсілмен иелік етуінен немесе пайдалануынан кірген кірістің немесе түсімнің ешқандай да бөлігі осы Келісімнің 5-бабының ережелеріне сәйкес қосымша есептеулер жүргізілуі мүмкін жағдайларды қоспағанда, сатушыға тікелей немесе жанама тиесілі болмауы;

4) сатушы мен сатып алушының өзара байланысты адамдар болып табылмауы немесе сатушы мен сатып алушының әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміле құны осы баптың 4-тармағына сәйкес кедендік мақсаттар үшін қолайлы болатын түрде өзара байланысты адамдар болып табылуы шартымен кеден одағының бірыңғай кеден аумағына әкелінетін тауарлардың кедендік құны болып табылады.

2. Әкелінетін тауарлар үшін сатып алушы тікелей сатушыға немесе өзге тұлғаға сатушының пайдасына жүзеге асырған немесе жүзеге асыруға жататын барлық төлемдердің жалпы сомасы осы тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын баға болып табылады. Бұл ретте төлемдер Кеден одағына мүше мемлекетінің ұлттық заңнамасымен тыйым салынбаған кез келген нысанда тікелей немесе жанама жүзеге асырылуы мүмкін.

Декларацияланатын тауарлар бір мәміленің шеңберінде сатып алынған дәл осындай тауарлардың Кеден одағының кедендік аумағына әкелінетін көп мөлшерінің бір бөлігі болып табылатын жағдайда, декларацияланатын тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын баға декларацияланатын тауарлардың саны мен сатып алынған тауарлардың жалпы санының арақатынасындай арақатынаста (сәйкестікте) айқындалады.

3. Сатушы мен сатып алушының арасындағы өзара байланыс фактісі жеке түрде тауарлардың кедендік құнын айқындау мақсаттары үшін қолайсыз мәміленің құнын тану үшін негіз болмауға тиіс. Бұл жағдайда сатуға ілеспе жағдайлар талдануға тиіс. Егер көрсетілген өзара байланыс іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға ықпал етпесе, мәміленің құны тауарлардың кедендік құнын айқындау мақсаттары үшін қолайлы деп танылуға тиіс.

4. Егер сатушы мен сатып алушы өзара байланысты тұлғалар болған жағдайда және бұл ретте декларант (кеден өкілі) ұсынған немесе кеден органы өзге тәсілмен алған ақпарат негізінде кеден органы сатушы мен сатып алушының өзара байланысының іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға ықпал ету белгілерін анықтаса, онда кеден органы осы белгілер туралы декларантқа (кеден өкілін) жазбаша нысанда хабарлайды. Бұл жағдайда, оның ішінде сатуға ілеспе жағдайларды талдау мақсатында кеден органы қосымша тексеру жүргізу туралы шешім қабылдайды. Декларанттың (кеден өкілінің) сатушы мен сатып алушының өзара байланысының іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға ықпалының жоқ екенін дәлелдеуге құқығы бар.

Әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміле құны бойынша әдіс (осы баптың 1-тармағы) бойынша тауарлардың кедендік құнын айқындау мақсатында сатушы мен сатып алушының өзара байланысының іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға ықпалының жоқ екенін дәлелдеу не осы баптың 4.1-тармағында көрсетілген тәсілмен, не осы баптың 4.2-тармағында көрсетілген тәсілмен жүзеге асырылады.

4.1. Сатушы мен сатып алушының арасындағы өзара байланыстың іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға ықпалының жоқ екенін дәлелдеу үшін декларант (кеден өкілі) қосымша құжаттарды және мәліметтерді, оның ішінде кеден органы қосымша сұратқан сатуға ілеспе жағдайларда сипаттайтын (көрсететін) құжаттар мен мәліметтерді ұсынуға тиіс. Сатушы мен сатып алушының арасындағы өзара байланыстың іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға ықпалын айқындау мақсатында кеден органы сатуға ілеспе жағдайларға талдау жүргізу кезде сатып алушы мен сатушы өздерінің коммерциялық қатынастарын ұйымдастыратын тәсілді қоса алғанда, мәміленің барлық шарттарын және қарастырылып отырған баға қалай белгіленгенін қарауға тиіс. Егер жүргізілген талдау нәтижесінде кеден органы сатып алушы мен сатушы өзара байланысты тұлғалар бола тұра, тауарларды өзара байланысты тұлғалар болмағандай шарттарда, оның ішінде салыстырмалы баға бойынша (яғни сол деңгейдегі баға бойынша) өзара сататынын және сатып алатынын белгіленген жағдайда, онда бұл факт сатушы мен сатып алушының арасындағы өзара байланыс іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға ықпал етпегенінің дәлелі болып табылады.

4.2. Сатушы мен сатып алушының арасындағы өзара байланыстың іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға ықпалының жоқ екенін дәлелдеу үшін декларант (кеден өкілі) әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміле құны әкелінетін тауарлар Кеден одағының кедендік шекарасын кесіп өткен немесе оған сәйкес келетін уақыт кезеңінде мынадай тексеру шамаларының біріне:

1) Кеден одағының кедендік аумағына әкету үшін тұлғалар мұндай тауарларды сатушымен өзара байланысты емес сатып алушыларға сатқан кезде ұқсас немесе біртектес тауарлар мен жасалған мәміле құнына;

2) осы Келісімнің 8-бабына сәйкес айқындалған ұқсас немесе біртектес тауарлардың кедендік құнына;

3) осы Келісімнің 9-бабына сәйкес айқындалған ұқсас немесе біртектес тауарлардың кедендік құнына жақын екенін дәлелдейтін құжаттарды және мәліметтерді ұсынуға тиіс.

Егер кеден органында осы тармақта белгіленген тексеру шамаларының бірі мәміле құнына жақын екені туралы жеткілікті ақпарат болса, онда ол декларанттан (кеден өкілінен) осы шарттардың сақталуын (яғни, мәміле құны осы тексеру шамасына жақын екенін) дәлелдейтін қосымша ақпаратты сұратпауға тиіс.

5. Осы баптың 4, 4.1 және 4.2-тармақтарына сәйкес салыстыру жүргізу кезінде декларант (кеден өкілі) ұсынған сатудың коммерциялық деңгейлеріндегі, тауарлардың санындағы, осы Келісімнің 5-бабында көрсетілген қосымша есептеулердегі алшақтықтар туралы, сондай-ақ егер, сатушы мен сатып алушы өзара байланысты адамдар болып табылғанда сатушы сату кезінде көтермейтін шығыстармен салыстырғанда сатушы мен сатып алушы өзара байланысты адамдар емес болып табылғанда сатушы әдетте сату кезінде көтеретін шығыстардың алшақтықтары туралы мәліметтер ескеріледі.

6. Осы баптың 4.2-тармағында көрсетілген тексеру шамалары декларант (кеден өкілі) бастамасы бойынша тек салыстыру мақсатында пайдаланылады және тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін негіз ретінде пайдаланыла алмайды.

7. Әкелінген тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын баға, кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарларға қатысты болады, осыған байланысты егер, олар әкелінетін тауарлармен байланысты болмаған жағдайда, сатып алушының сатушыға дивидендтерді немесе өзге де осындай төлемдерді аударуы кедендік құнының бөлігі болып табылмайды.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 5-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

5-бап. Іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға қосымша есептеу

1. Әкелінетін тауарлардың кедендік құнын олармен жасалатын мәміленің құны бойынша айқындау кезінде осы тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға:

1) сатып алушы жүзеге асырған немесе жүзеге асыруға жататын, бірақ әкелінетін тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға қосылмаған мөлшердегі мынадай шығыстар:

а) бағаланатын (әкелінетін) тауарларды сатып алуға байланысты, оны шет елде ұсыну жөніндегі қызметтерді көрсеткені үшін сатып алушы өз агентіне (делдалға) төлеген сатып алу үшін сыйақыларды қоспағанда, делдалдарға (агенттерге) сыйақылар және брокерлерге сыйақылар;

б) егер ол кеден мақсаттары үшін әкелінетін тауарлармен біртұтас ретінде қаралатын болса, ыдысқа;

в) буып-түю материалдарының және буып-түю жөніндегі жұмыстардың құнын қоса алғанда, буып-түюге;

2) әкелінетін тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға қосылмаған мөлшерде, сатып алушы сатушыға бағаланатын (әкелінетін) тауарларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін өндіруге және сатуға байланысты пайдалану үшін тегін немесе төмендетілген баға бойынша тікелей немесе жанама ұсынған мынадай тауарлар мен қызметтердің тиісті түрде бөлінген құны:

а) әкелінетін тауарлар тұратын шикізаттың, материалдардың, бөлшектердің, жартылай фабрикаттардың және ұқсас заттардың;

б) әкелінетін тауарларды өндіру кезінде пайдаланылған аспаптардың, мөртаңбалардың, нысандардың және басқа да ұқсас заттардың;

в) әкелінетін тауарларды өндіру кезінде жұмсалған материалдардың;

г) кеден одағының бірыңғай кедендік аумағынан тысқары жерлерде орындалған және әкелінетін тауарларды шығару үшін қажетті жобалаудың, әзірлеудің, инженерлік, конструкторлық жұмыстың, көркемдік безендірудің, дизайнның, нобайлар мен сызбалардың;

3) әкелінетін тауарларды кейіннен сатудың, өзге де тәсілмен иелік етудің немесе пайдаланудың нәтижесінде алынған, сатушыға тікелей немесе жанама тиесілі кірістің немесе түсімнің бөлігі;

4) тауарларды әуежайға, теңіз портына немесе тауарлардың кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына баратын өзге де орынға дейін өткізу (тасымалдау) жөніндегі шығыстар;

5) тауарларды тиеу, түсіру немесе қайта тиеу және оларды әуежайға, теңіз портына немесе тауарларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына баратын өзге де орынға дейін тасуға (тасымалдауға) байланысты өзге де операцияларды жүргізу жөніндегі шығыстар;

6) осы тармақтың 4 және 5-тармақшаларында көрсетілген операцияларға байланысты сақтандыруға арналған шығыстар;

7) осы тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға қосылмаған мөлшерде, бағаланатын (әкелінетін) тауарларға жататын және бағаланатын тауарларды сату шарты ретінде сатып алушы тікелей немесе жанама жүргізген немесе жүргізуі тиіс зияткерлік меншік объектілерін пайдаланғаны үшін лицензиялық және өзге де ұқсас төлемдер (патенттер, тауарлық белгілер, авторлық құқық үшін төлемдерді қоса) қосылады.

Әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау кезінде іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға:

а) әкелінетін тауарларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында қайта өндіру (көбейту) құқығы үшін төлемдер;

б) егер мұндай төлемдер әкелінетін тауарларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін сату шарты болып табылмаса, әкелінетін тауарларды бөлу немесе қайта сату құқығы үшін төлемдер.

2. Бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнына олар іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағалардан бөлінген, декларант (кеден өкілі) мәлімдеген және ол құжатпен растаған болуы шартымен, төменде санамаланған шығыстар қосылмауға тиіс:

кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына тауарлар келгеннен кейін жүргізілген құрылысқа, салуға, жинақтауға, монтаждауға, өндірістік қондырғылар, машиналар немесе жабдықтар сияқты бағаланатын (әкелінетін) тауарларға қатысты қызмет көрсетуге немесе техникалық жәрдемдесуге;

олар кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына келгеннен кейін жүзеге асырылатын тауарларды тасу (тасымалдау) жөніндегі;

бағаланатын (әкелінетін) тауарларды әкелуге немесе сатуға байланысты кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында төленген баждар, салықтар мен алымдар.

3. Осы баптың 1-тармағында көзделген әкелінетін тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға қосу дұрыс, сан жағынан айқындалған және құжатпен расталған ақпараттың негізінде жүргізіледі. Қосымша есептеу үшін қажетті мұндай ақпарат болмаған кезде әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміленің құны бойынша әдіс қолданылмайды.

4. Осы баптың 1-тармағында көрсетілгендерден басқа, әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау кезінде іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға қосу жүргізілмейді.

5. Іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаға қосуды жүзеге асыру кезінде:

а) осы баптың 1-тармағының 2 «б» тармақшасында көрсетілген, бағаланатын тауарларды өндіру кезінде пайдаланылған заттардың құнын бөлу барлық осы құнды тауарлардың бірінші легінің кедендік құнына немесе декларацияланатын тауарлардың мөлшерінен кем болмайтын декларант (кеден өкілі) айқындаған өзге де тауарлар мөлшерінің кедендік құнына жатқызу жолымен жүзеге асырылуы мүмкін. Мұндай бөлу декларант (кеден өкілі) құжаттарға және бухгалтерлік есептің жалпыға бірдей қағидаттарына қарай нақты жағдайларға қолданылатын ақылға қонымды тәсілмен жүргізілуге тиіс.

Бұл ретте, егер сатып алушы заттарды сатып алушымен өзара байланысты тұлға болып табылмайтын сатушыдан сатып алса, оларды сатып алу жөніндегі шығыстар не егер, заттарды сатып алушы шығарса, оларды дайындау жөніндегі шығыстар көрсетілген заттардың құны деп танылады. Егер көрсетілген заттарды бұрын сатып алушы пайдаланған болса, оларды осы сатып алушы сатып алынғандығына немесе шығарғандығына қарамастан, бастапқы сатып алу немесе өндіру бағасы оларды пайдалануды ескере отырып, осы заттардың құнын алуға (айқындауға) байланысты азайтуға жатады;

б) сатып алушы ұсынған және осы баптың 1-тармағының 2 «г» тармақшасында көрсетілген, сатып алушы сатып алған немесе жалға алған элементтерге қатысты қосу мұндай элементтерді сатып алу немесе жалға алуға арналған шығыстар бөлігінде жүргізіледі; егер сатып алушы қоғамдық иеліктегі мемлекеттік немесе муниципалдық меншіктегі элементтерді ұсынған болса, қосымша есептеулер олардан көшірме алуға арналған құн (шығын) бөлігінде жүргізіледі.

Осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасы бойынша қосымша есептеулер жүргізілген кезде тікелей тауарлардың/заттардың құнынан басқа, оларды сатушыға ұсынуға (жеткізуге) (оларды қайтаруды қоса алғанда, егер мұндай көзделген болса) байланысты барлық шығыстар ескеріледі.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 6-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

6-бап. Ұқсас тауарлардың мәміле құны бойынша әдіс (2-әдіс)

1. Егер кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың кедендік құны осы Келісімнің 4-бабына сәйкес айқындала алмаса, кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін сатылған және бағаланатын (әкелінетін) тауарлар әкелінетін уақытта немесе оған сәйкес кезеңде немесе бағаланатын (әкелінетін) тауарлар әкелінгенге дейін 90 күнтізбелік күннен бұрын емес, кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкелінген бірдей тауарлармен жасалатын мәміленің құны осындай тауарлардың кедендік құны болып табылады.

Осы Келісімнің 4-бабына сәйкес кеден органы қабылдаған осы тауарлардың кедендік құны ұқсас тауарлармен жасалатын мәміле құны болып табылады.

Бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін осы баптың негізінде бағаланатын (әкелінетін) тауарлар сияқты коммерциялық деңгейде және мәні бойынша сол мөлшерде сатылған бірдей тауарлармен жасалатын мәміле құны пайдаланылуға тиіс. Егер мұндай сату анықталмаса, сол коммерциялық деңгейде бірақ өзге мөлшерде сатылған бірдей тауарлармен жасалатын мәміле құны пайдаланылады. Егер мұндай сату анықталмаса, өзге коммерциялық деңгейде, бірақ сол мөлшерде сатылған бірдей тауарлармен жасалатын мәміле құны пайдаланылады. Егер мұндай сату анықталмаса, өзге коммерциялық деңгейде және өзге мөлшерде сатылған бірдей тауарлармен жасалатын мәміле құны пайдаланылады. Осы абзацта көрсетілген ақпарат сатудың коммерциялық деңгейіндегі және (немесе) тауарлар мөлшеріндегі айырмашылықты ескере отырып, құнға тиісті түзету жүргізумен қолданылады.

Мұндай түзету тауарлармен жасалатын мәміле құнын өсіруге немесе азайтуға әкеп соқтыратындығына қарамастан, түзетудің негізділігі мен нақтылығын құжатпен растайтын мәліметтердің негізінде жүргізіледі. Мұндай мәліметтер болмаған кезде бірдей тауарлармен жасалатын мәміле құны жөніндегі әдіс кедендік құнды айқындау мақсаттары үшін пайдаланылмайды.

2. Бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын осы бапқа сәйкес айқындау кезінде қажет болған кезде бағаланатын және бірдей тауарларға қатысты осы Келісімнің 5-баптың 1-тармағының 4) - 6) тармақшаларында көрсетілген, оларды тасу (тасымалдау) аралығындағы және көлік түрлеріндегі айырмашылықтарға негізделген шығыстардағы елеулі айырманы есептеу үшін бірдей тауарлармен жасалатын мәміле құнына түзету жүргізіледі.

3. Егер бірден артық бірдей тауарлармен жасалатын мәміле құны анықталса (осы баптың 1-2-тармақтарына сәйкес тиісті түзетулерді ескере отырып), онда бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін олардың ішіндегі ең төменгісі қолданылады.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 7-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

7-бап. Біртектес тауарлар мен жасалатын мәміле құны бойынша әдіс (3-әдіс)

1. Егер кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың кедендік құны осы Келісімнің 4 және 6-бабына сәйкес айқындала алмаса, кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін сатылған және дәл сол немесе оған сәйкес кезеңде немесе бағаланатын (әкелінетін) тауарлар әкелінгенге дейін 90 күнтізбелік күннен бұрын емес, кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкелінген біртектес тауарлармен жасалатын мәміленің құны осындай тауарлардың кедендік құны болып табылады.

Осы Келісімнің 4-бабына сәйкес кеден органы қабылдаған осы тауарлардың кедендік құны біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны болып табылады.

Бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін осы бапқа сәйкес бағаланатын (әкелінетін) тауарлар сияқты коммерциялық деңгейде және мәні бойынша сол мөлшерде сатылған біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны пайдаланылуға тиіс. Егер мұндай сату анықталмаса, сол коммерциялық деңгейде, бірақ өзге мөлшерде сатылған біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны пайдаланылады. Егер мұндай сату анықталмаса, өзге коммерциялық деңгейде, бірақ сол мөлшерде сатылған біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны пайдаланылады. Егер мұндай сату анықталмаса, өзге коммерциялық деңгейде және өзге мөлшерде сатылған біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны пайдаланылады. Осы абзацта көрсетілген ақпарат сатудың коммерциялық деңгейіндегі және (немесе) тауарлар мөлшеріндегі айырмашылықты ескере отырып, құнға тиісті түзету жүргізумен қолданылады.

Мұндай түзету ол біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құнын өсіруге немесе азайтуға әкеп соқтыратындығына қарамастан, түзетудің негізділігі мен нақтылығын құжатпен растайтын мәліметтердің негізінде жүргізіледі. Мұндай мәліметтер болмаған кезде біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны жөніндегі әдіс кедендік құнды айқындау мақсаттары үшін пайдаланылмайды.

2. Бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын осы бапқа сәйкес айқындау кезінде қажет болған кезде бағаланатын және біртектес тауарларға қатысты осы Келісімнің 5-бабының 1-тармағының 4) - 6) тармақшаларында көрсетілген, оларды тасу (тасымалдау) аралығындағы және көлік түрлеріндегі айырмашылықтармен шартталған шығыстардағы елеулі айырманы есептеу үшін біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құнына түзету жүргізіледі.

3. Егер бірден артық біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны анықталса (осы баптың 2 - 3-тармақтарына сәйкес тиісті түзетулерді ескере отырып), онда бағаланатын тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін олардың ішіндегі ең төменгісі қолданылады.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 8-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

8-бап. Шегеру әдісі (4-әдіс)

1. Егер бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құны осы Келісімнің 4, 6 және 7-баптарына сәйкес айқындала алмаса, декларанттың (кеден өкілі) өтініші бойынша 8 және 9-баптарды қолдану тәртібі кері болған жағдайларды қоспағанда, олардың кедендік құны осы Келісімнің осы бабына және 9-бабына сәйкес айқындалады.

2. Егер бағаланатын (әкелінетін) тауарлар немесе олармен бірдей немесе біртектес тауарлар кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында олар кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкелінген жағдайда сатылса, ол бойынша бағаланатын, бірдей немесе біртектес тауарлардың ең көп жиынтық мөлшері осы кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында осындай сатуды жүзеге асыратын тұлғалармен өзара байланысты емес тұлғаларға бағаланатын (әкелінетін) тауарлар осы кеден одағының кедендік шекарасын кесіп өткен немесе оған тиісті уақыт кезеңде сатылатын тауар бірлігінің бағасы, мынадай сомаларды есептемеу шартымен әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін негіз ретінде қолданылады:

1) әдетте делдалға (агентке) төленетін немесе төлеуге жататын сыйақылар не пайда табу немесе әдетте кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында сол санаттың немесе түрдің тауарларын сатуға байланысты орын алатын мөлшердегі жалпы шығыстарды (коммерциялық және басқарушылық шығыстар) жабу үшін жүргізілетін үстемеақылар;

2) кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында жүзеге асырылған тасуға (тасымалдауға) арналған әдеттегі шығыстар, сақтандыру және осындай операцияларға байланысты өзге де шығыстар;

3) кедендік баждардың, салықтардың, алымдардың және Кеден одағына мүше мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес қолданылатын, Кеден одағына мүше мемлекеті субъектілерінің салықтары мен алымдарын және жергілікті салықтар мен алымдарды қоса алғанда, осы Кеден одағына мүше мемлекетінің аумағында тауарларды әкелуге және (немесе) сатуға байланысты төлеуге жататын өзге де салықтар сомасы.

3. Егер бағаланатын (әкелінетін) да, бірдей де, біртектес те тауарлар бағаланатын тауарлар осы кеден одағының кедендік шекарасын кесіп өткен немесе оған сәйкес тиісті уақыт кезеңінде кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында сатылмаса, мұндай тауарлардың кедендік құны ол бойынша бағаланатын (әкелінетін) немесе бағаланатындармен (әкелінетіндермен) бірдей немесе бағаланатындармен (әкелінетіндермен) біртектес тауарлар кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында мұндай тауардың бірлігі үшін баға белгілеу үшін жеткілікті мөлшерде, бағаланатын (әкелінетін) тауарлар кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында келген күнге қатынасы бойынша олар әкелінген ең бірінші күндегі, бірақ осы күннен кейін 90 күн өткеннен кешіктірмей олар әкелінген кездегі жағдайда сатылатын тауар бірлігі бағасының негізінде айқындалады.

4. Егер бағаланатын (әкелінетін) да, бірдей де, біртектес те тауарлар кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкелінген күйінде кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында сатылмаса, декларанттың (кеден өкілі) өтініші бойынша бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құны олардың ең көп жиынтық мөлшері қайта өңдеуден (өңдеуден) кейін бұл тауарларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында олар сатып алатын тұлғалармен өзара байланысты емес тұлғаларға сатылатын осындай тауарлардың бірлігі бағасының негізінде, қайта өңдеу (өңдеу) нәтижесінде қосылған құнды және осы баптың 2-тармағының 1) - 3) тармақшаларында көрсетілген сомаларды шегеру шартымен айқындалады.

Қайта өңдеу (өңдеу) нәтижесінде қосылған құнды шегеру қайта өңдеу (өңдеу) құнына жататын, дұрыс, сан жағынан айқындалатын және құжатпен расталған ақпараттың негізінде жүргізіледі.

5. Егер:

тауарлар өзінің жеке белгілерін жоғалтқандығына қарамастан, қайта өңдеу (өңдеу) нәтижесінде қосылған құнның шамасы нақты айқындала алатын жағдайларды қоспағанда, бағаланатын (әкелінетін) тауарлар одан әрі қайта өңдеу (өңдеу) нәтижесінде өзінің жеке белгілерін жоғалтса;

бағаланатын (әкелінген) тауарлар өзінің жеке белгілерін жоғалтпаса, бірақ бағаланатын (әкелінген) тауарлардың құны сатылатын тауарлардың құнына елеулі ықпал көрсетпейтін кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында сатылатын тауарлардың елеусіз бөлігін құраса кедендік құнды айқындау үшін осы баптың 4-тармағының ережелері пайдаланылмайды.

Осы баптың 4-тармағын қолдану мүмкіндігі әрбір жеке жағдайда нақты жағдаяттарға байланысты айқындалады.

6. Бағаланатын (әкелінген) немесе бірдей немесе біртектес тауарлардың кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында сатылуын қарастырған кезде бағаланатын (әкелінген) тауарларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін шығаруға және жеткізуге байланысты тікелей немесе жанама, тегін немесе төмендетілген баға бойынша осы Келісімнің 5-баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген тауарлар мен қызмет көрсетулерді пайдалану үшін ұсынатын тұлғаға сату есепке алынбауға тиіс.

7. Осы баптың мақсаттары үшін пайда мен жалпы шығыстар (коммерциялық және басқарушылық шығыстар) (тауарларды сату бойынша тікелей және жанама шығыстар) сомасы осы шығыстарды жабатын, сондай-ақ сол санаттың немесе түрдің бағаланған (әкелінген) тауарларын сатуға байланысты пайда алуды қамтамасыз ететін тауардың бағасына үстемеақы ретінде қаралады.

Пайда мен жалпы шығыстар (коммерциялық және басқарушылық шығыстар) сомасы тұтастай ескеріледі және ол ұсынған деректер Кеден одағына мүше мемлекетінде сатулар кезінде орын алатын сол санаттағы және түрдегі тауарлар деректерімен салыстырылатын болса тауарларды декларациялайтын тұлғада бар ақпарат негізінде айқындалады. Егер осы мәліметтер кеден органының иелігінде бар қарапайым түсім және коммерциялық пен басқарушылық шығыстар туралы мәліметтерге сәйкес келмеген жағдайда, сол санаттағы немесе түрдегі тауарларды сату кезінде кеден одағының бірыңғай кеден аумағына шығару үшін кеден органы қарапайым түсім мен жалпы шығыстардың сомасын онда бар мәліметтердің негізінде айқындай алады.

Егер кеден органы пайда мен жалпы шығыстардың (коммерциялық және басқарушылық шығыстар) сомасын өзінде бар деректердің негізінде айқындаған жағдайда, ол осындай деректердің көзін, сондай-ақ олардың негізінде жүргізілген есептерді жазбаша түрде көрсетуге міндетті.

8. Осы баптың мақсаттары үшін бағаланатын (әкелінетін) тауарлар сол елде шығарылған сол санаттың немесе түрдің тауарларын сату туралы мәліметтер пайдаланылуы мүмкін. Бағаланатын (әкелінетін) тауарлар және олармен салыстыратын тауарлар сол санаттағы немесе түрдегі тауарлар болып табылатыны туралы мәселе тиісті жағдайларды ескере отырып, әр нақты жағдайда бөлек шешілуі мүмкін. Бұл ретте кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкелу үшін тауарлардың неғұрлым шағын тобын немесе сол санаттағы немесе түрдегі қатарын, оларға қатысты ақпарат ұсынылатын бағаланатын (әкелінетін) тауарларды қоса алғанда, сату қарастырылады.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 9-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

9-бап. Қосу әдісі (5-әдіс)

1. Тауарлардың кедендік құнын осы бапқа сәйкес айқындау кезінде негіз ретінде:

1) дайындау немесе материалдарды сатып алу жөніндегі шығыстарды және өндіріске, сондай-ақ әкелінетін тауарларды шығаруға байланысты өзге де операцияларға арналған шығыстарды;

2) кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін экспорт елінде шығарылатын бағаланатын тауарлар сияқты санаттың немесе түрдің тауарларын сату кезінде әдетте ескерілетін мөлшерге баламалы пайда және жалпы шығыстардың (коммерциялық және басқарушылық шығыстар) сомасын;

3) осы Келісімнің 5-бабының 1-тармағының 4) - 6) тармақшаларында көрсетілген элементтердің құнын қосу жолымен айқындалатын тауарлардың есептік құны қолданылады.

2. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген шығыстар мұндай құжаттар тауар шығарылған елде қолданылатын бухгалтерлік есептің жалпыға бірдей қағидаттарына сәйкес болуы шартымен, оларды өндіруші немесе оның атынан ұсынылған және өндірушінің коммерциялық құжаттарымен расталған бағаланатын (әкелінетін) тауарларды өндіру туралы мәліметтердің негізінде айқындалады.

3. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген шығыстарға осы Келісімнің 5-бабының 1-тармағының 1 «б» және 1 «в» тармақшаларында көрсетілген шығыстар және әкелінетін тауарлардың өндірісіне байланысты пайдалану үшін сатып алушы тікелей немесе жанама түрде ұсынған, осы Келісімнің 5-бабының 1-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген әрбір заттың тиісті түрде бөлінген (осы Келісімнің 5-бабының 5-тармағының ережелеріне сәйкес тиісті құрамдас бөліктер бойынша) құны қосылуы тиіс. Осы Келісімнің 5-бабының 1-тармағының 2 «г» тармақшасында көрсетілген, кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында өндірілген заттардың құны бұл заттарға өндіруші төлеген дәрежеде ғана қосылуға тиіс. Бұл ретте есептік құнды айқындау кезінде шығыстар қайта ескерілмеуі тиіс.

Коммерциялық және басқарушылық шығыстар ретінде тауарларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына экспорттау үшін өндірудің және сатудың, осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасына енбейтін тікелей және жанама шығындары ескерілуі тиіс.

4. Пайда мен жалпы шығыстар (коммерциялық және басқарушылық шығыстар) сомасы тұтастай ескеріледі және өндіруші немесе оның атынан ұсынған мәліметтердің негізінде айқындалады. Егер бұл мәліметтер кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін сол санаттың және түрдің тауарларын сату кезіндегі әдеттегі пайда, жалпы шығыстар (коммерциялық және басқарушылық шығыстар) туралы кеден органының иелігіндегі мәліметтермен сәйкес келмесе, кеден органы әдеттегі пайда және жалпы шығыстар сомасын өзінде бар мәліметтердің негізінде айқындай алады.

Егер кеден органы пайда мен жалпы шығыстардың (коммерциялық және басқарушылық шығыстар) сомасын өзінде бар деректердің негізінде айқындаса, кеден органы мұндай деректердің көзін, сондай-ақ олардың негізінде жүргізілген есептерді жазбаша түрде көрсетуге міндетті.

5. Осы баптың мақсаттары үшін әкелінетін тауарлар сол елде шығарылған сол санаттың немесе түрдің тауарларын сату туралы мәліметтер пайдаланылуы мүмкін. Бағаланатын (әкелінетін) тауарлар және олармен салыстырылатын тауарлар сол санаттағы немесе түрдегі тауарлар болып табылатыны туралы мәселе тиісті жағдайларды есептегенде, әр нақты жағдайда бөлек шешілуі мүмкін. Бұл ретте кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін мүмкіндігінше тауарлардың неғұрлым немесе сол санаттағы немесе түрдегі қатарын, оларға қатысты ақпарат ұсынылатын бағаланатын (әкелінетін) тауарларды қоса алғанда, сату қарастырылады.

6. Егер Кеден одағының заңнамасында немесе Кеден одағына мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе Кеден одағына мүше мемлекеттердің кеден органдары Кеден одағына мүше мемлекеттің резиденті болып табылмайтын қандай да бір тұлғадан тауарлардың есептік құнын айқындау мақсаттары үшін құжаттар мен мәліметтерді ұсынуды талап етуге құқылы емес.

Тауарлардың есептік құнын айқындау мақсаттары үшін тауарларды шетелдік өндіруші ұсынған құжаттар мен мәліметтерді тауарларды шетелдік өндірушінің келісімімен және тауарларды өндіруші елдің уәкілетті органын алдын ала хабардар еткен және оның осындай тексеруді жүргізуге қарсылықтары болмаған жағдайда Кеден одағына мүше мемлекеттің уәкілетті органдары тауарларды өндіруші елде тексеруі мүмкін. Тауарларды шетелдік өндіруші ұсынған немесе оның атынан ұсынылған құжаттар мен мәліметтерді тексеруді осы мемлекет қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес Кеден одағына мүше мемлекеттің уәкілетті органдары жүргізеді.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 10-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

10-бап. Резервтік әдіс (6-әдіс)

1. Егер тауарлардың кедендік құнын осы Келісімнің 4, 6-9-баптарына сәйкес айқындау мүмкін болмаса, бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құны осы Келісімнің қағидаттары мен ережелерімен үйлесімді тәсілдерді пайдалану жолымен кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында бар деректердің негізінде айқындалады.

2. Осы бапқа сәйкес пайдаланылатын кедендік құнды айқындау әдістері осы Келісімнің 4, 6-9-баптарында көзделгендер болып табылады, алайда, осы бапқа сәйкес кедендік құнды айқындау кезінде осы әдістерді қолдану кезінде икемділікке жол беріледі. Атап айтқанда, мыналарға жол беріледі:

бағаланатын (әкелінетін) тауарлар өндірілген елден өзге елде өндірілген бірдей немесе біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін негіз болып қабылдануы мүмкін;

бірдей немесе біртектес тауарлармен жасалатын мәміленің құны негізінде бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын айқындау кезінде бірдей немесе біртектес тауарларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкету үшін және бағаланатын (әкелінетін) тауарлар кеден одағының бірыңғай кедендік аумағына әкелінетін бір кезеңде, немесе бағаланатын (әкелінетін) тауарлар әкелінгенге дейін 90 күннен бұрын емес сатылуы тиіс деген осы Келісімнің 6 немесе 7-баптарында белгіленген талаптардан ақылға қонымды ауытқушылыққа жол беріледі;

бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін негіз ретінде осы Келісімнің 8 және 9-баптарына сәйкес айқындалған олармен бірдей немесе біртектес тауарлардың кедендік құны қабылдануы мүмкін;

бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын осы Келісімнің 8-бабында жазылған әдістің негізінде айқындау кезінде осы Келісімнің 8-бабының 3-тармағында белгіленген 90 күн мерзімнен ауытқуға жол беріледі.

3. Бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құны осы баптың ережелеріне сәйкес айқындалған барынша мүмкін дәрежеде бұрын айқындалған кедендік құнға негізделуі тиіс.

4. Тауарлардың кедендік құны осы бапқа сәйкес мыналардың негізінде айқындалмауға тиіс:

1) кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында өндірілген кеден одағының ішкі нарығындағы тауарлар бағасы;

2) кедендік мақсаттар үшін неғұрлым екі балама құннан астамды қабылдауды көздейтін жүйе;

3) әкету елінің ішкі нарығындағы тауарлар бағасы;

4) осы Келісімнің 9-бабына сәйкес кедендік құнды айқындау кезінде тауарлардың есепті құнына қосуға жататын өзге де шығыстар;

5) оны үшінші елге әкетуші елден жеткізілетін тауардың бағасы;

6) ең төмен кедендік құн;

7) еркін немесе жасанды құн.

Егер осы бапты кеден органы қолданса, онда кеден органы пайдаланған деректер көзін, сондай-ақ олардың негізінде жүргізілген егжей-тегжейлі есепті жазбаша түрде көрсетуге міндетті.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 11-бап жаңа редакцияда (бұр.ред.қара)

11-бап. Тауарлардың кедендік құнын кейінге қалдырып айқындау рәсімі

Егер бағаланатын (әкелінетін) тауарлардың кедендік құнын айқындау кезінде сыртқы сауда шартының талаптарына сәйкес тауарларға арналған декларация тіркелген күнге тауарлардың кедендік құнын есептеу үшін қажетті нақты мәліметтерді растайтын құжаттардың болмауына байланысты декларанттың (кеден өкілінің) осы кедендік құнды айқындауын (түпкілікті айқындауын) кейінге қалдыру қажеттігі туындаған жағдайда, декларанттың (кеден өкілінің) бағаланатын (әкелінетін) тауарларды Кеден одағының кеден заңнамасында белгіленген тәртіппен алуға құқығы бар.

Тауарлардың кедендік құнын кейінге қалдырып айқындау рәсімін қолдану жағдайларын белгілейтін тауарлардың кедендік құнын кейінге қалдырып айқындау рәсімін қолдану тәртібі, тауарлардың кедендік құнын кейінге қалдырып айқындау рәсімін қолдану кезінде әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміле құны бойынша әдісті қолдану ерекшеліктері, сондай-ақ тауарлардың кедендік құнын декларациялау мен бақылау тәртібі, осындай жағдайлар үшін кедендік баждарды, салықтарды есептеу мен төлеу ерекшеліктері Кеден одағы комиссиясының шешімімен бекітіледі.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 12-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

12-бап. Ұғымдарды қолдану

Тараптар өз мемлекетінің ұлттық заңнамасында осы Келісімде пайдаланылатын тиісті ұғымдардың өзге атауларын қолдануға құқылы.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 13-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

13-бап. Дауларды шешу және өзгерістер енгізу тәртібі

Осы Келісімнің ережелерін түсіндіруге және/немесе іске асыруға байланысты даулар Тараптардың консультациялары мен келіссөздері жолымен шешіледі, ал келісімге қол жеткізілмеген жағдайда дау Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Сотына қарауға беріледі.

Осы Келісімге Тараптардың өзара келісімі бойынша жеке хаттамалармен ресімделенетін өзгерістер мен толықтырулар енгізілу мүмкін.

2012 ж. 23 сәуірдегі Хаттамамен 14-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

14-бап. Күшіне ену, қосылу және шығу тәртібі

Осы Келісімнің күшіне ену, оған қосылу және одан шығу тәртібі 2007 жылғы 6 қазандағы кеден одағының шарттық-құқықтық базасын қалыптастыруға бағытталған халықаралық шарттардың күшіне ену, олардан шығу және оларға қосылу туралы хаттамада айқындалады.

2008 жылғы 25 қаңтарда Мәскеу қаласында орыс тілінде бір түпнұсқа данада жасалды.

Түпнұсқа дана осы Келісімге қол қойған Тараптардың әрқайсысына оның куәландырылған көшірмесін жіберетін ЕурАзЭҚ-тың Интеграциялық комитетінде сақталады.