«Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік Кодексі» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 31 қазандағы № 377-V Кодексі (2025.11.01. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)
Қазақстан Республикасының
Кодексі
Қазақстан Республикасының
Азаматтық процестік Кодексі
(2025.11.01. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)
Осы Кодекске өзгерістер енгізу туралы:
2024.22.11. № 138-VIII ҚР Заңын қараңыз (2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі);
2024.21.11. № 136-VІІІ ҚР Заңын қараңыз (2025 ж. 1 шілдеден, 2027 ж. 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі);
2025.10.01. № 153-VIII ҚР Заңын қараңыз (2025 ж. 13 наурыздан бастап қолданысқа енгізіледі)
2021.15.11. № 72-VII ҚР Заңымен Кодекстің мазмұны алып тасталды (2022 ж. 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілді)
1-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЗАМАТТЫҚ ПРОЦЕСТІК ЗАҢНАМАСЫ
1-бап. Қазақстан Республикасының азаматтық сот ісін жүргізу туралы заңнамасы
2-бап. Азаматтық сот ісін жүргізуде басым күші бар құқықтық нормаларды қолдану
3-бап. Азаматтық процестік заңның уақыт тұрғысынан қолданылуы
2-тарау. АЗАМАТТЫҚ СОТ ІСІН ЖҮРГІЗУДІҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ҚАҒИДАТТАРЫ
4-бап. Азаматтық сот ісін жүргізудің міндеттері
5-бап. Азаматтық сот ісін жүргізу қағидаттары
7-бап. Сот төрелігін тек соттың жүзеге асыруы
8-бап. Тұлғаның құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін сотта қорғау
9-бап. Іске қатысатын адамдардың ар-намысы мен қадір-қасиетін, іскерлік беделін құрметтеу
11-бап. Меншікке қол сұғылмаушылық
12-бап. Судьялардың тәуелсіздігі
13-бап. Жұрттың бәрінің заң мен сот алдындағы теңдігі
15-бап. Тараптардың жарыспалылығы мен тең құқықтылығы
16-бап. Дәлелдемелерді ішкі сенім бойынша бағалау
17-бап. Айғақтар беру міндетінен босату
18-бап. Білікті заң көмегіне құқықтарды қамтамасыз ету
19-бап. Сот талқылауының жариялылығы
20-бап. Сот отырысында қауіпсіздікті қамтамасыз ету
21-бап. Сот актілерінің міндеттілігі
22-бап. Сот актілеріне шағым жасау бостандығы
3-тарау. ВЕДОМСТВОЛЫҚ ЖӘНЕ СОТТЫЛЫҚ
23-бап. Азаматтық істердің соттарға ведомстволығы
25-бап. Сот ведомстволығының басымдығы
27-1-бап. Азаматтық істердің облыстық және оған теңестірілген соттың соттылығына жатқызылуы
28-бап. Алып тасталды
28-1-бап. Азаматтық істердің Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының соттылығына жатқызылуы
29-бап. Жауапкердің орналасқан жері бойынша талап қоюды беру
30-бап. Талап қоюшының таңдауы бойынша соттылық
33-бап. Өзара байланысты бірнеше істердің соттылығы
34-бап. Істі бір соттың іс жүргізуінен алып, басқа сотқа беру
4-тарау. СОТТЫҢ ҚҰРАМЫ, ҚАРСЫЛЫҚ БІЛДІРУЛЕР
36-бап. Соттың алқалы құрамының мәселелерді шешу тәртібі
37-бап. Судьяның істі қарауға және шешуге қайта қатысуына жол берілмейтіндігі
38-бап. Судьяға қарсылық білдіру (өздігінен бас тарту) үшін негіздер
40-бап. Қарсылық білдіру (өздігінен бас тарту) туралы арыз
41-бап. Қарсылық білдіру (өздігінен бас тарту) туралы арызды қарау тәртібі
42-бап. Қарсылық білдіру (өздігінен бас тарту) туралы арызды қанағаттандырудың салдары
5-тарау. ІСКЕ ҚАТЫСАТЫН АДАМДАР
43-бап. Іске қатысатын адамдардың құрамы
44-бап. Азаматтық процестік құқық қабілеттілігі
45-бап. Азаматтық процестік әрекетке қабілеттілігі
46-бап. Іске қатысатын адамдардың құқықтары мен міндеттері
49-бап. Бірнеше талап қоюшының немесе жауапкердің іске қатысуы
50-бап. Тиісті емес жауапкерді ауыстыру
51-бап. Даудың нысанасына дербес талаптарын мәлімдейтін үшінші тұлғалар
52-бап. Даудың нысанасына дербес талаптарын мәлімдемейтін үшінші тұлғалар
53-бап. Процестік құқық мирасқорлығы
54-бап. Прокурордың азаматтық сот ісін жүргізуге қатысуы
55-бап. Басқа тұлғалардың құқықтарын, қоғамдық және мемлекеттік мүдделерді қорғау үшін сотқа жүгіну
5-1-тарау. Істі қарауға қатысатын өзге адамдар
56-2-бап. Сот отырысының хатшысы
57-бап. Сотта істі өкілдер арқылы жүргізу
58-бап. Тапсырма бойынша өкілдік ету
59-бап. Сотта өкіл бола алмайтын тұлғалар
61-бап. Өкілдің өкілеттіктерін ресімдеу
7-тарау. ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕР ЖӘНЕ ДӘЛЕЛДЕУ
64-бап. Дәлелдемелердің қатыстылығы
65-бап. Дәлелдемелердің жарамдылығы
66-бап. Дәлелдемелер ретінде жол берілмейтін мәліметтер
67-бап. Дәлелдемелердің анықтығы
68-бап. Дәлелдемелерді бағалау
69-бап. Дәлелдемелерді қамтамасыз ету
70-бап. Дәлелдемелерді қамтамасыз ету туралы арыз
71-бап. Дәлелдемелерді қамтамасыз ету тәртібі
75-бап. Сот тапсырмасын орындау тәртібі
76-бап. Дәлелдеуден босатудың негіздері
77-бап. Маманды процестік әрекеттерге қатысуға тарту
78-бап. Дәлелдеу процесіндегі ғылыми-техникалық құралдар
79-бап. Іске қатысатын адамдардың түсініктемелері
81-бап. Куәның міндеттері мен құқықтары
82-бап. Сот сараптамасын тағайындау
84-бап. Маманның немесе сарапшының тірі адамнан үлгiлерді алуы
85-бап. Салыстырып зерттеу үшін жазу үлгілерін алу
86-бап. Үлгiлердi алу кезiнде жеке бастың құқықтарын қорғау
87-бап. Сараптама жүргізу тәртібі
88-бап. Жеке-дара және комиссиялық сараптамалар
90-бап. Қосымша және қайталама сараптама
91-бап. Сарапшының құқықтары мен міндеттері
92-бап. Сарапшының қорытындысы
93-бап. Қорытынды берудің мүмкін еместігі туралы хабар
96-бап. Заттай дәлелдемелерді сақтау және қарап-тексеру
97-бап. Тез бүлінетін заттай дәлелдемелерді қарап-тексеру
98-бап. Заттай дәлелдемелерге билік ету
99-бап. Ақпараттың материалдық жеткізгіштеріндегі дәлелдемелер
101-бап. Жазбаша дәлелдемелерді қайтару
102-бап. Сот шығыстарының ұғымы мен құрамы
105-бап. Мемлекеттік бажды қосымша төлеу
106-бап. Мемлекеттік баж төлеуден босату. Мемлекеттік баж төлеуді кейінге қалдыру
107-бап. Мемлекеттік бажды қайтару
108-бап. Іс бойынша іс жүргізуге байланысты шығындар
109-бап. Сот шығыстарын тараптардың арасында бөлу
110-бап. Сарапшыларға, мамандарға, куәларға, аудармашыларға төленуге тиісті сомалар
111-бап. Куәларға, сарапшыларға, мамандарға және аудармашыларға сомаларды төлеу
112-бап. Тегін заң көмегін көрсету
113-бап. Өкілдің көмегіне ақы төлеу бойынша шығыстарды өтеу
114-бап. Уақыт ысырабынан келтірілген залалдарды өндіріп алу
116-бап. Тараптарға сот шығыстарын өтеу
117-бап. Мемлекетке сот шығыстарын өтеу
9-тарау. СОТҚА ҚҰРМЕТТЕМЕУШІЛІК БІЛДІРГЕНІ ҮШІН ЖАУАПТЫЛЫҚ ШАРАЛАРЫ
119-бап. Сотқа құрметтемеушілік білдіргені үшін жауаптылық шаралары
120-бап. Сотқа құрметтемеушілік білдіргені үшін жауапқа тарту тәртібі
121-бап. Процестік әрекеттер жасау мерзімдері
122-бап. Процестік мерзімдерді есептеу
123-бап. Процестік мерзімдердің аяқталуы
124-бап. Процестік мерзімді өткізіп алудың салдарлары
125-бап. Процестік мерзімдерді тоқтата тұру
126-бап. Процестік мерзімдерді ұзарту және қалпына келтіру
11-тарау. СОТТЫҢ ХАБАРЛАУЛАРЫ МЕН ШАҚЫРУЛАРЫ
127-бап. Соттың хабарлаулары мен шақырулары
128-бап. Соттың шақыру қағазының немесе өзге де хабарлаудың, шақырудың мазмұны
129-бап. Соттың шақыру қағазын немесе өзге де хабарлауды жеткізу
130-бап. Соттың шақыру қағаздарын немесе өзге де хабарлауды тапсыру
133-бап. Жауапкердің және (немесе) баланың болған жерінің белгісіздігі және оларды іздестіру
11-1-тарау. Электрондық сот ісін жүргізу ерекшеліктері
133-1-бап. Азаматтық сот ісін жүргізу форматы
133-2-бап. Электрондық құжаттар
133-3-бап. Техникалық байланыс құралдарын пайдалану арқылы сот отырысына қатысу
133-4-бап. Электрондық хаттама
2-БӨЛІМ. БІРІНШІ САТЫДАҒЫ СОТТА ІС ЖҮРГІЗУ
1-КІШІ БӨЛІМ. БҰЙРЫҚ АРҚЫЛЫ ІС ЖҮРГІЗУ
12-тарау. БҰЙРЫҚ АРҚЫЛЫ ІС ЖҮРГІЗУ
134-бап. Соттың бұйрығы негізінде берешекті өндіріп алу
135-бап. Сот бұйрығы шығарылатын талаптар
136-бап. Сот бұйрығын шығару туралы арыздың нысаны мен мазмұны
138-бап. Сот бұйрығын шығару туралы арызды қабылдаудан бас тарту және қайтару негіздері
139-бап. Сот бұйрығын шығару тәртібі мен мерзімі
140-бап. Сот бұйрығының мазмұны
141-бап. Борышкерге сот бұйрығының көшірмелерін жіберу. Сот бұйрығына қарсылық білдіру
142-бап. Сот бұйрығының күшін жою
143-бап. Өндіріп алушыға сот бұйрығын беру және оны орындауға жіберу
13-тарау. Алып тасталды
2-КІШІ БӨЛІМ. ТАЛАП ҚОЮ ІСІН ЖҮРГІЗУ
148-бап. Талап қоюдың нысаны мен мазмұны
149-бап. Талап қоюға қоса берілетін құжаттар
151-бап. Талап қоюды қабылдаудан бас тарту
154-бап. Қарсы талап қоюды қабылдау шарттары
15-тарау. ТАЛАП ҚОЮДЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
155-бап. Талап қоюды қамтамасыз ету үшін негіздер
156-бап. Талап қоюды қамтамасыз ету жөніндегі шаралар
157-бап. Талап қоюды қамтамасыз ету туралы арызды қарау
158-бап. Талап қоюды қамтамасыз ету туралы ұйғарымды орындау
159-бап. Талап қоюды қамтамасыз ету шарасын ауыстыру
160-бап. Талап қоюды қамтамасыз ету шарасының күшін жою
162-бап. Жауапкерге талап қоюды қамтамасыз етумен келтірілген залалдарды өтеу
16-тарау. ІСТІ СОТ ТАЛҚЫЛАУЫНА ДАЙЫНДАУ
163-бап. Істі дайындаудың міндеттері
164-бап. Істі сот талқылауына дайындаудың мерзімдері
165-бап. Судьяның істі сот талқылауына дайындау жөніндегі әрекеттері
167-бап. Бірнеше талап қою талаптарын біріктіру және ажырату
169-бап. Талап қоюдың нысанасын немесе негізін өзгерту, талап қою талаптарын ұлғайту немесе азайту
170-бап. Талап қоюшының талап қоюдан бас тартуы
171-бап. Жауапкердің талап қоюды мойындауы
172-бап. Алдын ала сот отырысы
173-бап. Істі сот талқылауына тағайындау
17-тарау. ТАТУЛАСТЫРУ РӘСІМДЕРІ
174-бап. Тараптардың татуласуы
175-бап. Татуласу келісімін жасау
176-бап. Татуласу келісімінің нысаны мен мазмұны
177-бап. Соттың татуласу келісімін бекітуі
178-бап. Татуласу келісімін орындау
179-бап. Дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу
180-бап. Дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы келісім және оны орындау
181-бап. Дауды партисипативтік рәсім тәртібімен реттеу
182-бап. Дауды партисипативтік рәсім тәртібімен реттеу туралы келісім және оны орындау
183-бап. Бірінші сатыдағы соттың азаматтық iстердi қарау және шешу мерзiмдерi
185-бап. Сот отырысында төрағалық етушi
186-бап. Сот талқылауының тікелей және ауызша болуы
187-бап. Сот отырысындағы тәртiп
187-1-бап. Сот отырысында техникалық құралдарды пайдалану
188-бап. Сот отырысындағы тәртiпті бұзушыларға қолданылатын шаралар
190-бап. Процеске қатысушылардың келуiн тексеру
191-бап. Аудармашыға оның мiндеттерiн түсiндiру
192-бап. Куәларды сот отырысы залынан шығарып жіберу
193-бап. Сот құрамын жария ету және қарсылық бiлдiру құқығын түсiндiру
194-бап. Iске қатысатын тұлғаларға олардың құқықтары мен мiндеттерiн түсiндiру
195-бап. Соттың iске қатысатын тұлғалардың өтінішхаттарын шешуi
196-бап. Iске қатысатын тұлғалардың және өкiлдердiң сот отырысына келмеуінің салдары
197-бап. Сот отырысына куәның, сарапшының, маманның, аудармашының келмеуінің салдары
198-бап. Істі талқылауды кейінге қалдыру, сот отырысындағы үзіліс
199-бап. Iстi талқылау кейiнге қалдырылған кезде куәлардан жауап алу
200-бап. Сарапшы мен маманға оның құқықтары мен мiндеттерiн түсiндiру
201-бап. Iстi мәнi бойынша қараудың басталуы
202-бап. Iске қатысатын тұлғалардың түсiнiктемелерi және дәлелдемелерді зерттеу тәртібін белгілеу
204-бап. Куәдан жауап алу тәртiбi
205-бап. Куәның жазбаша материалдарды пайдалануы
206-бап. Кәмелетке толмаған куәдан жауап алу
207-бап. Куәның айғақтарын жария ету
209-бап. Азаматтардың жеке хат жазысуын және телеграфтық хабарларын жария ету және зерттеу
210-бап. Заттай дәлелдемелердi зерттеу
211-бап. Орнында қарап-тексеру
212-бап. Дыбысжазбаны тыңдау, бейнежазбаны, фото- және киноматериалдарды көрсету және оларды зерттеу
213-бап. Сарапшының қорытындысын зерттеу
214-бап. Маманның консультациясы (түсiндiрмесi)
215-бап. Мемлекеттiк органдар мен жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарының қорытындылары
216-бап. Iстi мәнi бойынша қараудың аяқталуы
219-бап. Прокурордың қорытындысы
220-бап. Iстi мәнi бойынша қараудың қайта басталуы
221-бап. Соттың шешiм шығару үшiн шығып кетуi
19-тарау. СОТТЫҢ ШЕШІМІ ЖӘНЕ ОНЫ ОРЫНДАУ
224-бап. Шешiмнiң заңдылығы және негiздiлiгi
225-бап. Шешiмді шығару кезінде шешiлетiн мәселелер
227-бап. Алып тасталды
228-бап. Нормативтік-құқықтық актіні заңсыз деп тану туралы арыз бойынша шешім
229-бап. Ақша сомаларын өндiрiп алу туралы шешiм
230-бап. Шартты жасасу немесе өзгерту туралы шешiм
231-бап. Мүлiктi немесе оның құнын алып беру туралы шешiм
232-бап. Жауапкердi белгiлi бiр әрекеттер жасауға мiндеттейтiн шешiм
233-бап. Бiрнеше талап қоюшының пайдасына немесе бiрнеше жауапкерге қарсы шешiм
234-бап. Іске қатысатын адамдарға сот шешімінің көшірмелерін салып жіберу және беру
235-бап. Шешiмдегi қате жазулар мен анық арифметикалық қателердi түзету
239-бап. Алып берiлген ақша сомаларын индекстеу
240-бап. Сот шешiмiнiң заңды күшiне енуi
241-бап. Соттың шешімін орындауға жіберу
242-бап. Соттың атқару парағының немесе сот бұйрығының телнұсқасын беруі
243-бап. Дереу орындалуға жататын шешiмдер
244-бап. Соттың шешiмдi дереу орындауға жiберу құқығы
245-бап. Шешiмнiң орындалуын қамтамасыз ету
247-бап. Сот шешiмiн орындауды бұру
248-бап. Сот шешiмінiң орындалуын бұру туралы арызды қарау
249-бап. Сот орындаушысының ұсынымдарын қарау
250-бап. Алып тасталды
250-1-бап. Атқарушылық іс жүргізуде борышкердің жылжымайтын мүлкіне өндіріп алуды қолдану
251-бап. Шешiмдi орындаған кезде басқа тұлғалардың құқықтарының қорғалуы
252-бап. Сот орындаушысының қаулысын санкциялау
20-тарау. ТӨРЕЛІК ШЕШІМДІ ОРЫНДАУ
253-бап. Төрелік шешімді мәжбүрлеп орындату
255-бап. Атқару парағын беруден бас тарту
21-1-тарау. ОҢАЙЛАТЫЛҒАН (ЖАЗБАША) ІС ЖҮРГІЗУ
267-1-бап. Оңайлатылған (жазбаша) іс жүргізу тәртібі
267-2-бап. Оңайлатылған (жазбаша) іс жүргізу тәртібімен қаралатын істер
267-3-бап. Істерді оңайлатылған (жазбаша) іс жүргізу тәртібімен қараудың ерекшеліктері
267-4-бап. Оңайлатылған (жазбаша) іс жүргізу тәртібімен қаралған іс бойынша шешім
268-бап. Сот ұйғарымы және оны шығару тәртібі
271-бап. Іске қатысатын адамдарға сот ұйғарымының көшірмелерін салып жіберу
23-тарау. ІС БОЙЫНША ІС ЖҮРГІЗУДІ ТОҚТАТА ТҰРУ
272-бап. Соттың іс жүргізуді тоқтата тұру міндеті
273-бап. Соттың іс жүргізуді тоқтата тұру құқығы
274-бап. Соттың іс жүргізуді тоқтата тұру мерзімдері
276-бап. Іс жүргізуді қайта бастау
24-тарау. ІС БОЙЫНША ІС ЖҮРГІЗУДІ ТОҚТАТУ
277-бап. Іс бойынша іс жүргізуді тоқтатудың негіздері
278-бап. Іс бойынша іс жүргізуді тоқтатудың тәртібі мен салдары
25-тарау. Талап қоюды ҚАРАУСЫЗ ҚАЛДЫРУ
279-бап. Талап қоюды қараусыз қалдырудың негіздері
280-бап. Талап қоюды қараусыз қалдырудың тәртібі мен салдары
281-бап. Хаттама жүргізудің міндеттілігі
284-бап. Хаттамаға, қысқаша хаттамаға, аудио-, бейнежазбаның мазмұнына ескертулер
285-бап. Хаттамаға, қысқаша хаттамаға, аудио-, бейнежазбаның мазмұнына жасалған ескертулерді қарау
3-КІШІ БӨЛІМ. ЕРЕКШЕ ТАЛАП ҚОЮ ІСІН ЖҮРГІЗУ
27 - 29-тараулар. Алып тасталды
30-тарау. НОРМАТИВТІК ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІНІҢ ЗАҢДЫЛЫҒЫН ДАУЛАУ ТУРАЛЫ ІСТЕР БОЙЫНША ІС ЖҮРГІЗУ
299-бап. Істі сот талқылауына дайындау
301-бап. Соттың шешімі және оны орындау
301-3-бап. Соттың арыз бойынша шешімі және оның орындалуы
4-КІШІ БӨЛІМ. ЕРЕКШЕ ІС ЖҮРГІЗУ
302-бап. Сот ерекше іс жүргізу тәртібімен қарайтын істер
303-бап. Істі соттың талқылауына дайындау
304-бап. Ерекше жүргізілетін істерді қарау тәртібі
32-тарау. ЗАҢДЫҚ МАҢЫЗЫ БАР ФАКТІЛЕРДІ АНЫҚТАУ
305-бап. Заңдық маңызы бар фактілерді анықтау туралы істер
306-бап. Заңдық маңызы бар фактілерді анықтауға қажетті шарттар
309-бап. Соттың арыз бойынша шешімі
33-тарау. БАЛА АСЫРАП АЛУ ТУРАЛЫ АРЫЗДАР БОЙЫНША ІС ЖҮРГІЗУ
312-бап. Бала асырап алу туралы арызға қоса берілетін құжаттар
313-бап. Істі сот талқылауына дайындау
315-бап. Соттың арыз бойынша шешімі
316-бап. Бала асырап алудың күшін жою
319-бап. Істі сот талқылауына дайындау
320-бап. Алып тасталды
321-бап. Сот шешімінің салдары
325-бап. Істі сот талқылауына дайындау
327-бап. Арыз бойынша соттың шешімі
328-бап. Азаматты әрекетке қабілетті деп тану
329-бап. Кәмелетке толмағанды толығымен әрекетке қабілетті деп жариялау туралы арыз беру
330-бап. Кәмелетке толмағанды толығымен әрекетке қабілетті деп жариялау туралы арызды қарау