«Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексі» Қазақстан Республикасының 2023 жылғы 20 сәуірдегі № 224-VII Кодексі (2025.01.01. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КОДЕКСІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК КОДЕКСІ
(2025.01.01. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)
Осы Кодекске өзгерістер енгізу туралы:
2025.18.03. № 175-VIII ҚР Заңын қараңыз (2025 ж. 19 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Осы Кодексті іске асыру жөніндегі шаралар туралы Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 79-ө өкімін қараңыз
«Қазақстан Республикасы Әлеуметтік кодексінің, «Қазақстан Республикасының кейбір конституциялық заңдарына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының, «Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» және «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне әлеуметтік қамсыздандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы заңдарының Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкестігін қарау туралы» Қазақстан Республикасы Конституциялық Сотының 2023 жылғы 8 сәуірдегі № 8 нормативтік қаулысын қараңыз
Осы Кодекстің бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын есептеу (есебіне жазу) және аудару, олар бойынша өндіріп алу, оларды сақтау және есепке алу, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру, сондай-ақ шартты зейнетақы шоттарының құпиясы мәселелерін реттейтін нормаларының қолданысы 2024 ж. 1 қаңтарға дейін тоқтатылды
1-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негізгі ұғымдар
2-бап. Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасы
3-бап. Әлеуметтік қорғау саласындағы мемлекеттік саясат қағидаттары
6-бап. Атаулылық, қолжетімділік және сараланған тәсіл
2-тарау. АДАМДАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТАРЫ
9-бап. Ең төмен әлеуметтік стандарттар және адамдардың әлеуметтік саладағы құқықтары
10-бап. Әлеуметтік қорғалу құқығы
10-1-бап. Омбудсменнің құзыреті
3-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРДЫҢ ЖӘНЕ ӨЗГЕ ДЕ ҰЙЫМДАРДЫҢ ҚҰЗЫРЕТІ
11-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
12-бап. Уәкілетті мемлекеттік органның құзыреті
13-бап. Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның құзыреті
14-бап. Білім беру саласындағы уәкілетті органның құзыреті
16-бап. Еңбек ресурстарын дамыту орталығының құзыреті
17-бап. Мемлекеттік корпорацияның құзыреті
19-бап. Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарының құзыреті
20-бап. Еңбек мобильділігі орталығының құзыреті
21-бап. Халықты жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі өңірлік комиссия
22-бап. Халықты жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі аудандық (қалалық) комиссия
23-бап. Электрондық еңбек биржасы
24-бап. Отбасының цифрлық картасы
2-БӨЛІМ. ХАЛЫҚТЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ СУБЪЕКТІЛЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫ
4-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК ӘЛЕУМЕТТІК САҚТАНДЫРУ ҚОРЫ
26-бап. Қордың құқықтары мен міндеттері
27-бап. Төлеушінің құқықтары мен міндеттері
28-бап. Қордың активтерін құру
29-бап. Қор активтерінің сақталуын қамтамасыз ету
30-бап. Қордың активтерін басқару тәртібі
31-бап. Қордың есепке алуы және есептілігі
33-бап. Қордың басшы қызметкерлеріне қойылатын талаптар
5-тарау. БІРЫҢҒАЙ ЖИНАҚТАУШЫ ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЫ
34-бап. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін ұйымдастыру
35-бап. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының құқықтары мен міндеттері
6-тарау. ЕРІКТІ ЖИНАҚТАУШЫ ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЛАРЫ
42-бап. Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін ұйымдастыру
43-бап. Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының құқықтары мен міндеттері
44-бап. Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы қағидалары мен инвестициялық декларациясы
47-бап. Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорын қайта ұйымдастыру
48-бап. Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорын қайта ұйымдастыруға рұқсат беруден бас тарту
49-бап. Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорын тарату
50-бап. Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорын ерікті түрде таратуға рұқсат беруден бас тарту
53-бап. Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы активтері
55-бап. Зейнетақы жинақтарының құпиясы
56-бап. Шартты зейнетақы шоттарының құпиясы
60-бап. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына немесе ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларына аудит
61-бап. Шындыққа сай келмейтін жарнамаға тыйым салу
8-тарау. ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫСКЕРЛЕР
64-бап. Әлеуметтік жұмыскерлердің мәртебесі және жұмыс ерекшеліктері
65-бап. Әлеуметтік жұмыскерлердің кәсіптік қызметті жүзеге асыру кезіндегі құқықтары мен міндеттері
66-бап. Әлеуметтік жұмыскердің кәсіптік құпиясы
67-бап. Әлеуметтік жұмыскердің кәсіптік мінез-құлық әдебі
68-бап. Әлеуметтік жұмыскердің кәсіптік қызметін орындауға байланысты шектеулер
69-бап. Әлеуметтік жұмыскерлердің кәсіптік қызметін қамтамасыз ету
70-бап. Әлеуметтік жұмыскерлерге берілетін әлеуметтік кепілдіктер
3-БӨЛІМ. ХАЛЫҚТЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ БАҒЫТТАРЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ІСКЕ АСЫРУ ТӘРТІБІ
9-тарау. БАЛАЛЫ АДАМДАРДЫ (ОТБАСЫЛАРДЫ) ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ
71-бап. Балалы адамдардың (отбасылардың) әлеуметтік қорғалу құқығы
76-бап. Әлеуметтік төлемдер мен балалы отбасыларға берілетін жәрдемақылардан ұстап қалу
79-бап. Бала туғанда берілетін жәрдемақыны алу құқығы
80-бап. Бала туғанда берілетін жәрдемақының мөлшері
81-бап. Бала күтіміне байланысты жәрдемақыны алу құқығы
82-бап. Бала күтіміне байланысты берілетін жәрдемақының мөлшері
83-бап. Бала күтіміне байланысты жәрдемақы төлеуді тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату
5-параграф. Бала күтіміне байланысты әлеуметтік төлем
84-бап. Бала күтіміне байланысты әлеуметтік төлем алу құқығы
85-бап. Бала күтіміне байланысты әлеуметтік төлемнің мөлшері
86-бап. Бала күтіміне байланысты әлеуметтік төлемді тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату
87-бап. Бюджеттік субсидиялар алу құқығы
88-бап. Бюджеттік субсидиялардың мөлшері
89-бап. Бюджеттік субсидияларды тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату
90-бап. Көпбалалы отбасына берілетін жәрдемақыны алу құқығы
91-бап. Көпбалалы отбасына берілетін жәрдемақының мөлшері
92-бап. Көпбалалы отбасына берілетін жәрдемақыны тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату
93-бап. Наградталған анаға берілетін жәрдемақыны алу құқығы
94-бап. Наградталған анаға берілетін жәрдемақы мөлшері
95-бап. Наградталған анаға берілетін жәрдемақыны тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату
96-бап. Халықты жұмыспен қамту саласындағы құқықтар
97-бап. Жұмыспен қамтылған адамдар
100-бап. Жұмыссыз адамды есептен шығару
102-бап. Платформалық жұмыспен қамту
103-бап. Жұмыс берушілердің халықты жұмыспен қамтуға қатысуы
104-бап. Мансап орталықтары жұмыскерлерінің консультациясы
105-бап. Әлеуметтік кәсіптік бағдарлау
106-бап. Еңбек делдалдығын көрсету
107-бап. Жұмыс орындарының квоталары
108-бап. Мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыру үшін арнаулы жұмыс орындарын ұйымдастыру
110-бап. Кәсіпкерлік бастамаға жәрдемдесу
111-бап. Субсидияланатын жұмыс орындарын ұйымдастыру
112-бап. Жұмыс күшінің мобильділігін арттыру үшін ерікті түрде қоныс аударуға жәрдемдесу
113-бап. Жұмысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем алу құқығы
114-бап. Жұмысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлемді тағайындау мен жүзеге асыру тәртібі
116-бап. Жұмысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем алушының құқықтары мен міндеттері
117-бап. Жұмысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлемнен ұстап қалу
118-бап. Жұмысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлемді тағайындаудың шарты мен мөлшері
11-тарау. АТАУЛЫ ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК
120-бап. Атаулы әлеуметтік көмек алу құқығы
121-бап. Шартсыз ақшалай көмек
123-бап. Атаулы әлеуметтік көмекті тағайындау және төлеу тәртібі
124-бап. Учаскелік комиссиялар
126-бап. Атаулы әлеуметтік көмектің мөлшерін айқындау
127-бап. Жан басына шаққандағы орташа кірісті есептеу
128-бап. Атаулы әлеуметтік көмек тағайындаудан бас тарту
129-бап. Атаулы әлеуметтік көмек төлеуді тоқтату
130-бап. Атаулы әлеуметтік көмекті тағайындаудың және төлеудің дұрыстығын мониторингтеу
12-тарау. АРНАУЛЫ ӘЛЕУМЕТТІК КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР
131-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді алу құқығы
132-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің түрлері
133-бап. Адамды (отбасын) арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге мұқтаж деп танудың негіздері
135-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтер ұсынатын субъектілердің құқықтары мен міндеттері
136-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтер ұсынатын ұйымдардың тіркелімі
137-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге мұқтаждықтың туындауының алдын алу
138-1-бап. Өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау
139-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге жүгіну
140-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге қажеттілікті бағалау және айқындау
141-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну
142-бап. Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтер ұсынатын субъектілерді қаржыландыру
143-бап. Ұлттық алдын алу тетігі
145-бап. Ұлттық алдын алу тетігіне қатысушыларға қойылатын талаптар
146-бап. Ұлттық алдын алу тетігіне қатысушының құқықтары
147-бап. Ұлттық алдын алу тетігіне қатысушылардың міндеттері
148-бап. Ұлттық алдын алу тетігіне қатысушының өкілеттіктерін тоқтату
149-бап. Алдын ала барудың түрлері мен кезеңділігі
150-бап. Алдын ала бару тәртібі
151-бап. Ұлттық алдын алу тетігіне қатысушылардың жыл сайынғы жинақталған баяндамасы
153-бап. Уәкілетті мемлекеттік органдардың ұлттық алдын алу тетігіне қатысушылармен өзара іс-қимылы
13-тарау. МҮГЕДЕКТІГІ БАР АДАМДАРДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ
154-бап. Мүгедектігі бар адамдардың құқықтары және міндеттері
155-бап. Медициналық-әлеуметтік сараптама
156-бап. Сырттай проактивті куәландыру ерекшеліктері
158-бап. Мүгедектігі бар адамдардың мамандандырылған ұйымдары
159-бап. Мүгедектіктің алдын алу
160-бап. Медициналық оңалту (абилитациялау)
161-бап. Әлеуметтік абилитациялау және оңалту
163-бап. Мүгедектігі бар адамдарға жеке көмекшінің және ымдау тілі маманының қызметтерін ұсыну
165-бап. Мүгедектігі бар адамдарды кәсіптік оңалту
166-бап. Әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы
170-бап. Мүгедектігі бар адамдардың әлеуметтік қорғалуға құқығы
177-бап. Мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақының мөлшері
178-бап. Мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы төлеу
180-бап. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем алу құқығы
181-бап. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем мөлшері
183-бап. Мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақыны алу құқығы
184-бап. Мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақы мөлшері
187-бап. Күтім жасайтын адамға берілетін жәрдемақы алу құқығы
188-бап. Күтім жасайтын адамға берілетін жәрдемақы мөлшері
189-бап. Күтім жасайтын адамға берілетін жәрдемақы төлеуді тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату
14-тарау. АЗАМАТТАРДЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН САНАТТАРЫНА БЕРІЛЕТІН ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК
190-бап. Арнаулы мемлекеттік жәрдемақы алу құқығы
191-бап. Арнаулы мемлекеттік жәрдемақы тағайындау тәртібі
193-бап. Арнаулы мемлекеттік жәрдемақы төлеу тәртібі
194-бап. Арнаулы мемлекеттік жәрдемақы мөлшері
195-бап. Арнаулы мемлекеттік жәрдемақы төлеуді тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату
14-1-тарау. Еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін адамдарды әлеуметтік қорғау
195-1-бап. Еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін адамдардың әлеуметтік қорғалу құқығы
195-2-бап. Арнаулы кәсіптік мемлекеттік жәрдемақыны тағайындау және жүзеге асыру тәртібі
195-3-бап. Арнаулы кәсіптік мемлекеттік жәрдемақының мөлшері
195-5-бап. Арнаулы кәсіптік мемлекеттік жәрдемақы төлеуді тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату
15-тарау. ЗЕЙНЕТАҚЫМЕН ҚАМСЫЗДАНДЫРУ
196-бап. Зейнетақымен қамсыздандырылу құқығы
197-бап. Зейнетақымен қамсыздандыру жөніндегі мемлекеттік кепілдіктер
198-бап. Зейнетақы төлемдерін алу құқығы бар азаматтар санаттары
203-бап. Зейнетақыдан ұстап қалу
205-бап. Мемлекеттік базалық зейнетақы төлеміне құқық
206-бап. Мемлекеттік базалық зейнетақы төлемінің мөлшерін есептеу
207-бап. Жасына байланысты зейнетақы төлемдерін тағайындау
208-бап. Жасына байланысты зейнетақы төлемдерін тағайындау үшін еңбек өтілін есептеу
210-бап. Жасына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есептеу
211-бап. Жасына байланысты зейнетақы төлемдерін есептеу үшін кірісті айқындау
212-бап. Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алу құқығы
213-бап. Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін есептеу
214-бап. Еңбек сіңірген жылдарды және жалпы еңбек өтілін есептеу
216-бап. Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін тағайындау және жүзеге асыру мерзімдері
217-бап. Зейнетақы активтерінің сақталуы бойынша кепілдіктер
219-бап. Мемлекеттің кепілдігі бойынша айырманы төлеуді ұйымдастыру
220-бап. Міндетті зейнетақы жарналары есебінен төленетін зейнетақы төлемдерін алу құқығы
221-бап. Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы төлемдерін алу құқығы
222-бап. Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы төлемдеріналу құқығы
223-бап. Ерікті зейнетақы жарналары есебінен төленетін зейнетақы төлемдері
224-бап. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан зейнетақы төлемдерін ұйымдастыру
225-бап. Зейнетақы аннуитеті шарттары бойынша сақтандыру ұйымдарынан төленетін сақтандыру төлемдері
226-бап. Зейнетақы аннуитеті шарттарын жасасу және сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру тәртібі
227-бап. Зейнетақы аннуитеті шарты тараптарының құқықтары мен міндеттері
228-бап. Зейнетақы жинақтарын сақтандыру ұйымына аудару тәртібі
16-тарау. АСЫРАУШЫСЫНАН АЙЫРЫЛҒАН АДАМДАРДЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ
229-бап. Асыраушысынан айырылған адамдардың әлеуметтік қорғалу құқығы
236-бап. Асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшері
237-бап. Асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы төлеу
239-бап. Асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем алу құқығы
240-бап. Асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша берілетін әлеуметтік төлемнің мөлшері