Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 3 шілдедегі № 226-V Қылмыстық кодексi (2025.19.05. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ҚЫЛМЫСТЫҚ КОДЕКСI
(2025.19.05. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)
Осы Кодекске өзгерістер енгізу туралы:
2025.02.01. № 150-VIII ҚР Заңын қараңыз (2026 ж. 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі)
2015.24.11. № 419-V ҚР Заңымен бүкіл мәтін бойынша:
«желілерді», «ақпараттық-коммуникациялық желі», «ақпараттық-коммуникациялық желіге», «ақпараттық-коммуникациялық желінің», «ақпараттық-коммуникациялық желімен», «ақпараттық-коммуникациялық желіде», «ақпараттық-коммуникациялық желілер» деген сөздер тиісінше «телекоммуникациялар желілерін», «телекоммуникациялар желісі», «телекоммуникациялар желісіне», «телекоммуникациялар желісінің», «телекоммуникациялар желісімен», «телекоммуникациялар желісінде», «телекоммуникациялар желілері» деген сөздермен ауыстырылды;
«Ұлттық электрондық ақпараттық ресурстарға», «ұлттық электрондық ақпараттық ресурстарға», «ұлттық электрондық ақпараттық ресурстардан» және «ұлттық ақпараттық жүйеге», «ұлттық ақпараттық жүйеден» деген сөздер тиісінше «Мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстарға», «мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстарға», «мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстардан» және «мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелеріне», «мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен» деген сөздермен ауыстырылды (2016 ж. 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр.ред.қара); 2018.28.12. № 208-VІ ҚР Заңымен бүкіл мәтін бойынша «АИТВ/ЖИТС» деген сөздер «АИТВ» деген сөзбен ауыстырылды (бұр.ред.қара);
2021.02.01. № 401-VI ҚР Заңымен бүкіл мәтін бойынша «қоршаған ортаға ірі», «қоршаған ортаға аса ірі», «қоршаған ортаға айтарлықтай», «Қоршаған ортаға ірі» және «Қоршаған ортаға аса ірі» деген сөздер тиісінше «ірі экологиялық», «аса ірі экологиялық», «айтарлықтай экологиялық», «Ірі экологиялық» және «Аса ірі экологиялық» деген сөздермен ауыстырылды (2021 ж. 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр.ред.қара)
2021.02.07. № 62-VII ҚР Заңымен Кодекстің мазмұны алып тасталды
МАЗМҰНЫ
1-бап. Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасы
2-бап. Қылмыстық кодекстiң мiндеттерi
3-бап. Осы Кодексте қамтылған кейбір ұғымдарды түсіндіру
4-бап. Қылмыстық жауаптылықтың негізі
5-бап. Қылмыстық заңның уақыт бойынша қолданылуы
6-бап. Қылмыстық заңның керi күшi
9-бап. Қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамдарды ұстап беру
2-БӨЛІМ. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР
10-бап. Қылмыс және қылмыстық теріс қылық ұғымдары
12-бап. Қылмыстық құқық бұзушылықтардың бiрнеше рет жасалуы
13-бап. Қылмыстық құқық бұзушылықтар жиынтығы
14-бап. Қылмыстардың қайталануы, қылмыстардың қауіпті қайталануы
15-бап. Қылмыстық жауаптылыққа жататын адамдар
17-бап. Есiнiң дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психикасы бұзылған адамдардың қылмыстық жауаптылығы
18-бап. Масаң күйде қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамдардың қылмыстық жауаптылығы
20-бап. Қасақана жасалған қылмыстық құқық бұзушылық
21-бап. Абайсызда жасалған қылмыстық құқық бұзушылық
22-бап. Кiнәнiң екi нысанымен жасалған қылмыстық құқық бұзушылықтар үшiн жауаптылық
23-бап. Кінәсіздікпен зиян келтiру
24-бап. Қылмысқа дайындалу және қылмысқа оқталу
25-бап. Аяқталған қылмыстық құқық бұзушылық
26-бап. Қылмыстық құқық бұзушылықтан өз еркімен бас тарту
27-бап. Қылмыстық құқық бұзушылыққа сыбайлас қатысу ұғымы
28-бап. Қылмыстық құқық бұзушылыққа сыбайлас қатысушылардың түрлерi
29-бап. Қылмыстық құқық бұзушылыққа сыбайлас қатысушылардың жауаптылығы
30-бап. Қылмыстық құқық бұзушылыққа сыбайлас қатысушының шектен шығуы
31-бап. Топ жасаған қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін қылмыстық жауаптылық
33-бап. Қолсұғушылық жасаған адамды ұстап алу кезiнде зиян келтiру
35-бап. Жедел-іздестіру, қарсы барлау іс-шараларын немесе жасырын тергеу іс-қимылдарын жүзеге асыру
37-бап. Күштеп немесе психикалық мәжбүрлеу
38-бап. Бұйрықты немесе өкiмдi орындау
39-бап. Жаза ұғымы мен оның мақсаттары
43-бап. Қоғамдық жұмыстарға тарту
44-бап. Бас бостандығын шектеу
46-бап. Бас бостандығынан айыру
50-бап. Белгiлi бiр лауазымды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан айыру
50-1-бап. Қазақстан Республикасының азаматтығынан айыру
52-бап. Жаза тағайындаудың жалпы негiздерi
53-бап. Қылмыстық жауаптылық пен жазаны жеңiлдететiн мән-жайлар
54-бап. Қылмыстық жауаптылық пен жазаны ауырлататын мән-жайлар
56-бап. Аяқталмаған қылмыс үшiн жаза тағайындау
57-бап. Сыбайлас қатысып жасалған қылмыстық құқық бұзушылық үшiн жаза тағайындау
58-бап. Қылмыстық құқық бұзушылықтар жиынтығы бойынша жаза тағайындау
59-бап. Қылмыстардың қайталануы, қылмыстардың қауіпті қайталануы кезінде жаза тағайындау
60-бап. Үкiмдердiң жиынтығы бойынша жаза тағайындау
61-бап. Жаза мерзiмдерiн қосу кезiнде мерзімдерді айқындау тәртiбi
62-бап. Жаза мерзiмдерiн есептеу және жазаны есепке алу
64-бап. Шартты түрде соттаудың күшiн жою
5-БӨЛІМ. ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҚТАН ЖӘНЕ ЖАЗАДАН БОСАТУ
65-бап. Шынайы өкiнуiне байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату
66-бап. Қажеттi қорғаныс шегiнен шығу кезінде қылмыстық жауаптылықтан босату
67-бап. Процестік келісімнің талаптары орындалған кезде қылмыстық жауаптылықтан босату
68-бап. Татуласуға байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату
69-бап. Кепiлгерлік белгілей отырып, жазадан босату
70-бап. Жағдайдың өзгеруiне байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату
71-бап. Ескіру мерзімінің өтуiне байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату
72-бап. Жазаны өтеуден шартты түрде мерзiмiнен бұрын босату
75-бап. Ауруына байланысты жазадан босату немесе жазаны өтеуді кейінге қалдыру
76-бап. Ауыр мән-жайлардың тоғысуы салдарынан жазадан босату және жазаны өтеудi кейiнге қалдыру
77-бап. Айыптау үкiмiнің ескіру мерзімінің өтуіне байланысты жазаны өтеуден босату
78-бап. Рақымшылық немесе кешiрiм жасау актiсi негiзiнде қылмыстық жауаптылықтан және жазадан босату
6-БӨЛІМ. КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАРДЫҢ ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҒЫ
80-бап. Кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауаптылығы
81-бап. Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын жаза түрлерi
82-бап. Кәмелетке толмаған адамға жаза тағайындау
83-бап. Кәмелетке толмағандарды қылмыстық жауаптылықтан және жазадан босату
84-бап. Тәрбиелiк ықпалы бар мәжбүрлеу шаралары
85-бап. Тәрбиелік ықпалы бар мәжбүрлеу шараларының мазмұны және оларды қолдану мерзімдері
86-бап. Кәмелетке толмағандарды жазаны өтеуден шартты түрде мерзiмiнен бұрын босату
87-бап. Кәмелетке толмағандарға жазаның өтелмеген бөлігін ауыстыру
89-бап. Сотталғандықты жою мерзiмдерi
90-бап. Осы бөлiмнiң ережелерiн он сегiзден жиырма бір жасқа дейінгі адамдарға қолдану
7-бөлім. МЕДИЦИНАЛЫҚ СИПАТТАҒЫ МӘЖБҮРЛЕУ ШАРАЛАРЫ. ӨЗГЕ ДЕ ҚЫЛМЫСТЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ЫҚПАЛ ЕТУ ШАРАЛАРЫ
91-бап. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану негiздерi
92-бап. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану мақсаттары
93-бап. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының түрлерi
94-бап. Амбулаториялық мәжбүрлеп байқау және психиатрда емдеу
95-бап. Психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу
96-бап. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын ұзарту, өзгерту және тоқтату
97-бап. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылғаннан кейiн жаза тағайындау
98-бап. Жазаны орындаумен біріктірілген медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары
98-2-бап. Мәжбүрлі төлем мөлшері
98-3-бап. Қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамның жүріс-тұрысына ерекше талаптар белгілеу
1-тарау. ЖЕКЕ АДАМҒА ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР
100-бап. Жаңа туған баланы анасының өлтiруi
101-бап. Аффект жағдайында жасалған адам өлтiру
102-бап. Қажеттi қорғаныс шегiнен шығу кезiнде жасалған адам өлтіру
104-бап. Абайсызда қазаға ұшырату
106-бап. Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтiру
107-бап. Денсаулыққа қасақана ауырлығы орташа зиян келтiру
108-бап. Алып тасталды
108-1-бап. Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіру
109-бап. Алып тасталды
111-бап. Аффект жағдайында денсаулыққа зиян келтiру
112-бап. Қажеттi қорғаныс шегiнен шығу кезiнде денсаулыққа ауыр зиян келтiру
113-бап. Қылмыс жасаған адамды ұстап алу кезiнде денсаулыққа ауыр зиян келтiру
114-бап. Денсаулыққа абайсызда зиян келтiру
116-бап. Адамның ағзалары мен тiндерiн алып қоюға мәжбүрлеу немесе заңсыз алып қою
118-бап. Адамның иммун тапшылығы вирусын (АИТВ) жұқтыру
119-бап. Қауiптi жағдайда қалдыру
121-бап. Сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттері
121-1-бап. Он алты жасқа толмаған адамдарға сексуалдық сипатта тиісу
124-бап. Он алты жасқа толмаған адамдарды азғындық жолға түсіру
126-бап. Бас бостандығынан заңсыз айыру
127-бап. Психиатриялық стационарға заңсыз орналастыру
2-тарау. ОТБАСЫНА ЖӘНЕ КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАРҒА ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР
132-бап. Кәмелетке толмаған адамды қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауға тарту
133-бап. Кәмелетке толмаған адамды қоғамға жат әрекеттер жасауға тарту
135-бап. Кәмелетке толмағандар саудасы
137-бап. Бала асырап алу жөнiндегi заңсыз әрекет
138-бап. Бала асырап алу құпиясын жария ету
140-бап. Кәмелетке толмаған адамды тәрбиелеу жөнiндегi мiндеттердi орындамау
142-бап. Қорғаншы немесе қамқоршы құқықтарын терiс пайдалану
143-бап. Кәмелетке толмаған адамды Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерге заңсыз әкету
144-бап. Кәмелетке толмағандарды эротикалық мазмұндағы өнімді жасауға тарту
145-бап. Адамның және азаматтың тең құқықтылығын бұзу
146-бап. Қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе қадір-қасиетті қорлайтын қарым-қатынас, азаптаулар
149-бап. Тұрғынжайға қолсұғылмаушылықты бұзу
150-бап. Сайлау құқықтарын жүзеге асыруға немесе сайлау комиссияларының жұмысына кедергi жасау
151-бап. Сайлау құжаттарын, референдум құжаттарын бұрмалау немесе дауыстарды дұрыс есептемеу
152-бап. Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын бұзу
153-бап. Кәмелетке толмағандарға қатысты Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын бұзу
154-бап. Жұмыскерлер өкілдерінің заңды қызметіне кедергі жасау
155-бап. Бейбіт жиналысты ұйымдастыруға, өткізуге немесе оған қатысуға кедергі жасау
156-бап. Еңбектi қорғау қағидаларын бұзу
157-бап. Ереуiлге қатысуға немесе ереуілге қатысудан бас тартуға мәжбүрлеу
158-бап. Журналистiң заңды кәсіби қызметiне кедергi жасау
159-бап. Ақпараттық ресурстарға қол жеткiзу құқығын заңсыз шектеу
4-тарау. БЕЙБIТШIЛIК ПЕН АДАМЗАТ ҚАУIПСIЗДIГIНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАР
160-бап. Басқыншылық соғысты жоспарлау, дайындау, тұтандыру немесе жүргiзу
161-бап. Басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргiзу немесе жария түрде шақыру
162-бап. Жаппай жою қаруын өндiру, иемдену немесе өткізу
163-бап. Соғыс жүргiзудiң тыйым салынған құралдары мен әдiстерiн қолдану
164-бап. Соғыс заңдары мен дәстүрлерін бұзу
166-бап. Қарулы қақтығыс уақытындағы әрекетсіздік не қылмыстық бұйрық беру
167-бап. Халықаралық шарттармен қорғалатын белгілерді заңсыз пайдалану
171-бап. Жалдамалыларды дайындайтын базалар (лагерьлер) құру
172-бап. Шетелдік қарулы қақтығыстарға қатысу
173-бап. Халықаралық қорғауды пайдаланатын адамдарға немесе ұйымдарға шабуыл жасау
174-бап. Әлеуметтiк, ұлттық, рулық, нәсiлдiк, тектік-топтық немесе дiни алауыздықты қоздыру
175-бап. Мемлекетке опасыздық жасау
177-бап. Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентiнің - Елбасының өмiрiне қолсұғушылық
178-бап. Қазақстан Республикасы Президентiнiң өмiрiне қолсұғушылық
182-бап. Экстремистік топ құру, оған басшылық ету немесе оның әрекетіне қатысу
183-бап. Бұқаралық ақпарат құралдарында экстремистік материалдарды жариялауға рұқсат беру
185-бап. Мемлекеттiк құпияларды заңсыз жинау, тарату, жария ету
186-бап. Мемлекеттiк құпиялары бар мәліметтер жеткізгіштерді жоғалту
6-тарау. МЕНШIККЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР
189-бап. Сенiп тапсырылған бөтен мүлiктi иемденiп алу немесе талан-таражға салу
193-бап. Ерекше құндылығы бар заттарды жымқыру
195-бап. Алдау немесе сенiмді теріс пайдалану жолымен мүлiктiк залал келтiру
196-бап. Көрiнеу қылмыстық жолмен табылған мүлiктi иемдену немесе өткізу
198-бап. Авторлық және (немесе) сабақтас құқықтарды бұзу
200-бап. Автомобильдi немесе өзге де көлiк құралын жымқыру мақсатынсыз құқыққа сыйымсыз иеленіп алу
201-бап. Жерге заттай құқықтарды бұзу
202-бап. Бөтеннің мүлкiн қасақана жою немесе бүлдiру
203-бап. Ерекше құндылығы бар заттарды қасақана жою, әкету немесе бүлдіру
204-бап. Бөтеннің мүлкiн абайсызда жою немесе бүлдіру
7-тарау. АҚПАРАТТАНДЫРУ ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР
206-бап. Ақпаратты құқыққа сыйымсыз жою немесе түрлендіру
207-бап. Ақпараттық жүйенің немесе телекоммуникациялар желісінің жұмысын бұзу
208-бап. Ақпаратты құқыққа сыйымсыз иеленіп алу
209-бап. Ақпаратты беруге мәжбүрлеу
211-бап. Қолжетімділігі шектелген электрондық ақпараттық ресурстарды құқыққа сыйымсыз тарату
212-бап. Құқыққа қайшы мақсаттарды көздейтін интернет-ресурстарды орналастыру үшін қызметтер ұсыну
8-тарау. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР
214-бап. Заңсыз кәсiпкерлiк, заңсыз банктік, микроқаржылық немесе коллекторлық қызмет
215-бап. Алып тасталды
217-бап. Қаржылық (инвестициялық) пирамиданы құру және оған басшылық ету
217-1-бап. Қаржылық (инвестициялық) пирамиданы жарнамалау
218-бап. Қылмыстық жолмен алынған ақшаны және (немесе) өзге мүлікті заңдастыру (жылыстату)
220-бап. Облигацияларды орналастырудан алынған ақшаны мақсатсыз пайдалану
224-бап. Эмитенттің эмиссиялық бағалы қағаздар шығару тәртiбiн бұзуы
226-бап. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмiне көрiнеу жалған мәлiметтер енгiзу
227-бап. Бағалы қағаздар нарығы кәсiби қатысушыларының көрiнеу жалған мәлiметтер беруi
228-бап. Бағалы қағаздармен операциялар жүргiзу қағидаларын бұзу
229-бап. Бағалы қағаздар нарығында айла-шарғы жасау
230-бап. Инсайдерлік ақпаратқа қатысты заңсыз әрекеттер
231-бап. Жалған ақша немесе бағалы қағаздар жасау, сақтау, алып өту немесе өткізу
234-бап. Экономикалық контрабанда
235-1-бап. Валюталық құндылықтарды Қазақстан Республикасынан заңсыз әкету, жөнелту және аудару
237-бап. Оңалту және банкроттық кезіндегі құқыққа сыйымсыз әрекеттер
239-бап. Төлем қабiлетсiздiгiне дейiн жеткiзу
242-бап. Банк операциялары туралы көрiнеу жалған мәлiметтер ұсыну
243-бап. Банктiң, Қазақстан Республикасы бейрезидент банкі филиалының ақшасын заңсыз пайдалану
248-бап. Мәмiле жасауға немесе оны жасаудан бас тартуға мәжбүрлеу
9-тарау. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӨЗГЕ ДЕ ҰЙЫМДАРДАҒЫ ҚЫЗМЕТ МҮДДЕЛЕРIНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР
250-бап. Өкiлеттiктердi терiс пайдалану
252-бап. Жекеше күзет қызметтерi қызметшiлерiнiң өкiлеттiктерiн асыра пайдалануы
253-бап. Параға коммерциялық сатып алу
254-бап. Мiндеттерiне адал қарамау
10-тарау. ҚОҒАМДЫҚ ҚАУIПСIЗДIККЕ ЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ ТӘРТIПКЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР
256-бап. Терроризмдi насихаттау немесе терроризм актiсiн жасауға жария түрде шақыру
257-бап. Террористiк топ құру, оған басшылық ету және оның әрекетіне қатысу
260-бап. Террористік немесе экстремистік даярлықтан өту
262-бап. Ұйымдасқан топ, қылмыстық ұйым құру және оларға басшылық ету, сол сияқты оларға қатысу
263-бап. Қылмыстық қоғамдастық құру және оған басшылық ету, сол сияқты оған қатысу
265-бап. Трансұлттық қылмыстық қоғамдастық құру және оған басшылық ету, сол сияқты оған қатысу
267-бап. Заңсыз әскерилендiрiлген құралымды ұйымдастыру
269-1-бап. Күзетілетін объектіге заңсыз кіру
270-бап. Әуе немесе су кемесін не жылжымалы темiржол составын айдап әкету, сол сияқты басып алу
272-бап. Жаппай тәртiпсiздiктер
273-бап. Терроризм актiсi туралы көрiнеу жалған хабарлау
274-бап. Көрінеу жалған ақпарат тарату
276-бап. Атом энергиясын пайдалану объектiлерiнде қауiпсiздiк қағидаларын бұзу
277-бап. Тау-кен немесе құрылыс жұмыстарын жүргiзу кезiнде қауiпсiздiк қағидаларын бұзу
278-бап. Сапасыз салынған құрылыс
280-бап. Сараптамалық жұмыстарды немесе инжинирингтiк қызметтер көрсетуді тиісінше орындамау